Xem mẫu
- Lêi nãi ®Çu
Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ vÊn ®Ò quan träng nhÊt tõ tríc tíi nay cña x· héi
loai ngêi. KÓ tõ khi con ngêi xuÊt hiÖn , x· héi loµi ngêi ®· tr¶i qua vµ
h×nh thµnh x· héi : cuéc sèng nguyªn thuû , chiÕm h÷u n« lÖ , phong kiÕn , t
b¶n chñ nghÜa vµ ®Ønh cao ®ang huíng tíi x· héi chñ nghÜa . T¬ng øng víi
mçi t×nh th¸i x· héi trong mét h×nh th¸i kinh tÕ mang nÐt ®Æc trng riªng . T
b¶n chñ nghÜa còng vËy , ®©y lµ mét giai ®o¹n mµ cña c¶i vËt chÊt cña x· héi
®îc s¶n xuÊt ra nhiÒu h¬n tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n tríc céng l¹i . Mét giai ®o¹n
chøng kiÕn bao sù biÕn ®æi c¶ vÒ mÆt chÊt lÉn vÒ mÆt lîng cña x· héi loµi
ngêi : kinh tÕ , khoa häc kÜ thuËt , chÝnh trÞ , v¨n ho¸ ... Tuy nhiªn trong giai
®o¹n nµy còng lµ mét giai ®o¹n ph¸t triÓn cßn nhiÒu thiÕu sãt nh ph©n biÖt
giµu nghÌo , khñng ho¶ng king tÕ , chiÕn tranh bÊt c«ng b»ng trong x· héi ...
Tõ nh÷ng khuyÕt tËt ®ã , con ngêi muèn híng tíi mét x· héi ë ®ã con ngêi
cã quyÒn b×nh ®¼ng , kh«ng cßn ®ãi nghÌo vµ ¸p bøc bãc lét , vËt chÊt s ¶n
xuÊt ra cã thÓ ®¸p øng mäi nhu cÇu cña con ngêi... ®ã chÝnh lµ chÕ ®é x· héi
chñ nghÜa.
Nhng liÖu x· héi tiÕn lªn céng s¶n chñ nghÜa b»ng con ®êng nµo vµ
trong bao l©u , ®©y lµ mét bµi to¸n nan gi¶i ®· ®ang vµ sÏ ®Æt ra víi tÊt c¶ nh©n
lo¹i. §Ó tiÕn lªn x· héi chñ nghÜa th× cÇn ph¶i tr¶i qua hai giai ®o¹n : ®ã lµ giai
®o¹n chñ nghÜa x· héi vµ giai ®o¹n chñ nghÜa céng s¶n. HiÖn nay níc ta ®ang
ë trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ; mét thêi k× mang tÝnh chÊt qu¸ ®é
, c¸i míi th× cha thµnh c¸i cò th× ch hoµn toµn døt bá , thêi kÝ nµy cã sù giao
nhËp cña nhiÒu t tëng . Díi ngän cê cña §¶ng lµ kim chØ nam la M¸c - Lª
nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh chóng ta cóng khong thÓ ®èt ch¸y giai ®o¹n hay
phñ nhËn hoµn toµn nh÷ng thµnh tùu mµ chñ ngh Üa t b¶n ®¹t ®îc , nhÊt lµ c3
1
- chñ nghÜa t b¶n nhµ níc . Theo Lªnin th× trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn x· héi
chñ nghÜa , chóng ta kh«ng thÓ vuøt bá hoµn toµn chñ nghÜa t b¶n nhµ níc
mµ ph¶i thÊy ®îc nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nã dÓ ph¸t huy.
