Xem mẫu
- Luận văn
THỰC TRẠNG VỀ ĐÀO
TẠO VÀ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC CỦA
CÔNG TY TECHCONVINA
- LỜI GIỚI THIỆU
Công ty Cổ phần đầu tư phát triển kỹ nghệ và xây dựng việt nam được
thành lập theo giấy phép kinh doanh số 0103006547 của sở kế hoặch và đầu
tư của thành phố Hà Nội ,lập ngày 20 tháng 01 năm 2005 .Từ khi thành lập
đến nay ,công ty đã tuyển dụng nhiều cán bộ kỹ thuật và công nhân đã thi
công nhiều công trình phức tạp nhóm A và B trên địa bàn Thành phố Hà Nội
và toàn quốc .Công ty đã xây d ựng được tập thể đội ngũ có tri thức và chung
một phương châm hợp tác và cùng phát triển .Thực hiện được những hợp
đồng có quy mô lớn và yêu cầu phức tạp về kỹ thuật ,mỹ thuật của công trình
,cũng như tiến độ thi công ngặt nghèo và đặc biệt những dự án khu Công
N ghiệp mà Công Ty làm t ổ ng thầu ,cho doanh nghiệp người Đ ài Loan ,Hàn
Q uốc ,Trung Quốc và Nhật Bản .Công Ty đ ã có tiềm năng cơ sở vật chất
vững vàng ,có đội ngũ cán bộ nhân viên đ ạt trình độ chuyên môn kỹ thuật
nghiệp vụ cao ,có kinh nghiệm quản lý và tổ chức thi công những công trình
lớn .
Q ua thực tế sản xuất kinh doanh Công Ty đã và đang tiếp tục đầu tư mở
rộng quy mô ngành nghề kinh doanh ,Công ty đã mở chi nhánh tại thành phốc
Hồ Chí Minh và các Công Ty con là TECHCONVINA SMARTHOME
CO.,LTD ;TECHCONVINA FACTORY CARE.,LTD ; TECHCONVINA
TRADING &LOGISTICS CO.,LTD .
Sự kiện năm 2006 Việt Nam là thành viên thứ 150 của WTO ,Công ty đã
xây dựng mục tiêu chính sau đây :tập trung xây dựng chuẩn hoá hoạt động
của Công Ty Cổ phần theo cơ chế liên kết kinh tế và đầu tư vốn ,giữ vai trò
lãnh đạo điều hành của các đơn vị trực thuộc mẹ - con ,phát huy hiệu quả của
các Công Ty liên kết ,liên doanh ,tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị
trường và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực ,tạo tiền đề vật chất
- nền tảng để đến năm tiếp theo tiếp theo xây dựngvà phát triển công ty cổ phần
mạnh về bốn lĩnh vực kinh doanh chính sau :
A .Đầu tư ,tư vấn kinh doanh bất động sản ,tập trung chủ yếu ở địa bàn
thành phố H à Nội ,các tỉnh phía bắc và Thành phố Hồ Chính Minh .
B .Kinh doanh xây lắp theo hướng nhà thầu chuyên nghiệp ,có đủ máy
móc thiết bị ,tiền vốn ,bộmáy quản lý tổ chức xây dựng và công trình có chất
lượng cao và có kết cấu phức tạp sãn xuất kinh doanh vật liệu xây dựng .
C .Kinh doanh d ịch vụ kỹ thuật cao như :dịch vụ chăm sóc kỹ thuật toàn
diện cho nhà máy ,dịch vụ vận tải ,các dịch vụ giám sát an ninh ,nâng cao
năng suất công suất của nhà máy ,kinh doanh dịch vụ các khu nhà cho Thuê
và văn phòng cho thuê ,kinh doanh các d ịch vụ khác trên địa bàn thành phố
H à Nội .
D .Tổ chức kinh doanh tài chính b ằng biện pháp ,góp vốn để đầu tư kinh
doanh với Công Ty liên doanh hoặc hợp tác đầu tư kinh doanh với các đ ơn vị
ngoài Công Ty .Góp vốn với các Công Ty con trực thuộc Công Ty hoặc góp
vốn cùng kinh doanh cho từng hợp đồng cụ thể ,trên nguyên tắc đôi bên cùng
có lợi ,nhằm sử dụng vốn có hiệu qủ cao nhất .
* Mục tiêu cụ thể của Công Ty đến năm 2010 .
+ Gĩư vững ổn định và phát triển bền vững dự kiến từ nay đến năm 2010
tăng trưởng bình quân mỗi năm 10 % .
+Gía trị sản lượng năm 2010 đạt mức 1500 tỷ đồng .
+Gía trị doanh thu năm 2010 đạt mức 1495 tỷ đồng
+Lương b ình quân đạt mức 3 triệu - 7 triệu /người /tháng .
*Cơ cấu sản phẩm
Dự kiến đến năm 2010 cơ cấu sản phẩm của Công Ty như sau :
- Sản phẩm đầu tư kinh doanh dự án và tư vấn 20 % tổng giá trị sản lượng.
- Sản phẩm xây dựng 60% tổng giá trị sản lượng .
- - Sản phẩm kinh doanh sản xuất khác 20% tổng giá trị sản lượng .
