Xem mẫu

  1. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng Mô hình sàng lọc rối loạn phát trình phoûng vaán. sau khitriển thu thaäpvà ñöôïctự kieåmkỷ trực tra, laø m saïch, tuyến maõ hoaù vaø 2.3. Thieát keá nghieân cöùu: Moâ taû caét ngang nhaä p baè n g phaà n meà m Epidata 3.1, xöû lyù thoáng keâ dành cho trẻ từ 9 đến 48 tháng baè n g tuổi phaà n meà m Stata 11, thoá n g %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh  . keâ moâ taû vôùi tyû leä 2 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu Hoàng Thị Hoa1, Trịnh Thị Hiền1, Lê Thị Hương Giang1, Trần Hùng Minh1, Trần Hoa Mai2, 2.4.1. Côõ maãu 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc Trần Ngọc Nghị3, Vũ Song Hà1 tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân Tóm xaù tắt:soáTự c ñònh hoäkỷ giahiện ñìnhđang coù baøđược meï coùcoi conlàdöôù một i 5 vấn tuoåi:đề ycöùtếu công vaø ñoácộng i töôïngmới nổin toàn nghieâ cầu.ngViệc cöùu. Thoâ phát tin ñöôï hiệnn c hoaø sớm tự kỷ sẽ giúp cho quá trình can thiệp sớm tốt hơn, từ đó giúp tối đa tiềm năng phát triển muï toaø n baû o maä t vaø keá t quaû chæ ñöôï c söû duï n g cho củac p 1  P
  2. ñích nghieân cöùu. trẻ. Trong bốiNcảnh Z§2Việt D · xNam còn 2 thiếu các công cụ để có thể sàng lọc phát hiện sớm các rối loạn  phát triển và tự kỷ,© Trung ¨1 ¸ 2¹ tâm pxH
  3. Sáng kiến Sức khỏe và3.Dân Keát số quaûđã ứng dụng công nghệ thông tin trong Vôùilĩnh vực(öùyngtếvôùđể Z = 1,96 i  phát triển = 0,05), website p = 0,37 [3],  a365.vn = 0,14 nhằm sàng lọc phát hiện sớm nguy cơ chậm phát tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø triển choávà tựlôøkỷ i traû cho i, cuoá i cuøtrẻ trong ng côõ độ409 maãu laø tuổi từ ñình hoä gia 9 đến 48 tháng. Kết coù con 3.1. quả Kieánsau thöùgần c cuûa2 baø năm meïtriển veà caùkhai trang ch cho treû aêweb n/ döôù i 5 tuoå i . buù ñuù n g khi bò cho thấy có 7,618 bài sàng lọc nguy cơ phát triển và tự kỷ đã được thực hiện thông qua trang webtieâ u chaû y này.2.4.2. 59 trong số 63 tỉnh thành của Việt Nam có người sử dụng a365.vn để sàng lọc cho trẻ. Những Caùch choïn maãu: kết quả Choï n maãbước u nhieàđầu u giaicho ñoaïthấy n mô hình sàng lọc trực tuyến là một giải pháp có tính khả thi và kinh tế nhằm phát hiện sớm rối loạn phát triển và rối loạn phổ tự kỷ ở Việt Nam, và giúp trẻ tiếp cận được Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: sớm các dịchnvụ Hoøa Bình-mieà Baécan c, Haøthiệp. Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân Giang- Mieàm Nam; Từ khóa: sàng lọc rối loạn phát triển, sàng lọc tự kỷ, mô hình trực tuyến, website a365.vn, ASQ-3, M-CHAT-R, Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ Giai ñoaïn M-CHAT-R/F, 2: moãi tænh choïnehealth. ngaãu nhieân 3 xaõ bao buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; A Giai web-based platform to support ñoaïn 3: moãi xaõ choïn 46 hoä gia ñình coù early identification of Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con döôùi 5 tuoåi, choïn ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi developmental tieâ disorders, u, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia including ñình tieáp theo, theo autism bò tieâu chaûy chieá m tyû leä cao for nhaát vôùchildren i 83,9%, sau ñoù phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. from 9 to 48 months Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu tieâu chaûy (n=409) Hoang Boä coâThi Hoa ng cuï , Trinh : Phieá 1 u phoûngThi vaánHien ñöôïc ,xaâ Le 1 Thi y döïng Huong vaø Giang1, Tran Thaø Hung nh Minh 1 , Tran Hoa Mai2, Noâng Mieàn nuùi Toång thò thoân Nguyen chænh ThikhiThanh söûa sau Maim coù thöû nghieä , Tran Ngoc Nghi4, iVu 3 taïi Thaïch Thaát, Haø Noä . SongNoäHa 1 i dung p n % n % n % n % Abstract: PhöôngAutism phaùp thuspectrum lieäu: Ñieà thaäp soádisorder isucurrently tra vieân considered as an Ngöôøi khaùc khuyeâ n emerging 1 0,7 6 public 4,3 0 health 0 6 problem. 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Early identification enables early intervention, which Sôï treûleads beänh naënto g better 5 3,6outcomes. 17 12,1 11In8,5 0,006 the33context 8,1 of theâm lackSai ofsoádevelopmental vaø khoáng cheá sai andsoá: autism screening Sai soá do ngöôøi cung for young children in Vietnam, Center for Creative caá p thoâng tin Initiatives inboû soùt hoaë Health and c coá tình sai thöïdeveloped Population c teá, ñeå haïna365.vn,Nhaä n xeùt: Veà lyùplatform a web-based do khoântog cho treû aêscreening support n buù bình cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng and early nghieä m trong identification giao tieáp. Sauofkhi developmental keát thuùc phoûngdisorders vaán, vaáand n choautism raèng treûfor children bò naë ng theâmfrom 9 ptotuï48 neáu tieá months c cho aên/buù of age. ñieà u tra Since itsmlaunch vieân kieå just uover tra laïi phieá ngay2 ñeå years khoânago, g boû overbình 7,618 thöôøtests haveñoùbeen ng, trong , ngöôøadministered i daân ôû noâng thoâusing n chieá the m soù t thoâ n g tin. Giaù m saù t vieâ n kieå m tra phieá u khi keá t system from 59 out of 63 provinces and cities nation-wide. Initial results show that such an on-lineh tyû leä cao nhaá t vôù i 12,1%, gaá p gaà n 4 laà n so vôù i thaø n thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng screening model is a feasible and economical innovation do ngöôøfor i khaùearly identification c khuyeâ n. Söï khaùc bieäof tdevelopmental naøy coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn45 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2018 15 45
  4. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothersand disorders being able toindetect autism some and Vietnam, severe signschildren helps of diarrhea and with ARI conditions such was low. Only 6.6% the receive of mothers therapies recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of theymothers need atrecognized the most appropriate time. signs of dyspnea (25.9 % in urban and 1.5% in mountainous region). Mothers’ Keyknowledge about preventiondisorder words: developmental of diarrhea and ARI inautism screening, urban was better than screening, that detection, early of mothers in rural and online model, mountain regions. a365.vn, ASQ-3, M-CHAT-R, M-CHAT-R/F, ehealth. Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, under 5-year-old child. Tác giả: 1. Trung Taùc giaûtâm : Sáng kiến Sức khỏe và Dân số 1. viện 2. Học VieäBáo n ñaøo chí taïo Yvà hoïTuyên c döï phoøntruyền g vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: thangtcyt@gmail.com 3. Bộ 2. mônCuïNhi, Trường Đại học Y Hà Nội c phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá Email: longmoh@yahoo.com 4. Cục Quản lý Khám chữa bệnh 3. CNYTCC4 naêm hoïc 2015-2016, Vieän ñaøo taïo Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com 4. Boä Y teá Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com 1. Đặt vấn đề trong tăng cường sự tiếp cận, hiệu suất và chất Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh lượng y tế, và đã được sử dụng rộng rãi trong tật Hoa Kỳ, cứ 6 trẻ thì có 1 trẻ có rối loạn phát nhiều lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ khác nhau từ triển1.(RLPT) Ñaët vaán ñeà hoặc hành vi bao gồm tự kỷ, tăng naê sàngm 2014. Töø ñoù lọc, phát coù theå hiện sớm,ñöa theora moä dõi,t soáquản khuyeá lý,n điều nghò phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng động trị [12, 13]. Việt Nam là một môi trường tiềm Tieâhoặc u chaûcác y vaø RLPT khácn [1, nhieãm khuaå 2].p caá hoâ haá Tựp ôûkỷtreûhiện em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beä n h coù tyû leä maé c vaø töû đang được coi là một vấn đề y tế công cộng mớivong cao nhaá t ôû nhöõ ng năng hieä trong việc ứng dụng công nghệ thông tin n nay. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu vào chăm sóc sức khỏe. Mạng cố định, mạng nổi toàn cầu với tỷ lệ mắc tăng rất nhanh trong chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu những 5 tuoåi moã thập i naêkỷm maégầnc töø đây0,8-2,2 [3], và ñôïttỷtieâlệ nàyy,hiện u chaû öôùc di động và hệ thống cáp quang đã có mặt ở tính haø n g naê m coù 1100 tröôø n được ước tính khoảng 1% dân số [4]. Việc phát g hôï p töû vong [6], [5]. tất cả2.1.các Ñòatỉnh, ñieåmhệvaø thống thôøi gian3Gnghieâ phủ n sóngcöùu 63 tỉnh Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 hiện thành14. Số lượng người sử dụng Internet của laà n, tyûsớm RLPT leä töû vong và do tự kỷ giúp NKHH chieáquá m 1/3 trình can thiệp (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôù được diễn ra sớm hơn, từ đó tối đa tiềm nănga i töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maé c vaø töû vong cuû Việt Hoø tænh: Nama Bình,tăngHaøliên Tónhtục vaø qua Kieâncác Giang,năm. ñaïiTừ dieännăm cho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieà n Baé c , Trung, Nam cuû a Vieä 2010 đến năm 2015, tỷ lệ phần trăm dân số sử t Nam. phát triển của trẻ [5, 6]. Chi phí chăm sóc suốt baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh đờixöûcủa vaø người lí kòp thôøi tựkhikỷbò có beänthể giảm h. Ñeå phoøn 2/3 nếu g choá ngngười beänh, dụng Internet 2.2. Ñoái töôïtăng từ 30,6% ng nghieâ n cöùu đến 52,7% [15]. ngöôø đó được phát hiện và can thiệp sớm [7]. rieâ i daâ n noù i chung vaø ngöôø i chaê m soù c treû noù i Tuyng Nhằm tận dụng sự phát triển của công nghệ phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. nhiên, lyù khi treûtạibòViệt maécNam,beänh đa ñeå số giaûcác m tyûtrẻleä tự maékỷ c vaøvàtöûRLPT vong. thông tin để xây dựng một dịch vụ phát hiện khác vẫn Chính vì lyùchưa do ñoùđược , chuùnphát g toâihiện thöïc và hieäcan thiệp n nghieâ kịp n cöù u: sớmTieâchậm phát u chuaå n löïtriển a choïvà Laøkỷ n: tự caùcó c baø meïtiếp tính coù con cậndöôù caoi “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû thời do hạn chế về dịch vụ và chính sách [8, 11]. và tiết kiệm chi phí cho người dùng, Trung tâm phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. tính Ứngôûdụng treû emcông taïi moä t soá thông nghệ vuøng/mieà tin ntrong Vieät Nam”, chăm sócvôùi Sáng kiến Sức khỏe và Dân số (CCIHP) dưới muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi sự tàiTieâtrợ u chuaå củanquỹ tröø: Tinh loaïi Grand thaàn khoângCanada Challenges minh maãđãn sức khỏe (eHealth, mHealth) đã được Tổ chức Y 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian tế Thế hoâ haáp giới ôû treû(WHO) em taïi moäkhẳngt soá định tầm nquan vuøng/mieà Vieättrọng Nam phát ntriển nghieâ và ccho cöùu hoaë khoâra ng đời website töï nguyeä n, hôïpA365.vn taùc trong vào quaù 14 46 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2018 Số 45 tháng
  5. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình phoû 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng tháng 10ngnăm vaán2015, . là website đầu tiên tại Việt 01 tháng sau khi thu10thaänăm p ñöôï2015 đến c kieåm tra,hết laømngày saïch,30maõtháng 6 hoaù vaø Nam cóThieá 2.3. chức năng t keá sàng nghieâ n cöùlọc phát u: Moâ taû hiện sớm nguy caét ngang nămp 2017. nhaä Thông baèng phaà n meàtin sàng lọc m Epidata của 3.1, xöûngười lyù thoándùng g keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä cơ chậm phát triển và tự kỷ. được hệ thống dữ liệu của website a365 lưu lại 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. Bài viết này nhằm mô tả mô hình sàng lọc phát triển và được chiết suất, làm sạch để loại trừ các bài và tự2.4.1. Côõ maã kỷ trực u A365.vn, trình bày một số kết tuyến sàng2.7. lọcÑaï thử o nghiệm ñöùc nghieâ(vín dụ: cöùucác bài kiểm : Nghieâ n cöùuthử hệc ñöôï tieá n haøncác thống, h döôù i söï bài chaáplọc sàng thuaä cón tên cuûa trẻ chính quyeàn ñòa là “Test” do quả Söû chính của mô hình và thảo luận một số thuận lợi duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân cũng nhưsoáthách xaùc ñònh thức hoä gia trong ñình việc coù baø meïtriển khaidöôù coù con môi 5hình. tuoåi: người cöù u vaø dùng thử ñoái töôï ngnghiệm nghieân cöùchức năng) u. Thoâ ng tinhoặc ñöôïcác bàin c hoaø sàng toaø lọc n baû không o maä hoàn t vaø keá t quaûthành doclỗi chæ ñöôï củanghệ söû duï cho thống muïc 2. Phương pháp p 1  P
  6. ñích nghieâtích n cöùbằng u. phần mềm Excel và SPSS. N nghiênZ§2 D · x cứu 2  và phân Nhóm nghiên cứu đã ¨1 ¸ © 2¹ pxH
