Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị

i

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan:
Đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi, không sao chép.
Các số liệu, kết quả liên quan trong Luận án là trung thực, có nguồn gốc
rõ ràng, được thu thập và điều tra nghiêm túc, tỉ mỉ và chưa từng được công bố
trong bất kỳ công trình nghiên cứu nào khác.
Nghiên cứu sinh

Phạm Hoài Chung

ii

LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình thực hiện Luận án này, Nghiên cứu sinh đã nhận được sự
giúp đỡ nhiệt tình và tạo điều kiện thuận lợi của tập thể hướng dẫn, lãnh đạo và đồng
nghiệp trong Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông vận tải - Bộ Giao thông vận tải.
Đặc biệt, Nghiên cứu sinh trân trọng cảm ơn: NGND.GS.TSKH Nghiêm Văn Dĩnh và
TS. Lý Huy Tuấn nhiệt tình hướng dẫn và chỉ bảo cho Nghiên cứu sinh hoàn thành
Luận án.
Xin gửi lời cảm ơn tới các thầy giáo, cô giáo trong Bộ môn Kinh tế xây
dựng, Khoa Vận tải - Kinh tế, Trường Đại học Giao thông Vận tải đã giúp đỡ
Nghiên cứu sinh trong quá trình hoàn thiện Luận án.
Đồng thời Nghiên cứu sinh xin gửi lời cảm ơn tới Ban Giám Hiệu, Phòng
đào tạo sau đại học, Trường Đại học Giao thông Vận tải đã tạo điều kiện thuận lợi
cho Nghiên cứu sinh hoàn thiện Luận án.
Xin cảm ơn gia đình đã động viên, giúp đỡ trong suốt thời gian qua.
Nghiên cứu sinh

Phạm Hoài Chung

iii

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ......................................................................................................... ii
GIẢI THÍCH CÁC THUẬT NGỮ VIẾT TẮT ...................................................... vii
DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. ix
DANH MỤC HÌNH VẼ, BIỂU ĐỒ ........................................................................ xi
PHẦN MỞ ĐẦU .................................................................................................... 1
TỔNG QUANVỀ CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN .............. 9
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ĐẦU TƯ PHÁT
TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ ĐÔ THỊ .................. 18
1.1.Khái quát về phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị ............. 18
1.1.1.Đô thị và đô thị hóa .................................................................................. 18
1.1.2.Cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị................................................. 19
1.1.3.Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị.................................. 21
1.1.4.Phát triển bền vững cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị .................. 23
1.1.5.Nguyên tắc phát triển bền vững cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị ...................................................................................................................... 25
1.1.6.Khái niệm và phân loại đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường
bộ đô thị ............................................................................................................ 26
1.1.7.Đặc điểm của hoạt động đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông
đường bộ đô thị ................................................................................................. 28
1.1.8.Phân loại các nguồn vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông
đường bộ đô thị ................................................................................................. 29
1.1.9.Vai trò của hoạt động đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường
bộ đô thị ............................................................................................................ 31
1.2.Đánh giá hiệu quả đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ
đô thị .................................................................................................................... 33
1.2.1.Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông
đường bộ đô thị ................................................................................................. 33

iv
1.2.2.Quan hệ giữa đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị
với phát triển kinh tế xã hội đô thị và các loại hình giao thông khác .................. 40
1.3.Các nhân tố ảnh hưởng đến đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông
đường bộ đô thị .................................................................................................... 44
1.4.Đánh giá tác động của đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường
bộ đô thị đến phát triển kinh tế- xã hội .............................................................. 46
1.4.1.Các tiêu chí, chỉ tiêu tác động của đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao
thông đường bộ đô thị đến phát triển kinh tế xã hội ........................................... 46
1.4.2.Phương pháp đánh giá tác động của đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao
thông đường bộ đô thị đến các chỉ tiêu kinh tế xã hội ........................................ 51
1.5.Kinh nghiệm quốc tế về đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông
đường bộ đô thị và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ..................................... 54
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG
GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ ĐÔ THỊ Ở VIỆT NAM....................................... 58
2.1.Thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị tại các thành phố
trực thuộc Trung ương ........................................................................................ 58
2.1.1.Thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị thành phố Hà Nội ... 58
2.1.2.Thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị thành phố Hồ Chí
Minh ................................................................................................................. 60
2.1.3.Thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị thành phố Đà Nẵng 63
2.1.4.Thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị thành phố Hải
Phòng ................................................................................................................ 65
2.1.5.Thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị TP. Cần Thơ........... 67
2.1.6.Đánh giá chung về thực trạng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị
tại các thành phố trực thuộc trung ương............................................................. 70
2.2.Thực trạng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị
tại các thành phố trực thuộc trung ương............................................................ 71
2.2.1.Thực trạng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị
tại Việt Nam ...................................................................................................... 71

v
2.2.2.Vốn đầu tư cho ngành giao thông vận tải Việt Nam .................................. 73
2.2.3.Vốn đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị tại các
thành phố lớn .................................................................................................... 76
2.2.4.Đánh giá mối quan hệ giữa đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông
đường bộ đô thị và phát triển kinh tế xã hội bằng mô hình hồi quy kinh tế lượng ... 84
2.3.Đánh giá chung về đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ
đô thị .................................................................................................................... 90
2.3.1.Đánh giá đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị đối
với ngành giao thông vận tải ............................................................................. 90
2.3.2.Đánh giá đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô thị tại
các đô thị lớn ..................................................................................................... 93
CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ
ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ
ĐÔ THỊ Ở VIỆT NAM...................................................................................... 104
3.1.Phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị tại các thành phố lớn .................................................................................... 104
3.1.1.Cơ sở xây dựng phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao
thông đường bộ đô thị tại các thành phố lớn .................................................... 104
3.1.2.Phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị thành phố Hà Nội ....................................................................................... 106
3.1.3.Phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị thành phố Hồ Chí Minh .............................................................................. 107
3.1.4.Phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị thành phố Hải Phòng .................................................................................. 107
3.1.5.Phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị thành phố Đà Nẵng..................................................................................... 108
3.1.6.Phương hướng đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ đô
thị thành phố Cần Thơ ..................................................................................... 109