Xem mẫu
- LƯỢM ( Tố Hữu)
A/ MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. KIẾN TH Ứ C:
Giúp HS nắ m đư ợc:
- Lượm là một chú bé hồ n nhiên, nhanh nhẹn.
- lượm hăng hái tham gia hoạt động và hi sinh anh dũng nhưng Lượm số ng mãi trong
lòng mọi người.
- Ngh ệ thuật mtả n hân v ật kết hợp v ới kể và biểu hiện cả m xúc.
2. KĨ NĂNG:
Rèn kĩ năng đọ c, cả m và hiểu thơ
3. T HÁI Đ Ộ:
- G D lòng yêu mến, khâm phụ c các bạn nhỏ dũng cả m hi sinh vì nghĩa lớn.
- G D về lòng tự hào về nh ững tấ m gương anh dũng củ a tuổi trẻ V N.
B/ CHUẨN BỊ:
- G V: G A, SGK, SGV, STK ...
- HS: Soạn bài
- C/ PHƯƠNG PHÁP:
- H Đ: Cá nhân và cả lớp
- PP: Đọc sáng tạo, nghiên cứu, tái tạo, gợi tìm ...
D/ TIẾN TRÌNH BÀI DẠY:
1. Ổ N ĐỊ NH:
2. KTBC:
a) Câu hỏi: Đọc thuộ c lòng và diễn cả m BT "Đêm n ay Bác không ng ủ" c ủa nhà thơ MH.
PT lần th ức dậ y thứ ba của anh ĐV.
b) Đáp án: SGK- 63,64,65 + v ở ghi mụ c b
3. BÀI MỚI:
a) Giới thiệu bài:
H ồi đầu kháng chiến chống Pháp, nhà thơ TH vừ a ở Hà Nội trở về thành phố Huế, quê
hương đánh Pháp rất quyết liệt, tình c ờ g ặp chú bé liên lạc vui tươi, nhí nh ảnh. ít lâu sau nhà
thơ lại nghe chú bé Lư ợm đã anh dũng hi sinh trên đư ờng công tác. Xúc động nghẹn ngào,
nhớ thương, cả m phục, TH đ ã viết BT "Lư ợm" để ghi lại chuyện này.
b) Các hđ d ạy – học:
- H Đ củ a thầy H Đ củ a trò N D cầ n đạt
I- Tìm hiểu tác giả, tác phẩ m
1. Tác giả (1920 - 2006)
(?) Trình bày một vài nét về - Tham gia CM từ rất sớm, - Tên thật là Nguy ễn Kim
tác giả TH ? từng bị bắt, tù đày Thành
G V bổ sung: Thế kỉ X X đã - Nhiều BT viết cho các em - Quê ở tỉnh Thừa Thiên-Huế
qua đi, nh ững tên tuổi nào nhỏ rất xúc động: Đi đi em;
- Là nhà cách mạ ng, nhà thơ
còn mãi với thời gian ? Một Một tiếng rao đêm ...
lớn của thơ ca hiện đại VN
trong dăm bả y ngư ời đư ợc
nhắc đến không thể k hông kể
đến nhà thơ TH - Ch ế Lan
2. Tác phẩ m
Viên
- Viết năm 1949, in trong tập
(?) Cho biết xuất x ứ c ủa tác
thơ "Việt B ắc".
phẩm?
G V: Tập thơ "VB" gồm
những bài thơ viết trong thời
kì kháng chến ch ống Pháp
1945-1954.
3. Đ ọc - chú thích
G V nêu y/c đọ c: Giọng vui
tươi, sôi nổi, nhí nhảnh ở
đoạn đầu và đoạn điệp khúc
- cuối cùng; giọng đối thoại
giữa 2 chú cháu ... Đọc mẫu.
Gọi HS đọc
G V: Y/c HS giải thích chú
thích 3, 4, 5, 6
- Đọc, nh ận xét
(?) BT đư ợc viết theo thể thơ
nào?
II- Phân tích văn bả n
1. Thể thơ - thể loại - bố
cục
(?) BT thuộc thể loại thơ a) Th ể thơ: bố n tiếng
nào? Giống BT thơ nào các
em đ ã học?
G V: Tuy nhiên bài này tác
- Bốn tiếng, ngu ồn gố c thể
giả vừa là ngư ời kể c huyện
vè dân gian, nhịp 2/2 chẵn
vừa là nhân v ật trực tiếp liên
ngắn rất thích hợp v ới lối kể
b) Th ể loại: thơ tự sự
quan đế n nhân vật chính.
chuyện.
