Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
NGUYỄN MẠNH HÙNG
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC
VẬN TẢI HÀNH KHÁCH
BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành:
Mã số:
TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VẬN TẢI
62.84.01.03
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. TS. NGUYỄN THANH CHƢƠNG
2. PGS. TS. NGUYỄN ĐĂNG QUANG
Hà Nội, 2015
i
GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
ABC
CHK
ĐHK
JetStar Pacific Airlines
hay BL
GDP
GDS
IATA
ICAO
HKVN
Marketing – Mix
VietJet Air
hay VJ
Vietnam Airlines
hay VN
VTHK
Activity-based costing
Cục Hàng không dân dụng Việt Nam
Đường hàng không
Hãng hàng không cổ phần JetStar Pacific
Tổng thu nhập quốc nội
Hệ thống phân phối chỗ toàn cầu
International Air Transport Association
(Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế)
International Civil Aviation Organization
(Tổ chức hàng không dân dụng thế giới)
Hàng không Việt Nam
Tiếp thị hỗn hợp
Hãng hàng không cổ phần VietJet
Hãng hàng không quốc gia Việt Nam
Vận tải hành khách
i
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................. i
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ................................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... v
PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ......................................................... 5
Chƣơng 1.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ GIÁ CƢỚC VẬN
TẢI VÀ CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC VẬN TẢI HÀNH KHÁCH BẰNG
ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG ..................................................................................... 14
1.1.Vận tải hành khách bằng ĐHK ............................................................... 14
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm về vận tải hàng không ................................... 14
1.1.2. Thị trường vận tải hành khách bằng ĐHK .......................................... 15
1.1.3. Mô hình kinh doanh vận tải hành khách bằng ĐHK .......................... 21
1.1.4. Hoạt động tiếp thị trong vận tải hành khách bằng ĐHK .................... 21
1.2.Chi phí và giá thành trong vận tải hàng không ....................................... 24
1.2.1. Chi phí ................................................................................................. 24
1.2.2. Giá thành vận tải hàng không ............................................................. 30
1.3.Chính sách giá cước trong vận tải hành khách bằng ĐHK ..................... 35
1.3.1. Giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK ............................................ 35
1.3.2. Chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK .......................... 42
1.3.3. Các cơ sở để xây dựng chính sách giá cước ....................................... 45
1.3.4. Quan điểm xây dựng giá của một hãng hàng không ........................... 47
1.3.5. Phương pháp xây dựng giá cước ......................................................... 51
1.4.Kinh nghiệm về chính sách giá cước VTHK của quốc tế ....................... 57
1.4.1. Chính sách giá cước của IATA ........................................................... 57
1.4.2. Kinh nghiệm xây dựng chính sách giá cước vận tải hành khách của
một số hãng hàng không quốc tế .............................................................................. 58
ii
Chƣơng 2.
THỰC TRẠNG XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC
VẬN TẢI HÀNH KHÁCH BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG Ở
VIỆT NAM ......................................................................................................... 65
2.1.Tổng quan về thị trường vận tải hàng không Việt Nam.......................... 65
2.1.1. Khái quát về thị trường vận tải hàng không Việt Nam ....................... 65
2.1.2. Giới thiệu về các hãng hàng không của Việt Nam ............................. 69
2.2.Thực trạng chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK của
Nhà nước ............................................................................................................. 73
2.2.1. Chính sách quản lý nhà nước về giá cước vận tải hàng không ........... 73
2.2.2. Quy định về thẩm quyền ..................................................................... 74
2.2.3. Đánh giá về quản lý nhà nước về giá cước vận tải hàng không ......... 75
2.3.Thực trạng về tính giá thành vận tải hàng không ở Việt Nam ................ 77
2.3.1. Cấu trúc chi phí ................................................................................... 77
2.3.2. Phương pháp tập hợp chi phí .............................................................. 79
2.3.3. Phân bổ chi phí tính giá thành vận tải hàng không ............................. 86
2.3.4. Nhận xét chung ................................................................................... 88
2.4.Thực trạng chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK ............. 93
2.4.1. Chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK ở Việt Nam ...... 93
2.4.2. Quy trình xây dựng chính sách giá cước VTHK hiện nay.................. 93
2.4.3. Thực trạng xây dựng chính sách giá cước VTHK theo mô hình
truyền thống ............................................................................................................. 96
2.4.4. Thực trạng xây dựng chính sách giá cước VTHK theo mô hình chi
phí thấp
........................................................................................................... 101
2.4.5. Nhận xét chung về chính sách giá cước vận tải hành khách bằng
ĐHK của các hãng hàng không ở Việt Nam .......................................................... 103
Chƣơng 3.
