- Trang Chủ
- Kinh tế - Thương mại
- luận văn:Giải pháp mở dịch vụ Bao thanh toán và hoàn thiện hoạt động Thanh toán Quốc tế tại ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Xem mẫu
- 1
LU N VĂN T T NGHI P
TÀI: “Gi i pháp m d ch v Bao
thanh toán và hoàn thi n ho t ng
Thanh toán Qu c t t i ngân hàng u
tư và Phát tri n Vi t Nam.”
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 2
M CL C
DANH M C CÁC T VI T T T……………………………………………………….1
DANH M C B NG BI U, SƠ , HÌNH V ………………………………………….7
L IM U……………………………………………………………………………..8
CHƯƠNG 1: T NG QUAN V HO T NG THANH TOÁN QU C T
…………..10
1.1. T ng quan v Thanh toán Qu c t ..................................................................... 10
1.1.1. S hình thành ho t ng Thanh toán Qu c t ............................................. 10
1.1.1.1. Khái ni m ..................................................................................................10
1.1.1.2. S hình thành và phát tri n c a ho t ng Thanh toán Qu c t ..............10
1.2. Các i u ki n áp d ng trong Thanh toán Qu c t ............................................ 11
1.2.1. i u ki n ti n t ............................................................................................. 11
1.2.1.1. i u ki n v ti n t ....................................................................................11
1.2.1.2. i u ki n m b o h i oái ......................................................................12
1.2.2. i u ki n a i m thanh toán ...................................................................... 12
1.2.3. i u ki n th i gian thanh toán ..................................................................... 13
1.2.4. i u ki n phương th c và phương ti n thanh toán ..................................... 13
1.3. Các văn b n pháp lí i u ch nh Thanh toán Qu c t ....................................... 14
1.3.1. UCP – Uniform customs and practice for documentery credits................... 14
1.3.2. URC 522 – The uniform Rules for collection, ICC Pub No 522, 1995
Revision .................................................................................................................... 15
1.3.3. URR 525 – The Uniform Rules For Bank - to - Bank Reimbursemant
under Documentary Credit, ICC Pub No 525, 1995 Revision ............................... 15
1.3.4. ISPO 198 – International Stanby Practices .................................................. 15
1.4. Các phương th c Thanh toán Qu c t ph bi n hi n nay ............................... 15
1.4.1. Chuy n ti n .................................................................................................... 15
1.4.1.1. Khái ni m ..................................................................................................16
1.4.1.2. Quy trình c a phương th c chuy n ti n....................................................16
1.4.1.3. Hình th c chuy n ti n ...............................................................................17
1.4.2. Nh thu (Collection) ...................................................................................... 18
1.4.2.1. Khái ni m ..................................................................................................18
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 3
1.4.2.2. Quy trình thanh toán .................................................................................18
1.4.2.3. Các lo i nh thu........................................................................................19
1.4.3. Tín d ng thư (L/C: Letter of Credit) ............................................................. 21
1.4.3.1. Khái ni m ..................................................................................................21
1.4.3.2. Quy trình thanh toán L/C ..........................................................................22
1.4.4. Phương th c thanh toán m tài kho n (OPEN ACOUNT)......................... 26
1.4.4.1. Khái ni m ..................................................................................................26
1.4.4.2. Quy trình th c hi n ...................................................................................26
CHƯƠNG 2: TH C TI N HO T NG THANH TOÁN QU C T T I NGÂN
HÀNG U TƯ VÀ PHÁT TRI N VI T NAM (BIDV)……………………………...28
2.1. Khái quát v quá trình hình thành và phát tri n c a BIDV............................ 28
2.2.1. Quá trình hình thành và phát tri n ............................................................... 28
2.1.1.1. Giai o n 1957 - 1975 .............................................................................28
2.1.1.2. Giai o n 1976 - 1989 ............................................................................30
2.1.1.3. Giai o n t 1990 - nay ...........................................................................30
2.1.2. Nhi m v và ch c năng c a BIDV .............................................................. 31
2.1.2.1. Nhi m v c a BIDV ..................................................................................31
