Xem mẫu

  1. LuËn v¨n tèt nghiÖp ----- ----- ÁN T T NGHI P tài: “Ho t ng nh p kh u máy móc thi t b hàng không t i Công ty C ph n Xu t nh p kh u Hàng không: Th c tr ng và gi i pháp” NguyÔn Xu©n Léc 1 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  2. LuËn v¨n tèt nghiÖp L IM U Vi t Nam ang trên ư ng h i nh p v i n n kinh t th gi i, các ho t ng giao thương qu c t ngày càng ư c m r ng, không ch là các m i quan h h p tác, giao lưu i ngo i mà còn là các ho t ng xu t nh p kh u hàng hoá. Vi t Nam ang th c hi n các chính sách thúc y ho t ng kinh doanh xu t nh p kh u t i các doanh nghi p. Ho t ng xu t nh p kh u c a Vi t Nam trong nh ng năm v a qua ã có nhi u thành t u áng khích l . Kim ng ch xu t nh p kh u hàng năm u có nh ng tăng trư ng nh t nh. óng góp vào nh ng thành t u ó ph i k n nh ng ngành v n t i h tr cho ho t ng kinh doanh xu t nh p kh u. c bi t là ngành hàng không, m t trong nh ng ngành ang có t c phát tri n cao. Ngành hàng không dân d ng hi n nay là m t trong nh ng ngành kinh t mũi nh n c a Vi t Nam. c trưng c a ngành là ngành kinh t k thu t có tính khai thác s n ph m thi t b khoa h c công ngh cao nên toàn b thi t b ph tùng hay máy móc ph c v cho ngành hàng không u ph i nh p kh u t nư c ngoài. Quá trình xu t nh p kh u các hàng hoá chuyên ngành Hàng không là ho t ng óng vài trò quan tr ng nh m nâng cao ch t lư ng và hi n i hóa cơ s v t ch t cho ngành. Và Công ty CP Xu t nh p kh u Hàng không (AIRIMEX) là công ty chuyên ngành th c hi n các nghi p v xu t nh p kh u thi t b ph tùng máy móc cho T ng công ty Hàng không Vi t Nam và các ơn v kinh doanh khác. Ho t ng xu t nh p kh u t i Công ty C ph n Xu t nh p kh u Hàng không trong nh ng năm v a qua ã t ư c nh ng thành t u l n, nhưng bên c nh ó v n còn nh ng h n ch trong ho t ng kinh doanh c a Công ty. Nhưng có th ánh giá chính xác hơn th c tr ng ho t ng kinh doanh t i Công ty C ph n xu t nh p kh u Hàng không AIRIMEX và dư i s ch d n t n tình c a Th.S Nguy n Quang Huy và s giúp c a các cán b phòng NguyÔn Xu©n Léc 2 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  3. LuËn v¨n tèt nghiÖp kinh doanh, em ch n tài : “Ho t ng nh p kh u máy móc thi t b hàng không t i Công ty C ph n Xu t nh p kh u Hàng không: Th c tr ng và gi i pháp” làm lu n văn t t nghi p. Vi c nghiên c u ch y u t p trung vào ho t ng kinh doanh c a Công ty trong th i gian v a qua. Qua ó rút ra ư c nh ng i m m nh, y u trong ho t ng kinh doanh và t ós xu t ra phương hư ng và gi i pháp nh m kh c ph c nh ng h n ch còn t n t i. K t c u c a lu n văn t t nghi p g m 3 chương: • Chương 1: Khái quát nh ng v n cơ b n v ho t nh nh p kh u hàng hoá c a doanh nghi p xu t nh p kh u • Chương 2: Th c tr ng ho t ng nh p kh u thi t b t i Công ty C ph n xu t nh p kh u Hàng không - AIRIMEX • Chương 3: Hoàn thi n ho t ng nh p kh u thi t b t i công ty C ph n Xu t nh p kh u Hàng không trong th i gian t i Trong quá trình nghiên c u tài, em ã nh n ư c s giúp và t o i u ki n thu n l i t TH.S Nguy n Quang Huy - Gi ng viên Khoa Thương m i và các cán b nhân viên phòng kinh doanh trong công ty. Em xin chân thành c m ơn s giúp h t s c quý báu này! Do ki n th c còn h n ch và thi u kinh nghi m th c ti n, tài c a em v n còn nhi u thi u sót. R t mong s góp ý c a các th y cô, các cán b nhân viên trong công ty,… tài ư c hoàn thi n hơn và giúp em nâng cao t m nh n th c. Em xin chân thành c m ơn! NguyÔn Xu©n Léc 3 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  4. LuËn v¨n tèt nghiÖp CHƯƠNG I:KHÁI QUÁT NH NG V N CƠ B N V HO T NG NH P KH U HÀNG HOÁ C A DOANH NGHI P XU T NH P KH U 1. NH P KH U VÀ VAI TRÒ C A HO T NG NH P KH U 1.1.Khái ni m Trong nh ng năm g n ây, t c tăng trư ng kinh t c a Vi t nam luôn t m c khá, và trong năm 2007 t c tăng trư ng kinh t là 8%. có m c tăng trư ng cao như v y, Vi t Nam ã t o i u ki n thu n l i thúc y ho t ng ngo i thương trong các doanh nghi p tư nhân hay doanh nghi p nhà nư c kinh doanh trong lĩnh v c xu t nh p kh u hàng hoá. Xu t kh u và nh p kh u có m i quan h ch t ch v i nhau, xu t kh u hàng hoá s thu ngo i t v th c hi n nh p kh u còn nh p kh u nâng cao ch t lư ng hàng hoá nh m thúc y xu t kh u. Do ó, ho t ng nh p kh u là i u ki n c n nâng cao ch t lư ng hàng