SƠ ĐỒ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ VÀ SẢN XUÂT CỦA CÔ NG TY
Hội đồng quản trị Ban kiểm soát
Tổng giám đốc
P.Giám đốc xây lắp P.Giám đốc tài chính P.Giám đốc kinh doanh
Phòng Tài chính Cty Techconvia Phòng d ự án
Kế toán Factorry Careco., Ltd
Cty Techconvia
Phòng xây lắp Smarthomeco., Ltd
Phòng kinh doanh
Cty Techconvia
Trading & Logistics .,
Phòng xây lắp Ltd
Phòng thiết kế
Cty Techconvia Văn
p hòng Hồ Chí Minh
Các tổ đội thực hiện
- Chủ tịch Hội Đồng quản trị của Công Ty ông Dương Nguyên Hùng ( Cử
nhân kinh tế).
Công Ty hiện có số lượng cán bộ công nhân viên là 1018 người ,cùng với sự
phát của công ty về quy mô ,trong nhưng năm tới Công Ty có nhu cầu lớn về
nguồn nhân lực ,có chất lượng đáp ứng nhu cầu phát triển .
- CHƯƠNG I : LÝ LUẬN CHUNG VỀ ĐÀO TẠO VÀ PHÁT TRIỂN
NGUỒN NHÂN LỰC
1. Nguồn nhân lực .
1.1 Khái niệm và phân loại nguồn nhân lực .
N guồn nhân lực vớI tư cách là nơi cung cấp sức lao động cho xã hộI ,nó
bao gồm toàn bộ dân cư có c ó th ể phát triển bình thường (không bị khuyến
khuyết hoặc dị tật bẩm sinh ).
N guồn nhân lực có thể vớI tư cách là một nguồn lực cho sự phát triển
kinh tế xã hộI ,là khả năng lao động của xã hộI được hiểu theo nghĩa hẹp hơn
,bao gồm nhóm dân cư trong độ tuổI lao động có khả năng lao động .
Nguồn nhân lực còn được hiểu vớI tư cách là tổng hợp cá nhân những con
ngườI cụ thể tham gia vào quá trình lao đ ộng ,là tổng thể các yếu tố thể chất
và tinh thần được huy động vào quá trình lao đônghj .VớI cách hiểu này
nguồn nhân lực bao gồ những ngườI bắt đầu bước vào độ tưổI lao động trở
lên có tham gia vào nền sản xuất xã hộI .
Các cách hiểu trên chỉ khác nhau về việc xác định quy mô nguồn nhân lực
,song đều có chung một ý nghĩa là nói lên khả năng lao động của x ã hộI .
Nguồn nhân lực được xem xet dướI góc độ số lượng và chất lượng .Số
lượng được biểu hiện thông qua các chỉ tiêu quy mô và tốc độ tăng dân số
.Q uy mô dân số càng lớn ,tốc độ tăng dân số càng cao dẫn đến quy mô và tốc
độ tăng nguồn nhân lực càng lớn và ngược lạI .Tuy nhiên sau thờI gian
khoảng 15 năm (vì đ ến lúc đó con ngườI mớI b ước vào độ tuổI lao động ).về
chất lượng ,nguồn nhân lực được xem xét trên các mặt :tình trạng sức khỏe
,trình độ văn hóa ,trình độ chuyên môn và năng lực phẩm chất ..
Cũng giống như các nguồn lực khác ,số lượng và đặc biệt là chất lượng
nguồn nhân lực đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo ra của cảI vật
chất và văn hóa cho x ã hộI .
- Phân loạI nguồn nhân lực :tùy theo giác độ nguyên cứu mà ngườI ta phân
loạI .
1.1.1.Nguồn nhân lực có sẵn trong dân cư .
Bao gồm toàn bộ những ngườI nằm trong độ tuổI lao động ,có khả năng
lao động ,không kể đến trạng thái có làm việc hay không làm việc .Theo
thông kê của liên hợp quốc ,khảI niệm này gọI là dân cư hoạt động ,có nghĩa
là những ngườI có khả năng làm việc trong dân cư tính theo độ tuổI lao động
quy định .
Độ tuổI lao động là giớI hạn về những điều kiện cụ thể ,tâm sinh lý xã hộI
,mà con ngườI tham gia vào quá trình lao động .GiớI hạn độ tuổI lao động
được quy định tùy thuộc vào điều kiện kinh tế xã hộI của từng nước và trong
từng thờI kỳ .GiớI hạn độ tuổI lao động bao gồm :
Gi ới hạn dướI :quy định số tuổI thanh niên bước vào độ tuổI lao động , ở
nước ta hiện nay là 15 tuổI .
GiớI hạn trên :quy đ ịnh độ tuổI về hưu , ở nước ta quy định độ tuổI này la
55 tuổI đối với nữ và 60 tuổI đối vớI nam .
Nguồn nhân lực có sẵn trong dân cư chiếm một tỷ lệ tương đốI lớn trong
dân số ,thường từ 50 % hoặc hơn nữa ,tùy theo đ ặc điểm dân số và nhân lực
từng nước .
Theo những ngườI trong độ tuổI từ 16-60 (đốI vớI nam )và 16 -55 (đốI vớI
nữ ) ,theo quy định ở Việt Nam , đều thuộc vào nguồn nhân lực trong độ tuổI
lao động . Đây là nguồn nhân lực chính có khả năng tham gia vào hoạt động
kinh tế . Ở nước ta ,theo tài liệu điều tra dân số ngày 1 -4 -1989 ,nguồn này
chiếm 54 % trong dân số .