Sau sù sôp ®æ cña Liªn x« vµ c¸c níc §«ng ¢u , hÖ thèng c¸c níc
theo chñ nghÜa x· héi bÞ ¶nh hëng rÊt lín . Tuy nhiªn §¶ng vµ nh©n ®©n ViÖt
Nam vÉn kiªn ®Þnh ®i theo con ®êng ®· chän vµ b¶o vÖ thµnh qu¶ C¸ch m¹ng
. §Ó tiÕn lªn X· Héi Chñ NghÜa ViÖt Nam ph¶i tr¶i qua rÊt nhiÒu khã kh¨n do
xuÊt ph¸t ®iÓm rÊt thÊp , nÒn kinh tÕ l¹c hËu , khoa häc kÜ thuËt thÊp , tr×nh ®é
qu¶n lÝ cßn yÕu kÐm ...V× vËy muèn ph¸t triÓn x· héi chóng ta ph¶i ¸p dông
m« h×nh kinh tÕ nhµ níc t b¶n vµo s¶n xuÊt vµ qu¶n lý . §©y lµ mét v Ên ®Ò
cÇn gi¶i quyÕt lµm sao cho phï hîp víi nÒn kinh tÕ níc ta , t×nh h×nh ph¸t
triÓn kinh tÕ khu vùc vµ thÐ giíi trong sù chuyÓn ho¸ m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ
toµn cÇu , chóng ta ph¶i ®uæi kÞp ®îc guång quay cña toµn cÇu ho¸kinh tÕ .
Còng v× thÕ nªn ®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ : ((Chñ nghÜa M¸c - Lªnin vÒ x· héi
chñ nghÜa vµ thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ
))
nghÜa ë ViÖt Nam lµ mét ®Ò ¸n rÊt cÊp b¸ch kh«ng chØ ®Æt ra cho c¸c nhµ
kinh tÕ vµ qu¶n lý mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta , nh÷ng cö nh©n
kinh tÕ t¬ng lai mét kÕt luËn nhËn thøc vµ thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ níc ta
hiÖn nay ®ã lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ TT theo ®Þnh hêng X· héi chñ nghÜa .
2
- PhÇn néi dung
A. Lý luËn cña V.I.Lª Nin vÒ c CNTB nhµ níc trong thêi kú qu¸ ®é
lªn CNXH
I- ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông Chñ
nghÜa T b¶n Nhµ níc .
1. ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi vµ sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông Chñ nghÜa T b¶n
Nhµ níc .
Sau khi giµnh ®îc chÝnh quyÒn tõ tay phong kiÕn l¹i bíc vµo cuéc
chiÕn nh»m lËt ®æ chÕ ®é thµnh qu¶ c¸ch m¹ng võa ®¹t ®îc . Mét níc nga
võa bíc ra khái cuéc néi chiÕn víi nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh trang khñng
ho¶ng trÇm träng : ThiÕu l¬ng thùc , thiÕu n¨ng lîng , s¶n xuÊt ®×nh ®èn ,
n«ng d©n nghÌo ®ãi , khèi liªn minh c«ng n«ng cã nguy c¬ tan vì ... th× chØ
sau mét thêi gian ng¾n hÇu hÕt c¸c ngµnh ®Òu ®· ®¹t vµ vît møc tríc chiÕn
tranh , nÒn kinh tÕ ®îc phôc håi dÇn , nh©n d©n h¨ng h¸i thi ®ua lao ®éng s¶n
xuÊt . Níc Nga nh ®îc thæi mét luång sinh lùc míi kÓ tõ khi chÝnh s¸ch
kinh tÕ míi ra ®êi . Thùc tiÔn ®ã ®· b¸c bá nh÷ng kÓ thï cña Nhµ níc X« viÕt
vµ nh÷ng bän hoµi nghi kh¸ch coi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi nh lµ mét chÝnh
s¸ch quay vÒ chñ nghÜa t b¶n .
Khi kÕ thõa nh÷ng lý luËn cña M¸c- Anghen , Lª Nin ®· nãi ®Õn mét
thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §Æc ®iÓm næi bËt cña thêi kú nµy lµ
nh÷ng nh©n tè cña x· héi míi vµ nh÷ng tµn tÝch cña x· héi cò tån t¹i ®an xen
3
- lÉn nhau , ®Êu tranh víi nhau trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ,
v¨n ho¸, x· héi , t tëng , tËp qu¸n trong x· héi ... trong giai ®o¹n nµy, cha
cã mét lùc lîng nµo th¾ng thÐ tuyÖt ®èi , cã nghÜa lµ viÖc tiÕp tôc ¸p dông
ph¬ng thøc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi céng s¶n chñ nghÜa lµ mét sai lÇm ®¸ng
tiÕc vµ ngay giai ®o¹n thÊp cña Chñ nghÜa céng s¶n chóng ta còng kh«ng thÓ
®¹t tíi ®îc .
