Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
********
NGUYỄN NGỌC THẠCH
NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ
NHẰM TĂNG CƯỜNG AN TOÀN
GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH:TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VẬN TẢI
MÃ SỐ: 62.84.01.03
LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
1. GS.TSKH. Nghiêm Văn Dĩnh
2. PGS.TS. Nguyễn Văn Thụ
HÀ NỘI -2015
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi,
không sao chép. Các tài liệu tham khảo đều có trích dẫn nguồn gốc, các số
liệu và kết quả trong luận án này là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Ngọc Thạch
iii
CÁC TỪ NGỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
ATGT
An toàn giao thông
CSHT
Cơ sở hạ tầng
DNNN
Doanh nghiệp Nhà nước
JICA
Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản
GTVT
Giao thông vận tải
GTĐT
Giao thông đô thị
GTCC
Giao thông công cộng
PTVT
Phương tiện vận tải
QLNN
Quản lý Nhà nước
TNGT
Tai nạn giao thông
UN
Liên Hợp Quốc (United Nations)
UBND
Ủy ban nhân dân
VTHK
Vận tải hành khách
VTHKCC
Vận tải hành khách công cộng
WB
Ngân hàng thế giới (World Bank)
WHO
Tổ chức y tế thế giới
iv
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU .............................................................................vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ................................................................. viii
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................................. 4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ANTOÀN GIAO
THÔNG ĐƯỜNG BỘ..................................................................................... 22
1.1
TỔNG QUAN CHUNG VỀ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ 22
1.1.1 Một số khái niệm ........................................................................... 22
1.1.2
1.2
Phân loại tai nạn giao thông ........................................................... 26
PHÂN TÍCH TÍNH TOÁN AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ .32
1.2.1 Phân tích tính toán về tai nạn giao thông ....................................... 32
1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá ATGT .......................................................... 37
1.2.3
Phân tích các nguyên nhân dẫn đến TNGT ................................... 40
1.3
CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ TĂNG CƯỜNG AN TOÀN GIAO
THÔNG ĐƯỜNG BỘ .........................................................................................44
1.3.1 Tổng quan về các giải pháp đồng bộ ............................................. 44
1.3.2
1.3.3
Các giải pháp hạn chế tai nạn về mặt con người ........................... 46
Các giải pháp hạn chế tai nạn về mặt cơ sở hạ tầng ...................... 50
1.3.4
Các giải pháp hạn chế tai nạn về mặt phương tiện ........................ 54
1.3.5
Các giải pháp khác ......................................................................... 54
1.3.6
Tổng hợp các giải pháp đồng bộ trong đảm bảo an toàn giao thông
55
1.4
BÀI HỌC THÀNH CÔNG VÀ THẤT BẠI TRONG ĐẢM BẢO AN
TOÀN GIAO THÔNG ........................................................................................61
1.4.1 Bài học thành công......................................................................... 61
1.4.2
Bài học thất bại .............................................................................. 63
1.4.3
Tổng hợp các giải pháp đồng bộ về ATGT trên thế giới ............... 65
1.4.4. Bài học tăng cường an toàn giao thông rút ra cho Việt Nam ........ 65
v
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ AN TOÀNGIAO THÔNG
ĐƯỜNG BỘ..................................................................................................... 68
2.1.
PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ TAI NẠN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ
TRÊN THẾ GIỚI .................................................................................................68
2.1.1. Số lượng tai nạn giao thông thống kê theo số lượng dân số .......... 68
2.1.2. Một số giải pháp đồng bộ tăng cường an toàn giao thông trên thế
giới
73
2.2.
PHÂN TÍCH AN TOÀN GIAO THÔNG VẬN TẢI VIỆT NAM.........74
2.2.1. Tổng quan kinh tế xã hội Việt Nam............................................... 74
2.2.2. Hệ thống giao thông Việt Nam ...................................................... 76
2.2.3. Phương tiện vận tải ........................................................................ 79
2.2.4. Hệ thống tổ chức quản lý về an toàn giao thông ........................... 81
2.2.5. An toàn giao thông đường bộ Việt Nam........................................ 83
2.3.
