Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Trương Đăng Thái
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
Thành phố Hồ Chí Minh - 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Trương Đăng Thái
Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Hóa học
Mã số: 60 14 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. TRẦN LÊ QUAN
Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2011
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa học và luận văn, ngoài sự cố gắng của bản thân tôi xin chân
thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Khoa Hóa trường ĐHSP TP.Hồ Chí
Minh đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất.
Xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến PGS.TS.Trần Lê Quan, người đã hướng dẫn, tận
tình chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình làm luận văn.
Xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến PGS.TS.Trịnh Văn Biều, người thầy kính yêu đã
dìu dắt tôi từ những ngày còn là sinh viên trên giảng đường trường ĐHSP TP. Hồ Chí
Minh cho đến bây giờ.
Xin gửi lời cám ơn đến các thầy cô giáo đã trang bị kiến thức và giúp đỡ tôi trong
suốt quá trình học tập.
Tôi cũng xin chân thành biết ơn Sở GD&ĐT BRVT; Trường THPT Hòa Bình đã
tạo điều kiện tốt nhất cho tôi tham gia học tập cũng như làm luận văn.
Cảm ơn các đồng nghiệp đã giúp tôi thực nghiệm sư phạm, các anh, chị lớp Cao học
LLPPDH Hóa học K18 đã gắn bó, giúp đỡ tôi trong suốt khóa học.
Cuối cùng xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn động viên, hỗ trợ tôi
trong suốt quá trình học tập và làm luận văn.
Một lần nữa xin gửi đến mọi người lòng biết ơn chân thành, sâu sắc.
Trương Đăng Thái
MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình
MỞ ĐẦU
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ............................ 4
1.1. Quá trình dạy học ở trường phổ thông ................................................................ 4
1.2. Nhiệm vụ trí - đức - dục của môn hóa học ở trường phổ thông ......................... 5
1.3. Phương pháp dạy học tích cực ............................................................................ 6
1.3.1. Khái niệm phương pháp dạy học tích cực .................................................... 6
1.3.2. Những dấu hiệu đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực .................... 6
1.3.3. Đổi mới phương pháp dạy học hóa học theo hướng dạy học tích cực ........ 7
1.3.4. Một số phương pháp dạy học tích cực ở trường THPT ............................. 12
1.3.5. Ứng dụng dạy học tích cực trong lớp học .................................................. 14
1.4. Bài ôn tập và bài luyện tập môn hóa học ở trường phổ thông .......................... 14
1.4.1. Khái niệm ôn tập ........................................................................................ 14
1.4.2. Khái niệm luyện tập ................................................................................... 15
1.4.3. Phân biệt bài ôn tập với bài luyện tập ........................................................ 15
1.5. Thực trạng việc thiết kế và thực hiện bài luyện tập ở trường THPT ................ 15
1.5.1. Mục đích điều tra........................................................................................ 15
1.5.2. Đối tượng điều tra ...................................................................................... 15
1.5.3. Kết quả điều tra .......................................................................................... 16
Chương 2. THIẾT KẾ CÁC BÀI LUYỆN TẬP HÓA HỌC LỚP 12 THPT THEO
HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC ..................................................... 20
2.1. Tổng quan về chương trình môn hóa học lớp 12 THPT ................................... 20
2.1.1. Mục tiêu cơ bản của chương trình hóa học lớp 12 THPT .......................... 20
2.1.2. Cấu trúc chương trình................................................................................. 22