Sù thiªn tµi cña Lª Nin ®îc thÓhiÖn ë viÖc ngêi ®· nhËn ra sù Êu trÜ Êy
vµ ®· ph¸t triÓn ngay lý luËn cña M¸c khi c¸ch m¹ng X· héi Chñ nghÜa míi
giµnh ®îc th¾ng lîi chØ trong mét thêi gian rÊt ng¾n . Lªnin nhÊn m¹nh viÖc
cÇn ph¶i x¸c ®Þnh xem m×nh ®ang ë giai ®o¹n nµo cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Nh÷ng xÝ nghiÖp nhá tríc ®©y bÞ Quèc h÷u ho¸ nay cho t nh©n thuª hay
mua l¹i ®Î kinh doanh tù do , chñ yÕu lµ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng .
Cho phÐp më réng trao ®æi hµng ho¸ gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n , gi÷a c«ng
nghiÖp vµ n«ng nghiÖp cho th¬ng nh©n ®îc tù do ho¹t ®éng ( chñ yÕu lµ b¸n
lÎ ) ®Ó gãp phÇn kh«i phôc kinh tÕ thay thÕ chÝnh s¸ch trng thu l¬ng thùc
b»ng chÝnh s¸ch thuÕ l¬ng thùc . Theo chÝnh s¸ch nµy ngêi n«ng d©n ph¶i
nép thuÕ l¬ng thùc víi mét møc cè ®Þnh trong nhiÒu n¨m . Møc thuÕ nµy c¨n
cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña ®Êt ®ai canh t¸c . Nãi c¸ch kh¸c thuÕ n«ng
nghiÖp chÝnh lµ ®Þa t« mµ ngêi n«ng d©n canh t¸c trªn ruéng ®Êt thuéc sá h÷u
toµn d©n ph¶i tr¶ cho nhµ níc . Sè lîng l¬ng thùc cßn l¹i ngêi n«ng d©n
®îc tù do trao ®æi , mua b¸n trªn thÞ trêng . Tæ chøc thÞ trêng , th¬ng
nghiÖp , thiÕt lËp quan hÖ hµng hãa - tiÒn tÖ gi÷a nhµ níc vµ n«ng d©n , gi÷a
thµnh thÞ vµ n«ng th«n , gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp . Sö dông søc m¹nh
kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , c¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®ä nh khuyÕn khÝch ph¸t
triÓn s¶n xuÊt nhá cña n«ng d©n , thî thñ c«ng , khuyÕn khÝch kinh tÕ t b¶n t
nh©n , sö dông chñ nghÜa T b¶n Nhµ níc, cñng cè l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ
níc , chuyÓn sang chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. §ång thêi, V.I.Lªnin chñ tr¬ng
ph¸t triÓn m¹nh mÏ quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c níc t b¶n ph¬ng t©y ®Ó
4
- tranh thñ kü thuËt , vèn vµ khuyÕn khÝch kinh tÕ ph¸t triÓn . Danh tõ níc
céng hoµ x· héi chñ nghÜa X«viÕt cã nghÜa lµ chÝnh quyÒn X«viÕt quyÕt t©m
thùc hiÖn bíc chuyÓn lªn chñ nghÜa x· héi, chø hoµn toµn kh«ng cã nghÜa lµ
®· thõa nhËn chÕ ®é kinh tÕ hiÖn nay lµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa (( ®iÒu nµy cã
mét ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng , nhÊt lµ sau thÊt b¹i nÆng nÒ cña chÝnh s¸ch
céng s¶n thêi chiÕn håi mïa xu©n n¨m 1921 . Nã chØ lµ mét chÝnh s¸ch t¹m
thêi trong thêi chiÕn cßn khi ®Êt níc ®· giµnh l¹i th¾ng lîi th× ch¼ng ngêi
d©n nµo cßn muèn thùc hiÖn nã n÷a . Cßn lóc nµy Nga lµ mét níc trung n«ng
chó kh«ng ph¶i lµ mét níc t b¶n ph¸t triªnt nh §øc hay Anh , Ph¸p ®Ó mµ
cã thÓ chuyÓn lªn ngay chñ nghÜa x· héi . Muèn duy tr× ®î chñ ngih· x· héi
th× ph¶i cã nh÷ng c¬ së kinh tÕ , x· héi nhÊt ®Þnh . Sai lÇm ë ®©y lµ nh÷ng
ngêi céng s¶n tëng r»ng chØ cÇn thiÕt lËp chÕ ®é s¶n xuÊt quèc doanh vµ chÕ
®ä nhµ níc ph©n phèi lµ ®· b¾t ®Çu mét chÕ ®é kihn tÕ míi kh¸c víi chÕ ®é
tríc .