hoá nh ngu n nguyên li u t t và trang thi t b máy móc hi n i. Ho t ng nh p kh u hàng hoá là quá trình mua hàng hoá hay d ch v c a m t t ch c kinh t hay doanh nghi p kinh doanh xu t nh p kh u qu c gia này t m t t ch c kinh t hay doanh nghi p kinh doanh xu t nh p kh u m t qu c gia khác theo nguyên t c th trư ng qu c t nh m ph c v s n xu t trong nư c hay tái xu t kh u tìm ki m l i nhu n. i v i m i qu c gia, ho t ng nh p kh u luôn là m t b ph n quan tr ng trong quá trình buôn bán qu c t , nó th hi n m i quan h ch t ch gi a các n n kinh t trên th gi i. i u này càng th hi n rõ ràng hơn khi s khan hi m v tài nguyên c a m i n n kinh t . i n hình là Nh t B n, m t nư c có ngu n tài nguyên khan hi m và ph i nh p kh u nhi u lo i hàng hoá khác nhau khôi ph c n n kinh t sau chi n tranh th gi i l n th 2. Ho t ng nh p kh u hàng hoá c a Nh t B n cho th y ph thu c l n nhau gi a các n n kinh t NguyÔn Xu©n Léc 4 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  5. LuËn v¨n tèt nghiÖp và vai trò quan tr ng c a ho t ng nh p kh u i v i m i qu c gia trong vi c phát tri n n n kinh t . Hơn n a, v i xu th toàn c u hoá, liên minh liên gi a các n n kinh t hình thành nên các khu v c m u d ch t do hay các liên minh kinh t như EU, AFTA, NAFTA,… cho th y kh i lư ng các ho t ng ngo i thương ngày càng l n và nh p kh u là m t b ph n không th thi u n nh n n kinh t c a t ng qu c gia riêng l mà còn là s n nh c a liên minh hay c a t ng khu v c kinh t . 1.2. Vai trò c a nh p kh u Qua nh ng th i kì phát tri n c a n n kinh t th gi i, ta có th th y ư c m i quan h ch t ch gi a s phát tri n n n kinh t và ho t ng mua bán hàng hoá qu c t . Qu c gia nào có ho t ng thương m i qu c t phát tri n thì ó có m t n n kinh t phát tri n. Trư c năm 1986, Vi t Nam ch trương xây d ng n n kinh t t cung t c p nhưng th c t ã ch ra r ng ó là m t sai l m trong vi c khôi ph c và phát tri n t nư c sau chi n tranh. S khan hi m hàng hoá hay các thi t b máy móc kĩ thu t ã gây ra nh hư ng nghiêm tr ng n ho t ng s n xu t và buôn bán hàng hoá. H c ư c t nh ng th t b i ó, Vi t Nam b t u ti n hành m c a n n kinh t t năm 1986 nh m thu hút u tư và th c hi n các ho t ng ngo i thương bên c nh ho t ng giao lưu, h c h i kinh nghi m trong ho t ng qu n lý và xây d ng n n kinh t th trư ng c a các nư c phát tri n. Ho t ng nh p kh u ư c thúc y m nh gi i quy t tình tr ng thi u hàng hoá và c i ti n công ngh trong ho t ng s n xu t. Sau hơn 20 năm i m i, n n kinh t Vi t Nam ã t ư c nh ng thành t u quan tr ng và có ư c k t qu như v y không th không k n vai trò quan tr ng c a nh p kh u hàng hoá. Th nh t, nh p kh u k t h p v i xu t kh u góp ph n nâng cao hi u qu kinh t , xã h i và c i thi n i s ng nhân dân. Xu t kh u s thu ngo i t v chi tr hàng hoá nh p kh u, còn nh p kh u hàng hoá nh m gi i quy t s khan hi m ngu n l c và nâng cao ch t lư ng hàng hoá xu t kh u nh trang thi t b NguyÔn Xu©n Léc 5 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  6. LuËn v¨n tèt nghiÖp máy móc hi n i. Bên c nh ó, cơ c u hàng hoá trên th trư ng s ngày càng phong phú hơn, a d ng hơn c v ki u cách, màu s c, ch ng lo i, m u mã và ch t lư ng nh m tho mãn t i a nhu c u s d ng hàng hoá, c bi t là hàng hoá mà trong nư c chưa th s n xu t ư c. Hơn n a, nh p kh u hàng hoá s thúc y quá trình ào th i trên th trư ng di n ra m nh m hơn, nh ng hàng hoá có ch t lư ng th p, m u mã không phù h p v i th hi u tiêu dùng d n d n không chi m u c th trư ng và b ào th i. Các doanh nghi p kinh doanh thưong m i và doanh nghi p s n xu t cũng g p ph i s c nh tranh gay g t t hàng hoá nh p kh u. S kém hi u qu trong ho t ng s n xu t kinh doanh s khi n doanh nghi p g p r t nhi u khó khăn khi mà nhu c u nh p kh u ngày càng tăng. i u này s thúc y các doanh nghi p trong nư c ph i thay i cách qu n lý và làm vi c c a mình n u không h s b thanh l c kh i th trư ng. S thay i này s giúp doanh nghi p ngày càng phát tri n và gián ti p c i thi n i s ng ngư i lao ng t i doanh nghi p v lương hay i u ki n làm vi c. Th hai, nh p kh u s thúc y ho t ng xây d ng cơ s v t ch t - k thu t và chuy n d ch cơ c u kinh t . i v i b t kì qu c gia nào trên th gi i, h u không th t s n xu t ư c t t c hàng hoá ph c v cho tiêu dùng hay xây d