(?) BT có thể chia làm mấy
- phần? Ý chính củ a mỗi phần - Đêm nay Bác không ng ủ
nói gì?
c) Bố cục: ba đoạn
-(1) Từ đầ u ... cháu đi xa
G V: Gọi HS đ ọc đo ạn 1 dần: Cuộc gặp g ỡ tình c ờ
giữa nhà thơ và Lư ợm
(?) Ở kh ổ thơ đ ầu cho ta biết
tác giả tình c ờ gặp Lư ợm -(2) ... Hồn bay giữa đồng:
trong hoàn c ảnh nào? Em có Chuyến công tác cuối cùng
nhận xét gì về cách nói này? và sự hi sinh củ a Lư ợm
(?) H/ảnh Lượm đư ợc mtả -(3) Còn lại: Lượm sống mãi
tập trung nhất trong những trong lòng tác giả v à m ọi
khổ thơ nào? ngư ời
2. Phân tích
- Ngày Huế đổ máu -> cách
- nói nhân hoá đ ể dtả cu ộc đấu a) Hình ả nh Lư ợm
tranh ác liệt ở thành phố H uế
* Lượm trư ớc khi hi sinh
- Kh ổ 2+3. Xắc và ca nô là
trang ph ục riêng củ a nh ững
(?) Hãy tìm nhữ ng chi tiết chú liên lạc -> nổi bật việc
tham gia liên lạc củ a Lư ợm
m t ả Lư ợ m v ề :
- Hình dáng
- Trang phụ c
- Hoạt động
- Tính tình
(?) Em có nh ận xét gì về - Má đỏ b ồ quân: đáng yêu,
cách mtả trang phục của căng mọng
Lư ợm? (Vì sao tgiả chỉ chọn
tả "cái xắc xinh xinh" và
chiếc m ũ "ca nô"?
G V: Giải nghĩa "chân thoăn
thoắt": rất nhanh, vụt chỗ
này, vụt ch ỗ khác
- Hình dáng: bé loắt choắt,
đầu nghênh nghênh, má đỏ
- bồ quân
(?) Em thích nhất nh ững chi
tiết nào trong đoạn thơ này?
Vì sao?
- Trang phục: X ắc xinh xinh,
ca nô đ ội lệch
(?) Vì sao tgiả lại so sánh
Lư ợm như con chim chích?
(?) Em hiểu như thế nào về - Huýt sáo vang: tâm tr ạng
"con đư ờng vàng" trong khổ rất vui, chẳng nề nguy hiể m,
thơ thứ 3? như là đi chơi
(?) Ngôn ng ữ đ ối thoại củ a 2 - Cư ời híp mí, má đ ỏ bồ
- Ho ạt động: chân thăn thoắt,
chú cháu ở k hổ thơ 4+5 có gì quân
huýt sáo vang
đáng chú ý?
- Như con chim chích
- Tính tình: vui vẻ, hồn
- Nh ảy trên đường vàng -> nhiên, lạc quan
(?) Để mtả hình dáng và tính hồn nhiên, đáng yêu
cách của Lượm tgiả đã sdụng
những BPNT gì? NT đó đã - N hỏ, nhanh, hiền lành, có
làm nổi rõ hình ảnh một chú ích
- bé v ới những đặc điểm nào?
- Vàng nắng, vàng cát, vàng
lá vàng -> con đư ờng đẹp đẽ,
(?) Lư ợm đưa thư trong hoàn
quý báu, lí tưởng
cảnh nào? Em có nh ận x ết gì
về hoàn cảnh đó? - Trò chuyện ngắn ngủi,
giọng hơi khoe, rất vui
(?) Nh ững l ời thơ nào miêu
sư ớng, thích thú v ới công
tả Lư ợm làm nhiệ m vụ?
v i ệ c m ới
(?) Theo em lời thơ nào gây
ấn tượng mạnh nhất cho
ngư ời đọc?
(?) Em có nxét gì về cách
dùng từ của tác giả trong 2
câu thơ này?
- Đư ờng v ắng: dẽ bị phát
hi ện
- N T: So sánh, từ láy tư ợng
(?) Nh ững câu thơ nào mtả
hình, ngôn ng ữ đối tho ại->
- Đạn bay vèo vèo: nguy
sự hi sinh anh dũng của
Lư ợm hồn nhiên, nhanh
hiểm tới tính mạ ng
Lư ợm?
- G V: Cái chết có đổ máu, - Bỏ thư vào bao nhẹn, yêu đ ời
nhưng lại đư ợc miêu tả như
- Thư đề thư ợng khẩn
một giấc ng ủ bình yên của
trẻ thơ giữa đồng quê thơm - Vụt qua mặt trận * Lư ợm trong khi làm nhiệm
hương lúa. vụ và hi sinh
Đạ n bay vèo vèo
(?) Cái ch ết ấy gợi cho em - Hoàn cảnh đưa thư: đư ờng
những t/cả m và suy nghĩ gì? - Ca nô chú bé vắng vẻ, đạn bay vèo vèo ->
khó khăn, nguy hiểm
Nh ấp nhô trên đồng
- Khi làm nhiệ m vụ:
G V: Trong BT này, tgiả - Vụt qua mặt trận
nhân danh ngư ời chú có quan
Đạ n bay vèo vèo
hệ thân tình, gắn bó b ới
lượm.
(?) Tình c ảm ấyb ộc lộ ntn
qua cái nhìn và cách x ưng hô
ở ph ần đầu BT?
(?) Khi đư ợc tin Lư ợm đi
làm nhiệm vụ v à hi sinh, tgiả
đã thay đổi cách gọi Lư ợm
- Một dòng máu tươi
ntn?
(?) Cách gọi ấy bộ c lộ t/cảm - Cháu n ằ m ... giưa đồng
và thái độ gì của tgiả đối với + N T: động từ v ụt, tính từ
Lư ợm? vèo vèo -> hành động dũng
cảm c ủa Lư ợm, sự ác liệt của
- (?) Trong BT, có nh ững câu chiến tranh
thơ có c ấu tạo đặ c biệt. Đ ó là
- Lúc hi sinh:
những câu thơ nào?
(?) Tdụng của nó trong việc
biểu hiện cả m xúc?
G V: Những lời thơ cu ối cùng
lặp lại những lời thơ m ở đầu
-> Cái chết dũng cả m, nhẹ
mtả h/ảnh Lư ợm hồn nhiên,
nhàng, thanh thản; Lượm còn
nhanh nhẹn, đ ầy sức sống.
sống mãi v ới quê hương
(?) Theo em, điều đó có ý
b) Tình cả m của nhà thơ
nghĩa gì trong việc biểu hiện
cảm nghĩ của nhà thơ?
G V bình: Điều đó thể hiện
niềm tin của nhà thơ v ề sự
- Cái nhìn trìu m ến
bất diệt của nhữ ng con ngư ời
như Lư ợm. Nhưng đó còn là
- Cách xưng hô thân thiết
ước vọ ng của nhà thơ về một
c/sống thanh bình không còn
- chiến tranh để trẻ thơ đư ợc
sống trong thanh bình, hồn
- Hai lần gọi là "đồng chí"
nhiên. Nhữ ng lời thơ cuối
cùng vì thế không chỉ diễn tả
t/cảm trìu mến, mà còn day
dứt niềm xót thương và ư ớc
vọng hoà bình. Đó là ý nghĩa
nhân đạo sâu xa của BT này
-> Vừ a thân tình, vừ a trân
...
trọng, như một ngư ời bạn
(?) Em cả m nhận đư ợc
chiến đấu
những ý nghĩa nội dung sâu
- Ra thế
sắc nào từ BT Lư ợm?
Lượm ơi ! -> 1 câu thơ
(?) (?) Em nh ận thức đư ợc gì
được trình bày thành 2 dòng
về N T thơ qua BT Lư ợm?
- Thôi rồi, Lượm ơi !
G V: Gọi HS đ ọc ghi nh ớ
- Lư ợm ơi , c òn không ? ->
G V: Hư ớng dẫn HS làm BT
câu thơ ngắt làm 2 vế bởi
phần luyện tậ p về n hà
dấu phẩ y
- NT: câu hỏi, câu cả m ->
cảm xúc nghẹn ngào, đau xót
- như tiếng nứ c n ở
-> Lượm sống mãi trong tâm
trí nhà thơ, c òn mãi v ới cuộc
đ ời
III- Tổng kết
< Ghi nh ớ S GK - 77>
IV- Luy ện tập
- Đọc ghi nh ớ
4. CỦ NG C Ố:
(?) Cả m nghĩ của em v ề nhân vật Lư ợm.
- 5. H Ư Ớ NG D ẪN HS H Ọ C VÀ CHU ẨN BỊ BÀI:
- Học ghi nh ớ, họ c thuộc BT
- Phân tích ND và NT BT
- Soạn VB: MƯA
E/RÚT KINH NGHIỆM:
nguon tai.lieu . vn