Nh vËy ®Õn thêi kú hoµ b×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi th× chÝnh s¸ch
kinh tÕ c«ng s¶n thêi chiÕn kh«ng cßn thÝch hîp lµ mét ®iÒu tÊt yÕu vµ cÇn
ph¶i ®îc thay thÕ b»ng mét chÝnh s¸ch kh¸c phï hîp h¬n víi quy luËt cña sù
ph¸t triÓn
Theo Lªnin , nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa vÉn cÇn ph¶i ®îc tæ chøc
theo kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ vËn ®éng theo c¸c quy luËt kinh tÕ hoµng ho¸ ,
kinh tÕ thÞ trîng . Giai cÊp v« s¶n l·nh ®¹o cÇn thiÕt ph¶i biÕt sö dông tèt c¸c
quan hÖ hµng - tiÒn , c¸c ph¹m trï kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó thùc hiÖn
®îc môc ®Ých cña m×nh . chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ( NEP ) ra ®êi . VËy thùc
chÊt cña chÝnh s¸ch nµy lµ nh thª nµo vµ nã cã u ®iÓm g× h¬n so víi chÝnh
s¸chs¸ch céng s¶n thêi chiÕn.
Cã thÓ kh¸i qu¸t toµn bé néi dung cña chÝnh s¸ch kinh tÕ míi thµnh
chÝnh s¸ch ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt , ®Æc biÖt ®èi víi mét níc
5
- tiÓu n«ng qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. §©y ®îc coi lµ nhiÖm vô c¬ b¶n vµ
bøc thiÕt nhÊt , phï hîp víi c¬ng lÜnh mµ §¶ng ®· ®Ò ra .
Chóng ta biÕt r»ng bÊt cø mét lÝ luËn nµo ®a ra ®Òu ph¶i dùa trªn nh÷ng
c¬ së thùc tÕ kh¸ch quan . Níc Nga lóc bÊy giê lµ mét níc trung n«ng ,
n«ng d©n chiÕm ®¹i ®a sè nhng sau chiÕn tranh nã l¹i r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu
l¬ng thùc trÇm träng , n¹n ®Çu c¬ tÝch tr÷ lóa m× gia t¨ng khiÕn cho chÝnh
phñ kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®îc t×nh h×nh . C¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®Òu bÞ ®×nh
trÖ , toµn bbé nÒn ®¹i c«ng nghiÖp bÞ ph¸ huû toµn bbé sau chiÕn tranh , c«ng
nh©n thiÕu viÖc lµm , thiÕu l¬ng thùc , ®êi sèng hÕt søc khã kh¨n . KÓ c¶ ®èi
víi mét níc giµu nhÊt vµ ph¸t triÓn nhÊt th× sau cuéc chiÕn tranh ®Õ quèc tµn
ph¸ còng chØ cã thÓ kh«i phôc ®îc nÒn ®¹i s¶n xuÊt c«ng nghiÖp sau nhiÒu
n¨m . VËy víi mét níc tiÓu n«ng , gi¶i ph¸p tèi u ®Ó kh«i phôc nÒn kinh tÕ
ph¶i ch¨ng lµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi n«ng d©n vµ n©ng cao lùc lîng s¶ n
xuÊt cña hä , ®ång thêi trong mét chõng mùc nµo ®ã cã thÓ kh«i phôc nÒn tiÓu
c«ng nghiÖp ®Ó gióp ®ì ngay mét phÇn nµo ®ã cho nÒn king tÕ n«ng d©n ?