PHÂN TÍCH TAI NẠN GIAO THÔNG TẠI TỈNH NINH BÌNH ........85
2.3.1. Tổng quan chung về Ninh Bình ..................................................... 85
2.3.2. Tai nạn giao thông tại Ninh Bình................................................... 88
2.4.
PHÂN TÍCH CÁC GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO AN TOÀN GIAO
THÔNG ĐANG ÁP DỤNG TẠI VIỆT NAM VÀ NINH BÌNH .......................99
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ ĐẢM BẢO AN
TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở VIỆT NAM ................................. 104
3.1.
MỤC TIÊU ĐỊNH HƯỚNG VÀ CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ..104
3.1.1. Quan điểm mục tiêu phát triển giao thông đường bộ: ................. 104
3.1.2. Mục tiêu định hướng đảm bảo an toàn giao thông đường bộ ...... 105
3.2.
CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ........................................................109
3.2.1. Phân loại đối tượng áp dụng các giải pháp .................................. 109
3.2.2. Phân tích các khu vực .................................................................. 111
3.2.3. Phân tích về góc độ khả năng thực thi pháp luật ......................... 112
3.2.4. Phân tích về sở hữu phương tiện.................................................. 113
3.2.5. Các phân tích về hành vi sử dụng phương tiện............................ 114
3.3.
ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ TĂNG CƯỜNG ATGT
ĐƯỜNG BỘ TẠI VIỆT NAM ..........................................................................114
3.3.1. Giải pháp với nhóm đối tượng loại I........................................... 121
3.3.2. Giải pháp với nhóm đối tượngloại II .......................................... 122
3.3.3. Giải pháp với nhóm đối tượng loại III ......................................... 123
3.3.4. Giải pháp với nhóm đối tượng loại IV......................................... 124
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC GIAO THÔNG VẬN TẢI
********
NGUYỄN NGỌC THẠCH
NGHIÊN CỨU CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ
NHẰM TĂNG CƯỜNG AN TOÀN
GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở VIỆT NAM
CHUYÊN NGÀNH:TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ VẬN TẢI
MÃ SỐ: 62.84.01.03
LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ
Người hướng dẫn khoa học:
1. GS.TSKH. Nghiêm Văn Dĩnh
2. PGS.TS. Nguyễn Văn Thụ
HÀ NỘI -2015
ii
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: Đây là công trình nghiên cứu độc lập của riêng tôi,
không sao chép. Các tài liệu tham khảo đều có trích dẫn nguồn gốc, các số
liệu và kết quả trong luận án này là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.
Nghiên cứu sinh
Nguyễn Ngọc Thạch
iii
CÁC TỪ NGỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
ATGT
An toàn giao thông
CSHT
Cơ sở hạ tầng
DNNN
Doanh nghiệp Nhà nước
JICA
Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản
GTVT
Giao thông vận tải
GTĐT
Giao thông đô thị
GTCC
Giao thông công cộng
PTVT
Phương tiện vận tải
QLNN
Quản lý Nhà nước
TNGT
Tai nạn giao thông
UN
Liên Hợp Quốc (United Nations)
UBND
Ủy ban nhân dân
VTHK
Vận tải hành khách
VTHKCC
Vận tải hành khách công cộng
WB
Ngân hàng thế giới (World Bank)
WHO
Tổ chức y tế thế giới
iv
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU .............................................................................vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ ................................................................. viii
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................................. 4
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ ANTOÀN GIAO
THÔNG ĐƯỜNG BỘ..................................................................................... 22
1.1
TỔNG QUAN CHUNG VỀ AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ 22
1.1.1 Một số khái niệm ........................................................................... 22
1.1.2
1.2
Phân loại tai nạn giao thông ........................................................... 26
PHÂN TÍCH TÍNH TOÁN AN TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ .32
1.2.1 Phân tích tính toán về tai nạn giao thông ....................................... 32
1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá ATGT .......................................................... 37