2.1.2.2. Ch c năng và c i m ho t ng ...........................................................31
2.1.3. Cơ c u t ch c c a BIDV.............................................................................. 32
2.2. Khái quát th c tr ng ho t ng Thanh toán Qu c t t i các ngân hàng Vi t
Nam trong th i gian qua ............................................................................................ 34
2.2.1. Nh ng thành qu t ư c ........................................................................... 34
2.2.2. M t s h n ch ............................................................................................... 35
2.3. Th c ti n ho t ng Thanh toán Qu c t t i BIDV ......................................... 37
2.3.1. Nh ng s n ph m d ch v trong ho t ng Thanh toán Qu c t c a BIDV 37
2.3.1.1. M c tiêu c a d ch v Thanh toán Qu c t c a BIDV ...............................37
2.3.1.2. Các lo i hình d ch v Thanh toán Qu c t c a BIDV ..............................37
2.3.2. Tình hình ho t ng Thanh toán Qu c t t i BIDV .................................... 43
2.3.3. ánh giá v ho t ng Thanh toán Qu c t t i BIDV ................................. 46
2.3.3.1. Nh ng k t qu t ư c ............................................................................46
2.3.3.2. Nh ng h n ch còn vư ng m c.................................................................48
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 4
2.3.3.3. Nguyên nhân c a các h n ch ..................................................................49
CHƯƠNG 3: XU T GI I PHÁP M D CH V BAO THANH TOÁN VÀ HOÀN
THI N NGHI P V THANH TOÁN QU C T C A BIDV…………………………52
3.1. Nh ng i u ki n thu n l i và thách th c i v i phát tri n các s n ph m d ch
v Thanh toán Qu c t c a BIDV khi gia nh p WTO ............................................ 52
3.1.1. S c n thi t h i nh p qu c t trong lĩnh v c ngân hàng ............................ 52
3.1.2. Các i u k n thu n l i phát tri n nghi p v Thanh toán Qu c t sau khi
gia nh p WTO .......................................................................................................... 53
3.1.2.1. i v i ngành tài chính ngân hàng nói chung.........................................53
3.1.2.2. i v i BIDV nói riêng .............................................................................54
3.1.3. Các thách th c g p ph i ................................................................................ 55
3.2. nh hư ng phát tri n c a BIDV giai o n 2008 – 2010 ................................. 58
3.2.1. M c tiêu c a BIDV trong giai o n 2008 - 2010 ......................................... 58
3.2.2. Các ch tiêu cơ b n giai o n 2008 - 2010 .................................................... 58
3.3. xu t các gi i pháp hoàn thi n ho t ng Thanh toán Qu c t c a BIDV. 59
3.3.1.. Các gi i pháp t phía BIDV ......................................................................... 59
3.3.1.1. Phát tri n và nâng cao trình c a ngu n nhân l c ...............................59
3.3.1.2. Nâng c p và tăng cư ng ng d ng các thành t u khoa h c k thu t .......60
3.3.1.3. Xây d ng và t ch c th c hi n chi n lư c kinh doanh m t cách bài b n 61
3.3.1.4. Phát tri n d ch v tín d ng cho các doanh nghi p l n ............................62
3.3.1.5. T ăng cư ng công tác ki m tra ki m soát .................................................62
3.3.2. Gi i pháp t phía Ngân hàng Nhà nư c ...................................................... 62
3.3.2.1. T ch c th c hi n t t th trư ng ngo i t liên ngân hàng ........................62
3.3.2.2. Xây d ng m t cơ ch i u hành t giá m m d o linh ho t .......................62
3.3.2.3. C n tính toán xây d ng m t cơ c u d tr ngo i t h p lý ......................63
3.3.2.4. T ch c và giám sát thư ng xuyên ho t ng c a th trư ng ngo i t liên
ngân hàng...............................................................................................................63
3.4. Bao thanh toán: M t d ch v m i c n tri n khai .............................................. 63
3.4.1. Gi i thi u v Bao thanh toán ........................................................................ 63
3.4.2. Th c tr ng d ch v Bao thanh toán .............................................................. 71
3.4.2.1. Th c tr ng d ch v Bao thanh toán trên th gi i ......................................71
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 5
3.4.2.2. Th c tr ng d ch v Bao thanh toán Vi t Nam .......................................75
3.4.3. i u ki n phát tri n d ch v Bao thanh toán t i BIDV hi n nay ........... 76
3.4.3.1. i u ki n khách quan................................................................................76
3.4.3.2. i u ki n ch quan ...................................................................................77
3.4.4. Các bi n pháp th c hi n d ch v Bao thanh toán t i BIDV ................... 80
3.4.4.1. i v i BIDV ............................................................................................80