ng, c bi t nh ng nư c ang phát tri n. Nh ng n n kinh t ang phát tri n như Vi t Nam, quá trình xây d ng cơ s h t ng ph c v cho m c ích phát tri n kinh t là r t l n, nhưng nh ng n n kinh t này không th t s n xu t ra các trang thi t b máy móc hi n i, do ó không còn con ư ng nào khác ngoài nh p kh u hi n th c hoá m c ích ó. Ngoài ra, ho t ng nh p kh u phát tri n s i u ch nh cơ c u kinh t . S phát tri n c a nh p kh u s y m nh s phát tri n c a ngành công nghi p và d ch v do áp d ng nh ng thành t u khoa h c trên th gi i, qua ó t tr ng ngành d ch v và công nghi p tăng còn t tr ng ngành nông nghi p gi m d n. Th ba, nh p kh u hàng hoá có nh hư ng tr c ti p n quá trình s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. i v i doanh nghi p s n xu t, ch t lư ng NguyÔn Xu©n Léc 6 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  7. LuËn v¨n tèt nghiÖp là tiêu chí u tiên khi l a ch n nguyên v t li u. Các doanh nghi p s n xu t trong nư c ang khan hi m ngu n nguyên li u có ch t lư ng t t nh m nâng cao ch t lư ng s n ph m. Bên c nh ó, h cũng c n m t quy trình s n xu t hi n i nh m nâng cao hi u qu s n xu t. Do ó, ho t ng nh p kh u s giúp h gi i quy t t t nh ng v n này. Còn v i doanh nghi p thương m i, nh p kh u hàng hoá t nư c ngoài em tiêu th t i th trư ng trong nư c s em l i l i nhu n cho h khi hàng hoá ó có ch t lư ng t t, m u mã phong phú tho mãn yêu c u c a th trư ng. Các qu c gia trên th gi i ang áp d ng ngày càng nhi u khoa h c công ngh vào m i lĩnh v c c a n n kinh t . Và Vi t Nam cũng không n m ngoài xu th này, nh t là Vi t Nam ang trên ư ng h i nh p v i n n kinh t th gi i nên ho t ng nh p kh u phát tri n s là m t ưu th cho Vi t Nam t n d ng nh ng thành t u c a khoa h c công ngh tiên ti n. Tuy nhiên, nh p kh u v n còn nh ng h n ch n u không có s qu n lý ch t ch c a Nhà nư c: - Ho t ng nh p kh u tràn lan d n n lãng phí ngu n l c gây nh hư ng x u n ho t ng s n xu t trong nư c - Ho t ng nh p kh u hàng hoá luôn c n có ngo i t có th chi tr , c bi t là ngo i t m nh. Các n n kinh t phát tri n có nhu c u nh p kh u l n nhưng lư ng ngo i t l i không cho phép. N u ho t ng xu t kh u không ư c phát tri n thì tình tr ng vay n t các qu c gia hay các t ch c tài chính qu c t s kéo dài. i u này gây nh hư ng x u n n n kinh t khi t giá h i oái tăng cao, n nư c ngoài l n gây khó khăn cho xu t kh u. - Nh p kh u quá nhi u s gây nên tình tr ng m t cân b ng cán cân thương m i qu c t . Tình tr ng nh p siêu s y t giá h i oái tăng cao gây khó khăn cho c ho t ng nh p kh u và xu t kh u. Trong khi nh p kh u c n nhi u ngo i t thì ho t ng xu t kh u l i không em l i ngu n ngo i t mong mu n chi tr hàng nh p kh u do n i t ang ngày càng m t giá còn ngo i t l i lên giá. NguyÔn Xu©n Léc 7 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  8. LuËn v¨n tèt nghiÖp Là nư c có n n kinh t ang phát tri n, nhu c u v công ngh , máy móc thi t b hi n i ph c v cho ho t ng s n xu t và áp ng nhu c u xu t kh u cũng như tiêu th trong n i a c a Vi t Nam ngày càng tăng trong khi trình k thu t v n còn th p. Vì v y, nh p kh u là phương án t i ưu mà Vi t Nam có th thúc y nhanh s phát tri n kinh t t nư c. Cùng v i s phát tri n kinh t là v th c a Vi t Nam trên th gi i, hàng hoá c a Vi t Nam có th c nh tranh ư c v i hàng hoá t các nư c khác khi ch t lư ng ư c c i thi n rõ r t và m u mã ư c c i ti n tho mãn th hi u c a t ng th trư ng. 1.3. Các phương th c nh p kh u 1.3.1. Nh p kh u liên doanh ây là hình th c nh p kh u d a trên s t nguy n c a các ch th kinh t tham gia kinh doanh xu t nh p kh u, trong ó có ít nh t m t bên nh p kh u tr c ti p nh m k t h p v i nhau th c hi n các giao d ch và ưa ra các bi n pháp liên quan n nh p kh u c hai bên cùng thu ư c l i ích mong mu n. Trong hình th c này, các bên không ph i ch u r i ro do có s phân b v v n, trách nhi m, quy n h n cho các bên. Th c t , bên nào có kinh nghi m, b n hàng giao d ch và nghi p v t t s có quy n nh p kh u và tr c ti p góp v n, b o m cho các ho t ng sau ó như tiêu th , gia công. T i Vi t Nam, ho t ng nh p kh u liên doanh v n ang ư c áp d ng t i nhi u doanh nghi p do m t m t thi u v n, năng l c c n thi t; m t khác do không th tìm ư c i tác có nhu c u tương t . 