((
Lªnin kh¼ng ®Þnh ph¶i b¾t ®Çu ®Çu t n«ng d©n , ngêi nµo kh«ng
hiÓu ®iÒu ®ã , ngêi nµo cã ý ®a vÊn ®Ò n«ng ®©n lªn hµng ®Çu nh thÕ lµ
mét sù tõ bá hoÆc t¬ng tù nh sù tõ bá chuyªn chÝnh v« s¶n , th× ch¼ng qua lµ
v× ngêi ®ã kh«ng chÞu suy nghÜ kÜ cµng vÊn ®Ò ®ã vµ bÞ loÌi nãi chèng rçng
))
chi phèi . Tuy giai cÊp v« s¶n n¾m chÝnh quyÒn nhng mét sù liªn kÕt chÆt
chÏ gi÷a giai cÊp n«ng d©n trong mét níc tiÓu n«ng sÏ lµ ®iÒu kiÖn cÇn ®Ó
thùc hiÖn ®îc chñ nghÜa x· héi . Giai cÊp t s¶n víi t c¸ch lµ giai cÊp l·nh
®¹o cÇn thiÕt ph¶i biÕt híng chÝnh s¸ch vµo viÖc gi¶i quyÕt tríc tiªn nh÷ng
((
vÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt , mÊu chèt nhÊt . Mµ vÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt hiÖn nay lµ
dïng c¸c biÖn ph¸p cã thÓ kh«i phôc ngay lùc lîng s¶n xuÊt cu¶ kinh tÕ n«ng
))
d©n . ChÝnh s¸ch thuÕ l¬ng thùc vµ tù do trao ®æi ra ®êi chÝnh lµ sù biÓu
hiÖn quan ®iÓm ®ã cña Lªnin . §èi víi nh÷ng ngêi tiÓu n«ng th× chÕ ®é x·
6
- héi chñ nghÜa hay chÕ ®é t b¶n kh«ng quan träng , ®iÒu mµ hä quan t©m lµ
hä sÏ ®îc lîi nh thÕ nµo . ViÖc tù do trao ®æi hµng ho¸ vµ l¬ng thùc thõa
®É t¹o ra mét ®éng lùc thóc ®Èy tinh thÇn h¨ng say lao ®éng cña ngêi n«ng
d©n . §èi víi níc Nga lóc bÊy giê , n«ng nghiÖp ph¸t triÓn tÊt sÏ kÐo theo c¸c
ngµnh kh¸c ph¸t triÓn . ChÝnh ®iÒu ®ã ®· cñng cè thªm mèi liªn minh c«ng
n«ng vµ v« s¶n ®îc sù ñng hé cña nh÷ng n«ng d©n nghÌo khæ . Tuy nhiªn
nãi ®Õn tù do trao ®æi lµ tù do bu«n b¸n , mµ tù do bu«n b¸n theo quan ®iÓm
cña Lªnin thêi ®ã - tøc lµ lïi l¹i chñ nghÜa t b¶n. Lªnin chØ râ , tù do bu«n
b¸n lµ kh«i phôc chñ nghÜa t b¶n trªn mét møc ®é lín , lµ tù do cña chñ
nghÜa t b¶n . §iÒu ®ã cã ph¶i lµ mét thÊt b¹i nÆng nÒ cña giai cÊp v« s¶n hay
kh«ng hay chØ lµ mét bíc lïi mang tÝnh chiÕn lîc mµ chÝnh quyÒn X« ViÕt
thi hµnh nh»m ®¹t ®îc c¸i mµ m×nh muèn .