3.4.4.2. i v i Ngân hàng Nhà nư c ...................................................................83
3.4.4.3. i v i Chính ph và các B , Ngành liên quan .......................................83
K T LU N………………………………………………………………………………85
DANH M C TÀI LI U THAM KH O………………………………………………...86
87
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 6
DANH M C CÁC T VI T T T
T vi t t t Nghĩa
ATM Máy rút ti n t ng
(Automatic Teller Machine)
BIDV Ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam
(Bank for Investment and Development of Vietnam)
BTT Bao thanh toán
CAD Giao ch ng t tr ti n ngay
(Cash Against Document)
D/A B ch ng t nh thu tr ch m
(Document against Acceptance)
D/P B ch ng t nh thu tr ngay
(Document against Payment)
FCI Hi p h i Bao thanh toán qu c t
(Factors Chain International)
L/C Thư tín d ng
(Letter of Credit)
NHNN Ngân hàng Nhà nư c
NK Xu t kh u
ODA Ngu n v n h tr phát tri n chính th c
(Official Development Assistance)
SWIFT H th ng thanh toán toàn c u
(Society for Worldwide Interbank and Finacial
Telecommunication)
TTQT Thanh toán Qu c t
UNDP Chương trình phát tri n Liên Hi p Qu c
(United Nations Development Programme)
XK Xu t kh u
XNK Xu t nh p kh u
WTO T ch c thương m i th gi i
(World Trade Organization)
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 7
DANH M C B NG BI U, SƠ , HÌNH V
1. Danh m c các b ng
B ng 3.1. Doanh s Bao thanh toán trên th gi i…………………………………67
B ng 3.2. 5 th trư ng ng u trong lĩnh v c Bao thanh toán…………………61
B ng 3.3. Doanh thu v Bao thanh toán c a các châu l c trên th gi i……………
68
B ng 3.4. Doanh s v Bao thanh toán c a m t s nư c ang phát tri n trên
th gi i………………………………………………………………. 69
2. Danh m c các bi u
Bi u 2.1. Doanh s Thanh toán Qu c t c a BIDV giai o n 2002–2006…. 39
3. Danh m c các sơ
Sơ 1.1. Quy trình thanh toán theo phương th c chuy n ti n……………………
11
Sơ 1.2. Quy trình thanh toán theo phương th c nh thu………………………13
Sơ 1.3. Quy trình thanh toán theo phương th c thư tín d ng (L/C)………………
17
Sơ 1.4. Quy trình thanh toán theo phương th c m tài kho n……………………
22
Sơ 2.1. Cơ c u t ch c c a BIDV………………………………………………
28
Sơ 3.1. Quy trình nghi p v Bao thanh toán trong nư c………………………64
Sơ 3.2. Quy trình nghi p v Bao thanh toán………………………………… 58
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 8
L IM U
1. Tính t t y u c a tài
K t khi công cu c i m i v kinh t và chính sách m c a b t u t năm
1986, quan h kinh t i ngo i c a Vi t Nam ngày càng phát tri n. S phát tri n quan h
kinh t i ngo i òi h i và thúc y nghi p v TTQT qua h th ng ngân hàng phát tri n
theo. c bi t nh ng s ki n quan tr ng g n ây như Vi t Nam chính th c tr thành
thành viên c a WTO, Qu c h i M chính th c phê chu n Quy ch bình thư ng hoá quan
h thương m i vĩnh vi n v i Vi t Nam… v trí và vai trò c a Vi t Nam ngày càng ư c
nâng cao trên trư ng qu c t . Nh v y, ho t ng XNK c a các doanh nghi p Vi t Nam
sôi ng hơn bao gi h t.
V i quá trình h i nh p m nh m này, thì ho t ng XNK c a các doanh nghi p
s n xu t trong nư c cũng phát tri n vư t b c. Do ó, ho t ng TTQT các ngân hàng
thương m i trong nư c nói chung, và c a Ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam
(BIDV) nói riêng cũng ã có nhi u thành t u áng k . Tuy nhiên, ho t ng TTQT t i
Vi t Nam còn là m t ho t ng còn m i m , do v y các ngân hàng thương m i còn chưa
có nhi u kinh nghi m, trình , cơ s v t ch t cũng như chưa hoàn thi n h t t t c các
d ch v v TTQT, do ó nghi p v này chưa phát huy ư c h t ti m năng v n có, cũng
như còn nhi u khó khăn và d phát sinh các r i ro. Nh n bi t ư c th c ti n này, tài
“Gi i pháp m d ch v Bao thanh toán và hoàn thi n ho t ng Thanh toán Qu c t
t i ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam” ã ư c tác gi ch n và nghiên c u.
2. M c ích nghiên c u
tài ã h th ng l i các v n lý lu n v nghi p v TTQT. ánh giá ho t ng
TTQT c a Ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam, cũng như phân tích, ánh giá n
nhu c u phát tri n các lo i hình d ch v TTQT c a các doanh nghi p XNK trong nư c, t
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 9
ó xu t m thêm s n ph m BTT và các gi i pháp nh m hoàn thi n nghi p v TTQT
t i ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam.
3. i tư ng và ph m vi nghiên c u
tài phân tích nh ng thành t u cũng như nh ng h n ch v ho t ng TTQT
trong nh ng năm qua t i Vi t Nam, phân tích v nh ng cơ h i, thách th c và ti m năng
phát tri n ho t ng này t i các ngân hàng thương m i Vi t Nam nói chung, và c a BIDV
nói riêng, nh m ưa ra các gi i pháp hoàn thi n và phát tri n nghi p v TTQT t i BIDV.
4. Phương pháp nghiên c u
tài s d ng các phương pháp phân tích duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s ,
th ng kê làm phương pháp nghiên c u ch o. Ngu n thông tin ư c s d ng trong bài
nghiên c u ư c thu th p t các Báo cáo thư ng niên c a BIDV, t website c a Hi p h i
ngân hàng, website c a BIDV…
5. K t c u tài
Ngoài l i m u, k t lu n, m c l c và danh sách tài li u tham kh o, bài nghiên
c u ư c trình bày trong 3 chương:
Chương 1: T ng quan v ho t ng Thanh toán Qu c t .