  7. sử dụng phối hợp cả hai Để 3.phânKeát tích quaû các thuận lợi, khó khăn trong phương Vôùi Z = pháp: 1,96 (öùđịnh ng vôùilượng  = 0,05), vàpđịnh = 0,37tính. [3], Số liệu = 0,14 việc triển khai mô hình, nhóm nghiên cứu sử tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø địnhchoálượng được thu thập từ hệ thống dữ liệu i traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con dụng phương 3.1. Kieán thöù pháp c cuûanghiên baø meï cứu veà caùđịnh ch cho tínhtreû [18]. aên/ củadöôù website i 5 tuoåi.với các thông tin về nhân khẩu học buù ñuù n g khi bò tieâ u chaû y Nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập thông của2.4.2. ngườiCaùsử dụng, số lượng trẻ làm bài sàng ch choïn maãu: tin định tính từ ngày 01 đến ngày 30 tháng 9 lọc,nsố Choï maãbài sàng u nhieà lọcñoaï u giai được n thực hiện trên trang, năm 2016 bằng cách thực hiện 2 cuộc thảo luận số lượt xem các nội dung trên trang. Số lượng nhóm, 10 phỏng vấn sâu trực tiếp và 9 phỏng Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: định tính là các Hoøa Bình-mieà n Baécuộc c, Haø phỏng Tónh – Mieà vấnnsâu Trungvớivaøngười Kieân vấn sâu qua điện thoại trên nhóm đối tượng Giang- sử dụngMieà (baom Nam;gồm cả phụ huynh và cán bộ y tế) cán bộ chuyên môn và người chăm sóc trẻ đã và các cán bộ trong nhóm dự án trong đánh giá sử Hình dụng website. 1. Kieá n thöùc cuûCác cuộc a baø meï thảo veà caù luậntreûnhóm ch cho aên/ và Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao cuối kỳnoâcủa môn, hình buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ ng thoâ thaønhnhằm thò (thòtìm traánhiểu /phöôøvề ng) những vaø khoù phỏng vấn sâu trực tiếp đều được ghi âm với sự (n=409) khaê n (mieà n nuù i /haû i ñaû o ): toå n g 9 thuận lợi và khó khăn trong quá trình sử dụngxaõ ; đồng ý của người tham gia. Với các cuộc phỏng Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà a365.vn Giai ñoaï và nnhững 3: moãigợi xaõ ýchoï nhằm n 46 hoä cải gia thiện ñìnhchất coù vấn caù ch qua cho điện treû aênthoại, /buù khinhóm bò tieânghiên u chaûy, cứutyû leäghi chépôû baø meï lượng con döôùcủa i 5 trang web tuoåi, choï này.u nhieân hoä gia ñình ñaàu n ngaã mieà n nuùi coù lại ngay saukieákhi n thöù c ñuùngvấn phỏng veà caù ch cho nhằm treû buù đảm bảo/aêntính khi tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù Hai bộ phaù công chính xác. Các băng ghi âm sau đó được nghe phöông p laøcụ “coåsàng ng lieàlọc n coåtrong ng”. mô hình là Bộ ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. câu hỏi đánh giá theo độ tuổi (Ages & Stages và đánh máy lại. Tất cả các bản gỡ băng và ghi Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu chép được phân tích theo chủ đề [18]. Questionnaires® phiên bản 3.4 tiếng Việt tieâu chaû y (n=409) (ASQ-V.3.4)) Boä coâng cuï: [16],Phieáu và phoûbộ ng câu hỏic sàng vaán ñöôï xaây döïlọc tự ng vaø Bên cạnh đó, các Thaøntài h liệuNoângcủa dự Mieà n nuùán bao i Toå ng gồm: chænh thò thoân kỷ ở trẻ nhỏ (Modified Checklist for Autism ini. söûa sau khi coù thöû nghieä m taïi Thaï ch Thaá t, Haø Noä Noäi dung đề cương dự án, báo cáo đánh giá nhu cầu, ptài n % n % n % n % Toddlers, PhöôngRevised phaùp thu vớithaä haipphiên soá lieäbản: u: ÑieàM-CHAT-R u tra vieân liệu yêu cầu kỹ thuật và phân tích khách hàng, Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 dành phoû ng cho vaán tröïmọi nhóm c tieá p caùc đối tượng baø meï coù con người döôùi dùng 5 tuoåi.và báo cáo về Sôï treû beänh naëng thử nghiệm 5 3,6 đối với người dùng 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 cũng M-CHAT-R/F dành cho cán bộ y tế để làm kỹ theâm được sử dụng và bổ sung cho hai nguồn số liệu Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Sai soá do ngöôøi cung hơn) caá p thoâ[17]. ng tinCácboû soùbộ câu t hoaë c coáhỏi tìnhnày được sai thöï c teá,chuyển ñeå haïn trựcNhaä tuyến n xeùtvà phỏng : Veà lyù dovấn khoâsâu nóitreû ng cho trên. aên Các tài buù bình cheá thành phiên bản trực tuyến để người dùngkinh sai soá , ñieà u tra vieâ n ñöôï c taä p huaá n kyõ , coù có thöôø liệu nđượcg khi bò thutieâthập u chaûtừy, gaà n 10% tháng 12ngöôø năm i ñöôï 2014c phoû đếnng nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù thể điền phiếu và hệ thống sẽ tính để đưa ra gợi ñieàu tra vieân kieåm tra laïi phieáu ngay ñeå khoâng boû thángthöôø bình 6 năm 2017. ng, trong ñoù, ngöôøi daân ôû noâng thoân chieám ý tvềthoâsự soù ng phát tin. Giaùtriển m saù vàt vieâ nguy n kieåcơ m RLPT tra phieávàu khitự keá kỷt tyû leä cao người Những nhaát vôùisử 12,1%, dụnggaátrang p gaàn 4weblaàn sođều vôùi thaø nh được thuù nếu có. Mẫu định lượng được thu thập từ ngàyi. c ñeå kòp thôø i phaù t hieä n sai soá vaø boå sung kòp thôø thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng thông do ngöôøbáo i khaùvề những c khuyeâ điều n. Söï khaùkhoản vày điều c bieät naø kiện coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn45 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2018 15 47
  8. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers sử dụng being trước khiable to ký đăng detect tài some khoảnsevere signs of diarrhea trên trang. Nội dungandmôARIhình was low. sàngOnly lọc: 6.6% of mothers Các công cụ sàng recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of Cácmothers thông tin cá nhânsigns recognized của ofngười sử dụng dyspnea (25.9 %đều lọc and in urban trực1.5% tuyến, bao gồm: region). in mountainous bộ côngMothers’ cụ ASQ- được bảo mậtabout knowledge và chỉ được sử prevention dụng vào of diarrhea andmục 3™ V3.4 ARI in urban để theo was better thandõi thatsự of phát triển mothers của trẻ in rural andtừ 9 mountain regions. đích nghiên cứu khoa học. đến 48 tháng tuổi, bộ công cụ M-CHAT-R và Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge,M-CHAT-R/F underđể sàng lọcchild. 5-year-old phát hiện nguy cơ tự 3. Kết quả nghiên cứu kỷ cho trẻ từ 16 đến 48 tháng tuổi () và bảng 3.1. Mô hình sàng lọc phát triển và tự kỷ trực tổng hợp/ kết quả sàng lọc của mỗi công cụ. tuyến TaùcA365.vn giaû: Cách thức thực hiện sàng lọc phát triển và tự Mục1. tiêu Vieä củan ñaø mô o taïhình: o Y hoïCung c döï phoøcấp ng vaøcông Y teá coâ cụngsàng coäng, tröôøkỷ: ng ÑaïNgười i hoïc Y Haø dùngNoäi cần có máy tính, máy tính Email: thangtcyt@gmail.com lọc trực tuyến để theo dõi sự phát triển của trẻ bảng hoặc điện thoại có kết nối Internet để vào 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá từ 9 đến 48 tháng Email: tuổi và phát hiện nguy cơ tự website a365.vn. longmoh@yahoo.com kỷ cho 3. trẻCNYTCC4 từ 16 đến 48hoïtháng naêm tuổi. Vieän ñaøo taïo Y hoïc Sau c 2015-2016, khi döï phoø vào ng vaø Y website, teá coâng coänngười dùng g, tröôøng cóc Ythể Ñaïi hoï Haølựa Noäichọn Đối tượngEmail: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com sử dụng mô hình: Có 2 nhóm đối sàng lọc có đăng nhập tài khoản hoặc sàng lọc 4. Boä Y teá tượng chính là người chăm sóc trẻ (như bố, không đăng nhập tài khoản. Chức năng sàng Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com mẹ, ông, bà và những người chăm sóc khác) và lọc không cần đăng nhập được đưa lên website nhóm cán bộ chuyên môn (ví dụ như cán bộ y vào tháng 12 năm 2016. tế, cán bộ tâm lý, giáo viên mầm non). Quá trình phát triển mô hình: 1. Ñaët vaán ñeà naêm 2014. Töø ñoù coù theå ñöa ra moät soá khuyeán nghò phuø hôïp vaøo coâng taùc truyeàn thoâng phoøng choáng Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng hieän nay. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc tính haøng naêm coù 1100 tröôøng hôïp töû vong [6], [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôùi töû vong chung [1], [4]. Tyû leä maéc vaø töû vong cuûa tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh Hình vaø xöû lí3.1: kòp Quá trình thôøi khi phát bò beä nh. Ñeåtriển phoøwebsite ng choáng A365 beänh, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu ngöôøi daân noùi chung vaø ngöôøi chaêm soùc treû noùi rieâng a) Đánh phaû giá i coù kieá ban n thöù đầu: c ñaà y ñuûKết quảngtừbeä19 veà phoø nhphỏng vaø caùchvấnxöû con,Caùvà nhóm c baø meï coùcán con bộ döôùy i 5tế tuoåcũng i. mong muốn lyù sâukhivàtreû11bòthảo maéc luận beänh nhóm ñeå giaûm tyû leä trên đốimaétượng c vaø töûngười vong. thực hiện thí điểm mô hình này. Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi chămn sóc “Kieá thöùctrẻcuûvà a caùcán c baø bộmeïy tếcoùthực con hiện döôùi tại huyện 5 tuoå i veà 5 b)tuoå Xâyi, coù tinhnội dựng thaàndung minhsàng maãn,lọc töï nguyeä n, hôïvà phát triển p taùtự c traû kỷ phoø n g choá n g tieâ u chaû y vaø nhieã Mỹ Hào (tỉnh Hưng Yên) và Hà Nội vào tháng m khuaå n hoâ haá p caáp lôøi phoûng vaán. của website: Nhóm phát triển đã xin bản quyền sử tính ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam”, vôùi 12 năm 2014 đã cho thấy mô hình có tiềm năng muïc tieâu moâ taû kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi dụng TieâASQ-3™ V3.4 u chuaån loaï i tröøtừ nhóm : Tinh thaàphát n khoâtriển bộ công ng minh maãn triển 5 tuoåikhai do nsố veà phoø người g choá sửudụng ng tieâ chaûyđiện thoại vaø nhieã m thông khuaån cụ, thuộc trường Đại học Oregon và nhà xuấtgian hoaë c khoâ n g coù maë t taï i hoä gia ñình trong thôø i bản hoâ minh lớn, có nhu cầu theo dõi sự phát triểnNam haá p ôû treû em taï i moä t soá vuø n g/mieà n Vieä t của nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù Brookes Publishing (Paul H. Brookes Publishing 14 48 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2018 Số 45 tháng
  9. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng C. – phoû HoangKỳ). vaán.Bộ M-CHAT (R và R/F) cũng đã hoàn sau khithành làp7.618 thu thaä bài. ñöôïc kieå m tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø được xin 2.3. bản Thieá quyền t keá nghieâsử dụng n cöù u: Moâtừtaûtác caétgiả (Tiến sỹ ngang nhaä p baè n g phaà n meà m Lượng bài sàng lọc trung bình Epidata 3.1, xöû lyù1 thoá trong thángng keâ là baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä Diana L. Robins) và làm đúng nguyên tắc về 362,7 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoánbài. g keâ Trước suy luaänkhivôùicó kieåchức m ñònhnăng 2. thực hiện thích ứng (có dịch xuôi, dịch ngược một cách sàng lọc không cần đăng nhập, lượng bài sàng độc2.4.1. lập và Côõgửi maãulại cho tác giả xem lại để cùng lọc 2.7. trungÑaïbình o ñöùmộtc nghieâthángn cöùlàu:267,1 Nghieâbài. n cöùSau u ñöôï khic thống nhất trước khi đưa vào sử dụng). tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå có thêm chức năng này vào tháng 12 năm 2016, phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân c) xaùcLàm ñònh việc soá hoäcùng độicoù gia ñình ngũbaø công meï coùnghệ con döôùthông tini: i 5 tuoå lượng cöù u vaø bài sàng ñoái töôï ng lọc nghieâ trung n cöùubình . Thoân1g tháng tin ñöôïlà 554n c hoaø và người sử dụng đích để phát triển giao diện toaø bài/tháng, tăng 286,9 bài so với thời điểm trướcc n baû o maä t vaø keá t quaû chæ ñöôï c söû duï n g cho muï p 1  P
  10. ñích nghieân cöùu. và đường đi cho N phầnZ§2 D ·sàng x lọc,2 đồng  thời xây đó. Tháng 12 năm 2015 là thời điểm số bài sàng ¨1 ¸ © 2¹ dựng hệ thống quản lý dữ liệu người dùng: pxH
  11. lọc 3.củaKeátài t quaû khoản cán bộ y tế lên cao nhất (460 Nhóm Vôùi Zphát = 1,96 triển(öùngxây vôùi dựng cácp =yêu = 0,05), 0,37cầu [3],kỹ  =thuật. 0,14 bài), trong khi tháng 5 năm 2017 là thời điểm tính ñöôïc N = 334. Döï phoøng khoaûng 20% ñoái töôïng töø Sauchoáđói traû độilôøingũ, cuoáicông cuøng côõnghệ maãu laøthông 409 hoätin gia thực ñình coùhiện con số bài3.1. sàng lọcccủa Kieán thöù cuûa nhóm không baø meï veà caùch đăng cho treûkýaêntài / döôù i 5 tuoå i . phân tích yêu cầu và đưa ra sản phẩm. buù ñuù n g khi bò tieâ u chaû y khoản và tài khoản người chăm sóc nhiều nhất d) Thử 2.4.2.nghiệm với Caùch choï người n maã u: sử dụng: Nhóm phát (545 và 186 bài). Có sự suy giảm về số bài sàng Choï triểnntổ maãchức u nhieà u giai thực ñoaïkiểm hiện n thử sản phẩm đối với lọc ở tháng 3 là do hệ thống có trục trặc trong người sửñoaï dụng. việc lưu số liệu. Giai n 1: Các vấn nđềchoï moãi mieà giao diện, n ngaã u nhieân 1 tænh: Hoø a Bình-mieà đường đi chưan thân Baéc, thiện Haø Tónh – Mieà được tiếpn tục Trung vaø Kieân Giang- Mieàm Nam; chỉnh sửa. Hình 1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ BướcGiaic ñoaï và nd 2:được moãi tænh lặp choï n ngaãlại đi lặp u nhieâ để n 3 xaõ bao buù ñuùng khi bò tieâu chaûy phaân theo ñòa dö goàm xaõ noâng thoân, thaønh thò (thò traán/phöôøng) vaø khoù phát triển và cải thiện mô hình. khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; (n=409) Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà 3.2.Giai Kết ñoaï quản của mô 3: moã hình i xaõ choïnsàng lọcgia ñình coù 46 hoä caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con phátdöôù i 5 và triển tuoåtự i, choï kỷ n ngaãu nhieân hoä gia ñình ñaàu mieàn nuùi coù kieán thöùc ñuùng veà caùch cho treû buù/aên khi tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâu chaûy chieám tyû leä cao nhaát vôùi 83,9%, sau ñoù Thông tin phöông phaùchung p laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. Tính2.5.từPhöông tháng 10 năm Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò phaù p, kyõ2015 thuaätđến thungàythaäp soá lieäu tieâu chaûy (n=409) 30 tháng 6 năm 2017, 59 trong số 63 Hình 3.2: Số bài sàng lọc theo tháng và theo loại tài khoản Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång tỉnh thành của Việt Nam có người sử thò thoân chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung p dụng a365.vn để sàng lọc cho trẻ. Có ba nhóm n % n % n % n % : Ñieàu đểtra sàng vieân Sàng lọc phát triển ASQ-3 ™ V3.4 đối Phöông tượng phaù chính p thu sử thaä dụngp soá hệlieäuthống Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoûng vaán tröïc tieáp caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. lọc cho trẻ: (1) Nhóm cán bộ y tế thông qua