CÇn thÊy ngay r»ng víi chÝnh s¸ch tù do trao ®æi , tõng líp s¶n xuÊt nhá
®· ph¸t triÓn nhanh chãng vµ chñ nghÜa t b¶n lµ cÇn cho ®«ng ®¶o quÇn
chóng n«ng d©n vµ cho t b¶n t nh©n lµ ngêi ph¶i bu«n b¸n ®Ó tho· m·n
nhu cÇu n«ng d©n . §Ó võa khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn mµ vÉn gi÷ ®îc
b¶n chÊt chuyªn chÝnh cña m×nh , giai cÊp v« s¶n chØ c ã thÓ thõa nhËn cho chñ
nghÜa t ®îc ph¸t triÓn ë mét chõng mùc nµo ®ã . T b¶n t nh©n cÇn ph¶i
®îc ph¸t triÓn theo sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc , vµ ®iÒu ®ã tÊt dÉn ®Õn sù ra
®êi cña chñ nghÜa t b¶n Nhµ níc .
Mét nguyªn nh©n n÷a dÉn ®Õn sù ra ®êi cña chñ nghÜa t b¶n nhµ níc
lµ ë ngay t×nh tr¹ng s¶n xuÊt cña níc Nga lóc bÊy giê . M¸c vµ Anghen dù
b¸o r»ng : C¸ch m¹ng v« s¶n vµ do ®ã chñ nghÜa x· héi vµ Chñ nghÜa céng s¶n
sÏ næ ra vµ th¾ng lîi cïng mét lóc , hoÆc trong phÇn lín c¸c níc t b¶n tiªn
tiÕn ë t©y ©u . ThÕ nhng níc Nga lµ mét níc t b¶n trung b×nh - theo c¸ch
®¸nh gi¸ cña Lªnin - ®ang muèn tiÕn lªn con ®êng chñ nghÜa x· héi . Nã
kh«ng ph¶i lµ níc Anh x· héi chñ nghÜa hay níc §øc x· héi chñ nghÜa . V×
7
- vËy nÕu chØ muèn kh«ng th«i mµ kh«ng cã nÒn t¶ng kinh tÕ v÷ng ch¾c th× con
®êng tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®ét ph¸ vµo t¬ng lai lµ mét ®iÒu kh«ng tëng
. Lªnin nãi râ thªm kh«ng cã kÜ thuËt t b¶n chñ nghÜa ®ùoc x©y dùng trªn
nh÷ng trªn nh÷ng ph¸t minh míi nhÊt cña khoa häc hiÖn ®¹i th× kh«ng thÓ nãi
®Õn chñ nghÜa x· héi ®îc . NhiÖm vô cña chÝnh quyÒn v« s¶n Nga lµ hÕt søc
nÆng nÒ . Lµm sao ®Ó níc Nga vèn l¹c hËu vÒ khoa häc kÜ thuËt , tr×nh ®é d©n
chÝ thÊp lªn mét níc cã tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn , khoa häc kÜ
thuËt tiÕn tiÕn khi mµ ®¹i ®a sè nh©n d©n lµ n«ng d©n nghÌo chØ cã biÕt s¶n
xuÊt n«ng nghiÖp . Mèi quan hÖ gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp , n«ng d©n
víi c«ng nh©n kh«ng chØ mang tÝnh chÊt mét chiÒu mµ ngêi n«ng d©n còng
cÇn nh÷ng s¶n phÈm , hµng ho¸ cña c«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp, ®iÒu ®ã
sÏ kÝch thÝch c¶ c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp ph¸t triÓn . ThÕ nhng sau chiÕn
tranh níc Nga cßn l¹i g× ?
ChØ nh " mét ngêi bÞ ®¸nh gÇn chÕt ... vµ may mµ nã vÉn cã thÓ chèng
n¹ng mµ ®i ®îc " . Kh«ng cã bÊt kú sù ñng hé cña c¸ch m¹ng x· héi chñ
nghÜa ë mét níc hay mét sè níc nµo, nuíc Nga ph¶i dùa vµo nç lùc cña
m×nh lµ chÝnh nhng ®iÒu ®ã vÉn chua ®ñ . D©n téc Nga cÇn ph¶i dùa vµo thêi
®¹i ®Ó tån t¹i , ®Ó x©y dùng lý tëng cña m×nh . Trong khi chñ nghÜa t b¶nvÉn
m¹nh th× t¹i sao ta kh«ng dùa vµo nã ®Ó sèng ? Lªnin nãi râ ®iÒu ®ã chóng ta
kh«ng thÓ tù m×nh lµm ®îc nÕu kh«ng cã sù gióp ®ì cña t b¶n níc ng¬µi .
