Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
ĐẶNG THỊ BÍCH HỒNG
PHẢN TRINH THÁM
TRONG BỘ BA NEW YORK CỦA PAUL AUSTER
Chuyên ngành: Lí luận văn học
Mã số: 62.22.01.20
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
Người hướng dẫn
GS.TS. LÊ HUY BẮC
HÀ NỘI - 2016
i
LỜI CAM ĐOAN
Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn
của GS.TS. Lê Huy Bắc và sự góp ý của các nhà khoa học.
Những vấn đề được trình bày trong luận án là trung thực và
chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào.
Tác giả luận án
Đặng Thị Bích Hồng
ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu, tôi đã nhận được
sự động viên, giúp đỡ về mọi mặt của thầy cô, gia đình,
bạn bè, đồng nghiệp.
Lời đầu tiên, cho phép tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc tới
GS.TS. Lê Huy Bắc, người Thầy đã tận tình hướng dẫn,
chỉ bảo tôi những kiến thức quý giá trong suốt thời gian
học tập, nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô Trường Đại học
Sư phạm Hà Nội đã truyền đạt cho tôi nhiều kiến thức và
phương pháp nghiên cứu trong quá trình học tập và thực
hiện luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trường Đại học
Hùng Vương, Khoa Khoa học Xã hội & Nhân văn đã tạo
những điều kiện thuận lợi nhất để tôi học tập, nghiên cứu.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè,
đồng nghiệp đã luôn giúp đỡ, ủng hộ, động viên tôi
trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Hà Nội, tháng 8 năm 2016
Tác giả luận án
Đặng Thị Bích Hồng
iii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 3
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 4
5. Những đóng góp mới của luận án ................................................................... 5
6. Cấu trúc của luận án ........................................................................................ 5
Chương 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...................................... 6
1.1. Những nghiên cứu về truyện phản trinh thám .............................................. 6
1.1.1. Tư liệu tiếng Việt ................................................................................. 6
1.1.2. Tư liệu tiếng Anh .................................................................................. 8
1.2. Những nghiên cứu về tiểu thuyết Paul Auster ........................................... 12
1.2.1. Tư liệu tiếng Việt ............................................................................... 12
1.2.2. Tư liệu tiếng Anh ............................................................................... 14
1.3. Những nghiên cứu về Bộ ba New York ...................................................... 19
1.3.1. Tư liệu tiếng Việt ............................................................................... 20
1.3.2. Tư liệu tiếng Anh ............................................................................... 21
1.4. Những vấn đề đặt ra ................................................................................... 30
Chương 2. TRUYỆN PHẢN TRINH THÁM TRONG TIẾN TRÌNH THỂ LOẠI .. 32
2.1. Các hình thái truyện trinh thám .................................................................. 33
2.1.1. Truyện trinh thám cổ điển (The Classic Detective Fiction) .............. 33
2.1.2. Truyện trinh thám đen (The Hard– Boiled Detective Fiction) .......... 37
2.1.3. Truyện trinh thám chính trị (The Political Detective Fiction) .......... 40
2.1.4. Truyện trinh thám tâm lý (The Psychological Detective Fiction) ..... 43
2.2. Truyện phản trinh thám: bước phát triển mới của thể loại trinh thám ........ 45
2.2.1. Thuật ngữ phản trinh thám (anti–detective) ..................................... 45
2.2.2. Một số tác gia phản trinh thám tiêu biểu .......................................... 48
2.3. Từ trinh thám đến phản trinh thám: những vận động trong truyện kể ........ 56
iv
2.3.1. Những vận động trong bình diện nhân vật ....................................... 57
2.3.2. Những vận động trong bình diện cốt truyện ..................................... 62
Chương 3. HÌNH TƯỢNG THÁM TỬ ĐA DIỆN TRONG BỘ BA NEW YORK... 71
3.1. Thám tử trên hành trình giải mã điều bí ẩn ................................................ 71
3.1.1. Thám tử và các mối quan hệ đặc thù ................................................. 72
3.1.2. Mê cung trí tuệ – tính chất trò chơi trinh thám ................................ 80
3.2. Thám tử trên hành trình kiếm tìm bản ngã ................................................ 92
3.2.1. Bản ngã trong thế giới ngẫu nhiên ................................................... 92
3.2.2. Bản ngã qua gương chiếu tha nhân ................................................ 102
Chương 4. CỐT TRUYỆN PHẢN TRINH THÁM TRONG BỘ BA NEW YORK... 111
4.1. Siêu hư cấu như là nghệ thuật mờ hóa cốt truyện trinh thám .................. 112
4.1.1. Mô hình người kể chuyện nhiều tầng bậc ........................................ 112
4.1.2. Cấu trúc mở trong truyện kể ........................................................... 116
4.1.3. Quan hệ tác giả – tác phẩm và vấn đề tác quyền truyện kể ........... 122
4.2. Liên văn bản như là nghệ thuật đa tuyến cốt truyện ................................ 130
4.2.1. “Bộ ba New York” và câu chuyện ngôn ngữ .................................. 132
4.2.2. “Bộ ba New York” và câu chuyện văn hóa Mỹ .............................. 139
KẾT LUẬN ........................................................................................................... 147
CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ .............................................. 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 152
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI
ĐẶNG THỊ BÍCH HỒNG
PHẢN TRINH THÁM
TRONG BỘ BA NEW YORK CỦA PAUL AUSTER
Chuyên ngành: Lí luận văn học
Mã số: 62.22.01.20
LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGỮ VĂN
Người hướng dẫn
GS.TS. LÊ HUY BẮC
HÀ NỘI - 2016
i
LỜI CAM ĐOAN
Đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn
của GS.TS. Lê Huy Bắc và sự góp ý của các nhà khoa học.