Tổng Sôï treû beäsố bàing ASQ-3™V3.4 17 12,1hoàn thành 33 là8,1 5.537 nh naë 5 3,6 11 8,5 0,006 theâm mô Saihình soá lồng vaø khoághép ng cheá sàng : Sai lọc sai soá vàosoácơ do sở ngöôø tại bài. Gần 60% (59,49%) tổng số các bài làm y itếcung caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn Nhaänquả Veàphát xeùt:trẻ lyù dotriển khoânbình g chothường, treû aên buùtương bình huyện Mỹ Hào thuộc tỉnh Hưng Yên, và một có kết cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng số cánmbộ nghieä y tếgiao trong kháctieáptự. Sau đăng khikýkeátrên t thuùwebsite, c phoûng vaá (2) n, đương với độ tuổi (không có lĩnh vực nào dưới vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieà Nhóm u trangười vieân kieå chămm tra sóc laïitrẻ phieá nhỏ u ngay ñeå khoâ - tự đăng kýngtrênboû ngưỡng), bình thöôøng, vàtrong 40,51% bài làm ñoù, ngöôø i daâncóôû ít noânhất ng thoâmột n chieálĩnhm soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû vực phát triển nằm trong vùng khó khăn (dướih leä cao nhaá t vôù i 12,1%, gaá p gaà n 4 laà n so vôù i thaø n website, thuù c ñeå kòpvà thôø(3) i phaùNhóm t hieän sai người soá vaølàm không boå sung cầni. thò. kòp thôø Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng đăng ký tài khoản. Tổng số lượng bài sàng lọc do ngưỡng). ngöôøi khaù Khi phân ntích c khuyeâ . Söïsâu, khaùckết bieäquả t naøysàng coù yùlọc có nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn45 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2018 15 49
  12. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers sự khác nhau beinggiữa ablecác to detect nhómsome severe người tài khoản signs of diarrhea tài khoản andngười ARI was low. sóc chăm Only(p
  13. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trìnhemail phoûngrồi vaánhọ. muốn gửi bạn bè ông bà cũng 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng gửi ở khu sau khivực nông thu thaä thôn p ñöôï là: c kieå m tra, laøm saïch, maõ hoaù vaø được.” và “Mình 2.3. Thieá coinnhư t keá nghieâ cöùuđó là taû : Moâ 1 dữ caét liệu ngangđể xem nhaä p baè n g phaà n meà m “Thiếu thiết bị, mạng InternetEpidata 3.1,vàxöûkhả lyù thoá năng ng sử keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä lại, không mất đi.” (Giáo viên, Hải Phòng). dụng 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoácông ng keânghệ thông suy luaä n vôùitin kieåcòn hạnchế. m ñònh 2 . Cán bộ y Mô hình sàng lọc trực tuyến tạo được sự tin tế cần máy tính để thực hiện sàng lọc. Tuy nhiên 2.4.1. tưởng choCôõngười maãu sử dụng: bộ câu hỏi khoa học, các 2.7. máyÑaï o ñöù tính của c cơ nghieâ sởny tếcöùuphục : Nghieâ n cöùuthông vụ nhập ñöôïc tieán haønh döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa đánh giá tổng thể cho trẻ Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå tin bệnh nhân đến, khám, và điều trị chứ không phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân xaùc ñònh Theo cánsoábộhoäy gia ñình tế, bộ coù baø công cụ meï coùlọc sàng contrên döôùwebsite i 5 tuoåi: phải làñoá cöùu vaø đểi töôï sàng ng lọc.” nghieân(Cán cöùu.bộ y ntế, Thoâ Hưng g tin ñöôïcYên) hoaøn toaøn baûo maät vaø keát quaû chæ ñöôïc söû duïng cho muïc a365 là một bộ công cụ cópcơ 1 sởPkhoa
  14. học: Mô nghieâ ñích hình nsàng cöùu. lọc yêu cầu không gian, thời N Z D ·x 2  gian, dụng cụ hỗ trợ tại cơ sở y tế pxH nghiên
  15. 2 “Đây là bộ câu hỏi§¨©1đã ¸ được cứu trên 2¹ 3. Keát quaû nhiều trẻ, dựa trên nền tảng là số đông. Bộ câu Thực hiện sàng lọc cần tới không gian cho Vôùi Z = 1,96 (öùng vôùi  = 0,05), p = 0,37 [3],  = 0,14 hỏi tính chiañöôïthành c N = 334.cácDöïmảng theonglý20% phoøng khoaû thuyết ñoái töôïvề sự ng töø người chăm sóc, cho trẻ và cho cán bộ y tế. Với choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ phát triển của trẻ, có thể nói là có cơ sở khoa các kỹ năng trẻ chưa từng được làm bao giờ thì döôùi 5 tuoåi. buù ñuùng khi bò tieâu chaûy học.” (Bác sỹ– Bệnh viện Nhi Trung Ương). trẻ cần có không gian và dụng cụ hỗ trợ để làm 2.4.2. Caùch choïn maãu: quen và thực hiện kỹ năng: Bộ câu Choï n maãhỏi sàng u nhieà lọcñoaï u giai đáp n ứng nhu cầu theo dõi trẻ của người chăm sóc “Nếu gặp trẻ có nguy cơ thì thời gian giao tiếp Giai ñoaïn 1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: rất là lâu; nếu làm ở phòng khám thông thường Sàng lọc chonthấy Hoøa Bình-mieà Baéc, những Haø Tónhkỹ năng – Mieà còn yếu n Trung củan vaø Kieâ Giang- Mieàngười trẻ, từ đó m Nam; chăm sóc có thể cải thiện: không phù hợp; nếu có phòng rồi thì làm bài sàng Hình 1.lọc Kieácần n thöùcnhiều cuûa baødụng meï veà cụ caùchđể chotương treû aên/tác.” “Con nhà Giai em, ñoaï n 2:cái moãtháng vừanrồi i tænh choï ngaãkiểm tra u nhieâ n 3cháu cử xaõ bao (Cán bộbuùyñuù tế,ngbệnh khi bòviện tỉnh) tieâu chaû y phaân theo ñòa dö goà độngm xaõhơi noânkém g thoâ1n,chút. thaønhỞthònhà (thò thì traáncứ /phöôø nângng) niu vaø khoù nó (n=409) khaên (mieàn nuùi/haûi ñaûo): toång 9 xaõ; Cán bộ y tế cảm thấy thiếu động lực do người không dám cho nó tự vận động nhiều, nó không Nhaän xeùt: Gaàn 80% baø meï coù kieán thöùc ñuùng veà đứng Giaivững ñoaïđược. n 3: moãConi xaõmột choïcô giáo n 46 hoäởgia trường ñình đẻ coù chăm caù ch cho sóctreûthường không aên/buù khi bò tieâđưa trẻ u chaû quay y, tyû lạimeï leä baø sauôû con cùngdöôù i 5 tuoå tháng mài,rất choïnhanh n ngaãunhẹn, nhieânđứng hoä gia ñình vững ñaàu được, khi nđãnuùsàng mieà lọc, i coù kieá vàc ñuù n thöù dongkhông veà caùcđáp h choứng được treû buù kỳ /aên khi tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò tieâ u chaû y chieá m tyû leä vọng của phụ huynh sau khi sàng lọc. cao nhaá t vôù i 83,9%, sau ñoù thế thì phaù phöông em pmới thấy laø “coå rấtn coå ng lieà làng”. cần thiết. Cứ hàng ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. tháng là mình kiểm tra xem nó có bất thường gì Mặc dù đã có những gợi ý cho gia đình về các Baûng 1. Lyù do khoâng cho treû aên buù bình thöôøng khi bò 2.5. Phöông phaùp, kyõ thuaät thu thaäp soá lieäu không.” (Thảo luận nhóm, Hưng Yên). bước tiếp tieâutheo chaûycần thực hiện trong phần kết quả (n=409) “NếuBoä em cuï: Phieá coângđược nóiu phoû ng vaá trong 1 nphút ñöôïc thì xaâycái döïng vaø việc sàng lọc, tuy nhiên Thaønh ngườiNoâng chăm sóc Mieàn nuù cóngnhững i Toå chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung thò thoân sàng lọc này nó rất là cần thiết, rất là bổ ích sự kỳ vọng cao hơn ở cán bộ y tế sau khi sàng p n % n % n % n % choPhöông các bậcphaùphụ p thu huynh. Qua thaäp soá lieäuđợt này : Ñieà u traemvieâ rấtn