Chương 2: Th c ti n ho t ng Thanh toán Qu c t t i ngân hàng u tư và Phát
tri n Vi t Nam (BIDV)
Chương 3: xu t gi i pháp m d ch v Bao thanh toán và hoàn thi n nghi p v
Thanh toán Qu c t t i Ngân hàng u tư và Phát tri n Vi t Nam
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 10
CHƯƠNG 1: T NG QUAN V HO T NG
THANH TOÁN QU C T
1.1. T ng quan v Thanh toán Qu c t
1.1.1. S hình thành ho t ng Thanh toán Qu c t
1.1.1.1. Khái ni m
Ho t ng TTQT c a các ngân hàng thương m i là m t lĩnh v c ho t ng nghi p
v , trong ó các ngân hàng thương m i c a m t nư c thông qua quan h h p ng i lý
v i các ngân hàng các nư c khác tr giúp các doanh nghi p ho t ng XNK hàng
hóa, d ch v c a nư c ó th c hi n vi c thanh toán và nh n ti n t các doanh nghi p ho t
ng XNK hàng hóa, d ch v khác t i các qu c gia khác.
1.1.1.2. S hình thành và phát tri n c a ho t ng Thanh toán Qu c t
Cơ s hình thành ho t ng TTQT c a ngân hàng thương m i là ho t ng
ngo i thương. N u TTQT ư c th c hi n t t thì giá tr c a hàng NK m i ư c th c hi n
t t, góp ph n không nh vào vi c thúc y ngo i thương phát tri n. TTQT là y u t quan
tr ng ánh giá hi u qu ho t ng kinh t i ngo i c a m t qu c gia.
M t qu c gia mu n phát tri n không th ch d a vào s n xu t trong nư c mà còn
ph i quan h v i các nư c khác. Do s khác nhau v i u ki n t nhiên và tài nguyên
thiên nhiên, n u ch d a vào n n s n xu t trong nư c s không th cung c p y
nh ng hàng hóa d ch v áp ng nhu c u cho n n kinh t mà còn ph i nh p nh ng m t
hàng c n thi t như nguyên li u, v t tư, máy móc, thi t b , hàng tiêu dùng trong nư c
không s n xu t ra ư c ho c s n xu t ra v i giá thành cao hơn. Trên cơ s khai thác
nh ng ti m năng và nh ng l i th kinh t v n có c a n n kinh t , ngoài vi c ph c v nhu
c u trong nư c còn có th t o ra nh ng th ng dư có th XK sang nh ng nư c khác, góp
ph n tăng ngo i t cho t nư c NK các th còn thi u và tr n . Như v y do nhu
c u phát tri n kinh t mà phát sinh s trao i giao d ch hàng hóa gi a các nư c v i nhau
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 11
khai thác ti m năng và th m nh c a m t nư c v i m t nư c khác m t cách có l i
nh t. Ho t ng XNK là yêu c u khách quan c a n n kinh t . Trong ho t ng XNK,
TTQT là khâu cu i cùng và nó có i m khác bi t so v i thanh toán trong nư c.
Khi buôn bán qu c t th i kỳ sơ khai, các thương nhân tr c ti p ch hàng hóa
n bán các nư c khác và thu ti n. Nh ng khó khăn do s khác bi t v ti n t ư c gi i
quy t b i s tham gia c a ngân hàng v i vai trò là trung gian i ti n. Nhưng khi mà
quan h buôn bán qu c t ngày càng m r ng v ph m vi và quy mô, kéo theo s gia tăng
c a kh i lư ng ti n t ư c thanh toán. Các thương nhân vì lý do an toàn nên không thu
ti n tr c ti p mà thông qua ngân hàng v i vai trò trung gian thanh toán.
Tuy nhiên, khi ho t ng TTQT ngày càng phát tri n thì vi c thanh toán ngày
càng ph c t p do nh hư ng c a y u t kinh t , chính tr xã h i và theo ó r i ro ngày
càng tăng. Các bên tham gia XNK ngày càng b c l nh ng mâu thu n sâu s c, vì th mà
các phương th c, phương ti n TTQT l n lư t ra i và ngày càng hoàn thi n nh m gi i
quy t các mâu thu n trên, t o i u ki n cho thương m i phát tri n.
1.2. Các i u ki n áp d ng trong Thanh toán Qu c t
1.2.1. i u ki n ti n t
1.2.1.1. i u ki n v ti n t
i u ki n v ti n t ch là ra vi c s d ng ng ti n nư c nào tính toán và
thanh toán h p ng, hi p nh kí k t gi a các nư c, ng th i quy nh cách x lý khi
giá tr ng ti n bi n i. ng ti n tính toán và ng ti n thanh toán có th là ng b n
t c a m t s bên tham gia vào ho t ng TTQT và cũng có th là ng ti n c a m t
nư c th ba ư c các bên l a ch n làm phương ti n thanh toán.