1.3.2. Nh p kh u tr c ti p Là hình th c nh p kh u mà m t doanh nghi p c l p nh p kh u hàng hoá mà doanh nghi p ó kinh doanh. Hình th c này òi h i doanh nghi p nh p kh u không ch nghiên c u th trư ng, lu t pháp và chính sách c a nhà nư c mà còn là các t p quán qu c t , thông l qu c t . Khi áp d ng hình th c nh p kh u này, doanh nghi p nh p kh u t tìm ki m nhà cung ng nh ng hàng hoá mình c n nh p kh u. i u này òi h i NguyÔn Xu©n Léc 8 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  9. LuËn v¨n tèt nghiÖp doanh nghi p ph i n m b t ư c ch t lư ng hàng hoá c a i tác cũng như nh ng thông tin v i tác m b o không b gian l n thương m i. Trong hình th c này, doanh nghi p nh p kh u s ch u toàn b nh ng r i ro x y ra nhưng ư c hư ng l i toàn b . Các doanh nghi p s có s t ch trong vi c mua hàng hoá hơn so v i các hình th c khác, nhà nh p kh u s t ch hoàn toàn t khâu nghiên c u nhu c u th trư ng cho n tìm ki m i tác, ký k t h p ng và th c hi n ho t ng nh p kh u. ây là i m khác bi t nh t so v i các hình th c nh p kh u khác. 1.3.3. Nh p kh u tái xu t Là hình th c nh p kh u hàng hoá t m t nư c khác sau ó tái xu t kh u sang m t nư c th ba mà không qua các khâu gia công, ch bi n hay s n xu t. c i m c trưng c a hình th c nh p kh u này là có ba ch th kinh t ba qu c gia khác nhau: nư c xu t kh u, nư c tái xu t và nư c nh p kh u. áp d ng hình th c này, doanh nghi p c n có s nghiên c u th trư ng c a các nư c m b o ngu n cung ng và u ra cho ho t ng kinh doanh không ch là v giá c , m t hàng mà còn là lu t pháp, t p quán t ng nư c. 1.3.4. Buôn bán i lưu ây là phương th c giao d ch trao i hàng hoá, trong ó xu t kh u k t h p ch t ch v i nh p kh u, ngư i bán ng th i là ngư i mua, lư ng hàng giao i có giá tr tương x ng v i s lư ng hàng nh n v . Trong nghi p v này, hai bên trao i hàng hoá v i nhau trên cơ s ghi s giá tr hàng giao. n cu i kì h n, hai bên m i so và i chi u giá tr hàng ã giao và tr giá ã nh n, n u sau khi th c hi n nghi p v bù tr , ti n hàng còn dư thì s ti n ó ư c gi l i chi tr theo yêu c u c a bên ch n ho c có th ư c ghi vào s nghi p v bù tr năm sau. 1.3.5. Nh p kh u u thác Ho t ng nh p nh u u thác ư c hình thành gi a m t doanh nghi p có v n, ngo i t riêng và có nhu c u nh p kh u m t lo i hàng hoá nào ó NguyÔn Xu©n Léc 9 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  10. LuËn v¨n tèt nghiÖp nhưng l i không có kh năng nh p kh u tr c ti p, do ó doanh nghi p này s u thác cho m t doanh nghi p khác có kh năng nh p kh u tr c ti p hàng hoá theo yêu c u c a mình, còn doanh nghi p nh n u thác s thu ư c l phí trong ho t ng nh p kh u u thác. Trư c khi ti n hành nh p kh u u thác, hai bên s ký k t h p ng mà theo ó bên u thác nh n ư c hàng hoá theo úng yêu c u c a mình và ph i tr cho bên nh n u thác m t kho n ti n g i là l phí u thác. Bên nh n u thác s thay m t bên u thác t tìm ki m i tác và th c hi n t t c các khâu trong ho t ng nh p kh u hàng hoá ó. Bên c nh ó, bên nh n u thác không ph i ch u r i ro v v n hay v ho t ng bán hàng vì sau khi nh n ư c l phí u thác, bên nh n u thác s giao hàng cho bên u thác. Trên th c t , bên nh n u thác thư ng là các công ty l n có kh năng v v n, nghi p v và có uy tín trên th trư ng. Ho t ng nh p kh u s em l i l i ích cho c bên u thác và bên nh n u thác. Trong khi bên nh n u thác ki m ư c m t kho n l phí u thác, còn bên u thác v n có nh ng hàng hoá mà mình mong mu n m c dù i u ki n nh p kh u tr c ti p không cho phép. Bên u thác cũng s ti t ki m ư c th i gian khi không ph i làm các th t c có th nh p kh u hàng hoá. Tuy nhiên, v lâu dài các doanh nghi p u thác s m t l i th v chi phí trong ho t ng bán hàng và ôi khi hàng hoá không m b o úng yêu c u v ch t lư ng, k thu t như trong h p ng u thác. Ho t ng nh p kh u hàng hoá có nhi u hình th c, các doanh nghi p kinh doanh xu t nh p kh u c n xác nh chính xác ti m l c c a mình không ch v tài chính mà bên c nh ó là các nghi p v trong ho t ng nh p kh u hàng hoá sao cho l i ích em l i là t i ưu. 2. N I DUNG HO T NG NH P KH U T I DOANH NGHI P Ho t ng nh p kh u nói riêng cũng như ho t ng ngo i thương nói chung luôn ư c t ch c th c hi n v i nhi u khâu, nhi u nghi p v t nghiên c u th trư ng và tìm ki m i tác cho n àm phán ký k t h p ng và th c