lọc. Đối với những trẻ có kết quả sàng lọc là Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoû n g vaá n tröï c tieá p caù c baø meï thường xuyên cập nhật, lên kiểm tra cho con coù con döôù i 5 tuoå i . phát triển tương Sôï treû beänh naëng đương 5 3,6 độ tuổi, người chăm 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 sóc em hàng cảm theâm thấy mất thời gian mà cũng không nhận Sai soátháng.” vaø khoáng(Thảocheá sailuận nhóm, soá: Sai Hưng soá do ngöôøYên). i cung caáp thoâng tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn được Nhaäkết quả n xeù kháclyù gìdovới t: Veà khoâquan ng chosáttreû củaaênhọ: buù bình cheá Khósai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh khăn: thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng “Có cháu chắc chắn là sàng lọc rồi là người ta nghieäm trong giao tieáp. Sau khi keát thuùc phoûng vaán, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù Yêuu cầu ñieà thiết tra vieâ bị m n kieå vàtra khảlaïnăng i phieáusửngay dụngñeåcông khoânnghệ g boû không bình muốn thöôø quayñoù ng, trong lại, ngöôø nữa.i Có daânnghĩa ôû noânglàthoâ con cháu n chieá m soù t thoâ n g tin. của người sử dụng Giaù m saù t vieâ n kieå m tra phieá u khi keát tyû phát triển bình thường, qua cái quan sát, ngườih leä cao nhaá t vôù i 12,1%, gaá p gaà n 4 laà n so vôù i thaø n thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng Những khó khăn của người sử dụng, đặc biệt là ta nhìn do ngöôøithấy khaùccon khuyeâcháu n. Söïhọkhaù đúng c bieälà bình t naø y coùthường. yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn45 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2018 15 51
  16. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Thì mothers người ta being cũngablekhôngto detect some phải mất severe thờisignsgianof diarrhea cán bộ and y tế.ARIĐiềuwasnày low.cho Onlythấy, 6.6%việc of mothers nâng cao recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of nữa.mothers Tuy nhiên một sốsigns recognized cháuof có nguy (25.9 dyspnea cơ thì%có nhận in urban andthức 1.5%vềinphát triển của region). mountainous trẻ nhỏ và cung cấp Mothers’ mộtknowledge số là quay lại, prevention about một số cháu là không of diarrhea andquay cho người ARI in urban was better chămthansócthatcông cụ đểinhọ of mothers có and rural thể tự mountain regions. lại, thì ta hỏi cháu như nào, đã làm được việc làm, góp phần giúp cho phụ huynh chủ động chưa, con đã bật Keywords: cao được Diarrhea, acutechưa, con vịninfections, respiratory tay đã knowledge, thực hiệnunder việc 5-year-old theo dõi phát child. triển của trẻ, và đi được chưa. Cháu đã làm tốt lắm rồi, thì cháu phát hiện sớm trẻ có nguy cơ chậm phát triển chả cần quay ra nữa.” (Cán bộ y tế, Hưng Yên) hoặc nguy cơ tự kỷ để có thể đưa trẻ đi đánh ĐốiTaù c giaû với : có kết quả sàng lọc là có nguy cơ, trẻ giá sớm tại các cơ sở y tế chuyên sâu và can người1. chăm Vieänsóc ñaøo taï lạio Ycóhoïcnhững döï phoønsự g vaøkỳ Y teávọng coâng coä caong, tröôøthiệp ng Ñaïi sớm nếuNoäcần. hoïc Y Haø i Điều này khá quan trọng Email: thangtcyt@gmail.com hơn ở cán bộ y tế: trong bối cảnh sàng lọc phát triển và tự kỷ chưa 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá được lồng ghép vào các hoạt động chăm sóc “Có một Email: cháu longmoh@yahoo.com đã xác định là nguy cơ về tự sức khoẻ thường quy cho trẻ nhỏ. kỷ rồi 3. họ CNYTCC4 cũng mong naêmmuốn nhiều từ hoïc 2015-2016, Vieämình, n ñaøo taïtuy o Y hoïc döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com nhiên cái nhiều đấy rất là khó, trách nhiệm này Sự tham gia của người dùng vào trong các bước chung tay của quá trình phát triển mô hình là rất quan 4. Boä Y teá là của xãEmail: hội, dducthien@yahoo.com, của mọi người cùng trantuananh2000@yahoo.com nhưng mà cái chủ yếu vẫn là ở gia đình.” (Cán trọng. Với những góp ý của người dùng, chúng bộ y tế, Hưng Yên). tôi đã cải thiện giao diện, chức năng của trang và điều này có tác động đến hành vi sử dụng 4. Bàn luận của người dùng. Sau khi chỉnh sửa giao diện để Kết quả triển khai sau 18 tháng cho thấy A365 thân thiện hơn với người dùng, cũng như đặt là mô1. Ñaë t vaásàng hình n ñeà lọc phát triển và tự kỷ trực thêm naê chứcTöø m 2014. năng sàng ñoù coù theålọc ñöakhông ra moätcần đăng nnhập, soá khuyeá nghò phuø hôï p vaø o coâ n g taù c truyeà n thoâ số lượng bài sàng lọc trung bình hàng tháng của n g phoø n g choá ng tuyến có khả thi đối với cán bộ y tế và người caù Tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp ôû treû em c beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn chăm laø sóc. hai beä Mô nh coù hình tyû leä maécnày vaø töûđãvong tiếpcaocận được nhaá đến t ôû nhöõ ng a365.vn hieä n nay.có sự gia tăng. nöôù ngườic ñangdùng phaùởt trieå n. ÔÛtỉnh 59/63 nöôùcthànhta, 80% vàtöûvẫnvongtiếp do tieâ tụcu Truyền thông nâng cao nhận thức cũng góp chaûy xaûy ra ôû treû em döôùi 2 tuoåi, bình quaân 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu thutuoåhút 5 i moã thêm i naêmngườimaéc töødùng 0,8-2,2khi ñôïnguồn t tieâu hỗchaûtrợ tàic y, öôù phần ảnh hưởng đến số lượng bài sàng lọc của tính chính haøntừg naê quỹm coù 1100 tröôø Grand ng hôïp töû Canada Challenges vong [6], giai [5]. mô 2.1. hình. Ñòa ñieåm 4vaøvà Tháng thôøtháng i gian5nghieânămn2017cöùu là thời Veà NKHH, trung bình moãi naêm moät ñöùa treû maéc 4-9 đoạn 1 đã tạm dừng từ tháng 10/2016. điểm lượng bài sàng lọc lớn nhất, trùng với thời laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 vôù Môi töûhình vongtrực chung [1], này tuyến [4]. Tyûđã leänhậnmaéc được vaø töû vong sự quan cuûa điểmHoø tænh: triển a Bình,khaiHaøchiến Tónh vaødịch Kieân“Tôi Giang,đãñaïhiểu, i dieäncòncho hai beänh naøy raát cao nhöng hoaøn toaøn coù theå haïn cheá 3 mieà n Baé c , Trung, Nam cuû a bạn?”