Ngêi nµo kh«ng ch×m ®¾m trong ¶o tëng mµ nh×n vµo thùc tÕ , th× ph¶i hiÓu
râ ®iÒu ®ã . Theo Lªnin cÇn ph¶i du nhËp chñ nghÜa t b¶n tõ bªn ngoµi b»ng
nh÷ng hîp ®ång bu«n b¸n víi c¸c níc t b¶n lãn b»ng chÝnh s¸ch t«nhîng .
Tãm l¹i b»ng nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau cña chñ nghÜa t b¶n nhµ níc , chñ
nghÜa t b¶n nhµ níc sÏ lµm mét bíc tiÕn so víi t×nh h×nh hiÖn nay trong
níc céng hoµ X« ViÕt cña chóng ta . NÕu ch¼ng h¹n trong nöa n¨m n÷a
chóng ta thiÕt lËp ®îc chñ nghÜa t b¶n nhµ níc th× ®ã sÏ lµ th¾ng lîi to lín
8
- vµ sÏ ®¶m b¶o ch¾c ch¾n r»ng qua mét n¨m sau chñ nghÜa x· héi sÏ ®îc cñng
cè hoÇn toµn vµ trë nªn v÷ng ch¾c .
T¹i sao mét níc x· héi chñ nghÜa l¹i cã thÓ tån t¹i mét h×nh thøccña
chñ nghÜa t b¶n nhng ®ã l¹i lµ nhËn xÐt cña V.I.Lªnin , ngêi ®· s¸ng lËp ra
§¶ng céng s¶n X« ViÕt ®a d©n Nga ®i theo con ®êng chñ nghÜa t b¶ n .
B»ng nh÷ng chÝnh s¸ch tiÕn bé vµ nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®îc sau mét thêi gian
ng¾n thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ míi ( NEP ) mµ néi dung chñ yÕu cña chÝnh
s¸ch nµy lµ viÖc thùc hiÖn chñ nghÜa t b¶n nhµ níc. Lªnin ®· chøng minh
®îc r»ng nhËn ®Þnh trªn lµ hoµn toµn ®óng ®¾n víi mét níc Nga cã chÝnh
quyÒn míi non trÎ vµ mét nÒn kinh tÕ ®i lªn tõ l¹c hËu .
2/ Thµnh tùu cña chÝnh s¸ch kinh tÕ ( NEP ) .
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®· t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt ë c¶
thµnh thÞ lÉn n«ng th«n , v× nã ®¾p øng ®îc nhu cÇu cña qui luËt kinh tÕ cña
nÒn s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa cßn mang tÝnh chÊt hµng ho¸ vµ cã nhiÒu thµnh
phÇn . Nhê ®ã , trong mét thêi gian ng¾n , Nhµ níc X« ViÕt ®· kh«i phôc
®îc nÒn kinh tÕ quèc d©n bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ , · tiÕn ®îc mét bøoc dµi
trong viÖc cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng ; mét Nhµ níc c«ng n«ng nhiÒu
d©n téc ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· ®îc thµnh lËp , ®ã lµ liªn bang céng hoµ x·
héi chñ nghÜa X« ViÕt .
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi cßn cã ý nghÜa quèc tÕ cña nã . §èi víi c¸c níc
tiªn tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi ®Òu cÇn thiÕt vËn dông tinh thÇn c¬ b¶n cña
chÝnh s¸ch ®ã bch¼ng h¹n nh vÊn ®Ò quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ , nguyªn t¾c
liªn minh c«ng n«ng , sö dông nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn .
ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ®îc qu¸n triÖt trong c¸c ngµnh kinh tÕ vµ lÊy
viÖc kh«i phôc n«ng nghiÖp lµm nhiÖm vô hµng ®Çu , lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch tríc
9
nguon tai.lieu . vn