2.2. Định hướng khi thiết kế bài luyện tập theo hướng dạy học tích cực ................ 23
2.3. Các phương pháp dạy học thường được sử dụng nhằm phát huy tính tích
cực của
học sinh khi dạy bài luyện tập.......................................................................... 23
2.4. Qui trình thiết kế giáo án các bài luyện tập theo hướng dạy học tích cực ........ 24
2.5. Giáo án bài luyện tập hóa học lớp 12 THPT theo hướng dạy học tích cực ...... 24
2.5.1. Giáo án bài 4. Luyện tập: Este và chất béo ................................................ 24
2.5.2. Giáo án bài 7. Luyện tập: Cấu tạo và tính chất của cacbohiđrat ................ 29
2.5.3. Giáo án bài 12. Luyện tập: Cấu tạo của amin, aminoaxit và protein ......... 36
2.5.4. Giáo án bài 15. Luyện tập: Polime và vật liệu polime ............................... 40
2.5.5. Giáo án bài 22. Luyện tập: Tính chất của kim loại .................................... 43
2.5.6. Giáo án bài 23. Luyện tập: Điều chế kim loại và sự ăn mòn kim loại ....... 51
2.5.7. Giáo án bài 28. Luyện tập: Tính chất của kim loại kiềm, kim loại kiềm
thổ và hợp
chất của chúng ........................................................................................... 56
2.5.8. Giáo án bài 29. Luyện tập: Tính chất của nhôm và hợp chất của nhôm .... 60
2.5.9. Giáo án bài 37. Luyện tập: Tính chất hóa học của sắt và hợp chất của sắt 64
2.5.10. Giáo án bài 38. Luyện tập: Tính chất hóa học của crôm, đồng và hợp
chất của
chúng ......................................................................................................... 67
2.5.11. Giáo án bài 42. Luyện tập: Nhận biết một số chất vô cơ ......................... 71
Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ............................................................. 79
3.1. Mục đích thực nghiệm....................................................................................... 79
3.2. Đối tượng thực nghiệm ..................................................................................... 79
3.3. Tiến hành thực nghiệm ...................................................................................... 79
3.4. Kết quả thực nghiệm ......................................................................................... 83
3.5. Phân tích kết quả thực nghiệm .......................................................................... 90
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Trương Đăng Thái
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
Thành phố Hồ Chí Minh - 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
Trương Đăng Thái
Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Hóa học
Mã số: 60 14 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. TRẦN LÊ QUAN
Thành phố Hồ Chí Minh - Năm 2011
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa học và luận văn, ngoài sự cố gắng của bản thân tôi xin chân
thành cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Sau đại học, Khoa Hóa trường ĐHSP TP.Hồ Chí
Minh đã giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất.
Xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến PGS.TS.Trần Lê Quan, người đã hướng dẫn, tận
tình chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình làm luận văn.
Xin bày tỏ sự biết ơn sâu sắc đến PGS.TS.Trịnh Văn Biều, người thầy kính yêu đã
dìu dắt tôi từ những ngày còn là sinh viên trên giảng đường trường ĐHSP TP. Hồ Chí
Minh cho đến bây giờ.
Xin gửi lời cám ơn đến các thầy cô giáo đã trang bị kiến thức và giúp đỡ tôi trong
suốt quá trình học tập.
Tôi cũng xin chân thành biết ơn Sở GD&ĐT BRVT; Trường THPT Hòa Bình đã
tạo điều kiện tốt nhất cho tôi tham gia học tập cũng như làm luận văn.
Cảm ơn các đồng nghiệp đã giúp tôi thực nghiệm sư phạm, các anh, chị lớp Cao học
LLPPDH Hóa học K18 đã gắn bó, giúp đỡ tôi trong suốt khóa học.
Cuối cùng xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn động viên, hỗ trợ tôi
trong suốt quá trình học tập và làm luận văn.
Một lần nữa xin gửi đến mọi người lòng biết ơn chân thành, sâu sắc.