- sự kiện nhằm nâng cao nhận thức cộng Vieä t Nam. tâm của người chăm sóc, đặc biệt là những phụ baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh huynh vaø xöû lí cókòpnhững thôøi khinghibò beängờnh. Ñeåvề phoø sự nphát g choátriển ng beäcủanh, đồng 2.2.vềÑoárốii töôï loạnngphổ tựnkỷ. nghieâ cöùuNhóm dự án sẽ tiếp ngöôø i daâ n noù i chung vaø ngöôø i trẻ, hoặc để tự đánh giá lại trẻ khi đã có chẩnchaê m soù c treû noù i rieâ ng tục thực hiện các đợt chiến dịch truyền thông và phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. đoán phân tích các số liệu của hệ thống và của mạng lyù khi từ treû cán bò maé bộc beä y ntế. Trong h ñeå giaûmhệ tyû thống leä maéc dữ liệu, vaø töû vong.tỷ Chính lệ trẻ gặpvì lyùkhó do khăn ñoù, chuùvềngpháttoâi thöï triểnc hieä n nghieâ (trẻ có sốnđiểm cöùu: xã hộiTieâuđể tìmn hiểu chuaå rõnhơn löïa choï : Laø vềcaùcvai trò coù baø meï củacon truyền döôùi “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoå i , coù tinh thaà n minh maã n , töï thông, truyền thông xã hội trong cải thiện hành nguyeä n , hôï p taù c traû ASQ-3TM ít nhất một lĩnh vực dưới ngưỡng) phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. hoặcôûcó tính treûnguy em taïcơ tựt kỷ i moä soá cao, hoặcntrung vuøng/mieà bình (cần Vieät Nam”, vôùi vi của người chăm sóc trong theo dõi phát triển muï đi đánh giá chuyên sâu) trong nhóm tài khoảni c tieâ u moâ taû kieá n thöù c cuû a caù c baø meï coù con döôù và thực Tieâu hiện chuaånsàngloaïi lọc tröø: phát Tinh triển. thaàn khoâng minh maãn 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian người hoâ haáp chăm ôû treû em sóctaïcao i moähơn nhiều t soá vuø ng/mieàson với VieätnhómNam Một trong nghieâ n cöùu những thách hoaëc khoâ ng töïthức của nguyeä mô n, hôï hình p taù là theo c trong quaù 14 52 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2018 Số 45 tháng
  17. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | trình hỗ phoûtrợ ng các vaán.trường hợp sau khi sàng lọc. Mặc 2.6. Xöû lyù vaø phaân tích soá lieäu: Soá lieäu ñònh löôïng dõi, liệukhi sau trực thutuyến có cnhiều thaäp ñöôï kieåm ưu tra,điểm, laøm saïviệc theo ch, maõ hoaùdõi vaø dù mô hìnht keá 2.3. Thieá có nghieâ chứcnnăng cöùu: Moâcậptaûnhật tình trạng caét ngang thường nhaä p baènxuyên g phaàn số meàliệu trên hệ3.1, m Epidata thống xöû lyùcũng thoángcần keâ baèng phaàn meàm Stata 11, thoáng keâ moâ taû vôùi tyû leä của trẻ, để người dùng có thể cho chúng tôi biết thực hiện một cách thường xuyên để kịp thời 2.4. Côõ maãu vaø caùch choïn maãu %, thoáng keâ suy luaän vôùi kieåm ñònh 2. trẻ được đánh giá và chẩn đoán thế nào sau khi phát hiện và khắc phục lỗi phát sinh. được sàngCôõlọc 2.4.1. maãvàu phát hiện có nguy cơ, cần tiếp 2.7. Ñaïo ñöùc nghieân cöùu: Nghieân cöùu ñöôïc tục có đánh giá chuyên sâu từ cán bộ y tế. Tuy 5. nKết tieá haønluận h döôùi söï chaáp thuaän cuûa chính quyeàn ñòa Söû duïng coâng thöùc tính côõ maãu cho moät tyû leä ñeå phöông, laõnh ñaïo cô quan y teá treân ñòa baøn nghieân nhiên, Mô hình sàng lọc trực tuyến là một giải pháp xaùc ñònhchỉ soácó hoämột phầncoùnhỏ gia ñình người baø meï dùng coù con cập döôù i 5 nhật tuoåi: cöùu vaø ñoái töôïng nghieân cöùu. Thoâng tin ñöôïc hoaøn tình trạng chẩn đoán của trẻ. A365.vn cũng có khản thi, toaø baûo có maätính kinh t vaø keá tế,chæ t quaû tính ñöôïtiếp c söûcận duïngcao chotrong muïc một chức năng p 1  P
  18. video và bài ñích việc nghieâ phátnhiệncöùu. sớm RLPT và rối loạn phổ tự N làZcung 2 x cấp các  § D· pxtập H
  19. can thiệp giúp 2 ¨1 ¸ viết về các chiến lược © 2v๠bài kỷ, 3. đặc Keábiệt có ý nghĩa trong điều kiện các dịch t quaû ngườiVôùi chăm Z = 1,96sóc (öùnghỗ vôùitrợ  =trẻ tự pkỷ= 0,37 0,05), phát[3],triển  = thêm 0,14 vụ phát hiện sớm RLPT và tự kỷ còn hạn chế các tính kỹ ñöôï năng.cN= 334.nguồn Với Döï phoønlựcg khoaû cónghạn 20%về ñoáinhân töôïng sự, töø như Việt Nam hiện nay5. Để các mô hình ứng choái traû lôøi, cuoái cuøng côõ maãu laø 409 hoä gia ñình coù con 3.1. Kieán thöùc cuûa baø meï veà caùch cho treû aên/ chúngdöôùi tôi 5 tuoåkhông i. thường xuyên trao đổi được dụng buù ñuùncông g khinghệbò tieâuthông chaûy tin trong y tế nói chung với người dùng để theo dõi tiếp các trường hợp và mô hình sàng lọc trực tuyến nói riêng có 2.4.2. Caùch choïn maãu: trẻ có Choï n maãkết quảucó u nhieà giainguy ñoaïncơ, việc trẻ có tiếp tục tính hiệu quả, người sử dụng cần luôn được đặt đi đánh giá chuyên sâu, và kết quả khám, đánh vào vị trí trung tâm. Các sản phẩm cần được giá Giai như ñoaïthế nnào,1: moãi mieàn choïn ngaãu nhieân 1 tænh: cũng như những khó khăn mà phát triển phù hợp với nhu cầu và liên tục được Hoøa Bình-mieàn Baéc, Haø Tónh – Mieàn Trung vaø Kieân phụ huynh Giang- Mieàm gặp phải khi tiếp cận với dịch vụ can Nam; điều chỉnh để thuận tiện cho người sử dụng. thiệp hay hỗ trợ cho con tại nhà. Bên cạnh Hình 1. Kieáđó, các n thöù c cuûhoạt a baø động meï veà truyền caùch chothông treû aênsẽ / đẩy Giai ñoaïn 2: moãi tænh choïn ngaãu nhieân 3 xaõ bao Các yếu mạnh nhu cầu buù ñuù sử dụng, ng khi và tăng bò tieâu chaû y phaânsựtheo tiếpñòacậndö của goà m xaõ noâtố ng về thoâncơ , thaøsởnhhạ thòtầng công (thò traá nghệ n/phöôø thông ng) vaø khoù (n=409) khaê n (mieà n nuù i /haû i ñaû o ): toå n g tin như sự sẵn có của máy tính, máy tính bảng, 9 xaõ ; cộng đồng. Đặc biệt, sự quan tâm của nhà nước Nhaäncơ và các : Gaàn lập xeùtquan 80%sách baø meïcócoùýkieá n thöùcvô nghĩa ñuùncùng g veà điệnGiai thoại, ñoaïmạng n 3: moã Internet, i xaõ choï kiến n 46thứchoä và gia kỹñìnhnăng coù caùch cho treû aên/buù khi bò tieâu chaûy, tyû leä baø meï ôû con döôùi các sử dụng 5 tuoåứng i, choï n ngaã dụng u nhieâ công n hoäthông nghệ gia ñìnhtin,ñaà cóu quan mieà trọng n nuù trong i coù kieá n thöùviệc c ñuùntriển khai g veà caù môtreûhình ch cho buù/aêsàng n khi tieâu, sau ñoù löïa choïn caùc hoä gia ñình tieáp theo, theo bò lọctieâsớm u chaûphát y chieáhiện m tyû RLPT leä cao nhaá và ttựvôùkỷ i 83,9%, trongsau ñoù cộng ảnh hưởng đến hành vi sử dụng cũng như cảm phöông phaùp laø “coång lieàn coång”. ñeán mieàn nuùi vaø thaáp nhaát laø ôû noâng thoân vôùi 74,3%. nhận thuận lợi hay khó khăn của người dùng. đồng và phối hợp liên ngành trong chẩn đoán Baû và ncan g 1. thiệp Lyù do khoâ chontrẻ. g cho treû aên buù bình thöôøng khi bò Bên2.5. Phöông cạnh đó, mô phaùhình p, kyõ thuaä sàngt thulọcthaä vàpquản soá lieäulý số tieâu chaûy (n=409) Boä coâng cuï: Phieáu phoûng vaán ñöôïc xaây döïng vaø Thaønh Noâng Mieàn nuùi Toång chænh söûa sau khi coù thöû nghieäm taïi Thaïch Thaát, Haø Noäi. Noäi dung thò thoân Tài liệu tham khảo Autism and Other Pervasive Developmental p n % n % n % n % 1. Center Phöôngfor phaùDisease p thu thaäControl p soá lieäuand Prevention : Ñieà u tra vieân Disorders. Autism Research, 2012. 5(3): p. 160 Ngöôøi khaùc khuyeân 1 0,7 6 4,3 0 0 6 1,7 phoû n g vaá n tröï c tieá p caù c baø meï coù (CDC). Key Findings: Trends in the Prevalence con döôù i 5 tuoåi. -Sôï179. treû beänh naëng 5 3,6 17 12,1 11 8,5 33 8,1 0,006 theâm of Developmental Disabilities Sai soá vaø khoáng cheá sai soá: Saiinsoá U.do S.ngöôø Children, i cung 4. American Psychiatric Association. Diagnostic caá 1997p thoâ- n2008. g tin boû soùt hoaëc coá tình sai thöïc teá, ñeå haïn 2015. andNhaä n xeùt: VeàManual Statistical lyù do khoâ ofngMental cho treû Disorders, aên buù bình cheá sai soá, ñieàu tra vieân ñöôïc taäp huaán kyõ, coù kinh thöôøng khi bò tieâu chaûy, gaàn 10% ngöôøi ñöôïc phoûng 2. Boyle C, giao et al.tieáTrends in keá thet thuù Prevalence 5th Edition. 