Vi c l a ch n lo i ng ti n trong TTQT là vô cùng quan tr ng, ch n ng ti n
nào thanh toán nó ph thu c vào nhi u y u t như: V trí c a ng ti n ó trên th
trư ng qu c t , so sánh l c lư ng c a hai bên mua và bán, t p quán s d ng ng ti n
thanh toán trên th gi i…Tuy nhiên khi ti n hành thanh toán thì các bên tham gia u tìm
m i cách t ư c các i u ki n thanh toán có l i cho mình.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 12
Do v y các bên có th th a thu n s d ng m t ng ti n m nh và n nh nào ó
làm ng ti n thanh toán gi a các bên. Tuy nhiên vi c l a ch n này tùy thu c r t nhi u
vào v th àm phán, t p quán thương m i và quan i m c a m i bên v xu hư ng r i ro.
1.2.1.2. i u ki n m b o h i oái
i u ki n m b o h i oái ưa ra các i u ki n b o lưu nh m b o m giá tr
th c t c a các kho n thu nh p, khi giá tr ti n t lên xu ng th t thư ng. Trong h p ng
mua bán ph i ghi rõ ng ti n tính toán và i u ki n m b o:
i u ki n m b o vàng: dùng ng ti n tính toán giá c cà giá tr h p ng, ng
th i quy nh giá vàng t i th i i m ó là cơ s b o m. Khi thanh toán, n u giá vàng
thay i so v i lúc kí h p ng nm tm c nh t nh ho c có thay i thì s i u
ch nh giá c hàng hóa và giá tr h p ng.
i u ki n m b o ngo i h i: l a ch n m t ng ti n tương i n nh, xác nh
m i quan h t giá c a ng ti n thanh toán m b o giá tr h p ng.
Quy nh m t ng ti n dùng trong thanh toán và tính toán xác nh t giá gi a
ng ti n ó v i m t ng ti n m nh. Khi thanh toán n u t giá thay i thì i u ch nh l i
giá c h p ng.
B o m theo s ti n t : các bên th ng nh t s l a ch n kh i lư ng ngo i t ưa
vào s cũng như ph i th ng nh t cách tính giá h i oái c a s so v i ng ti n ư c m
b o lúc kí k t và thanh toán. M c ích chính là san b ng các bi n ng khác nhau c a các
ng ti n t o ra s n nh tương i.
1.2.2. i u ki n a i m thanh toán
i u ki n v a i m thanh toán thư ng do hai bên th a thu n. Thư ng thì n u
thanh toán b ng ng ti n c a nư c nào thì a i m thanh toán luôn nư c ó. Vi c xác
nh a i m thanh toán thư ng do s so sánh l c lư ng gi a hai bên quy n nh. a
i m thanh toán có th là nư c NK, XK ho c m t nư c th ba nào ó mà hai bên l a
ch n.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 13
Trong giai o n hi n nay, do s phát tri n m nh m c a khoa h c kĩ thu t và h
th ng ngân hàng trên toàn th gi i. Vi c chuy n ti n t ngư i thanh toán cho n ngư i
nh n trên quy mô toàn th gi i tr nên r t ơn gi n, nhanh chóng, an toàn và chi phí h p
lý. Vì v y i u ki n v a i m thanh toán cũng không b ràng bu c như trư c và thanh
toán t i khu v c c a mình ã tr thành i u ki n thông thư ng c a giao d ch ngo i
thương.
1.2.3. i u ki n th i gian thanh toán
i u ki n v th i gian thanh toán mang tính ch t b t bu c i v i các giao d ch
qu c t . i u ki n này quy nh c th th i i m th a thu n mà bên ph i tr ti n c n th c
hi n thanh toán cho bên nh n ti n thư ng là:
Tr trư c: trong i u ki n này, ngư i mua s c p m t ph n ho c toàn b v n cho
ngư i bán. ây là cách ư c áp d ng khi hai bên có quan h r t tín nhi m, ho c quan h
chi nhánh, i lý v i nhau. Vi c tr ti n trư c v i m c ích ngư i bán thi u v n ph i vay
c a ngư i mua, thì ngư i mua ã c p tín d ng thương m i cho ngư i bán.
Tr ngay: ây là hình th c mua bán mà ngay khi nh n ư c hàng hóa, ngư i mua
ti n hành thanh toán cho ngư i bán. Khái ni m tr ngay bao g m nhi u cách tr ti n khi
b giá tr hàng hóa ã thanh toán trong kho ng th i gian t lúc chu n b xong hàng
b c lên tàu cho n tay ngư i mua.