NguyÔn Xu©n Léc 10 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  11. LuËn v¨n tèt nghiÖp hi n h p ng ó. ây là m t qui trình ng b òi h i s chính xác và k lư ng trong tùng nghi p v nh m th c hi n ho t ng nh p kh u t hi u qu cao. 2.1. Nghiên c u th trư ng, xác nh hàng hoá c n nh p kh u 2.1.1. Khái ni m th trư ng và phương pháp nghiên c u th trư ng Th trư ng theo góc kinh doanh là t p h p nh ng khách hàng có nh ng nhu c u khác nhau mà các nhà kinh doanh hư ng t i nh m tho mãn t t nh t nhu c u c a h thu v l i nhu n cho mình (Giáo trình Marketing Thương m i – NXB Lao ng – Xã h i 2005) Trong ho t ng kinh doanh, b t kì m t công ty, m t doanh nghi p nào cũng u có m t th trư ng m c tiêu mà mình hư ng t i và ch n khi nào doanh nghi p hay công ty có th thâm nh p, chinh ph c và khai thác th trư ng ó thì doanh nghi p m i có th t n t i và phát tri n. Tuy nhiên, mu n có th thâm nh p vào th trư ng ó, i u u ti n doanh nghi p c n ph i ti n hành là nghiên c u th trư ng m t cách t ng th và có khoa h c. Nhìn chung có nhi u phương pháp nghiên c u th trư ng, nhưng xét m t cách t ng quát thì có hai phương pháp chính: nghiên c u t i hi n trư ng và nghiên c u t i bàn. Nghiên c u t i bàn là phương pháp thu th p thông tin thông qua các kênh gián ti p như báo chí, phương ti n truy n thông, các báo cáo, th ng kê c a các cơ quan có ch c năng,.. Phương pháp này giúp ti t ki m chi phí, th i gian nhưng thông tin không ph n ánh úng xu th c a th trư ng, do ó không ưa ra ư c nh ng phương án kinh doanh t i ưu và chi n lư c phát tri n th trư ng dài h n. Nghiên c u t i hi n trư ng là phương pháp thu th p nh ng thông tin t th trư ng mà doanh nghi p hư ng t i, sau ó phân tích và ưa ra nh ng k t lu n. Trong phương pháp này, nh ng hình th c như i u tra ph ng v n, qua b ng h i, qua quan sát và ghi chép, qua thư góp ý,… là nh ng hình th c ư c s d ng m t cách thư ng xuyên. Nh ng thông tin này c n ph i qua m t bư c NguyÔn Xu©n Léc 11 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  12. LuËn v¨n tèt nghiÖp quan tr ng ó là t ng h p, phân tích, ánh giá m i th y ư c xu hư ng v n ng c a th trư ng. c i m c a phương pháp này là t n kém v th i gian, chi phí nhưng bù l i thông tin thu th p ư c ph n ánh úng xu hư ng th trư ng. 2.1.2. N i dung nghiên c u th trư ng ây là kh u u tiên c a quá trình nh p kh u hàng hoá, nghi p v này là b t bu c i v i b t kì doanh nghi p nào mu n kinh doanh hàng hoá. H c n ph i n m v ng c i m c a t ng th trư ng như th hi u, phương th c tiêu dùng và các phong t c t p quán c a th trư ng ó có nh ng i u ch nh phù h p. ây là quá trình ph c t p òi h i s chính xác ưa ra các k t lu n và các phương án úng n nh m gi m thi u r i ro và ti t ki m chi phí. Thông qua ho t ng nghiên c u th trư ng, chúng ta có th tr l i ư c nh ng v n cơ b n c a th trư ng: - Kinh doanh v i ai? - Kinh doanh m t hàng gì? M u mã như th nào? - Kinh doanh vào th i i m nào và dâu? - Giá c và l i nhu n như th nào? - Kinh doanh v i s lư ng bao nhiêu? Nghiên c u th trư ng không ch nghiên c u th trư ng trong nư c mà còn nghiên c u c th trư ng nư c ngoài n a. a)Nghiên c u th trư ng trong nư c Nghiên c u th trư ng trong nư c là nghiên c u nhu c u hi n t i và xu th s d ng hàng hoá trên th trư ng. Qua ó d oán nhu c u s d ng hàng hoá trong tương lai g n như: th trư ng c n hàng hoá gì? s lư ng bao nhiêu? m u mã, ki u dáng như th nào?... Khi ti n hành nghiên c u th trư ng, i u quan tr ng mà doanh nghi p c n quan tâm n ó là kh năng s n xu t và tiêu dùng hàng hoá c a th trư ng ó. i u này th hi n s lư ng hàng hoá, ch t lư ng c a hàng hoá ó, th hi u c a th trư ng i v i hàng hoá hay các phong t c t p quán nh NguyÔn Xu©n Léc 12 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  13. LuËn v¨n tèt nghiÖp hư ng n vi c s n xu t và tiêu dùng hàng hoá ó. Bên c nh ó, chu kỳ s ng c a s n ph m cũng là v n mà doanh nghi p c n quan tâm có th bi t ư c hàng hoá ó ang n m trong giai o n nào c a chu kỳ s ng. V i nh ng hàng hoá ang n m giai o n bão hoà, doanh nghi p c n xem xét và d oán xu th s d ng hàng hoá trong th i gian t i có th áp ng nhu c u c a th trư ng m t cách k p th i. Còn v i nh ng hàng hoá ang trong th i kì u c a chu kỳ s ng, giai o n gi i thi u và