Luận văn Thạc sĩ Sinh học: Nghiên cứu thành phần loài và đặc điểm phân bố cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu thuộc tỉnh Trà Vinh và tỉnh Sóc Trăng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lâm Hồng Ngọc NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU THUỘC TỈNH TRÀ VINH VÀ TỈNH SÓC TRĂNG LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC Thành phố Hồ Chí Minh - 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Lâm Hồng Ngọc NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN LOÀI VÀ ĐẶC ĐIỂM PHÂN BỐ CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU THUỘC TỈNH TRÀ VINH VÀ TỈNH SÓC TRĂNG Chuyên ngành: Sinh thái học Mã số: 60 42 01 20 LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TỐNG XUÂN TÁM Thành phố Hồ Chí Minh – 2014 LỜI CẢM ƠN Tôi xin chân thành cảm ơn TS. Tống Xuân Tám - người đã tận tình giúp đỡ và hướng dẫn tôi trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện luận văn này. Tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy Cô của Trường, Phòng Sau đại học, Khoa Sinh học, bộ môn Sinh thái học, Động vật học - Trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, Sở Khoa học và Công nghệ, Cục Thống kê, Sở Tài nguyên Môi Trường, Trung tâm Quan trắc tỉnh Sóc Trăng, tỉnh Trà Vinh và nhân dân địa phương ở khu vực nghiên cứu đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện luận văn này. Qua đây, tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, người thân và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong suốt thời gian thực hiện luận văn này. B0 P. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2014 1B ỌC VIÊN Lâm Hồng Ngọc MỤC LỤC Trang Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI.........................................................................................1 II. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU...............................................................................2 III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU ..........................................................................2 IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU.............................................................................2 V. PHẠM VI NGHIÊN CỨU.................................................................................3 Chương 1. TỔNG QUAN.........................................................................................4 1.1. LƯỢC SỬ NGHIÊN CỨU KHU HỆ CÁ NỘI ĐỊA Ở NAM BỘ VÀ LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU ..................................................................................4 1.1.1. Lược sử nghiên cứu khu hệ cá nội địa ở Nam Bộ.....................................4 1.1.1.1. Thời kì trước năm 1975......................................................................4 1.1.2. Lược sử nghiên cứu cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu ..................................6 1.2. ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU7 1.2.1. Đặc điểm tự nhiên và xã hội tỉnh Trà Vinh...............................................7 1.2.1.1. Đặc điểm tự nhiên..............................................................................7 1.2.1.2. Đặc điểm xã hội ...............................................................................10 1.2.2. Đặc điểm tự nhiên và xã hội tỉnh Sóc Trăng...........................................10 1.2.2.1. Đặc điểm tự nhiên............................................................................10 1.2.2.2. Đặc điểm xã hội ...............................................................................14 1.3. ĐỘ MẶN CỦA NƯỚC..................................................................................15 1.3.1. Khái niệm................................................................................................15 1.3.2. Phân chia giới hạn các loại nước tự nhiên theo độ mặn .........................15 1.4. TÌNH HÌNH NGUỒN LỢI CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU.........16 1.4.1. Tầm quan trọng của cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu ................................16 1.4.1.1. Vai trò kinh tế...................................................................................16 1.4.1.2. Vai trò trong y học...........................................................................17 1.4.1.3. Vai trò làm cảnh...............................................................................17 1.4.1.4. Các vai trò khác................................................................................17 1.4.1.5. Ý nghĩa khoa học .............................................................................17 1.4.2. Tình hình nguồn lợi và nguyên nhân ảnh hưởng đến khu hệ cá KVNC.17 1.4.2.1. Tình hình nguồn lợi cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu .........................17 1.4.2.2. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến nguồn lợi cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu........................................................................................................18 1.4.3. Sử dụng hợp lí, đề xuất các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá ...........................................................................................................................19 1.4.3.1. Sử dụng hợp lí nguồn lợi cá.............................................................19 1.4.3.2. Các biện pháp bảo vệ và phát triển nguồn lợi cá.............................19 Chương 2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.......................................................22 2.1. THỜI GIAN, ĐỊA ĐIỂM VÀ TƯ LIỆU NGHIÊN CỨU.............................22 2.1.1. Thời gian nghiên cứu ..............................................................................22 2.1.3. Tư liệu nghiên cứu..................................................................................24 2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CÁ...........................................................24 2.2.1. Ngoài thực địa.........................................................................................24 2.2.2. Trong phòng thí nghiệm..........................................................................25 2.3. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG NƯỚC..29 Chương 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU..................................................................30 3.1. KHẢO SÁT ĐỘ MẶN CỦA NƯỚC SÔNG HẬU Ở CỬA ĐỊNH AN VÀ CỬA TRẦN ĐỀ....................................................................................................30 3.2. THÀNH PHẦN CÁC LOÀI CÁ Ở LƯU VỰC HẠ LƯU SÔNG HẬU.......31 3.2.1. Danh sách các loài cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu ..................................31 ... - tailieumienphi.vn