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC
VẬN TẢI HÀNH KHÁCH BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG Ở
VIỆT NAM ....................................................................................................... 106
3.1.Xu hướng phát triển thị trường và môi trường kinh doanh vận tải hàng
không ở Việt Nam .................................................................................................. 106
3.1.1. Bối cảnh kinh doanh VTHK giai đoạn 2015-2020 và tầm nhìn năm
2030
........................................................................................................... 106
iii
3.1.2. Dự báo thị trường vận tải hành khách bằng ĐHK ở Việt Nam ........ 108
3.1.3. Chính sách quản lý giá cước vận tải hàng không của Nhà nước ...... 108
3.2.Các nguyên tắc và yêu cầu về xây dựng chính sách giá cước............... 109
3.2.1. Các nguyên tắc .................................................................................. 109
3.2.2. Các yêu cầu ....................................................................................... 110
3.3.Đề xuất hoàn thiện quy trình xây dựng chính sách giá cước ................ 113
3.3.1. Mô hình quy trình xây dựng chính sách giá cước............................. 113
3.3.2. Các nội dung chính trong quy trình xây dựng chính sách giá cước.. 114
3.4.Đề xuất phương pháp tính giá thành vận tải hàng không để xây dựng
chính sách giá cước ................................................................................................ 119
3.4.1. Phân loại chi phí và chính sách hạch toán chi phí ............................ 119
3.4.2. Tập hợp và phân bổ chi phí tính giá thành vận tải hàng không ........ 122
3.4.3. Xác định giá thành vận tải hàng không ............................................. 132
3.5.Đề xuất phương pháp xác định các mức giá cước vận tải hành khách
bằng ĐHK ........................................................................................................... 134
3.5.1. Xác định các mức giá cước vận tải hành khách ................................ 134
3.5.2. Xác định giá bán thuê chuyến ........................................................... 138
3.5.3. Xác định phụ thu nhiên liệu .............................................................. 139
3.5.4. Xác định giá bán các dịch vụ gia tăng .............................................. 140
3.6.Giải pháp điều hành hiệu quả các chính sách giá cước vận tải hành
khách bằng ĐHK ở Việt Nam. ............................................................................... 140
3.6.1. Nâng cao hệ số sử dụng ghế.............................................................. 141
3.6.2. Tăng doanh thu trung bình ................................................................ 142
3.6.3. Giảm giá thành sản phẩm .................................................................. 143
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 147
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ ........................ 150
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 151
PHỤ LỤC .............................................................................................................. 155
nguon tai.lieu . vn
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
NGUYỄN MẠNH HÙNG
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC
VẬN TẢI HÀNH KHÁCH
BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG Ở VIỆT NAM
Chuyên ngành:
Mã số:
TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VẬN TẢI
62.84.01.03
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. TS. NGUYỄN THANH CHƢƠNG
2. PGS. TS. NGUYỄN ĐĂNG QUANG
Hà Nội, 2015
i
GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
ABC
CHK
ĐHK
JetStar Pacific Airlines
hay BL
GDP
GDS
IATA
ICAO
HKVN
Marketing – Mix
VietJet Air
hay VJ
Vietnam Airlines
hay VN
VTHK
Activity-based costing
Cục Hàng không dân dụng Việt Nam
Đường hàng không
Hãng hàng không cổ phần JetStar Pacific
Tổng thu nhập quốc nội
Hệ thống phân phối chỗ toàn cầu
International Air Transport Association
(Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế)
International Civil Aviation Organization
(Tổ chức hàng không dân dụng thế giới)
Hàng không Việt Nam
Tiếp thị hỗn hợp
Hãng hàng không cổ phần VietJet
Hãng hàng không quốc gia Việt Nam
Vận tải hành khách
i
MỤC LỤC
MỤC LỤC .................................................................................................................. i
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ................................................................................. iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................... v
PHẦN MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ......................................................... 5
Chƣơng 1.
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ GIÁ CƢỚC VẬN
TẢI VÀ CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC VẬN TẢI HÀNH KHÁCH BẰNG
ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG ..................................................................................... 14
1.1.Vận tải hành khách bằng ĐHK ............................................................... 14
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm về vận tải hàng không ................................... 14
1.1.2. Thị trường vận tải hành khách bằng ĐHK .......................................... 15
1.1.3. Mô hình kinh doanh vận tải hành khách bằng ĐHK .......................... 21
1.1.4. Hoạt động tiếp thị trong vận tải hành khách bằng ĐHK .................... 21
1.2.Chi phí và giá thành trong vận tải hàng không ....................................... 24
1.2.1. Chi phí ................................................................................................. 24
1.2.2. Giá thành vận tải hàng không ............................................................. 30
1.3.Chính sách giá cước trong vận tải hành khách bằng ĐHK ..................... 35
1.3.1. Giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK ............................................ 35
1.3.2. Chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK .......................... 42
1.3.3. Các cơ sở để xây dựng chính sách giá cước ....................................... 45
1.3.4. Quan điểm xây dựng giá của một hãng hàng không ........................... 47
1.3.5. Phương pháp xây dựng giá cước ......................................................... 51
1.4.Kinh nghiệm về chính sách giá cước VTHK của quốc tế ....................... 57
1.4.1. Chính sách giá cước của IATA ........................................................... 57
1.4.2. Kinh nghiệm xây dựng chính sách giá cước vận tải hành khách của
một số hãng hàng không quốc tế .............................................................................. 58
ii
Chƣơng 2.