1.1.2 .Nguồn nhân lực tham gia vào hoạt động kinh tế .
Nay gọi là dân số hoạt động kinh tế , đây là số người có công ăn việc làm ,
đang hoạt động trong các ngành kinh tế và văn hóa của xã hộI .
- Như vậy giữa nguồn nhân lực có sẵn trong dân số và nguồn nhân lực tham
gia vào hoạt động kinh tế có sự khác nhau .Sự khác nhau này là do có m ột bộ
phận trong độ tuổI lao động có khả năng lao động ,nhưng vì nhiều nguyên
nhân khác nhau ,chưa tham gia vào hoạt động kinh tế (thất nghiệp ,có việc
làm nhưng không muốn làm việc )và đang học tập ,có nguồn thu thập khác
nhưng cần đi làm ,..)Năm 1993 ,số ngườI không có việc làm ở nước ta chiếm
7.37 % dân số hoạt động kinh tế .
1.1.3 .Nguồn nhân lực dự trữ .
Các nguồn nhân lực dự trữ trong nền kinh tế bao gồm những ngườI trong
độ tuổi lao động ,nhưng vì các lý do khác nhau ,họ chưa có công việc làm
ngoài xã hộI .Số ngườI này đóng vai trò của một nguồn dự trữ về nhân lực
,gồm có .
- N hững ngườI làm công việc nộI chợ trong gia đình .khi điều kiện kinh
tế của xã hộI thuận lợI ,nếu bản thân họ muốn tham gia lao động ngoài xã hộI
,họ có thể rờI bỏ công việc nộI trợ để làm công việc thích hợp ngoài xã hộI .
Đ ây là nguồn nhân lực đáng kể và đạI bộ phận là phụ nữ ,hàng ngày vẫn đảm
nhiệm những chức năng duy trì ,bảo vệ ,phát triển gia đình về nhiều mặt , đó
là những hoạt động có ích và cần thiết .Công việc nộI trợ gia đình đa dạng
,vất vả đốI vớI phụ nữ ở các nước chậm phát triển (do chủ yếu là lao đ ộng
chân tay ),d ẫn đến năng suất lao động thấp hơn so vớI những công việc tương
tự được tổ chưc ở quy mô lớn hơn ,có trang bị kỹ thuật cao hơn .
- N hững ngườI tốt nghiệp ở các trưòng phổ thông và các trường chuyên
nghiệp được coi là nguồn nhân lực dự trữ quan trọng và có chất lượng . Đây
là nguồn nhân lực ở độ tuổI thanh niên ,có học vấn ,có trình độ chuyên môn
(nếu được đào tạo tạI các trường dạy nghề và các trường trung cấp , đạI học
).Tuy nhiên ,khi nghiên cứu nguồn nhân lực này cần phảI chia tỷ mỷ hơn .
- + N guồn nhân lực đã đến tuổI lao động ,tốt nghiệp trung học phổ thông
,không tiếp tục học nưa ,muốn tìm công việc làm .
Nguồn nhân lực đã đ ến tuổI lao động ,chưa học hết trung học phổ
+
thông ,không tiếp tục học nữa ,muốn tìm việc làm .
+ Nguồn nhân lực ở độ tuổI lao động đ ã tốt nghiệp ở các trường chuyên
nghiệp (trung cấp ,cao đẳng , đạI học )thuộc các chuyên môn khác nhau tìm
việc làm .
- N hững ngườI đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự cũng thuộ c nguồn nhân
lực dự trữ ,có khả năng tham gia vào hoạt động kinh tế số ngườI ,thuôc nguồn
nhân lực dự trữ này cũng cần phân loạI , để biết rõ có nghề hay không có
nghề ,trình độ văn hóa ,sức khỏe ..từ đó tạo công việc làm thích hợp .
- N hững người trong độ tuổi lao động đang thất nghiệp (có nghề hoặc
không nghề )muốn tìm việc làm ,cũng là nguồn nhân lực dự trữ ,sẵn sàng
tham gia vào hoạt động kinh tế .
1.2.Vai trò nguồn nhân lực Việt Nam trong quá trình hộ i nhập .
Những năm 50 và 60 ,tăng trưởng kinh tế chủ yếu là do công nghiệp hóa
,thừa vốn và nghèo nàn về cơ sở vật chất là khâu chủ yếu ngăn cản tốc độ
tăng trưởng kinh tế .Các nghiên cứu trắc lượng gần đây cho thấy chỉ có một
phần nhỏ của sự tăng trưởng kinh tế ,có thể được giảI thích bởI khía cạnh đầu
vào là nguồn vốn ,phần rất quan trọng của sản phẩm thặng dư gắn liền vớI
chất lượng lực lượng lao động (trình đ ộ giáo dục ,sức khỏe và mức sống ).
Đầu tư cho con ngườI ,nhằm nâng cao chất lượng của từng cá nhân ,tạo ra
khả năng nâng cao chất lượng cuộc sống cho cả x ã hộI ,từ đó nâng cao năng
suất lao động . Garry becker NgườI mỹ được giảI thưởng Nobel kinh tế năm
1992 ,Khẳng định ‘không có đầu tư nào mang lạI nguồn lợI lớn như đầu tư
vào nguồn nhân lực , đặc biệt là đầu tư cho giáo ‘.