1.2.3
Phân tích các nguyên nhân dẫn đến TNGT ................................... 40
1.3
CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ TĂNG CƯỜNG AN TOÀN GIAO
THÔNG ĐƯỜNG BỘ .........................................................................................44
1.3.1 Tổng quan về các giải pháp đồng bộ ............................................. 44
1.3.2
1.3.3
Các giải pháp hạn chế tai nạn về mặt con người ........................... 46
Các giải pháp hạn chế tai nạn về mặt cơ sở hạ tầng ...................... 50
1.3.4
Các giải pháp hạn chế tai nạn về mặt phương tiện ........................ 54
1.3.5
Các giải pháp khác ......................................................................... 54
1.3.6
Tổng hợp các giải pháp đồng bộ trong đảm bảo an toàn giao thông
55
1.4
BÀI HỌC THÀNH CÔNG VÀ THẤT BẠI TRONG ĐẢM BẢO AN
TOÀN GIAO THÔNG ........................................................................................61
1.4.1 Bài học thành công......................................................................... 61
1.4.2
Bài học thất bại .............................................................................. 63
1.4.3
Tổng hợp các giải pháp đồng bộ về ATGT trên thế giới ............... 65
1.4.4. Bài học tăng cường an toàn giao thông rút ra cho Việt Nam ........ 65
v
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ AN TOÀNGIAO THÔNG
ĐƯỜNG BỘ..................................................................................................... 68
2.1.
PHÂN TÍCH ĐÁNH GIÁ TAI NẠN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ
TRÊN THẾ GIỚI .................................................................................................68
2.1.1. Số lượng tai nạn giao thông thống kê theo số lượng dân số .......... 68
2.1.2. Một số giải pháp đồng bộ tăng cường an toàn giao thông trên thế
giới
73
2.2.
PHÂN TÍCH AN TOÀN GIAO THÔNG VẬN TẢI VIỆT NAM.........74
2.2.1. Tổng quan kinh tế xã hội Việt Nam............................................... 74
2.2.2. Hệ thống giao thông Việt Nam ...................................................... 76
2.2.3. Phương tiện vận tải ........................................................................ 79
2.2.4. Hệ thống tổ chức quản lý về an toàn giao thông ........................... 81
2.2.5. An toàn giao thông đường bộ Việt Nam........................................ 83
2.3.
PHÂN TÍCH TAI NẠN GIAO THÔNG TẠI TỈNH NINH BÌNH ........85
2.3.1. Tổng quan chung về Ninh Bình ..................................................... 85
2.3.2. Tai nạn giao thông tại Ninh Bình................................................... 88
2.4.
PHÂN TÍCH CÁC GIẢI PHÁP ĐẢM BẢO AN TOÀN GIAO
THÔNG ĐANG ÁP DỤNG TẠI VIỆT NAM VÀ NINH BÌNH .......................99
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ ĐẢM BẢO AN
TOÀN GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở VIỆT NAM ................................. 104
3.1.
MỤC TIÊU ĐỊNH HƯỚNG VÀ CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ..104
3.1.1. Quan điểm mục tiêu phát triển giao thông đường bộ: ................. 104
3.1.2. Mục tiêu định hướng đảm bảo an toàn giao thông đường bộ ...... 105
3.2.
CĂN CỨ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP ........................................................109
3.2.1. Phân loại đối tượng áp dụng các giải pháp .................................. 109
3.2.2. Phân tích các khu vực .................................................................. 111
3.2.3. Phân tích về góc độ khả năng thực thi pháp luật ......................... 112
3.2.4. Phân tích về sở hữu phương tiện.................................................. 113
3.2.5. Các phân tích về hành vi sử dụng phương tiện............................ 114
3.3.
ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ TĂNG CƯỜNG ATGT
ĐƯỜNG BỘ TẠI VIỆT NAM ..........................................................................114
3.3.1. Giải pháp với nhóm đối tượng loại I........................................... 121
3.3.2. Giải pháp với nhóm đối tượngloại II .......................................... 122
3.3.3. Giải pháp với nhóm đối tượng loại III ......................................... 123
3.3.4. Giải pháp với nhóm đối tượng loại IV......................................... 124