phát tri n, doanh nghi p c n nghiên c u th i gian hàng hoá ó ng v ng trên th trư ng. N u ó là th i gian dài thì c n có nh ng phương án nh p kh u nh ng hàng hoá có cùng tính năng nhưng có kh năng c nh tranh v ch t lư ng, m u mã và phong phú v ch ng lo i trong cùng m t m t hàng. Ngoài vi c nghiên c u nh ng c i m c a th trư ng hàng hoá, doanh nghi p c n ph i nghiên c u các i th c nh tranh n m rõ i m m nh và i my uc ah ;t ó ưa ra các phương án thâm nh p và phát tri n hàng hoá t i o n th trư ng mà doanh nghi p hư ng t i trên c s s d ng nh ng l i th mà i th c nh tranh không có hay còn y u. Chính sách c a nhà nư c trong vi c thúc y ho t ng nh p kh u cũng có nh hư ng t i vi c xây d ng phương án kinh doanh c a doanh nghi p. b)Nghiên c u th trư ng nư c ngoài Nghiên c u th trư ng nư c ngoài là nghiên c u s lư ng nhà cung ng s n ph m mà doanh nghi p c n nh p kh u, phuơng th c thanh toán, phương th c v n chuy n, các yêú t chính sách hay chính tr c a qu c gia bên phía i tác. Ho t ng này c n r t nhi u th i gian có th ưa ra các phương án l a ch n nhà cung ng em l i hi u qu kinh t cao cho doanh nghi p. 2.2. Xây d ng chi n lư c, k ho ch và phương án nh p kh u 2.2.1. Xác nh m c tiêu chi n lư c D a vào k t qu nghiên c u th trư ng, doanh nghi p s có nh ng thông tin v th trư ng, v nhà cung c p và nh ng hàng hoá c n nh p kh u. Doanh nghi p s có cơ s xây d ng chi n lư c, k ho ch và phương án NguyÔn Xu©n Léc 13 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  14. LuËn v¨n tèt nghiÖp nh p kh u hàng hoá tránh tình tr ng nh p kh u t m t lo i hàng hoá mà m u mã kém phong phú gây lãng phí ngu n l c. có th xây d ng ư c m t chi n lư c kinh doanh h p lý, doanh nghi p c n xác nh m c tiêu chi n lư c. M c tiêu là nh ng giá tr c th mà doanh nghi p t ư c trong m t giai o n hay trong c m t quá trình kinh doanh. M c tiêu này bao g m m c tiêu dài h n, m c tiêu ng n h n. Khi ti n hàng xác nh m c tiêu, doanh nghi p c n tính toán sao cho m b o tính h p lý, tính kh thi, tính ng b ,… gi a nh ng m c tiêu t ra trong cùng m t th i kỳ. 2.2.2. Xác nh các chính sách và i u ki n nh p kh u ây là công vi c xác nh tư tư ng ch o trong su t quá trình àm phán và th c hi n h p ng sau này. Doanh nghi p c n xác nh chính sách nh p kh u c a mình th c hi n trong th i kỳ dài hay ch mang tính th i v , bên c nh ó là xác nh i u ki n s n có c a doanh nghi p. 2.2.3. L p k ho ch, phương án kinh doanh Trư c h t ta ph i hi u th nào là k ho ch kinh doanh? Phương án kinh doanh? K ho ch kinh doanh là b n mô t m t cách t ng quát nh ng nhi m v , m c tiêu c a doanh nghi p và nh ng phương pháp t ư c nh ng m c tiêu ó. Công tác l p k ho ch sé giúp cho ho t ng nh p kh u c a công ty i úng hư ng và d thích ng v i nh ng b t ng x y ra. K ho ch kinh doanh cũng c n ph i m b o tính kh thi và tính ng b . Phương án kinh doanh là m t b n tài li u trình bày toàn b phương án nh p kh u m t lo i hàng hoá nào ó v i y các d li u th hi n tính kh thi c a phương án. L p m t phương án kinh doanh là vi c ch rõ nh ng c i m c a hàng hoá c n nh p, c i m c a i tác, nh ng l i ích mà doanh nghi p t ư c,… và trong phương án kinh doanh cũng c n ph i có nh ng ch tiêu ã d tính: doanh thu, l i nhu n, hi u qu c a phương án,.. Cu i cùng là nh ng NguyÔn Xu©n Léc 14 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  15. LuËn v¨n tèt nghiÖp l i k t lu n và ki n ngh phương án ư c th c thi m t cách có hi u qu nh t. Doanh nghi p không ch xây d ng m t phuơng án nh p kh u mà còn ph i xây d ng nh ng phương án nh p kh u khác nh m duy trì liên t c ho t ng nh p kh u và ưa hàng nh p kh u vào th trư ng mà doanh nghi p ã hư ng t i. 2.3. àm phán và ký k t h p ng nh p kh u àm phán là quá trình hai bên thương lư ng, bàn b c và trao iv i nhau các i u kho n mua bán ch y u ti n hành i n ký k t h p ng. ây là giai o n u tiên c a ho t ng ký k t h p ng, các bên s trao i nh ng th c m c c a mình v i i tác và th hi n nh ng nhu c u và mong mu n v l i ích c a mình. Do ó, các bên c n chu n b k lư ng tài li u cho bu i àm phán, tránh tình tr ng không n m rõ thông tin v i tác c a mình và em l i cho mình nh ng l i ích kinh t mong mu n mà v n gi m i quan h t t pv i i tác. Có ba hình th c àm phán: - àm phán tr c ti p: Các bên s g p m t tr c ti p v i nhau. Hình th c àm phán này s em l i hi u qu cao khi các bên u hi u rõ nhu c u c a nhau sau khi bu i àm phán k t thúc. Do ó, an toàn khá cao. Tuy nhiên, v i nh ng i tác có kho ng cách v a lý thì s d ng hình th c àm phán này r t khó khăn và àm phán tr c ti p cũng i kèm v i chi phí cao. - àm phán qua thư: Có chính xác cao, t t c yêu c u và mong mu n c a hai bên u ư c th hi n trên thư tín,và hình th c này cũng ti t ki m r t nhi u chi phí cho các bên tham gia. Nhưng phương th c này có th t n nhi u th i gian n u thư tín b th t l c không n ư c tay i tác. - àm phán s d ng phương ti n truy n thông(Fax, telex, email…): hình th c này ư c s d ng khá ph bi n vì tính nhanh, m b o n i dung c n àm phán. Tuy nhiên, ch có th áp d ng khi các bên th t s tin tư ng l n nhau. NguyÔn Xu©n Léc 15 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  16. LuËn v¨n tèt nghiÖp M i phuơng th c u có nh ng ưu i m và như c i m khác nhau, tuỳ vào i u ki n c a mình mà doanh nghi p có th l a ch n hình th c àm phán phù h p. V i m i quá trình àm phán u có n i dung cơ b n sau: - H i giá: bên mua s yêu c u bên bán ưa ra nh ng thông tin cơ b n v hàng hoá mình c n nh p kh u bao g m: tên hàng, ch ng lo i, ch t lư ng, giá c ,… Bư c này không òi h i bên mua ph i tr thàng ngư i mua hàng. - Báo giá: Sau khi ngư i mua yêu c u, ngư i bán s ưa ra nh ng thông tin và s n ph m cho i tác theo úng yêu c u c a i tác. - Chào hàng: bư c này, ngư i bán ưa ra l i ngh v i ngư i mua v m t s lư ng hàng hoá nh t nh có kèm theo các i u kho n c n thi t. - t hàng: là l i ngh c a ngư i mua i v i ngư i bán v m t s lư ng hàng hoá dư i hình th c ơn t hàng. N u ã có báo giá thì vi c bên mua t hàng ánh d u vi c h p ng chính th c hình thành. - Hoàn giá: Khi nh n ư c ơn t hàng, n u không ch p nh n hoàn toàn n i dung trong ó thì m t trong hai bên s ưa ra ngh m i g i là hoàn giá và chào hàng cũ coi như b hu b - Ch p nh n: Là vi c ng ý hoàn toàn v i chào hàng ho c báo giá ó. Vi c ch p nh n này ph i ư c ngư i ch p nh n ký và ghi rõ ch p nh n vô i u ki n, sau ó chuy n cho ngư i chào hàng thì t hàng m i có giá tr pháp lý. - Xác nh n: là s kh ng nh l i tho thu n gi a bên bán và bên mua. ây là nh ng bư c cơ b n trong bu i àm phán ký k t h p ng, ngoài ra hai bên còn có th tho thu n các i u kho n khác tuỳ thu c vào yêu c u và mong mu n c a các bên và m i quan h c a các bên tham gia àm phán. M c ích cu i cùng c a bu i àm phán là ký k t h p ng. M t h p ng thư ng có nh ng n i dung ch y u sau: - S hi u h p ng - Ngày, a i m ký k t và th i h n th c hi n h p ng NguyÔn Xu©n Léc 16 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  17. LuËn v¨n tèt nghiÖp - i ch các bên tham gia, qu c t ch, s i n tho i, s tài kho n, ngân hàng m tài kho n - Các i u kho n c a h p ng: + Tên hàng, quy cách, s lư ng, ch t lư ng bao bì, ký mã hi u + Th i h n, a i m, phương th c giao hàng + Th t c thanh toán, phương th c, ng ti n thanh toán + Gi i quy t tranh ch p, khi u n i có lu t áp d ng + Các i u kho n khác 2.4.Th c hi n h p ng nh p kh u Sau khi àm phán và ký k t h p ng nh p kh u hàng hoá, các bên s t ch c th c hi n các nghi p v liên quan có th ưa hàng hoá t nư c xu t kh u sang nư c nh p kh u theo trình t sau: Ký k t Xin M L/C ôn c Thuê kinh gi y khi bên bên bán phương doanh phép bán yêu giao ti n vân nh p xu t c u hàng t i kh u kh u Giao Ki m Nh n Làm th Mua hàng tra hàng hàng t ch i b o cho ơn hoá quan hi m v t hàng hàng hoá Làm th Khi u t c nài v thanh hàng toán hoá (n u có) Sơ 1- Các bư c c a ho t ng nh p kh u thi t b NguyÔn Xu©n Léc 17 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  18. LuËn v¨n tèt nghiÖp 2.4.1. Ký k t kinh doanh nh p kh u ây là k t qu c a bu i àm phán gi a các bên tham gia mua bán hàng hoá qu c t . H p ng mua bán hàng hoá qu c t s là văn b n xác nh m i quan h gi a ngư i bán và ngư i mua, bên bán ph i ch u trách nhi m v nh ng ho t ng gây thi t h i cho bên mua và ngư c l i. 2.4.2. Xin gi y phép xu t kh u có th nh p kh u hàng hoá, doanh nghi p nh p kh u ph i xin gi y phép nh p kh u t i các cơ quan có th m quy n. Theo quy nh 57/CP c a Chính ph : “ Thương nhân là doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t thành