- Lịch sử các nền kinh tế trên thể giớI cho thấy không có một nước giàu có
nào đạt được tỷ lệ tăng trưởng kinh tế cao ,trước khi đạt được mức phổ cập
giáo d ục phổ thông .Cách thức để thúc đẩy sản xuất đến lượt nó thúc đẩy cạnh
tranh ,là phảI tăng hiệu quả giáo dục .Các nước và các lãnh thổ công nghiệp
hóa mớI thành công nhất như Hàn Quốc Xingarpor ,Hồng kông và một số
nước khác có tỷ lệ tăng trưởng kinh tế nhanh nhất trong những thập kỷ 70 và
80 thường đạt mức độ phổ cập tiểu học trước khi các nền kinh tế đó cất cánh
.Mặc dù vậy ,các nghiên cứu cũng cho thấy thành công của Nhật bản và Hàn
Q uốc trong kinh tế không chỉ do phần đông dân cư có học vấn cao mà do các
chính sách kinh tế ,trình độ quản lý hiện đạI của họ ,một phần lớn là nguồn
nhân lực chất lượng cao .
TạI sao nguồn nhân lực lạI có tác dụng lớn đến như vậyh ?
BởI lẽ nguồn nhân lực là nguồn lực con ngườI và là m ột trong nhưng
nguồn lực quan trọng nhất của sự phát triển kinh tế xã hộI .Vai trò đ ó bắt
nguồn từ vai trò của yếu tố con ngườI .
1.2.1 Con người là động lực của sự phát triển .
Bất cứ một sự phát triển nào cũng đều phải có một động lực thúc đẩy
.Phát triển kinh tế x ã hội được dựa trên nhiều nguồn lực : nhân lực (nguồn lực
con người ) Vật lực (Nguồn lực vật chất ,công cụ lao động đối tượng lao động
,tài nguyên thiên nhiên ),Tài lực (nguồn lực về tài chính tiền tệ ) vv song chỉ
có nguồn lực con người mới tạo ra động lực của sự phát triển ,những nguồn
lực khác muốn phát huy được đ ược tác dụng chỉ có thể thông qua nguồn lực
con người .Từ xa xưa cong người bằng động lực lao động và nguồn lực do
chính b ản thân mình tao ra , để sản xuất ra sản phẩm tho ã mãn nhu cầu của
bản thân mình .Sản xuất ngày càng phát triển ,phân công lao động ngày càng
cao ,hợp tác ngày càng chặt chẽ ,tạo cơ hội để chuyển dần hoạt động của con
người do máy móc thiết bị thực hiện (các động cơ phát lực ),làm thay đổi tính
- chất của lao động từ lao động thủ công sang lao động cơ khí và lao động trí
tuệ .Nhưng ngay cả khi đạt được tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện đại như hiện
nay thì cũng không thể tách rời nguồn lực con người bởi lẽ :
-Chính con người đã tạo ra những máy móc thiết bị đó , điều đó thể hiện
mức độ hiểu biết và chế ngự tự nhiên của con người .
- N gay cả đối với máy móc thiết bị hiền đại ,nếu thiếu sự điều khiển ,kiểm
tra của con người (tức là tác đ ộng của con người )thì chúng chỉ là vật chất
.Chỉ có tác động của con người mới phát động chúng và đưa chúng vào hoạt
động .
Vì vậy ,nếu xem xet nguồn lực là Tổng Thể các năng lực (cơ năng và trí
năng )của con người được huy động vào quá trình sản xuất ,thì năng lực đó là
nội lực của con người .
1.2.2 Con người là mục tiêu của sự phát triển .
Ph át triển kinh tế x ã hội suy cho cùng là nhằm mục tiêu phục vụ con người
,làm cho cuộc sống ngày càng tốt hơn ,xã hội ngày càng văn minh .Nói khác
đi ,con ngườilà lực lượng tiếu dùng của cải vật chất và tinh thần của xã hội ,và
như vậy nó thể hiện rõ nét mối quan hệ giữa sản xuất và tiêu dùng .Mặc dù sự
phát triển của sản xuất quyết định mức độ tiêu dùng ,song nhu cầu tiêu dùng
của con người tác động mạnh mẽ tới sản xuất , định hướng phát triển của sản
xuất thông quan hệ cung cầu hàng hoá trên thị trường .Nếu trên thị trường nhu
cầu tiêu dùng của một hàng hoá nào đó tăng lên ,lập tức thu hút lao động cần
thiết sản xuất ra hàng hoá đó và ngươic lại .
Nhu cầu của con người vô cùng phong phú và đa dạng và thường xuyên
tăng lên ,nó bao gồm nhu cầu về vật chất ,nhu cầu về tinh thần .Về số lượng
và chủng loại hàng hoá càng ngày càng phong phú và đa dạng , điều đó tác
động tới quá trình phát triển kinh tế xã hội .
- 1.2.3 Yếu tố con người trong phát triển kinh tế xã hội .
Con người không chỉ là m ục tiêu , động lực của sự phát triển ,thể hiện mức
độ chế ngự thiên nhiên ,biến thiên nhiên phục vụ cho con người ,mà còn tạo
ra những điều kiện để hoàn thiện chính bản thân con người .
