Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Xây dựng và hướng dẫn học sinh giải các bài tập Vật lí thực tế vào dạy học chương 4 “Các định luật bảo toàn” – Vật lí 10 Cơ bản

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Lê Ngọc Hồng XÂY DỰNG VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI CÁC BÀI TẬP VẬT LÍ THỰC TẾ VÀO DẠY HỌC CHƯƠNG 4 “CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN” – VẬT LÍ 10 CƠ BẢN LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Nguyễn Lê Ngọc Hồng XÂY DỰNG VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI CÁC BÀI TẬP VẬT LÍ THỰC TẾ VÀO DẠY HỌC CHƯƠNG 4 “CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN” – VẬT LÍ 10 CƠ BẢN Chuyên ngành: Mã số: Lí luận và phương pháp dạy học môn Vật lí 60 14 01 11 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN ĐÔNG HẢI Thành phố Hồ Chí Minh - 2014 LỜI CẢM ƠN Xin chân thành cám ơn Thầy: TS. NGUYỄN ĐÔNG HẢI đã tận tình giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Xin cám ơn quý Thầy Cô tham gia giảng dạy chương trình sau đại học trường Đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, các bạn học và các quý thầy cô trường THPT Phước Kiển, huyện Nhà Bè đã giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và làm luận văn này. Tác giả Nguyễn Lê Ngọc Hồng 3 MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN .................................................................................................. 3 MỤC LỤC ........................................................................................................ 4 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT ............................... 7 DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ .................................................. 8 DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................. 9 MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 12 1. Lí do chọn đề tài ............................................................................................... 12 2. Mục đích nghiên cứu ....................................................................................... 13 3. Đối tượng nghiên cứu ...................................................................................... 13 4. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 13 5. Giả thuyết của đề tài ........................................................................................ 13 6. Nhiệm vụ nghiên cứu ...................................................................................... 14 7. Đóng góp của đề tài ......................................................................................... 14 8. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................ 14 9. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................... 15 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ BÀI TẬP VẬT LÍ THỰC TẾ .......... 17 1.1. Tổng quan về bài tập vật lí ........................................................................... 17 1.1.1. Bài tập vật lí là gì? ................................................................................. 17 1.1.2. Tác dụng của bài tập vật lí trong dạy học vật lí .................................... 18 1.1.3. Vai trò của bài tập vật lí trong dạy học vật lí ........................................ 21 1.1.4. Phân loại bài tập vật lí ........................................................................... 22 1.1.5. Phương pháp giải bài tập vật lí .............................................................. 28 1.1.6. Hướng dẫn học sinh giải bài tập vật lí ................................................... 32 1.2. Những hạn chế của bài tập vật lí hiện nay.................................................. 33 1.2.1. Thực trạng về vấn đề vận dụng kiến thức vật lí vào thực tế đời sống của học sinh trung học phổ thông hiện nay............................................................ 33 1.2.2. Hạn chế của bài tập vật lí ...................................................................... 35 4 1.3. Bài tập vật lí thực tế (Context Rich Problem).............................................. 36 1.3.1. Khái niệm bài tập vật lí thực tế .............................................................. 36 1.3.2. Đặc điểm của bài tập vật lí thực tế ........................................................ 37 1.3.3. Các tiêu chí của bài tập vật lí thực tế..................................................... 38 1.3.4. Các bước xây dựng bài tập vật lí thực tế ............................................... 41 1.3.5. Phương pháp giải và hướng dẫn học sinh giải bài tập vật lí thực tế ..... 44 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ....................................................................................... 48 CHƯƠNG 2. XÂY DỰNG VÀ HƯỚNG DẪN HỌC SINH GIẢI HỆ THỐNG BÀI TẬP VẬT LÍ THỰC TẾ CHƯƠNG 4 “CÁC ĐỊNH LUẬT BẢO TOÀN”_VẬT LÍ 10 CB ...................................................................... 49 2.1. Phân tích cấu trúc nội dung và chuẩn kiến thức – kỹ năng chương 4 “Các định luật bảo toàn”_Vật lí 10 CB ........................................................................ 49 2.1.1. Giới thiệu chung ..................................................................................... 49 2.1.2. Vị trí, nhiệm vụ và mục tiêu về chuẩn kiến thức và kĩ năng ................... 49 2.1.3. Phân tích về mặt nội dung kiến thức của chương 4 “Các định luật bảo toàn” trong sách giáo khoa vật lí 10 CB ......................................................... 52 2.2. Xây dựng hệ thống các bài tập vật lí thực tế chương 4 “Các định luật bảo toàn”_vật lí 10 CB và phương pháp giải từng bài cụ thể. ................................. 64 2.2.1. Xây dựng hệ thống các bài tập vật lí thực tế chương 4 “Các định luật bảo toàn” _ Vật lí 10 CB .................................................................................. 64 2.3. Phương pháp giải từng bài cụ thể ............................................................... 69 2.3.1 Phương pháp chung ................................................................................ 69 2.3.2 Định hướng giải từng bài cụ thể ............................................................. 69 2.4 Tổ chức hoạt động giải bài tập vật lí thực tế .............................................. 100 2.4.1 Phân phối chương trình chương 4 “Các định luật bảo toàn”_Vật lí 10 CB ................................................................................................................... 100 2.4.2 Một số khó khăn và thuận lợi khi dạy chương 4 “Các định luật bảo toàn”_Vật lí 10 CB ......................................................................................... 101 2.4.3 Tiến trình hướng dẫn học sinh giải bài tập vật lí thực tế trong hai tiết bài tập theo phân phối chương trình .................................................................... 102 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ..................................................................................... 115 CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ............................................. 116 5 ... - tailieumienphi.vn