l p theo qui nh c a pháp lu t ư c xu t kh u, nh p kh u hàng hoá theo ngành ngh ã ghi trong gi y ch ng nh n ăng ký kinh doanh sau khi ã ăng ký mã s t i c c H i quan t nh, thành ph thì không ph i xin gi y phép kinh doanh xu t nh p kh u.” ( Trang 144 - Giáo trình Qu n tr kinh doanh xu t nh p kh u – Nxb Th ng kê – Hà N i - 2000) 2.4.3. M L/C khi bên bán yêu c u Khi có yêu c u c a bên bán v vi c m L/C m i có th giao hàng, doanh nghi p nh p kh u c n chu n b nh ng gi y t c n thi t m L/C t i ngân hàng. Gi y ngh m L/C bao g m hai ph n: m t ph n s c u thành n i dung c a L/C và ph n còn l i là cam k t c a ơn v m L/C. a) Ph n s c u thành n i dung L/C Ph n này s ư c trình bày b ng văn b n ti ng Anh dư i s h tr c a Ngân hàng mà doanh nghi p yêu c u m L/C. S dĩ ph i b ng ti ng Anh là do Ngân hàng s d a vào ph n này c u thành nên n i dung c a L/C ư c l p. Ph n này có nh ng n i dung cơ b n sau: - Tên, a ch c a ơn v xin m L/C - Tên, a ch c a ngân hàng thông báo L/C(Advertising bank) - Ngày m L/C (Date of this application) - Ngày và nơi L/C h t hi u l c (Expiry date…/…/…in…) - Tên và a ch ngư i hư ng th (Beneficiary) NguyÔn Xu©n Léc 18 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  19. LuËn v¨n tèt nghiÖp - S ti n b ng s và b ng ch (Amount in figure…in words…) - Mô t nh ng tính ch t và c i m c a L/C s áp d ng - Nh ng n i dung liên quan n x p d hàng hoá - Nh ng n i dung v mô t hàng hoá - i u ki n giao hàng - Mô t bao bì, óng gói hàng hoá (Packing) - Ch ng t ph i xu t trình b) Ph n cam k t c a ơn v m L/C Ph n này th hi n cam k t c a ơn v yêu c u m L/C v i ngân hàng m L/C. Ph n này có nh ng n i dung cơ b n sau: - Cam k t v tư cách pháp nhân c a ơn v và th t c pháp lý v hàng hoá nh p kh u - Cam k t v ký qu m L/C - Cam k t v vi c thanh toán L/C khi ngư i xu t kh u xu t trình b ch ng t h p l - Cam k t v nh ng trư ng h p mi n trách c a ngân hàng trong khuôn kh cho phép c a UCP - Cam k t v vi c mua b o hi m hàng hoá - Cam k t v vi c thanh toán ph n chênh l ch gi a tr giá L/C và ti n ký qu và cách th c gi i quy t trong trư ng h p nhà nh p kh u không có kh năng thanh toán ph n chênh l ch này - Cam k t liên i trách nhi m trong trư ng h p ơn v m L/C u thác 2.4.4. ôn c bên bán giao hàng Bên mua có quy n yêu c u bên bán chu n b y hàng hoá c v s lư ng và ch t lư ng khi g n n th i h n th c hi n h p ng nh p kh u. 2.4.5. Thuê phương ti n v n t i Tuỳ theo t ng i u ki n giao hàng trong h p ng nh p kh u mà doanh nghi p có ph i ch u cư c phí v n t i ch ng chính hay không. N u trong h p NguyÔn Xu©n Léc 19 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
  20. LuËn v¨n tèt nghiÖp ng có ghi i u ki n giao hàng là EXW, FAS, FCA, FOB thì doanh nghi p ph i có nghĩa v thuê phương ti n v n t i và ph i ch u m i chi phí liên quan. * Các phương th c v n t i Trên th gi i hi n nay, ho t ng giao thương qu c t thư ng s d ng phương th c v n t i b ng ư ng bi n. Ngoài ra, còn có nh ng phương th c v n chuy n khác như: v n t i b ng ư ng b , v n t i ư ng hàng không, vân t i ư ng s t,… * Nh ng ch ng t có liên quan Trong v n chuy n hàng hoá b ng ư ng bi n, có r t nhi u ch ng t ư c s d ng và m i lo i có công d ng khác nhau, nhưng nhìn chung ch ng t thư ng dùng là: − V n ơn ư ng bi n − Biên lai thuy n phó − Gi y g i hàng ư ng bi n − Phi u g i hàng Ngoài ra còn có nh ng ch ng t khác trong v n chuy n hàng hoá b ng ư ng bi n: Biên b n lư c khai hàng hoá, sơ x p hàng,.. 2.4.6. Mua b o hi m cho hàng hoá Trong quá trình àm phán ký k t h p ng, n u doanh nghi p tho thu n phương th c giao nh n theo i u ki n EXW, FCA, FAS, FOB, CFR, CPT thì doanh nghi p ph i có nhi m v mua b o hi m cho hàng hoá. Trong v n t i bi n, ho t ng chuyên tr hàng hoá thư ng g p r t nhi u khó khăn do thiên tai vì v y gây t n th t cho các bên khi hàng hoá b m t mát ho c h ng hóc. Do v y, i u ki n mua b o hi m cho hàng hoá luôn ư c tho thu n trong bu i àm phán ký k t h p ng và b o hi m cho hàng hoá là bi n pháp tôt nh t gi m thi u r i ro cho các bên. Khi ký k t h p ng b o hi m c n n m v ng các i u ki n b o hi m: - B o hi m m i r i ro ( i u ki n A) - B o hi m có b i thư ng t n th t riêng ( i u ki n B) NguyÔn Xu©n Léc 20 Líp: Th−¬ng m¹i quèc tÕ 46
nguon tai.lieu . vn