Tr ti n sau: là sau khi giao hàng m t th i gian nh t nh, ngư i bán m i thu ư c
ti n c a ngư i mua. Tr ti n sau th c ch t là ngư i bán c p tín d ng cho ngư i mua. Th i
gian tr ti n dài hay ng n tùy thu c vào s tho thu n c a hai bên và thư ng do lu t qu n
ch ngo i h i c a các nư c quy nh. ây là trư ng h p hay g p nh t trong kinh doanh,
v a giúp ngư i mua nh n ư c hàng trư c khi có ti n, giúp ngư i bán tiêu th hàng hóa
nhanh hơn, t o l p quan h thân tín trong kinh doanh.
1.2.4. i u ki n phương th c và phương ti n thanh toán
ây là m t trong nh ng i u ki n quan tr ng nh t trong các i u ki n TTQT.
Phương th c thanh toán là cách th c mà ngư i mua dùng tr ti n cho ngư i bán và
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 14
ngư i bán dùng thu ti n v . Có nhi u phương th c thanh toán khác nhau l a ch n
cho vi c thu ti n ho c tr ti n. Tuy nhiên, ngư i bán và ngư i mua l a ch n phương th c
nào cũng xu t phát t yêu c u c a hai bên: Ngư i bán mu n thu ti n nhanh y và
ngư i mua mu n nh p hàng úng s lư ng, ch t lư ng và k p th i h n.
Các phương th c TTQT thư ng dùng trong ngo i thương:
Phương th c chuy n ti n
Phương th c nh thu
Phương th c tính d ng ch ng t
Phương th c ghi s
1.3. Các văn b n pháp lí i u ch nh Thanh toán Qu c t
1.3.1. UCP – Uniform customs and practice for documentery credits
Quy t c và Th c hành th ng nh t Tín d ng ch ng t (ti ng Anh: The Uniform
Customs and Practice for Documentary Credits (vi t t t là UCP) là m t b các quy nh
v vi c ban hành và s d ng thư tín d ng (hay L/C). UCP ư c các ngân hàng và các bên
tham gia thương m i áp d ng trên 175 qu c gia. Kho ng 11-15% thương m i qu c t
s d ng thư tín d ng v i t ng giá tr hơn 1.000 t USD m i năm.
V m t l ch s , các bên tham gia thương m i, c bi t là các ngân hàng, ã phát
tri n các k thu t nghi p v và các phương pháp s d ng thư tín d ng trong tài chính-
thương m i qu c t . Các thông l này ã ư c Phòng thương m i qu c t (ICC) tiêu
chu n hóa thông qua vi c xu t b n UCP năm 1933 và ti p theo ó là c p nh t nó qua các
năm. ICC ã phát tri n và ưa vào khuôn kh UCP b ng các b n s a i thư ng xuyên,
b n trư c ây là UCP500. K t qu là n l c qu c t thành công nh t trong vi c th ng
nh t các quy nh t trư c n nay, khi UCP ã có hi u l c th c t trên toàn th gi i. B n
s a i m i nh t ã ư c y ban Ngân hàng c a ICC phê chu n t i cu c h p Paris vào
ngày 25 tháng 10 năm 2006. B n s a i m i này, g i là UCP600, ã chính th c b t u
hi u l c t ngày 1 tháng 7 năm 2007.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 15
1.3.2. URC 522 – The uniform Rules for collection, ICC Pub No 522, 1995 Revision
URC có nghĩa là “Quy t c th ng nh t v nghi p v nh thu”, có hi u l c t
1/1/1996.
URC g m có 26 i u kho n, ư c chia làm 7 ph n:
1) Nh ng i u kho n và nh nghĩa chung ( i u 1 – 3).
2) Hình th c và n i dung nh thu ( i u 4).
3) Hình th c xu t trình ( i u 5 – 8 ).
4) Nghĩa v và trách nhi m ( i u 9 – 15).
5) Thanh toán ( i u 16 – 19).
6) Lãi su t và chi phí phát sinh ( i u 20 – 21).
7) Các quy nh khác ( i u 22 – 26).
1.3.3. URR 525 – The Uniform Rules For Bank - to - Bank Reimbursemant under
Documentary Credit, ICC Pub No 525, 1995 Revision
URR 525 có nghĩa là “Quy t c th ng nh t hoàn tr liên hàng theo tín d ng ch ng
t ”, có hi u l c t 1/7/1996.
URR g m có 17 i u, ư c chia làm 3 ph n:
1) Nh ng i u kho n và nh nghĩa chung ( i u 1 – 3)
2) Nghĩa v và trách nhi m ( i u 4-5)
3) Hình th c và thông báo c a U quy n, s a i và ì ti n ( i u 6 – 17)
1.3.4. ISPO 198 – International Stanby Practices
Khi nghiên c u thư tín d ng c n ph i nghiên c u v n ph m này
Ngoài nh ng n ph m trên, khi th c hi n nghi p v thanh toán qu c tê, các Ngân
hàng thương m i Vi t Nam c n ph i nghiên c u và n m v ng thêm n ph m “Quy trình
k thu t nghi p v thanh toán thư tín d ng ch ng t và nh thu kèm ch ng t v i nư c
ngoài trong h th ng ngân hàng ngo i thương Vi t Nam”.