THỰC TRẠNG XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC
VẬN TẢI HÀNH KHÁCH BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG Ở
VIỆT NAM ......................................................................................................... 65
2.1.Tổng quan về thị trường vận tải hàng không Việt Nam.......................... 65
2.1.1. Khái quát về thị trường vận tải hàng không Việt Nam ....................... 65
2.1.2. Giới thiệu về các hãng hàng không của Việt Nam ............................. 69
2.2.Thực trạng chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK của
Nhà nước ............................................................................................................. 73
2.2.1. Chính sách quản lý nhà nước về giá cước vận tải hàng không ........... 73
2.2.2. Quy định về thẩm quyền ..................................................................... 74
2.2.3. Đánh giá về quản lý nhà nước về giá cước vận tải hàng không ......... 75
2.3.Thực trạng về tính giá thành vận tải hàng không ở Việt Nam ................ 77
2.3.1. Cấu trúc chi phí ................................................................................... 77
2.3.2. Phương pháp tập hợp chi phí .............................................................. 79
2.3.3. Phân bổ chi phí tính giá thành vận tải hàng không ............................. 86
2.3.4. Nhận xét chung ................................................................................... 88
2.4.Thực trạng chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK ............. 93
2.4.1. Chính sách giá cước vận tải hành khách bằng ĐHK ở Việt Nam ...... 93
2.4.2. Quy trình xây dựng chính sách giá cước VTHK hiện nay.................. 93
2.4.3. Thực trạng xây dựng chính sách giá cước VTHK theo mô hình
truyền thống ............................................................................................................. 96
2.4.4. Thực trạng xây dựng chính sách giá cước VTHK theo mô hình chi
phí thấp
........................................................................................................... 101
2.4.5. Nhận xét chung về chính sách giá cước vận tải hành khách bằng
ĐHK của các hãng hàng không ở Việt Nam .......................................................... 103
Chƣơng 3.
NGHIÊN CỨU XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH GIÁ CƢỚC
VẬN TẢI HÀNH KHÁCH BẰNG ĐƢỜNG HÀNG KHÔNG Ở
VIỆT NAM ....................................................................................................... 106
3.1.Xu hướng phát triển thị trường và môi trường kinh doanh vận tải hàng
không ở Việt Nam .................................................................................................. 106
3.1.1. Bối cảnh kinh doanh VTHK giai đoạn 2015-2020 và tầm nhìn năm
2030
........................................................................................................... 106
iii
3.1.2. Dự báo thị trường vận tải hành khách bằng ĐHK ở Việt Nam ........ 108
3.1.3. Chính sách quản lý giá cước vận tải hàng không của Nhà nước ...... 108
3.2.Các nguyên tắc và yêu cầu về xây dựng chính sách giá cước............... 109
3.2.1. Các nguyên tắc .................................................................................. 109
3.2.2. Các yêu cầu ....................................................................................... 110
3.3.Đề xuất hoàn thiện quy trình xây dựng chính sách giá cước ................ 113
3.3.1. Mô hình quy trình xây dựng chính sách giá cước............................. 113
3.3.2. Các nội dung chính trong quy trình xây dựng chính sách giá cước.. 114
3.4.Đề xuất phương pháp tính giá thành vận tải hàng không để xây dựng
chính sách giá cước ................................................................................................ 119
3.4.1. Phân loại chi phí và chính sách hạch toán chi phí ............................ 119
3.4.2. Tập hợp và phân bổ chi phí tính giá thành vận tải hàng không ........ 122
3.4.3. Xác định giá thành vận tải hàng không ............................................. 132
3.5.Đề xuất phương pháp xác định các mức giá cước vận tải hành khách
bằng ĐHK ........................................................................................................... 134
3.5.1. Xác định các mức giá cước vận tải hành khách ................................ 134
3.5.2. Xác định giá bán thuê chuyến ........................................................... 138
3.5.3. Xác định phụ thu nhiên liệu .............................................................. 139
3.5.4. Xác định giá bán các dịch vụ gia tăng .............................................. 140
3.6.Giải pháp điều hành hiệu quả các chính sách giá cước vận tải hành
khách bằng ĐHK ở Việt Nam. ............................................................................... 140
3.6.1. Nâng cao hệ số sử dụng ghế.............................................................. 141
3.6.2. Tăng doanh thu trung bình ................................................................ 142
3.6.3. Giảm giá thành sản phẩm .................................................................. 143
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 147
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ ........................ 150
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................... 151
PHỤ LỤC .............................................................................................................. 155