Những vấn đề được trình bày trong luận án là trung thực và
chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào.
Tác giả luận án
Đặng Thị Bích Hồng
ii
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập và nghiên cứu, tôi đã nhận được
sự động viên, giúp đỡ về mọi mặt của thầy cô, gia đình,
bạn bè, đồng nghiệp.
Lời đầu tiên, cho phép tôi gửi lời cảm ơn sâu sắc tới
GS.TS. Lê Huy Bắc, người Thầy đã tận tình hướng dẫn,
chỉ bảo tôi những kiến thức quý giá trong suốt thời gian
học tập, nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy cô Trường Đại học
Sư phạm Hà Nội đã truyền đạt cho tôi nhiều kiến thức và
phương pháp nghiên cứu trong quá trình học tập và thực
hiện luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trường Đại học
Hùng Vương, Khoa Khoa học Xã hội & Nhân văn đã tạo
những điều kiện thuận lợi nhất để tôi học tập, nghiên cứu.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè,
đồng nghiệp đã luôn giúp đỡ, ủng hộ, động viên tôi
trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Hà Nội, tháng 8 năm 2016
Tác giả luận án
Đặng Thị Bích Hồng
iii
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài .............................................................................................. 1
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 3
3. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu ....................................................................... 3
4. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................. 4
5. Những đóng góp mới của luận án ................................................................... 5
6. Cấu trúc của luận án ........................................................................................ 5
Chương 1. TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...................................... 6
1.1. Những nghiên cứu về truyện phản trinh thám .............................................. 6
1.1.1. Tư liệu tiếng Việt ................................................................................. 6
1.1.2. Tư liệu tiếng Anh .................................................................................. 8
1.2. Những nghiên cứu về tiểu thuyết Paul Auster ........................................... 12
1.2.1. Tư liệu tiếng Việt ............................................................................... 12
1.2.2. Tư liệu tiếng Anh ............................................................................... 14
1.3. Những nghiên cứu về Bộ ba New York ...................................................... 19
1.3.1. Tư liệu tiếng Việt ............................................................................... 20
1.3.2. Tư liệu tiếng Anh ............................................................................... 21
1.4. Những vấn đề đặt ra ................................................................................... 30
Chương 2. TRUYỆN PHẢN TRINH THÁM TRONG TIẾN TRÌNH THỂ LOẠI .. 32
2.1. Các hình thái truyện trinh thám .................................................................. 33
2.1.1. Truyện trinh thám cổ điển (The Classic Detective Fiction) .............. 33
2.1.2. Truyện trinh thám đen (The Hard– Boiled Detective Fiction) .......... 37
2.1.3. Truyện trinh thám chính trị (The Political Detective Fiction) .......... 40
2.1.4. Truyện trinh thám tâm lý (The Psychological Detective Fiction) ..... 43
2.2. Truyện phản trinh thám: bước phát triển mới của thể loại trinh thám ........ 45
2.2.1. Thuật ngữ phản trinh thám (anti–detective) ..................................... 45
2.2.2. Một số tác gia phản trinh thám tiêu biểu .......................................... 48
2.3. Từ trinh thám đến phản trinh thám: những vận động trong truyện kể ........ 56
iv
2.3.1. Những vận động trong bình diện nhân vật ....................................... 57
2.3.2. Những vận động trong bình diện cốt truyện ..................................... 62
Chương 3. HÌNH TƯỢNG THÁM TỬ ĐA DIỆN TRONG BỘ BA NEW YORK... 71
3.1. Thám tử trên hành trình giải mã điều bí ẩn ................................................ 71
3.1.1. Thám tử và các mối quan hệ đặc thù ................................................. 72
3.1.2. Mê cung trí tuệ – tính chất trò chơi trinh thám ................................ 80
3.2. Thám tử trên hành trình kiếm tìm bản ngã ................................................ 92
3.2.1. Bản ngã trong thế giới ngẫu nhiên ................................................... 92
3.2.2. Bản ngã qua gương chiếu tha nhân ................................................ 102
Chương 4. CỐT TRUYỆN PHẢN TRINH THÁM TRONG BỘ BA NEW YORK... 111
4.1. Siêu hư cấu như là nghệ thuật mờ hóa cốt truyện trinh thám .................. 112
4.1.1. Mô hình người kể chuyện nhiều tầng bậc ........................................ 112
4.1.2. Cấu trúc mở trong truyện kể ........................................................... 116
4.1.3. Quan hệ tác giả – tác phẩm và vấn đề tác quyền truyện kể ........... 122
4.2. Liên văn bản như là nghệ thuật đa tuyến cốt truyện ................................ 130
4.2.1. “Bộ ba New York” và câu chuyện ngôn ngữ .................................. 132
4.2.2. “Bộ ba New York” và câu chuyện văn hóa Mỹ .............................. 139
KẾT LUẬN ........................................................................................................... 147
CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ .............................................. 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 152