1.4. Các phương th c Thanh toán Qu c t ph bi n hi n nay
1.4.1. Chuy n ti n
Chuy n ti n g m có: Chuy n ti n b ng i n chuy n ti n (TT: Telegraphic
Transfer Remittance) ho c b ng Thư chuy n ti n (MTR: Mail Tranfer Remittance)
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 16
1.4.1.1. Khái ni m
Phương th c chuy n ti n là phương th c thanh toán trong ó m t khách hàng
(ngư i tr ti n: ngư i mua, ngư i NK…) yêu c u Ngân hàng ph c v mình chuy n m t
s ti n nh t nh cho th hư ng (ngư i bán, ngư i XK…) m t a i m nh t nh và
trong m t th i gian nh t nh.
Các bên tham gia trong phương th c chuy n ti n
Ngư i tr ti n
Ngư i hư ng l i
Ngân hàng chuy n ti n
Ngân hàng i lý c a ngân hàng chuy n ti n là ngân hàng nư c ngư i
hư ng l i
1.4.1.2. Quy trình c a phương th c chuy n ti n
Quy trình c a phương th c chuy n tìên ư c th hi n qua sơ sau:
Sơ 1.1 : Quy trình thanh toán theo phương th c chuy n ti n
Ngư i yêu c u
chuy n ti n 1 Ngư i th
(Ngư i mua) hư ng
(Ngư i bán)
2 4
Ngân hàng 3 Ngân hàng
chuy n ti n tr ti n
Chú thích:
Bư c 1: Ngư i XK th c hi n vi c cung ng hàng hóa d ch v , ng th i chuy n
giao toàn b ch ng t v n ơn, ch ng t v hàng hóa và ch ng t có liên quan cho ngư i
NK.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 17
Bư c 2: Nhà NK sau khi ki m tra ch ng t , hóa ơn, n u phù h p thì vi t l nh
chuy n ti n g i n Ngân hàng ph c v mình.
Bư c 3: Sau khi ki m tra, n u h p l và kh năng thanh toán Ngân hàng nh n
chuy n ti n l p th t c chuy n ti n qua ngân hàng i lý (ho c ngân hàng chi nhánh)
nh n tr ti n.
Bư c 4: Ngân hàng i lý chuy n tr cho ngư i nh n ti n.
1.4.1.3. Hình th c chuy n ti n
Vi c chuy n ti n có th th c hi n b ng hai hình th c ch y u sau ây:
Chuy n ti n b ng i n báo (Telegraphic transfer - T/T): t c là Ngân hàng th c
hi n vi c chuy n ti n b ng cách i n ra l nh cho Ngân hàng i lý nư c ngoài tr ti n
cho ngư i nh n. ây là phương th c chuy n ti n nhanh nh t, an toàn nh t nhưng cũng
t nh t thông qua m ng lư i liên l c vi n thông như telex, swift.
Chuy n ti n b ng thư (Mail transfer - M/T): có nghĩa là Ngân hàng th c hi n vi c
chuy n ti n b ng cách g i thư ra l nh cho Ngân hàng i lý nư c ngoài tr ti n cho
ngư i nh n. Phương th c này có chi phí r t th p tuy nhiên t c l i ch m hơn r t nhi u
so v i chuy n ti n b ng i n. Trong th c t phương th c này r t ít ư c s d ng vì l i
ích kinh t c a nó s b gi m sút do th i gian chu chuy n v n dài.
Ưu i m c a chuy n ti n b ng thư là phương th c này có l i cho nhà NK vì h ch
ph i thanh toán sau khi ã nh n ư c hàng ho c nh n ư c ch ng t , s ti n chuy n ph
thu c vào giá tr hóa ơn thương m i ho c k t qu vi c nh n hàng v s lư ng và ch t
lư ng quy ra ti n.
Như c i m c a phương th c này là i v i nhà XK thì ây là phương th c mang
l i nhi u r i ro nh t vì d b ngư i mua chi m d ng v n ho c ngư i NK có ý l a o,
nh n hàng xong không tr ti n.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 18
Ngư i ta áp d ng phương th c thanh toán này trong thanh toán các kho n tương
i nh như thanh toán các chi phí có liên quan n XNK. Ngoài ra còn áp d ng trong
trư ng h p hai bên hoàn toàn tin tư ng nhau.
1.4.2. Nh thu (Collection)
1.4.2.1. Khái ni m
Phương th c nh thu là phương th c thanh toán trong ó ngư i bán sau khi hoàn
thành nghĩa v giao hàng ho c cung ng d ch v cho khách hàng, y thác cho ngân hàng
c a mình thu h s ti n ngư i mua trên cơ s h i phi u do ngư i bán ra.
Các bên tham gia trong phương th c nh thu:
+ Ngư i bán, ngư i XK
+ Ngân hàng c a ngư i bán, Ngân hàng nh thu.
+ Ngư i mua, ngư i NK.
+ Ngân hàng thu h .