Trương Đăng Thái
MỤC LỤC
Lời cảm ơn
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình
MỞ ĐẦU
Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ............................ 4
1.1. Quá trình dạy học ở trường phổ thông ................................................................ 4
1.2. Nhiệm vụ trí - đức - dục của môn hóa học ở trường phổ thông ......................... 5
1.3. Phương pháp dạy học tích cực ............................................................................ 6
1.3.1. Khái niệm phương pháp dạy học tích cực .................................................... 6
1.3.2. Những dấu hiệu đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực .................... 6
1.3.3. Đổi mới phương pháp dạy học hóa học theo hướng dạy học tích cực ........ 7
1.3.4. Một số phương pháp dạy học tích cực ở trường THPT ............................. 12
1.3.5. Ứng dụng dạy học tích cực trong lớp học .................................................. 14
1.4. Bài ôn tập và bài luyện tập môn hóa học ở trường phổ thông .......................... 14
1.4.1. Khái niệm ôn tập ........................................................................................ 14
1.4.2. Khái niệm luyện tập ................................................................................... 15
1.4.3. Phân biệt bài ôn tập với bài luyện tập ........................................................ 15
1.5. Thực trạng việc thiết kế và thực hiện bài luyện tập ở trường THPT ................ 15
1.5.1. Mục đích điều tra........................................................................................ 15
1.5.2. Đối tượng điều tra ...................................................................................... 15
1.5.3. Kết quả điều tra .......................................................................................... 16
Chương 2. THIẾT KẾ CÁC BÀI LUYỆN TẬP HÓA HỌC LỚP 12 THPT THEO
HƯỚNG DẠY HỌC TÍCH CỰC ..................................................... 20
2.1. Tổng quan về chương trình môn hóa học lớp 12 THPT ................................... 20
2.1.1. Mục tiêu cơ bản của chương trình hóa học lớp 12 THPT .......................... 20
2.1.2. Cấu trúc chương trình................................................................................. 22
2.2. Định hướng khi thiết kế bài luyện tập theo hướng dạy học tích cực ................ 23
2.3. Các phương pháp dạy học thường được sử dụng nhằm phát huy tính tích
cực của
học sinh khi dạy bài luyện tập.......................................................................... 23
2.4. Qui trình thiết kế giáo án các bài luyện tập theo hướng dạy học tích cực ........ 24
2.5. Giáo án bài luyện tập hóa học lớp 12 THPT theo hướng dạy học tích cực ...... 24
2.5.1. Giáo án bài 4. Luyện tập: Este và chất béo ................................................ 24
2.5.2. Giáo án bài 7. Luyện tập: Cấu tạo và tính chất của cacbohiđrat ................ 29
2.5.3. Giáo án bài 12. Luyện tập: Cấu tạo của amin, aminoaxit và protein ......... 36
2.5.4. Giáo án bài 15. Luyện tập: Polime và vật liệu polime ............................... 40
2.5.5. Giáo án bài 22. Luyện tập: Tính chất của kim loại .................................... 43
2.5.6. Giáo án bài 23. Luyện tập: Điều chế kim loại và sự ăn mòn kim loại ....... 51
2.5.7. Giáo án bài 28. Luyện tập: Tính chất của kim loại kiềm, kim loại kiềm
thổ và hợp
chất của chúng ........................................................................................... 56
2.5.8. Giáo án bài 29. Luyện tập: Tính chất của nhôm và hợp chất của nhôm .... 60
2.5.9. Giáo án bài 37. Luyện tập: Tính chất hóa học của sắt và hợp chất của sắt 64
2.5.10. Giáo án bài 38. Luyện tập: Tính chất hóa học của crôm, đồng và hợp
chất của
chúng ......................................................................................................... 67
2.5.11. Giáo án bài 42. Luyện tập: Nhận biết một số chất vô cơ ......................... 71
Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM ............................................................. 79
3.1. Mục đích thực nghiệm....................................................................................... 79
3.2. Đối tượng thực nghiệm ..................................................................................... 79
3.3. Tiến hành thực nghiệm ...................................................................................... 79
3.4. Kết quả thực nghiệm ......................................................................................... 83
3.5. Phân tích kết quả thực nghiệm .......................................................................... 90
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC