- Trang Chủ
- Kinh tế - Thương mại
- luận văn:Mở rộng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Sở giao dịch Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
Xem mẫu
- LU N VĂN T T NGHI P
TÀI: “M r ng cho vay iv i
doanh nghi p nh và v a t i S giao
d ch Ngân hàng Nông nghi p và Phát
tri n Nông thôn Vi t Nam.”
1
- DANH M C CÁC CH VI T T T
DNNN Doanh nghi p Nhà nư c
DNNVV Doanh nghi p nh và v a
NHNN Ngân hàng Nhà nư c
Ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn
NHNo & PTNT VN
Vi t Nam
NHTM Ngân hàng thương m i
NHTW Ngân hàng trung ương
TCTD T ch c tín d ng
SGD S giao d ch
L IM U
2
- Năm 2007 là năm ánh d u s chuy n mình c a n n kinh t Vi t
Nam, là năm Vi t Nam tr thành thành viên chính th c c a t ch c thương
m i th gi i WTO và M bình thư ng hoá quan h vĩnh vi n v i nư c ta.
Nh ng nhân t y ã góp ph n ưa n n kinh t t nư c hoà mình vào
dòng ch y chung c a n n kinh t th gi i, phát tri n theo xu hư ng toàn
c u hoá, a phương hoá và a d ng hoá. N n kinh t tăng trư ng m nh, t
ư c nhi u k t qu kh i s c và nh ng thay i to l n. Góp ph n không nh
vào s thay i ó là s n l c vươn lên và phát tri n m nh m c a các
doanh nghi p t n t i trong n n kinh t . i v i m t nư c ang phát tri n
như nư c ta thì lo i hình DNNVV chi m a s và ho t ng trên t t c các
lĩnh v c, ngành ngh kinh t . Cùng v i s nh y bén linh ho t c a mình các
DNNVV ã vư t qua nh ng khó khăn, th thách ban àu và ngày càng
kh ng nh vai trò v trí c a mình trong n n kinh t . Góp ph n thúc yt c
tăng trư ng kinh t , gi i quy t công ăn vi c làm cho lư ng lao ng d i
dào nhưng trình th p nư c ta hi n nay và ng th i h tr , thúc y
các lo i hình doanh nghi p khác trong n n kinh t phát tri n. Tuy nhiên,
trong th c t ho t ng c a các DNNVV cũng g p nhi u khó khăn, nh t là
khó khăn v v n cho ho t ng s n xu t kinh doanh và v vi c ti p c n
ngân hàng vay v n c a h l i càng khó khăn hơn.
Trong xu th h i nh p c a n n kinh t , các NHTM s có nhi u cơ h i
và thách th c hơn trong quá trình ho t ng.Trư c áp l c c nh tranh, các
NHTM s ph i ngày càng m r ng ho t ng c a mình theo c chi u sâu
và chi u r ng, v a ph i a d ng hoá d ch v , a d ng hoá khách hàng c a
mình, ng th i ph i xác nh ư c âu là i tư ng khách hàng ti m năng
và là khách hàng m c tiêu c a mình t ó có ư c nh ng chính sách k
ho ch cho ho t ng c a mình có hi u qu hơn. Trong các NHTM ó thì
SGD NHNo & PTNT VN ã xác nh ư c các DNNVV là khách hàng
ti m năng và m c tiêu c a h , do ó trong nh ng năm g n ây h ã có
3
- nhi u chính sách cho vi c m r ng cho vay các DNNVV nhưng k t qu m
r ng chưa cao.
T th c t ã nêu và nh ng thông tin tìm hi u ư c t i SGD NHNo
& PTNT VN, tài “M r ng cho vay i v i doanh nghi p nh và v a
t i S giao d ch Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t
Nam” ư c l a ch n nghiên c u. Ngoài ph n m u, k t lu n, danh m c
tài li u tham kh o, n i dung chính c a chuyên ư c k t c u theo 3
chương:
Chương 1: Lý lu n v m r ng ho t ng cho vay c a ngân
hàng i v i DNNVV.
Chương 2: Th c tr ng m r ng tín d ng i v i DNNVV t i S giao
d ch Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam.
Chương 3: M t s gi i pháp m r ng tín d ng i v i DNNVV t i S
giao d ch Ngân hàng Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Vi t Nam.
4
- CHƯƠNG I: LÝ LU N V M R NG HO T NG CHO VAY
C A NGÂN HÀNG I V I DOANH NGHI P NH VÀ V A.
1.1 CÁC HO T NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I.
Theo Lu t các T ch c Tín d ng s 07/1997/QHX c a nư c C ng hoà
xã h i ch nghĩa Vi t Nam: “Ngân hàng là lo i hình t ch c tín d ng ư c
th c hi n toàn b ho t ng ngân hàng và ho t ng kinh doanh khác có
liên quan. Theo tính ch t và m c tiêu ho t ng, các lo i hình ngân hàng
bao g m Ngân hàng thương m i, Ngân hàng phát tri n, Ngân hàng u tư,
Ngân hàng chính sách, Ngân hàng h p tác và các lo i hình Ngân hàng
khác”. Trong ó Ngân hàng thương m i thư ng chi m t tr ng l n nh t v
quy mô tài s n, th ph n và s lư ng các ngân hàng.
Ngân hàng thương m i (NHTM) là m t trung gian tài chính, là chi c
c u n i chu chuy n nh ng kho n ti n nhàn r i trong xã h i n tay nh ng
ngư i có nhu c u và kh năng u tư. NHTM là t ch c kinh doanh ti n t ,
mà ho t ng ch y u và thư ng xuyên là nh n ti n g i c a khách hàng v i
trách nhi m hoàn tr và s d ng s ti n ó cho vay, th c hi n nghi p v
chi t kh u và làm phương ti n thanh toán. N u ng trên phương di n
nh ng lo i hình d ch v mà chúng cung c p, ngân hàng là các t ch c tài
chính cung c p m t danh m c các d ch v tài chính a d ng nh t – c bi t
là tín d ng, ti t ki m, d ch v thanh toán và th c hi n nhi u ch c năng tài
chính nh t so v i b t kỳ m t t ch c kinh doanh nào trong n n kinh t .
Lu t các T ch c tín d ng 07/1997/QHX qui nh: “Ho t ng ngân
hàng là ho t ng kinh doanh ti n t và d ch v ngân hàng v i n i dung
thư ng xuyên là nh n ti n g i, s d ng s ti n này c p tín d ng, cung
ng các d ch v thanh toán”. Trư c tiên, hi u xem m t ngân hàng ho t
ng như th nào, ta hãy xem xét b n quy t toán tài s n c a ngân hàng ó.
5
- Tài s n Ngu n v n
Các kho n m c v ngân qu Ti n g i
- Ti n d tr - Ti n g i thanh toán
- Ti n m t trong quá trình thu - Ti n g i có kỳ h n
- Ti n g i các ngân hàng - Ti n g i ti t ki m
khác - Các hình th c huy ng khác
Các ch ng khoán
- Ch ng khoán chính ph
- Ch ng khoán công ty
- Hùn v n dư i các hình th c
khác Các kho n ti n i vay
Các kho n ti n cho vay - Vay Ngân hàng Trung ương
- Thương m i và công nghi p - Vay các ngân hàng khác
- B t ng s n V n ch s h u
- Tiêu dùng - V n i ul
- Cho vay gi a các ngân hàng - Các qu và l i nhu n chưa
- Các kho n ti n cho vay khác phân ph i
Các tài s n Có khác.
Cân i Cân i
Như v y, các ngân hàng thu l i nhu n b ng cách bán nh ng tài s n n
có m t s c tính (m t k t h p riêng v tính l ng, r i ro và l i t c) và
dùng ti n thu ư c mua nh ng tài s n có m t s c tính khác. Các ngân
hàng cung c p m t d ch v chuy n m t lo i tài s n này thành m t lo i tài
s n khác cho công chúng. Quá trình chuy n các tài s n và cung c p m t
lo t d ch v (thanh toán séc, ghi chép s sách, phân tích tín d ng...) gi ng
b t c quá trình s n xu t khác c a m t hãng kinh doanh. N u ngân hàng t o
ra nh ng d ch v h u ích v i chi phí th p và có ư c doanh thu cao nh
6
- vào tài s n có c a mình, thì ngân hàng thu ư c l i nhu n, n u không, thì
ngân hàng này ch u t n th t.
Ho t ng cơ b n c a m t NHTM ư c qui nh trong Ngh nh 49
c a Chính ph v t ch c và ho t ng c a NHTM, bao g m:
1.1.1 Huy ng v n.
NHTM ư c huy ng v n dư i các hình th c sau:
- Nh n ti n g i c a các t ch c, cá nhân và các t ch c tín d ng khác
dư i các hình th c ti n g i không kỳ h n, ti n g i có kỳ h n và các lo i
ti n g i khác.
ây là nghi p v r t c trưng, cơ b n c a ngân hàng. Thông thư ng
v n t có chi m t l r t nh trong toàn b v n kinh doanh, nên có
ngu n v n cho vay các NHTM ph i huy ng m t lư ng v n t các
ngu n ti n nhàn r i và ti n ti t ki m trong dân chúng. S v n huy ng
thư ng g p nhi u l n so v i v n t có. Ti n g i là b ph n ch y u trong
t ng ngu n v n c a NHTM. V n ti n g i có th tr lãi, có th không ph i
tr lãi, ngân hàng dùng s ti n này hình thành các tài s n mang l i thu
nh p. Tuy nhiên ngân hàng không th s d ng toàn b s ti n g i cho
vay và u tư mà ph i dành m t t l nh t nh d tr thư ng xuyên
m b o chi tr cho ngư i g i n rút và ký qu b t bu c t i Ngân hàng
Nhà nư c (NHNN).
- Phát hành ch ng ch ti n g i, trái phi u và các gi y t có giá khác
huy ng v n c a t ch c, cá nhân trong và ngoài nư c khi ư c Th ng
c NHNN ch p thu n.
- Vay v n c a các T ch c tín d ng (TCTD) khác ho t ng t i Vi t
Nam và c a TCTD nư c ngoài.
- Vay v n ng n h n c a NHNN.
Trong quá trình kinh doanh ho t ng, cùng m t th i i m có
TCTD th a v n, có TCTD thi u v n, h có th vay qua l i l n nhau t i th
trư ng liên ngân hàng. Chúng cũng có th vay t NHNN trong trư ng h p
7
- thi u h t trong thanh toán bù tr , do thi u v n trong các ho t ng th i v
hay do khó khăn tài chính. Bên c nh ó, các ngân hàng cũng có th vay
v n thông qua phát hành trái phi u trên th trư ng ch ng khoán…
- V n ngân hàng và các hình th c huy ng khác.
có th thành l p m t ngân hàng thông thư ng, ch s h u ph i có
m t s v n nào ó l n hơn s v n mà pháp lu t quy nh, g i là v n pháp
nh. M c góp v n c a các ch s h u ngân hàng ư c ch p nh n ghi vào
i u l ho t ng g i là v n i u l . V n t có c a ngân hàng bao g m
trong ó s v n i u l th c góp c ng v i các qu trích t l i nhu n ròng
hàng năm như: Qu d tr , qu khen thư ng phúc l i, qu phát tri n k
thu t nghi p v …
1.1.2 Ho t ng tín d ng.
NHTM ư c c p tín d ng cho các t ch c, cá nhân dư i các hình th c
cho vay, chi t kh u thương phi u và gi y t có giá khác, b o lãnh, cho thuê
tài chính và các hình th c khác theo quy nh c a NHNN.
V ho t ng cho vay, NHTM ư c cho các t ch c, cá nhân vay v n
dư i hình th c cho vay ng n h n nh m áp ng nhu c u v n cho s n xu t,
kinh doanh, d ch v i s ng; cho vay trung và dài h n th c hi n các d
án u tư phát tri n s n xu t, kinh doanh, d ch v , i s ng. Trong ó,
NHTM ch ng tìm ki m các d án s n xu t, kinh doanh kh thi, có hi u
qu và có kh năng tr n cho vay.
V ho t ng b o lãnh, NHTM ư c b o lãnh vay, b o lãnh thanh
toán, b o lãnh th c hi n h p ng, b o lãnh d th u và các hình th c b o
lãnh ngân hàng khác b ng uy tín và b ng kh năng tài chính c a mình i
v i ngư i nh n b o lãnh theo quy nh c a NHNN.
ng th i, NHTM ư c chi t kh u, tái chi t kh u thương phi u và
các gi y t có giá ng n h n khác. NHTM ư c ho t ng cho thuê tài chính
nhưng ph i thành l p công ty cho thuê tài chính.
8
- 1.1.3 D ch v thanh toán và ngân quĩ.
NHTM ph i m tài kho n ti n g i t i NHNN nơi NHTM t tr s
chính và duy trì t i ó s dư ti n g i d tr b t bu c theo quy nh; ư c
m tài kho n t i ngân hàng khác trong nư c theo quy nh c a NHNN.
V d ch v thanh toán, NHTM ư c:
- Cung ng các phương ti n thanh toán;
- Th c hi n các d ch v thanh toán trong nư c cho khách hàng;
- Th c hi n d ch v thu h và chi h ;
- Th c hi n d ch v thanh toán qu c t khi ư c NHNN cho phép;
- Th c hi n d ch v thu và phát ti n m t cho khách hàng;
- T ch c h th ng thanh toán n i b và tham gia h th ng thanh
toán liên ngân hàng trong nư c.
1.1.4 Các ho t ng khác.
NHTM ư c dùng v n i u l và qu d tr góp v n, mua c ph n
c a các doanh nghi p và các TCTD khác; ư c tham gia th trư ng ti n t .
NHTM cũng ư c quy n y thác, nh n y thác, làm i lý trong các lĩnh
v c liên quan n ho t ng ngân hàng. Ngoài ra, NHTM còn ư c cung
ng d ch v b o hi m, tư v n tài chính, b o qu n hi n v t quý, gi y t có
giá, cho thuê t két, c m và các d ch v khác. c bi t, NHTM không
ư c tr c tiêp kinh doanh b t ng s n.
1.2 KHÁI QUÁT CHUNG V DOANH NGHI P NH VÀ V A.
1.2.1 Khái ni m.
Doanh nghi p nh và v a (DNNVV) là m t b ph n c u thành không
th thi u ư c c a n n kinh t , có m i quan h tương h không th tách r i
v i các ch th khác. Vi c phân chia DNNVV d a vào tiêu th c quy mô
doanh nghi p. Theo tiêu th c này doanh nghi p bao g m: doanh nghi p
l n, DNNVV. Có nhi u quan i m khác nhau v khái ni m DNNVV
nhưng khái ni m chung nh t v DNNVV có n i dung như sau:
9
- - Doanh nghi p nh và v a là nh ng cơ s s n xu t, kinh doanh có tư
cách pháp nhân kinh doanh vì m c ích l i nhu n, có quy mô doanh nghi p
trong nh ng gi i h n nh t nh tính theo các tiêu th c v n, lao ng, doanh
thu, giá tr gia tăng thu ư c trong t ng th i kỳ theo quy nh c a t ng
qu c gia.
- Doanh nghi p nh và v a là nh ng doanh nghi p có quy mô nh bé
v m t v n, lao ng hay doanh thu. DNNVV có th chia thành ba lo i
cũng căn c vào quy mô ó là: doanh nghi p v a, doanh nghi p nh và
doanh nghi p siêu nh .
Theo tiêu chí c a Nhóm Ngân hàng th gi i, doanh nghi p siêu
nh là doanh nghi p có s lư ng lao ng dư i 10 ngư i, doanh nghi p
nh có s lư ng lao ng t 10 ngư i n 50 ngư i, còn doanh nghi p v a
có t 50 ngư i n 300 lao ng.
M i nư c u có tiêu chí riêng xác nh DNNVV nư c mình.
Vi t Nam, khái ni m DNVVN ư c ưa ra i u 3, Ngh nh
90/2001/N – CP c a Chính ph v tr giúp phát tri n doanh nghi p nh
và v a: “ Doanh nghi p nh và v a là cơ s s ng xu t, kinh doanh c
l p, ã ăng ký kinh doanh theo pháp lu t hi n hành, có v n ăng ký không
quá 10 t ng ho c s lao ng h ng năm không quá 300 ngư i.”
Theo i u 4 các DNVVN bao g m:
- Các doanh nghi p thành l p và ho t ng theo Lu t doanh nghi p.
- Các doanh nghi p thành l p và ho t ng theo Lu t doanh nghi p
Nhà nư c.
- Các h p tác xã thành l p theo Lu t H p tác xã.
- Các h kinh doanh cá th ăng ký theo Ngh nh 02/2000/N -CP
ngày 03 tháng 02 c a Chính ph v ăng ký kinh doanh.
10
- Như v y có r t nhi u tiêu th c phân lo i DNNVV. M t s tiêu th c
như v n, lao ng, doanh thu, l i nhu n, giá tr gia tăng ư c dùng khá ph
bi n trên th gi i cũng gi ng như Vi t Nam. Trong ó, hai tiêu th c ư c
s d ng nhi u nh t ph n l n các nư c là quy mô v n và lao ng.
Cơ s xác nh qui mô v n và lao ng:
- V n ăng kí: i v i doanh nghi p Nhà nư c là v n i u l ư c
Nhà nư c c p, i v i doanh nghi p còn l i là v n ghi trên ăng kí kinh
doanh, gi y phép u tư.
- Lao ng trung bình hàng năm là s lao ng bình quân mà doanh
nghi p ã dăng kí v i cơ quan qu n lý lao ng và có tham gia óng b o
hi m xã h i (không bao g m s lao ng doanh nghi p kí h p ng th i
v ,h p ng công vi c).
Tuy nhiên, m i m t nư c, m i m t n n kinh t l i l a ch n các tiêu
chu n khác nhau, ph thu c vào nhi u y u t :
Trình phát tri n kinh t xã h i c a t ng nư c: Thông thư ng
các nư c có trình phát tri n càng cao thì quy nh v ch tiêu quy mô
v n cũng như lao ng cao hơn so v i các nư c có trình phát tri n th p.
Ví d như Nh t B n doanh nghi p có s v n dư i 1 tri u USD và lao
ng dư i 300 ngư i ư c coi là DNVVN, nhưng các nư c ch m phát
tri n như Vi t Nam hay là Lào, Campuchia thì ó l i là doanh nghi p l n.
Các gi i h n tiêu chu n này thay i theo th i gian sao cho phù h p
v i trình phát tri n kinh t - xã h i c a t ng giai o n. Khi n n kinh t
tăng trư ng, quy mô ho t ng c a các doanh nghi p m r ng thì gi i h n
tiêu chu n s ư c i u ch nh l i. Ho c khi n n kinh t suy thoái, các
doanh nghi p ho t ng kém hi u qu , m t s doanh nghi p phá s n ho c
b sáp nh p, gi i th , s lư ng các doanh nghi p gi m. Lúc ó tiêu chu n
11
- phân lo i DNVVN cũng s thay it l v it c tăng trư ng quy mô
c a các doanh nghi p.
Theo ngành ngh khác nhau: do m i ngành ngh có tính ch t, c
trưng riêng nên vi c phân bi t quy mô v n cũng như lao ng s d ng
riêng cho t ng ngành ngh cũng khác nhau. Ch ng h n như Nh t B n,
các doanh nghi p khu v c s n xu t ph i có s v n dư i 1 tri u USD và
dư i 300 lao ng, trong khi ó thương m i- d ch v có s v n dư i
300.000USD và dư i 100 lao ng thì u thu c DNVVN. Vi t Nam,
i v i doanh nghi p công nghi p, doanh nghi p nh có v n t 1 t ng
tr xu ng và s lao ng t 50 ngư i tr xu ng, còn các doanh nghi p
thương m i và d ch v s lao ng dư i 30 ngư i.
ư ng l i, chính sách, chi n lư c và kh năng h tr c a m i qu c
gia. V i m c tiêu phát tri n n nh và b n v ng kinh t - xã h i, các nư c
u ưa ra nh ng tiêu th c phân lo i DNVVN dùng làm căn c thi t l p
nh ng chính sách phát tri n và h tr DNVVN. i u này h t s c quan
tr ng, nh hư ng t i t ng th n n kinh t vì các DNVVN thư ng chi m t
l l n.
Như v y, vi c xác nh rõ các tiêu th c phân lo i DNVVN có ý
nghĩa r t quan tr ng. ó là cơ s xác nh cơ ch qu n lý v i nh ng
chính sách ưu tiên thích h p và xây d ng cơ c u t ch c, qu n lý có hi u
qu i v i h th ng các doanh nghi p này.
Xác nh t m quan tr ng c a doanh nghi p v a và nh i v i phát
tri n kinh t t nư c theo xu th h i nh p kinh t qu c t , 6 năm tr l i
ây, Chính ph có nhi u chính sách, gi i pháp l n nh m phát huy nm c
cao nh t hi u qu ho t ng, s c c nh tranh cũng như ti m năng c a lo i
hình kinh t này. Chính vì v y s lư ng DNVVN tăng lên áng k .
12
- 1.2.2 c i m c a doanh nghi p nh và v a
1.2.2.1 DNNVV có quy mô ho t ng s n xu t kinh doanh nh bé
Ph n l n các DNNVV u có quy mô nh bé. Th c ch t thì c i m
này do chính tiêu chí phân lo i DNNVV c a Ngh nh 90/N -CP quy
nh, ó là các doanh nghi p có v n ăng ký kinh doanh không quá 10 t
ng và lao ng trung bình hàng năm không quá 300 ngư i. Như v y thì
chính quy mô v ngu n v n và lao ng kéo theo khó khăn v m t b ng
s n xu t kinh doanh, trình công ngh và năng l c qu n lý h n ch , thi u
thông tin gây ra nhi u y u kém trong s n xu t mà trong ó thi u v n là c
i m n i b t.
1.2.2.2 Qu n lý, i u hành ho t ng s n xu t kinh doanh c a
DNNVV th p
H u h t các DNNVV ư c thành l p có ngu n v n d a vào ngu n
v n tích lũy cá nhân c ng v i tích lũy c a gia ình. Do ó, nh ng ngư i
i u hành doanh nghi p h u h t có th m nh v v n nhi u hơn là có th
m nh v năng l c qu n lý. Còn các DNNVV c a nhà nư c thì l i có nhi u
nhà qu n lý y u kém v trình i u hành nên cũng chưa áp ng ư c
nhu c u qu n lý doanh nghi p trong môi trư ng c nh tranh gay g t c a cơ
ch th trư ng như hi n nay, gây khó khăn trong vi c m b o cho doanh
nghi p ng v ng và phát tri n b n v ng.
Bên c nh ó, s ngư i c a DNNVV có trình , ư c ào t o còn ít.
Khó khăn c a các doanh nghi p này là không thu hút ư c nhi u các cán
b k thu t cũng như các nhà qu n lý gi i, nh ng công nhân có tay ngh
cao. T ó, d n n năng su t lao ng th p, hi u qu s d ng v n kém
nh hư ng n kh năng hoàn tr v n vay và b o toàn v n th p. Chính i u
này s d n t i kh năng ti p c n v n c a các ngân hàng c a các doanh
nghi p này b h n ch .
1.2.2.3 S c c nh tranh c a DNNVV còn th p
13
- Do các DNNVV là nh ng doanh nghi p có quy mô nh , v n u tư
cho ho t ng s n xu t kinh doanh còn ít làm cho ho t ng s n xu t kinh
doanh g p nhi u khó khăn, nh hư ng t i ch t lư ng s n ph m như: ch t
lư ng chưa cao, s c c nh tranh c a hàng hóa d ch v còn y u… do ó
không m r ng ư c th trư ng, ngày càng khó tiêu th hàng hóa. Chính
i u này s d n n doanh thu th p và l i nhu n cũng th p, c n tr vi c s n
xu t kinh doanh, d có nh ng hành vi gian l n thương m i, kinh doanh trái
v i quy nh c a pháp lu t.
1.2.2.4 Môi trư ng kinh doanh bên ngoài có nh hư ng l n n
ho t ng c a DNNVV
Chính nh ng c trưng v quy mô ngu n v n và l c lư ng lao ng
ã ph n nào nói lên s ph thu c c a các DNNVV vào môi trư ng kinh
doanh. Các tác ng t bên ngoài t i doanh nghi p cũng ã gây ra không ít
khó khăn cho các doanh nghi p này. Trư c h t, s tác ng qu n lý c a
nhà nư c v hoàn thi n Lu t doanh nghi p, các chính sách thu , chính sách
tín d ng, thương m i, chính sách khoa h c công ngh , lao ng và vi c
làm… có nhi u b t c p. Tác ng qu n lý c a nhà nư c i v i doanh
nghi p trong khâu t ch c còn nhi u b c xúc. S thi u h t và r i lo n th
trư ng như: th trư ng v n, th trư ng thông tin, th trư ng d ch v và n n
hàng gi , hàng l u tràn lan gây nhi u khó khăn cho ho t ng s n xu t kinh
doanh c a DNNVV.
1.2.3 Vai trò c a doanh nghi p nh và v a i v i n n kinh t
DNVVN có vai trò r t quan tr ng trong n n kinh t c a m i nư c.
nhi u qu c gia trên th gi i c bi t là các nư c phát tri n DNVVN luôn là
n n t ng c a nên kinh t , là b ph n c u thành không th thi u ư c c a
n n kinh t . Chính ph các nư c cũng xác nh vai trò quan tr ng, lâu dài
c a DNVVN.
14
- 1.2.3.1. Góp ph n tăng trư ng và n inh kinh t - xã h i.
Trư c h t, các DNNVV chi m t tr ng l n trong n n kinh t , th m
chí áp o trong t ng s doanh nghi p. S phát tri n nhanh c a các
DNNVV c v s lư ng và ch t lư ng ã óng góp quan tr ng vào GDP.
các qu c gia trên th gi i, c bi t là các nư c phát tri n, DNNVV chi m
90% s lư ng doanh nghi p, óng góp t 25%-33% giá tr GDP hàng năm.
Vì v y, vi c phát tri n DNNVV óng góp áng k vào t c tăng trư ng
c a n n kinh t , c bi t là các nư c ang phát tri n.
Vì DNNVV có quy mô nh nên d i u ch nh ho t ng. Các
doanh nghi p này thư ng ho t ng r t năng ng và linh ho t trong n n
kinh t nên kéo theo n n kinh t năng ng theo. S góp m t áng k c a
các doanh nghi p này khi n cho các doanh nghi p l n cũng ph i i u ch nh
theo, t o à cho n n kinh t ngày càng phát tri n.
Ho t ng a năng và bao trùm h u h t các lĩnh v c kinh t ,
DNNVV ã và ang cung c p m t kh i lư ng l n hàng hoá, d ch v áng
k cho n n kinh t . V i nh ng ưu th v ngành ngh , tính nh y c m th
trư ng cao, các DNNVV có nhi u l i th trong vi c cung ng các s n
ph m, d ch v áp ng nhu c u trong nư c và ngoài nư c. Các DNNVV
cũng óng góp m t ph n vào kim ng ch xu t nh p kh u. các nư c ang
phát tri n, m t s ngành ngh có l i th xu t kh u như: nông s n, th công
m ngh , ch bi n th y h i s n, d t may…thì u do các DNNVV s n xu t.
T ó, t o ngu n thu nh p n nh cho dân cư.
1.2.3.2. Phát tri n và s d ng có hi u qu các ngu n l c.
V ti m l c v n: Các DNNVV có th thành l p và ho t ng mà
không c n quá nhi u v n. i u này ã thu hút ư c ông o ngư i dân
tham gia u tư, c bi t là ngu n v n nhàn r i trong dân cư. Hơn n a, l i
th c a các DNNVV là có th d dàng huy ng ư c v n t ngư i thân,
b n bè…và bi n các kho n ti n này thành các kho n u tư có hi u qu .
15
- V ngu n lao ng: Chi m ưu th v s lư ng, DNNVV ã và
ang thu hút m t lư ng l n lao ng tham gia vào quá trình s n xu t kinh
doanh. Thông thư ng ngu n lao ng chi m t l t 60 – 80% trong t ng
s lao ng trong n n kinh t . Các DNNVV ch y u ho t ng lĩnh v c
thương m i- d ch v nên nhu c u lao ng nhi u. M t c i m là lao ng
trong khu v c này thư ng là lao ng ơn gi n, không m t nhi u th i gian
ào t o, ch c n b i dư ng ng n ngày là h có th tham gia s n xu t ư c.
c bi t, i v i nh ng nư c ang phát tri n, ngu n lao ng tay ngh và
trình th p nhi u. Chính các DNNVV là nơi v a t o công ăn vi c làm
cho h , v a t n d ng ngu n lao ng s n có mà chi phí nhân công l i r .
M t khác, nhi u doanh nghi p l n ho t ng kinh doanh không có hi u
qu , vi c gi m biên ch là không th tránh kh i nh m gi m b t chi phí ho t
ng. Do v y, lư ng lao ng dư th a t các doanh nghi p l n l i chính là
ngu n cung lao ng cho các DNNVV.
N n kinh t ngày càng phát tri n, cùng v i xu th chung, các
DNNVV cũng xu t hi n nhi u hơn. Mà ng u là các ch doanh nghi p.
ây là l c lư ng r t c n thi t góp ph n thúc y s n xu t kinh doanh
phát tri n. Ngày nay, nhi u gương m t tr tài năng ã t mình thành l p và
v n hành doanh nghi p ho t ng có hi u qu . Chính t ây mà i ngũ
cán b , nhà kinh doanh có trình , k năng ã ra i. V i kh năng am
hi u th trư ng, trình qu n lý chyên nghi p, cùng v i s năng ng và
linh ho t, h ã và ang kh ng nh vai trò to l n c a DNNVV trong n n
kinh t th trư ng.
V tài nguyên thiên nhiên: Các DNNVV khai thác, phát huy các
ngu n l c và ti m năng t i ch c a a phương hi u qu . Phân b phân tán
giúp cho DNNVV có th t n d ng ngu n tài nguyên s n có t i a phương.
16
- 1.2.3.3. Phân ph i thu nh p có hi u qu trong n n kinh t .
Mu n ho t ng s n xu t kinh doanh, các doanh nghi p c n ph i
có ngu n lao ng. S phát tri n vư t b c c a các DNNVV c v s lư ng
và ch t lư ng ã góp ph n không nh vào m c tiêu tăng trư ng kinh t , t o
công ăn vi c làm cho xã h i. N u như các doanh nghi p l n thư ng t cơ
s t i các trung tâm kinh t l n c a t nư c thì các DNNVV l i có m t
các a phương. Kh năng s n xu t phân tán, s d ng lao ng t i ch ã
góp ph n làm gi m th t nghi p, m t bài toán xã h i nan gi i.
DNNVV t o ngu n thu nh p n nh, thư ng xuyên cho dân cư,
góp ph n gi m b t chênh l ch v thu nh p cho các b ph n dân cư. T ó,
t o ra s phát tri n tương i ng u gi a các vùng mi n khác nhau và
c i thi n m i quan h gi a các khu v c kinh t khác nhau.
1.2.3.4. DNNVV có m i liên h ch t ch v i các ch th khác trong
n n kinh t .
DNNVV có m t trong nhi u ngành ngh , lĩnh v c và t n t i t t
y u khách quan trong n n kinh t c a m i nư c. Nó là m t b ph n h u cơ,
g n bó ch t ch v i các doanh nghi p l n. Doanh nghi p l n thư ng t p
trung vào nh ng o n th trư ng có quy mô l n và không th bao quát
ư c toàn b th trư ng. Trong khi ó th trư ng m c tiêu c a các DNNVV
l i t p trung vào nh ng “ th trư ng ngách” nh m h tr các doanh nghi p
l n trong vi c ti p c n th trư ng, cân i cung c u trong xã h i. V i vai
trò là m t kênh phân ph i có hi u qu , các DNNVV v a cung c p các y u
t u vào v a là th trư ng tiêu th s n ph m. Có th nói v i s v n ho t
ng không nhi u, m t s DNNVV ho t ng trên th trư ng nguyên v t
li u tr thành nh ng v tinh cung c p các y u t u vào cho các doanh
nghi p l n. M t s DNNVV khác l i tr thành th trư ng tiêu th s n ph m
cho các doanh nghi p l n ví d như mua máy móc, thi t b , v t tư c n
thi t… ph c v cho quá trình s n xu t kinh doanh.
17
- S tham gia c a các DNNVV trên th trư ng làm cho s lư ng và
ch ng lo i hàng hóa, d ch v không ng ng tăng lên. V i kh năng ti p c n
và i m i công ngh , cùng v i xu th phát tri n c a n n kinh t , các
DNNVV bu c ph i i m i phương th c ho t ng, a d ng hoá s n ph m,
tăng năng su t, nâng cao ch t lư ng s n ph m, gi m giá thành… i u này
d n n tính ch t c nh tranh trên th trư ng ngày càng gay g t. ng trư c
thách th c này, các doanh nghi p l n cũng ph i thư ng xuyên i m i và
nâng cao năng l c ho t ng nh m t o ra nh ng l i th nh m tăng cư ng
kh năng c nh tranh v i các DNNVV. Nh ng y u t ó có tác ng l n
làm n n kinh t năng ng, hi u qu hơn.
1.3 TÍN D NG NGÂN HÀNG I V I DOANH NGHI P NH
VÀ V A
1.3.1 Khái ni m v tín d ng ngân hàng
Cho vay là m t ho t ng kinh t , ó là quan h chuy n như ng t m
th i quy n s d ng v n, là quan h bình ng gi a hai bên cùng có l i. Cho
vay là m t giao d ch b ng ti n gi a bên cho vay (Ngân hàng) và bên i vay
(Doanh nghi p, cá nhân) trong ó theo th a thu n bên cho vay s chuy n
giao ti n cho bên i vay s d ng trong m t th i gian nh t nh, còn bên vay
có trách nhi m hoàn tr vô i u ki n v n g c và lãi cho bên cho vay khi
n h n thanh toán. Như v y b n ch t c a cho vay là:
- Ngư i i vay ch ư c s d ng ti n trong m t th i gian nh t nh
theo th a thu n và ph i hoàn tr vô i u ki n khi n h n.
- Giá tr hoàn tr l n hơn giá tr kho n vay.
Ho t ng cho vay c a ngân hàng có m i quan h m t thi t v i tình
hình phát tri n kinh t t i khu v c ngân hàng ph c v , b i vì cho vay thúc
y s tăng trư ng c a các doanh nghi p, t o ra s c s ng cho n n kinh t .
Ho t ng cho vay là lĩnh v c s d ng v n ch y u c a các NHTM Vi t
Nam hi n nay. Không ch là ngu n chính mang l i thu nh p cho các
18
- NHTM, tín d ng cũng óng vai trò quan tr ng i v i các doanh nghi p
vay v n, góp ph n nâng cao hi u qu s d ng v n c a các doanh nghi p, vì
c trưng cơ b n c a tín d ng là s v n ng có hoàn tr và có l i t c khi
s d ng v n vay. M t khác, như chúng ta ã bi t, c nh tranh là m t hi n
tư ng t t y u trong n n kinh t th trư ng. Ho t ng tín d ng i v i ngân
hàng còn là vũ khí c nh tranh s c bén có hi u qu gi a các NHTM v i
nhau, b i khi ngân hàng nâng cao kh năng c p tín d ng thì s thu hút ư c
nhi u khách hàng n v i ngân hàng, nâng cao ư c uy tín c a ngân hàng
i v i th trư ng, m r ng th ph n và nh ó c i thi n kh năng thu l i
nhu n.
1.3.2 Phân lo i v tín d ng ngân hàng
Có nhi u tiêu th c khác nhau phân lo i các kho n cho vay khi
ng trên t ng giác xem xét. Vi c phân lo i các kho n cho vay nh m
m c ích qu n lý các kho n vay có hi u qu nh t.
Theo th i h n kho n vay:
Phân chia theo th i gian có ý nghĩa quan tr ng i v i ngân hàng vì
th i gian liên quan m t thi t n tính an toàn và sinh l i c a tín d ng cũng
như kh năng hoàn tr c a khách hàng. Theo th i gian, tín d ng ư c phân
thành:
Tín d ng ng n h n: là nh ng kho n vay dư i 12 tháng, tài tr cho
tài s n lưu ng ho c nhu c u s d ng v n ng n h n c a Nhà nư c, doanh
nghi p, h s n xu t. Phương th c cho vay này ư c áp d ng trong các
trư ng h p sau: Ngân hàng cho Nhà nư c vay áp ng nhu c u chi tiêu
c a nhà nư c, hình th c ph bi n là mua trái phi u do Kho b c Nhà nư c
phát hành; Cho vay i v i các t ch c tài chính như ngân hàng, công ty tài
chính qu tín d ng…nh m áp ng nhu c u thanh kho n, hình th c cho
vay có th là tr c ti p (trên th trư ng liên ngân hàng) ho c gián ti p thông
qua n m gi ch ng khoán; i v i doanh nghi p, ngân hàng cho vay nh m
tài tr cho nhu c u v n tăng thêm cho s n xu t kinh doanh.
19
- Tín d ng trung h n là nh ng kho n cho vay t trên 1 năm n5
năm, còn tín d ng dài h n là trên 5 năm. Lo i hình tín d ng này nh m tài
tr cho các doanh nghi p có nhu c u mua s m trang thi t b , xây d ng, c i
ti n k thu t, mua công ngh …; cho Nhà nư c u tư phát tri n, cho
ngư i tiêu dùng nh m th a mãn nhu c u mua s m hàng tiêu dùng lâu b n
như nhà c a, phương ti n v n chuy n. Hình th c cho vay ch yêu là mua
trái phi u, cho vay theo các d án…
Theo phương th c cho vay:
Th u chi: là nghi p v cho vay qua ó ngân hàng cho phép ngư i
vay chi tr i (vư t) trên s dư ti n g i thanh toán c a mình n m t gi i h n
nh t nh và trong kho ng th i gian xác nh. Gi i h n này ư c g i là h n
m c th u chi. Tuy nhiên, các kho n chi quá h n m c th u chi s ph i ch u
lãi su t ph t và b ình ch s d ng hình th c này. ây là hình th c cho vay
t o i u ki n thu n l i cho khách hàng trong quá trình thanh toán, th t c
ơn gi n, ph n l n không có m b o, do ó ch áp d ng v i nh ng khách
hàng có tin c y cao, thu nh p u n và kỳ thu nh p ng n.
Cho vay tr c ti p t ng l n: là hình th c cho vay ph bi n c a ngân
hàng i v i khách hàng không có nhu c u vay thư ng xuyên, không có
i u ki n ư c c p h n m c th u chi. Theo ó, v n c a ngân hàng ch
tham gia vào m t s giai o n nh t nh c a chu kỳ s n xu t kinh doanh.
M i l n vay khách hàng ph i làm ơn và trình ngân hàng phương án s
d ng v n vay. Theo t ng kỳ h n n trong h p ng, ngân hàng s thu g c
và lãi. Nghi p v cho vay t ng l n tương i ơn gi n, ngân hàng có th
ki m soát t ng món vay tách bi t, ti n cho vay d a vào giá tr c a tài s n
m b o.
Cho vay theo h n m c: ây là nghi p v tín d ng theo ó ngân
hàng th a thu n c p cho khách hàng h n m c tín d ng, h n m c này có th
tính cho c kỳ ho c cu i kỳ, ó là s dư t i a t i th i i m tính. H n m c
tín d ng ư c c p trên cơ s k ho ch s n xu t kinh doanh, nhu c u v n và
20
nguon tai.lieu . vn