+ Ngân hàng xu t trình.
1.4.2.2. Quy trình thanh toán
Quy trình thanh toán ư c th hi n thông qua hình 1.2 sau:
Sơ 1.2: Quy trình thanh toán theo phương th c nh thu
1
Ngư i mua Ngư i bán
5 4 2 7
NH xu t trình 6 NH nh n u
NH thu h 3 thác thu
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 19
Chú thích:
1) Ngư i bán giao hàng và b ch ng t cho ngư i mua.
2) Ngư i bán kí h i phi u òi ti n ngư i mua, u nhi m ngân hàng ph c v mình
thu h s ti n ghi trên h i phi u ó.
3) Ngân hàng bên bán chuy n h i phi u cho ngân hàng bên mua và nh thu h ti n
ngư i mua.
4) Ngân hàng bên mua chuy n h i phi u cho ngư i mua yêu c u tr ti n ho c yêu
c u ký ch p nh n h i phi u ó.
5) Ngư i mua tr ti n ho c t ch i tr ti n.
6) Ngân hàng bên mua chuy n ti n ho c hoàn l i h i phi u b t ch i tr ti n cho
ngân hàng ph c v ngư i bán.
7) Ngân hàng bên bán chuy n ti n ho c hoàn l i toàn b h i phi u b t ch i tr
ti n cho ngư i bán.
1.4.2.3. Các lo i nh thu
Có hai lo i chính là nh thu phi u trơn và nh thu kèm ch ng t .
Nh thu phi u trơn: Là phương th c trong ó ngư i bán y thác cho ngân hàng
thu h ti n c a ngư i mua căn c vào h i phi u do mình l p ra, còn ch ng t g i th ng
cho ngư i mua không thông qua ngân hàng.
Phương th c này có như c i m là vi c nh n hàng c a ngư i mua hoàn toàn tách
r i kh i khâu thanh toán do v y không m b o quy n l i cho ngư i bán vì vi c thanh
toán hoàn toàn ph thu c vào ý mu n c a ngư i mua, t c thanh toán ch m và ngân
hàng ơn thu n ch óng vai trò là trung gian thanh toán h mà thôi. M t khác, khi áp
d ng phương th c này phía ngư i mua cũng có b t l i n u h i phi u n s m hơn ch ng
t , ngư i mua ph i thanh toán ti n trong khi không bi t vi c giao hàng c a ngư i bán có
úng h p ng hay không.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
- 20
Phương th c này áp d ng khi ngư i bán và ngư i mua tin c y nhau ho c có quan
h liên doanh v i nhau dư i d ng công ty m và con, gi a các chi nhánh thanh toán v
các d ch v có liên quan t i XNK hàng hóa. Nhìn chung phương th c ít s d ng do vi c
nh n hàng và thanh toán hoàn toàn tách r i nhau.
Phương th c nh thu kèm ch ng t : Là phương th c thanh toán mà ngư i bán y
thác cho ngân hàng thu h ti n c a ngư i mua không nh ng căn c vào h i phi u mà còn
căn c vào b ch ng t g i kèm theo v i i u ki n là ngư i mua tr ti n ho c ch p nh n
tr ti n h i phi u thì ngân hàng m i trao b ch ng t cho ngư i mua nh n hàng.
• Có hai lo i nh thu kèm ch ng t :
Nh thu tr ti n trao ch ng t (D/P): Theo i u ki n này ngư i mua ph i
tr ti n h i phi u thì ngân hàng m i trao b ch ng t g i hàng cho h .
Nh thu ch p nh n tr ti n trao ch ng t (D/A): Theo i u ki n này ngư i
mua ch p nh n tr ti n h i phi u thì ngân hàng s trao b ch ng t g i hàng cho
h .
Lo i này có ưu i m là ngư i bán ngoài vi c y thác cho ngân hàng thu h ti n
còn thông qua ngân hàng kh ng ch quy n nh o t hàng hóa i v i ngư i mua, do ó
quy n l i c a ngư i bán ư c m b o hơn. M t khác quy n l i c a ngư i mua cũng
ư c m b o vì h ch ph i thanh toán ho c ch p nh n khi ã ư c nh n hàng.
Tuy nhiên, như c i m là ngư i bán thông qua ngân hàng m i kh ng ch ư c
quy n nh o t hàng hóa c a ngư i mua ch chưa kh ng ch ư c v êc tr ti n c a
ngư i mua vì ngân hàng ch óng vai trò là trung gian thanh toán h ch không có trách
nhi m n vi c tr ti n c a ngư i mua. Ngư i mua có th kéo dài vi c tr ti n b ng cách
chưa ch ng t ho c có th t ch i thanh toán, không nh n hàng khi tình hình th trư ng
có b t l i v i h . Ngoài ra th i gian thanh toán thư ng kéo dài, gây ng v n cho
ngư i bán và không theo sát giá c th trư ng.
Lu n văn t t nghi p Lê ăng Khoa
nguon tai.lieu . vn