Lịch sử phát triển của loài người đ ã chứng minh rằng trải qua quá trình lao
động hàng triệu năm mới chở thành con người ngày nay và trong quá trình đó
,mỗi giai đoạn phát triển của con người lại làm tăng thêm sức mạnh chế ngự
thiên nhiên ,tăng thêm động lực cho sụ phát triển kinh tế xã hội .
Tiềm năng kinh tế của một đất nước phụ thuộc vào trình độ khoa học và
công nghệ của nghệ của nước đó.Trình độ khoa học và công nghệ lại phụ
thuộc vào các điều kiện giáo dục . Đã có nhiều b ài học thất bại khi một nước
sử dụng công nghệ ngoại nhập tiên tiến khi tiềm lực khoa học công nghệ
trong nước còn yếu .Sự yếu thể hiện ở thiếu chuyên gia giỏi về khoa học
côngn ghệ và quản lý ,thiếu đội ngũ kỹ thuật viên ,công nhân làng nghề và đó
không thể ứng dụng các công nghệ mới .Không có sụ lựa chọn nào khác ,hoặc
là đào tạo nguồn nhân lực quý giá cho đất nước phát triển hoặc phải chịu tụt
hậu so với các nước khác .
Như vậy cách mạng và khoa học công nghệ hiện đại không chỉ nhằm biến
đổi cơ sở vật chấ kỹ thuật của nền sản xuất nhỏ trong thời kỳ cách mạng công
nghiệp .Cuộc cách mạng đó mang nội dung mới trên cơ sở các quan hệ sản
xuất ,khoa học và công nghệ .Những phát minh khoa học ở thời kỳ này ngay
lập tức đ ược ứng dụng vào sản xuất và làm xuất hiện một hệ thống sản xuất
linh hoạt đủ khả năng làm thay đổi nhanh chóng quá trình sản xuất Cuộc cách
mang công nghệ tạo ra hàm lượng thông tin và trí tuệ trong tổng chí phí sản
xuất cao .Yếu tố mới xuất hiện và chở thành yếu tố cốt lõi của cả hệ thống sản
xuất hiện đại ,chính là thông tin và trí thức .Các số liệu thống kê năm 1990
phản ánh phần đóng góp của thông tin và trí thức ,tri thức trong thu nhập quốc
- dân của Hoa Kỳ là 47.4 % ; Anh là 45.8 % ; Pháp là 45.1 % ; Đức là 40 % .
Trí tuệ chở thành động lực cho sự phát triển của nhân loại ,thúc đẩy sự tiến bộ
sâu và rộng của xã hội trên nền tảng khoa học và công nghệ cao , để tạo ra
bức tăng trưởng kinh tế mới ,hiếm thấy so với trước đây .
2. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực hiện nay .
Giáo dục , đào tạo và phát triển năng lực con người lao động có ảnh hưởng
vô cùng lớn đến sự phát triển kinh tế ,x ã hội của một quốc gia và có khả năng
cạnh tranh quốc tế của các doanh nghiệp .Giáo dục , đào tạo là cơ sở nền tảng
trong sức mạnh của Anh trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất ;là
nguồn gốc thành công của mỹ trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 2 vầ
là ưu thế của nhật bản trong cuộc cách mạng kỹ thuật cao cấp lần thứ ba .Nhu
cầu đào tạo và phát triển nhân lực trong các tổ chức tăng nhanh cùng với sụ
phát triển hợp tác và cạnh tranh quốc tế ,công nghệ tiên tiến và các áp lực
kinh tế xã hội . Đào tạo được xem như là yếu tố cơ bản nhằm đáp ứng các
mục tiêu chiến lược của tổ chức .G ìơ đây chất lượng nhân viên đã chở thành
một trong những lợi thế cạnh trong quan trong nhất của các doanh nghiệp
trên thế giới ,thực tế đã chứng minh rằng đầu tư vào nguồn lực có thể mang
lại hiệu quả cao hơn hẳn so với đầu tư kỹ thuật công nghệ và các yếu tố khác
của quá trình sản xuất kinh doanh . Đó là lý do vì sao các nhà lãnh đạo doanh
nghiệp giàu kinh nghiệm của Mỹ Nhật đều chú trọng hàng đầu đến công tác
đào tạo ,phát triển nguồn nhân lực .
Ở V iệt Nam nơi trình độ văn hoá giáo dục chung của người lao động còn
thấp ,nhu cầu đào tạo và nâng cao trình độ làng nghề cho người lao động càng
chở nên quan trọng và cần thiết hơn nữa .Hiện nay ,việt nam chỉ có 18 % lao
động đã qua đào tạo ,thêm vào đó cơ cấu đ ào tạo còn b ất hợp lý .Tỷ lệ lao
động có trình độ cao đẳng đại học /trung học chuyên nghiệp /công nhân kỹ
thuật thay đổi theo hướng bất lợi 1 /2.25/7.1 (năm 1979 ) đến 1 /1.6/3.6 (năm
- 1995 )và 1 3.33 /4.17 (năm 2000 ) .Cả nước chỉ có 900 ngàn công nhân kỹ
thuật làng nghề được đ ào tạo chính quy theo hệ chuẩn quốc gia ,trong đó chỉ
có 8 % công nhân kỹ thuật làng nghề bậc cao .Trung bình thời gian được đ ào
tạo nghề bình quân cho một lao động ở việt nam la 0.22 năm . Điều này đã
trực tiếp ảnh hưởng đến năng suất ,chất lượng ,khả năng sáng tạo , đổi mới
của người lao động trong các doanh nghiệp .