2013, Arlington, VA American nghieä m trong p. Sau khi c phoûng vaáof n, vaán cho raèng treû bò naëng theâm neáu tieáp tuïc cho aên/buù ñieà u tra vieân kieåmDisabilities developmental tra laïi phieáuinngayUSñeåChildren, khoâng boû Psychiatric bình Association, thöôøng, trong ñoù, ngöôøiWeb. daân ôû [access noâng thoândate: 1 chieám soùt thoâng tin. Giaùm saùt vieân kieåm tra phieáu khi keát tyû Juneleä cao nhaátdsm.psychiatryonline.org. 2013]. vôùi 12,1%, gaáp gaàn 4 laàn so vôùi thaønh 1997 - 2008. Pediatric, 2011. 127(1034-1042). thuùc ñeå kòp thôøi phaùt hieän sai soá vaø boå sung kòp thôøi. thò. Coù 1,7% ngöôøi khoâng cho treû aên/buù bình thöôøng 3. Elsabbagh M, et al. Global Prevalence of 5. ngöôø do Magiati i khaùc I, Tayn. Söï khuyeâ X.W, khaùc and bieät naøHowling P. y coù yù nghóa TaïYp tế Tạp chí chíCông Y teá cộng, Coâng coä Sốn45 g, 3.2017, Soá 43 tháng 6/2018 15 53
  20. | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | mothers Early being able to detect comprehensive some severe based behaviourally signs of diarrhea and ARI 13. WHO, was low.Available eHealth. Only 6.6% from: of mothers http:// recognized wrinkled skin signs (14.4 % in urban and 2.1% in rural region, respectively); 11 % of interventions for children mothers recognized signswith autism (25.9 of dyspnea spectrum www.who.int/ehealth/about/en/. % in urban Accessed and 1.5% in mountainous region). Mothers’ disorders: a summary knowledge of findings about prevention fromand of diarrhea recent 2017was ARI in urban Julybetter 26. than that of mothers in rural and mountain regions. reviews and meta-analyses. Neuropsychiatry, 14. Ministry of Information and Communication. 2012. 2( 543-570.). Keywords: Diarrhea, acute respiratory infections, knowledge, Overviewunder 5-year-oldICT of Vietnam’s child.sector & Ehealth 6. Reichow B. Overview of meta-analyses in Vietnam. July, 2012; Geneve, Switzerland. on early intensive behavioral intervention for 2012 [cited 2017 July 31]; Available from: Taùcchildren young giaû: with autism spectrum disorders. http://studylib.net/doc/12924184/overview- 1. Journal Vieä ofn ñaøAutism o taïo Y hoïc döï and phoøngDevelopmental vaø Y teá coâng coäng, tröôøongf -Ñaï viihoï e tc nYaHaø mNoä %iE 2 % 8 0 % 9 9 s - i c t - s e c t o r - Email: thangtcyt@gmail.com Disorders, 2012. 42: p. 512-520. andamp%3B-ehealth-in-vietnam... 2. Cuïc phoøng choáng HIV/AIDS – Boä Y teá 7. AutismEmail: Society. Autism through the lifespan. 15. World Bank. Internet users as percentage of longmoh@yahoo.com 20163. [cited 2017naêJuly CNYTCC4 m hoïc 31]; Available 2015-2016, taïo Y hoïc population. Vieän ñaøofrom: 2017. döï phoøng vaø Y teá coâng coäng, tröôøng Ñaïi hoïc Y Haø Noäi Email: vietanhmsg1@gmail.com, dinhminhnb01@gmail.com www.autism-society.org/living-with-autism/ 16. Squires J, et al. The ages and stages 4. Boä Y teá autism-through-the-lifespan. Email: dducthien@yahoo.com, trantuananh2000@yahoo.com questionnaire, third edition. 2009, Baltimore: 8. Cong T, et al. Early identification and Paul H. Brookes. intervention services for children with autism 17. Robins D, et al. The Modified Checklist for in Vietnam. Health Psychol Rep, 2015. 3(3): p. Autism in Toddlers: Revised with Follow-Up. 191-200. 2009. 9. Ha V.S, A. Whittaker, and S. Rodger. 18.m Liamputtong 1. Ñaët vaán ñeà naê 2014. Töø ñoù coù Ptheåandñöa Ezzy ra moätD. Qualitative soá khuyeá n nghò Assessment and Diagnosis of Autism Spectrum phuø hôï p vaø o coâ n g taù c truyeà Research Methods. 2nd ed. 2005: Oxford n thoâ n g phoø n g choáng Tieâu chaû Disorder inyHanoi, vaø nhieãVietnam. m khuaån hoâChild haáp caáFam p ôû treû em Stud, caùc beänh nhieãm khuaån cho treû em trong giai ñoaïn laø hai beänh coù tyû leä maéc vaø töû vong cao nhaát ôû nhöõng University hieä n nay. Press. 2017. nöôùc ñang phaùt trieån. ÔÛ nöôùc ta, 80% töû vong do tieâu chaûyHa 10. xaûyV.S, ra ôû et treûal. emLiving döôùi 2 tuoå withi, bình quaânspectrum autism 1 treû döôùi 2. Phöông phaùp nghieân cöùu 5 tuoåi moãi naêm maéc töø 0,8-2,2 ñôït tieâu chaûy, öôùc disorder tính haøng in naêHanoi, m coù 1100Vietnam. tröôøng Social Science hôïp töû vong [6], and [5]. 2.1. Ñòa ñieåm vaø thôøi gian nghieân cöùu Veà NKHH, 2014. Medicine, trung bình120:moã p.i naê m moät ñöùa treû maéc 4-9 278-285. laàn, tyû leä töû vong do NKHH chieám 1/3 (30-35%) so Nghieân cöùu ñöôïc thöïc hieän vaøo naêm 2014 taïi 3 11. Lan, vôùi töû vong D.T. chung and[1], N.X. [4]. Hai. Tyû leäDraft: maéc vaøNghiên töû vongcứucuûa tænh: Hoøa Bình, Haø Tónh vaø Kieân Giang, ñaïi dieän cho hai beä n h naø y raá t cao nhöng hoaø n thực trạng trẻ rối loạn phổ tự kỷ ở Việt Nam:toaø n coù theå haï n cheá 3 mieàn Baéc, Trung, Nam cuûa Vieät Nam. baèng caùch chuû ñoäng phoøng traùnh taùc nhaân gaây beänh Thách vaø xöû líthức vài khi kòp thôø giảibòpháp beänh.[Study Ñeå phoøon ng situation choáng beänof h, 2.2. Ñoái töôïng nghieân cöùu chilren ngöôøi daâwith ASD vaø n noùi chung in ngöôø Vietnam: i chaêmChallenges soùc treû noùi rieâand ng phaûi coù kieán thöùc ñaày ñuû veà phoøng beänh vaø caùch xöû Caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi. Solutions]. 2016, VACR and Save the Children: lyù khi treû bò maéc beänh ñeå giaûm tyû leä maéc vaø töû vong. Hanoi. Chính vì lyù do ñoù, chuùng toâi thöïc hieän nghieân cöùu: Tieâu chuaån löïa choïn: Laø caùc baø meï coù con döôùi “Kieán thöùc cuûa caùc baø meï coù con döôùi 5 tuoåi veà 5 tuoåi, coù tinh thaàn minh maãn, töï nguyeän, hôïp taùc traû 12. Jacobs R, et al. A systematic review of phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoâ haáp caáp lôøi phoûng vaán. eHealth tính ôû treûinterventions em taïi moät soáto vuøimprove ng/mieàn health literacy. Vieät Nam”, vôùi Health Informatics Journal 2014. 22(2): p. 81-i muï c tieâ u moâ taû kieá n thöù c cuû a caù c baø meï coù con döôù Tieâu chuaån loaïi tröø: Tinh thaàn khoâng minh maãn 5 tuoåi veà phoøng choáng tieâu chaûy vaø nhieãm khuaån hoaëc khoâng coù maët taïi hoä gia ñình trong thôøi gian 98. hoâ haáp ôû treû em taïi moät soá vuøng/mieàn Vieät Nam nghieân cöùu hoaëc khoâng töï nguyeän, hôïp taùc trong quaù 14 54 Taïp chí Y teá Tạp Coâng coä tế Công ng, 3.2017, cộng, Soá 436/2018 Số 45 tháng
nguon tai.lieu . vn