Xem mẫu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Thái Ngọc Triển SỬ DỤNG HÌNH ẢNH TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY CHO HỌC SINH TRUNG BÌNH, YẾU MÔN HÓA HỌC LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2014 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH Thái Ngọc Triển SỬ DỤNG HÌNH ẢNH TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY CHO HỌC SINH TRUNG BÌNH, YẾU MÔN HÓA HỌC LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp dạy học bộ môn Hóa học Mã số: 60 14 01 11 LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. TRỊNH VĂN BIỀU Thành phố Hồ Chí Minh – 2014 LỜI CẢM ƠN Đầu tiên, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Trịnh Văn Biều, người đã tận tình chỉ dẫn tôi trong suốt quá trình xây dựng đề cương và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Chủ nhiệm Khoa Hóa cùng các thầy cô trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh đã tổ chức và thực hiện thành công khóa đào tạo thạc sĩ chuyên ngành Lí luận và phương pháp dạy học bộ môn Hóa học, tạo cơ hội học tập và nâng cao trình độ chuyên môn về lĩnh vực mà tôi tâm huyết. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu cùng các thầy cô giáo, các đồng nghiệp và các em học sinh của các trường THPT Châu Văn Liêm, Hà Huy Giáp, Nguyễn Việt Hồng, Thuận Hưng - TP. Cần Thơ; THPT Bình Phú, Hùng Vương, THCS - THPT Nam Việt - TP. Hồ Chí Minh đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực nghiệm sư phạm. Xin gửi lời cảm ơn đến Phòng Sau Đại học, trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh, đã tạo điều kiện thuận lợi để luận văn được hoàn thành đúng tiến độ. Và điều quan trọng nữa là luận văn được hoàn thành với sự nỗ lực của bản thân, sự động viên, giúp đỡ của bạn bè và những người thân trong gia đình. Dù đã hết sức cố gắng, chắc chắn đề tài không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong được sự góp ý của quý thầy cô, bạn bè và các đồng nghiệp để đề tài hoàn thiện hơn. TP. Hồ Chí Minh, tháng 01 năm 2014 Tác giả Thái Ngọc Triển MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các hình MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI........................... 5 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu .................................................................... 5 1.1.1. Nghị quyết TW8 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục.......................5 1.1.2. Các nghiên cứu về năng lực, năng lực tư duy..........................................7 1.1.3. Các nghiên cứu về sử dụng hình ảnh trong dạy học................................8 1.2. Năng lực.......................................................................................................... 9 1.2.1. Khái niệm năng lực..................................................................................9 1.2.2. Năng lực chung và năng lực chuyên biệt...............................................10 1.2.3. Cấu trúc của năng lực ............................................................................11 1.3. Tư duy và năng lực tư duy............................................................................ 12 1.3.1. Khái niệm về tư duy và năng lực tư duy................................................12 1.3.2. Những phẩm chất của tư duy.................................................................14 1.3.3. Những hình thức cơ bản của tư duy.......................................................14 1.3.4. Các thao tác tư duy ...............................................................................16 1.3.5. Các mức độ tư duy.................................................................................17 1.3.6. Tư duy hóa học......................................................................................18 1.3.7. Dấu hiệu đánh giá sự phát triển của năng lực tư duy ............................19 1.4. Hình ảnh và sử dụng hình ảnh trong dạy học hóa học.................................. 21 1.4.1. Khái niệm...............................................................................................21 1.4.2. Phân loại hình ảnh..................................................................................21 1.4.3. Vai trò của hình ảnh...............................................................................22 1.5. Một số vấn đề về HSTBY môn Hóa học THPT ........................................... 23 1.5.1. Khái niệm HSTBY ................................................................................23 1.5.2. Những nguyên nhân dẫn đến học sinh học yếu môn Hóa học ..............23 1.5.3. Những biểu hiện của HSTBY................................................................25 1.5.4. Những khó khăn khi dạy HSTBY .........................................................26 1.5.5. Những khó khăn của HSTBY về mặt tư duy trong học tập...................27 1.6. Thực trạng về việc sử dụng hình ảnh trong dạy học môn Hóa học ở một số trường THPT tại TP. HCM và TP. Cần Thơ................................ 27 1.6.1. Mục đích điều tra...................................................................................27 1.6.2. Đối tượng điều tra..................................................................................28 1.6.3. Tiến trình điều tra ..................................................................................28 1.6.4. Kết quả điều tra......................................................................................29 Tóm tắt chương 1 ............................................................................................... 35 Chương 2. SỬ DỤNG HÌNH ẢNH TRONG VIỆC PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY CHO HSTBY MÔN HÓA HỌC LỚP 10..................... 37 2.1. Tổng quan về môn Hóa học lớp 10 chương trình cơ bản.............................. 37 2.1.1. Cấu trúc của chương trình......................................................................37 2.1.2. Chuẩn kiến thức và kỹ năng ..................................................................39 2.2. Một số nguyên tắc sử dụng hình ảnh để phát triển năng lực tư duy cho HSTBY môn Hóa học lớp 10........................................................ 39 2.2.1. Hình ảnh phải chính xác, khoa học........................................................39 2.2.2. Hình ảnh cần đơn giản, dễ hiểu .............................................................40 2.2.3. Đảm bảo sự phù hợp giữa hình thức và nội dung..................................40 2.2.4. Hình ảnh phải hài hòa, cân đối ..............................................................40 2.2.5. Kết hợp linh hoạt giữa hình ảnh và lời nói để hỗ trợ, gợi mở cho HS ..41 2.2.6. Sử dụng hình ảnh đúng liều lượng, đúng thời điểm..............................41 2.3. Một số hình thức sử dụng hình ảnh để phát triển năng lực tư duy cho HSTBY môn Hóa học lớp 10........................................................ 42 2.3.1. Sử dụng hình ảnh khi dạy kiến thức mới...............................................42 2.3.2. Sử dụng hình ảnh khi sửa bài tập...........................................................42 2.3.3. Sử dụng hình ảnh khi ôn tập củng cố ....................................................44 2.3.4. Sử dụng hình ảnh để mở rộng kiến thức, giải thích các hiện tượng......46 2.3.5. Sử dụng hình ảnh trong kiểm tra, đánh giá học sinh.............................46 2.3.6. Sử dụng hình ảnh trong học nhóm, câu lạc bộ hóa học.........................48 2.4. Một số biện pháp sử dụng hình ảnh để phát triển năng lực tư duy cho HSTBY môn Hóa học.......................................................................... 48 2.4.1. Cho học sinh sưu tầm các hình ảnh trên mạng......................................48 2.4.2. Xây dựng thư viện hình ảnh ..................................................................49 ... - tailieumienphi.vn
nguon tai.lieu . vn