Trong các tổ chức vấn đề đào tạo và phát triển được áp dụng nhằm ,trực
tiếp nhân viên thực hiện công việc tốt hơn , đặc biệt là khi nhân viên thực
hiện công việc không đáp ứng được các tiêu chuẩn mẫu ,hoặc khi nhân viên
nhận công việc mới .
-Cập nhập các kỹ năng mới cho nhân viên ,giúp họ có thể áp dụng thành
công các thay đổi công nghệ ,kỹ thuật trong doanh nghiệp .
- G iải quyết các vấn đề tổ chức đào tạo và phát triển có thể giúp nhà quản
trị giải quyết các vấn đề về mâu thuẫn ,xung đột giữa các cá nhân ,giữa công
đoàn với các nhà quản trị , đề ra các chính sách về quản lý nguồn nhân lực
của doanh nghiệp có hiệu quả .
- H ướng dẫn công việc cho nhân viên m ới ,nhân viên mới gặp nhiều khó
khăn ,b ỡ ngỡ trong những ngày đầu làm việc trong tổ chức ,doanh nghiệp và
các chương trình định hướng công việc đối với nhân viên mới sẽ giúp họ mau
chóng thích ứng vóí môi trường lam việc mới của doanh nghiệp .
- Chuẩn bị độ ngũ cán bộ quản lý ,chuyên môn kế cận , đào tạo và phát
triển giúp cho nhân viên có những kỹ năng cần thiết cho các cơ hội thăng tiến
và thay thế cho các cán bộ quản lý ,chuyên môn khi cần thiết .
-Thoã mãn nhu cầu phát triển cho nhân viên , đ ựoc trang bị những kỹ
năng chuyên môn cần thiết sẽ kích thích nhân viên thực hiên công việc tốt
hơn , đạt được nhiều thành tích tốt hơn ,muốn được trao những nhiệm vụ có
thách thức cao hơn .
- 2.1 Đào tạo nguồn nhân lực .
2.1.1. Khái niệm .
Đào tạo là quá trình học tập làm cho người lao động có thể thực hiên chức
năng ,nhiệm vụ có hiệu quả trong công tác của họ .
Đào tạo Nguônf Nhân Lực là quá trình trang bị kiến thức nhất định về
chuyên môn nghiệp vụ cho người lao động , đểhọ có thể đảm nhiệm một công
việc nhất định .
Đào tạo nguồn nhân lực bao gồm các nội dung sau :
- Đ ào tạo kiến thưc phổ thông (Giáo dục phổ thông )
- Đ ào tạo kiến thức chuyên nghiệp (Giáo dục chuyên nghiệp ),trang bị
kiến thức được đ ào tạo được chia ra :
+Đào tạo mới , được áp dụng với những người chưa có nghề .
+ Đào tạo lại . đào tạo những người đã có nghề song vì lý do nào đó nghề
của họ không phù hợp nữa .
+Đào tạo nâng cao trình độ làng nghề ,nhằm bồi dưỡng nâng cao kiêns
thức và kinh nghiệm lam việc để người lao động có thể đảm nhiệm những
công việc phức tạp hơn .
Trình độ làng nghề của nguồn nhân lực thể hiện mặt chất lượng của
sức lao động ,nó b iểu hiện ở sự hiểu biết về lý thuyết và kỹ thuật của sản
xuất và kỹ năng lao động để hoàn thành những côngviệc có trình độ phức tạp
nhất định ,thuộc một nghề nghiệp ,môt chuyên môn nào đó .Trình độ làng
nghề có liên quan chặt chẽ với lao động phức tạp .Lao động có chấtlượng làng
nghề la lao động cao hơn ,là lao động phức tạp hơn trong một đơn vị thời gian
.lao động làng nghề thường tạo ta một sản lường hiệu quả hơn lao động giản
đơn .Trình độ làng nghề biểu hiện ở tiêu chuẩn kỹ thuật và tiêu chuẩn nghiệp
vụ viên chức nhà nước tức là tiêu chuẩn về trình độ học vấn ,chính trị tổ chức
quản lý …để đảm nhiện các chức vụ đ ược giao (đối với cán bộ chuyên môn )
- . Để đạt tới trình độ làng nghề đó ,trướic hết phải được đào tạo nghề cho
nguồn nhân lực ,tức là giáo d ục sản xuất cho người lao động để họ nắm vững
một nghề ,một chuyên môn ,bao gồm những người đã có nghề có chuyên môn
hay học để làm nghề có chuyên môn khác . Cùng với đào tạo , để năng cao
năng suất lao động cần phải quan tâm tới trình độ làng nghề cho nguồn nhân
lực tức là giáo d ục ,bồi dưỡng cho họ những hiểu biết thêm những kiến thức
kinh nghiệm sản xuất và nâng cao làm việc trong giới hạn nghề ,chuyên môn
họ đang đảm nhiệm .
Đào tạo và nâng cao trình độ làng nghề phụ thuộc vào nhiều yếu tố
:sự đầu tư của nhà nước ,trình độ văn hoá của nhân dân ,trang bị cơ sở vật
chất của nhà trường .
Để đào tạo và nâng cao trình độ làng nghề cho nguồn nhân lực có
hiệu quả cần phân biệt sự khác nhau giữa nghề và chuyên môn .
Nghề la một hình thức phân công lao động ,nó đòi hỏi kiến thưc tổng
hợp và thói quen thực hành để hoàn thành những công việc nhất định ,như
nghề mộc nghề cớ khí vv…
Chuyên môn la một hình thức phân công lao động sâu sắc hơn do sự
chia nhỏ của nghề .Do đó nó đòi hỏi kiến thức lý thuyết và thói quen trong
phạm vi hẹp và sâu hơn .Một nghề thường có nhiều chuyên môn ,như nghề
mộc có mộc mẫu ,mộc làm nhà ,nghề cơ khí có tiện phay bào ….
Việc đ ào tạo và nâng cao trình độ làng nghề cho nguồn nhân lực là cần
thiết ,vì hàng năm thanh niên bước vào tuổi lao động nhưng chưa đựoc đ ào
taonghề ,một chuyên môn nào đó ,ngoài trình độ phổ thông .Không những
vậy nên kinh tế mở cửa ,nhiều thành phần kinh tế hoạt động ,cơ cấu công
nghệ thay đổi ,.sản xuất ngày càng phát triển ..Trong điều kiện cuộc cách
mạng đang phát triểm mạnh mẽ như hiện nay ,phân công lao động ngày càng
sâu sắc ,nhiều nghề ,nhiều chuyên môn cũ thay thế ,chuyên môn mói ra đời
- .Từ đó đòi hỏi trình độ làng nghề của nguồn nhân lực cần phải được đào tạo
,nâng cao hơn cho phù hợp với yêu cầu của sản xuất . Đào tạo và nâng cao
làng nghề cho nguồn nhân lực cần phối hợp chặt chẽ từ giáo dục phổ thông
,trường dạy nghề ,trunghọc chuyên nghiệp ,.và đại học cao đẳng về các mặt .
Đồng thời phải có những cơ cấu thích hợp với những biện pháp khác nhau để
đào tạo và nâng cao làng nghề cho công nhân kỹ thuật về cán bộ chuyên môn
về xác định nhu cầu ,hình thức và hiệu qủa của nó ,Chúng ta đang bước vào
thời kỳ công nghiệp hoá ,hiện đại hoá của đất nước ,song do nhiều nguyên
nhân chất lượng nguồn nhân lực ở mức độ thấp .Bởi vậy đào tạo và phát triển
nguồn nhân lực phải dùng vào mục tiêu :”nâng cao đầu tư đào tạo nhân lực và
bồi dưỡng nhân tài “như đảng ta đã xác định
2.1.2 Thực trạng về đội ngũ lao động được đào tạo ở việt nam .
2.1.2.1 Cấu trúc đội ngũ lao động được đào tạo .
Theo số liệu thống kê 1986 -1991 của Tổng cục Thống kê .hiện nay ở
V iệt nam có khoảng 3101 xý nghiệp công nghiệp quốc doanh ,32709 cơ sở
công nghiệp ngoài quốc doanh ,36 nông trường quốc doanh ,30577 cơ sở ăn
công cộng .Riêng ngành kinh doanh thương nghiệp , ăn uống và dịch vụ có
891 000 người lao động .Nếu chỉ tính riêng các đơn vị kinh tế quốc doanh
thuộc nhà nước và địa phương có quy mô vừa và lớn và những ngành kinh tế
kỹ thuật chủ yêu cũng có đén 1 vạn xý nghiệp công ty ,… để duy trì phát triển
số lượng lớn các cơ sở kinh doanh nêu trên trong điều kiện kinh tế thị trường
như hiện nay .công tác bối dưỡng và đào tạo các loại hình lao động đóng vai
trò cực kỳ quan trọng .
Riêng trong hệ thống giáo dục quốc doanh hiên nay có trên 100
trường đại học và cao đ ẳng trên 500 trung học và chuyên nghiệp ,300 trung
tâm dạy nghề quân huyện ,hàng chục ngàn trường phổ thông các cấp ,trong đó
có kho ảng hàng triệu giáo viên .Ngoài ra còn có một lực lượng đông đảo của
- các nhà quản lý ,nghiên cứu ,lực lượng chính trong công cuộc đổi mới .Tuy
nhiên đ ội ngũ này còn bất cập trước tình hình mới ,vì họ đều đ ược đ ào tạo ra
để phục vụ cho nền sản xuất kinh doanh bao cấp với trình độ lạc hậu .Chính
bản thân họ cần được bồi dưỡng ho ặc đào tạo lại để có khả năng phục vụ các
nhiệm vụ chính trị đặt ra .
Qua số liệu điều tra dân số cho thấy việt nam có trên 30 triệu lao động
đang học động trong lĩnh vực kinh tế xã h ội .trong đó chỉ mới có khoảng 12
% đ ược đào tạo với cấu trúc và trình độ như sau :
- Trên đai học 0.3 %
- Đ ại học ,cao đẳng 20.1 %
- Trung học chuyên nghiệp 35.8 %
- Côngn hân kỹ thuật có bằng 24.4 %
- Công nhân kỹ thuật ckhông bằng 19.4 %
Tính bình quân có 89 người có trình độ từ cao đẳng chở lên và 1.3
người có trình độ trên đại học trong 1 vạn dân .
So với số nước trên thế giới :tỷ lệ trên đây còn thấp .
Mặt khác tỷ lệ giữa công nhân /trung học chuyên nghiệp /đại học lại
mất cân bằng nghiêm trọng :tỷ lệ đó la 2.3 /1.75 /1 .
Nhìn chung đ ây là đội ngũ lao động trẻ , đại bộ phân được đào tạo sau
cách màng ,.,tuổi đời phần lớn tập trung trong khoảng 25 -40 tuổi và mất cân
đối nghiêm trọng và càng mất cân đối /
Theo số liệu thống kê của trung tâm thông tin giáo dục của bộ giáo
dục và đào tạo thì số lượng tuyển sinh vào đại học và trung học chuyên
nghiệp và dạy nghê trong 5 năm gần đây đ ã chở thành một hình chóp ngược :
Trung h ọ c chuyên nghiệp Đ ại học v à Cao đẳng
C ông nhân
0 .6 0.83 1
- Tỷ lệ này mất cân đối so với đội ngũ nhân lực trong xã hội , đặc biệt
là trong giai đo ạn đ ầu của thời kỳ công nghiệp hoá ,hiện đại hoá đất nước khi
mà đại bộ phận nhân lực đang lao động với các công trình công nghệ n ửa cơ
giới và cơ gi ới .Với trình độ sản xuất ngày càng có đội ngũ nhân lực và tỷ lệ
trình độ trình độ chuyên môn hợp lý như sau :
1 kỹ sư ,. 5 đến 10 kỹ thuật viên 40 đến 60 công nhân
Do vậy tỷ lệ tuyển sinh vào hệ đào tạo như những năm qua là một điều
đáng suy nghĩ và cần đ ược kịp thời có định hướng và điều chỉnh ,về cơ cấu
ngành nghề đội ngũ lao động được đào tạo theo các cấp học khácnhau cũng
rất mất cân đối thể hiện như sau –trong so người tốt nghiệp trung học chuyên
nghiệp :
- K hối sư phạm chiếm 31.68 %
- K hối kinh tế chiếm 1 8.03 %
- K hối công nghiệp chiếm 17.86 %
- K hối nông lâm nghư chiếm 15.64 %
- K hối y tế - thể dục thể thao chiếm 14.32 %
- K hối nghệ thuật chiếm 2.47 %
Trong số người tôt nghiệp đại học
- K hối khoa học tự nhiên 6.8
- K hối khoa học kỹ thuật 25.5 %
- K hối khoa học y duoc 9.3 %
- K hối khoa học nông nghiệp 6.1 %
- K hối khoa học xã hội 17 %
- K hối sư phạm 33.3 %
Qua số liệu trên cho thấy khối sư phạm chiếm tỷ lệ lớn .tiếp đến là khối
kinh tế ,kỹ thuật công nghiệp ,và các khối văn hoá ,nghệ thuật ,nông nghiệp
chiếm tỷ lệ bé .
- Đối với cán bộ có trình độ đại học thì cấu trúc theo các ngành nghề như
sau :
- K hoa học tự nhiên 33.77 %
- K hoa học kỹ thuật 31.62 %
- K hoa hoc y dược 6.31 %
- K hoa học nông nghiệp 6.59 %
- K hoa học xã hội 21.66 %
- K hoa học quân sự 0.03 %
Trong nhóm khoa học xã hội thì phó tiến sỹ kinh tếhọc chiếm tới 47.8 %
tiếp đến la ngữ văn chiếm 14.4 %sư phạm 13.8 %
Trong khoa hoc tự nhiên chiếm tỷ lệ cao nhất la nhóm ngành vật lý học với
22.6 % sau đó la hoá học 20.9 % toán học 20.2 % sinh vật học 19.8 % điạ
chất học 9.7 % và đ ịa lý học 6.8 %
khối khoa học kỹ thuật thì cao nhất la nhóm ngành chế tạo máy chiếm 21.1 5
và nhóm ngành xây dựng chiếm 19.4 % và nhóm ngành có tỷ lệ tương đối
đáng kể là ,năng lượng 7.6 % ,kỹ thuật điện tử 7.2 % các nhóm còn lại không
đáng kể .
Mọi vấn đề quan tâm là đội ngũ trung học chuyên học chuyên nghiệp các
ngành kỹ thuật voí191.7 68 người được đào tạo với mục tiêu thấp nên ngày
nay với kỹ thuật hiện đại đã không con phù hôp ,họ cần phải được đào tạo lại .
Bên cạnh đó có 255 250 cán bộ trunghọc kinh tế thì kiến thức được đào tạo
của họ đã chở nên lạc hậu trươc cơ chế thị trường .
2.2. Phát triển nguồn nhân lực .
2.2.1 Khái niệm .
Nguồn nhân lực theo nghĩa rộng bao gồm cả số lượng và chất lượng dân số
,do vậy phát triển nguồn nhân lực thực chất la liên quan đến cả haikhía cạnh
đó ,tuy nhiên ,hiệnnay đối với thế giới và đặc biệt là các nước đang phát triển
nguon tai.lieu . vn
