Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
LÊ THỊ MỸ HẠNH
MINH BẠCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH
CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Tp. Hồ Chí Minh - NĂM 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
LÊ THỊ MỸ HẠNH
MINH BẠCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH
CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
Chuyên ngành: Kế toán – Kiểm toán
Mã số: 62 34 03 01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. PGS. TS. VÕ VĂN NHỊ
2. TS. NGUYỄN NGỌC DUNG
Tp. Hồ Chí Minh - NĂM 2015
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện dưới sự hướng
dẫn của người hướng dẫn khoa học.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác, ngoại trừ một số kết quả được công bố
trong các công trình khoa học của chính tác giả và người hướng dẫn.
Tất cả những nội dung được kế thừa, tham khảo từ nguồn tài liệu khác đều được tác
giả trích dẫn đầy đủ và ghi nguồn cụ thể trong danh mục các tài liệu tham khảo.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 02 năm 2015
Nghiên cứu sinh
Lê Thị Mỹ Hạnh
ii
LỜI CẢM ƠN
Viết luận án là một quá trình lâu dài và vất vả nhưng cũng không kém phần thú vị
với cảm giác của người đang đi khám phá một chân trời mới hoặc đang đi tìm lời giải cho
một bài toán khó. Có khá nhiều niềm vui, sự đam mê và thích thú đan xen khi bản thân từng
bước hoàn thành những nội dung quan trọng của luận án hoặc tích lũy được nhiều kiến
thức và ngày càng trưởng thành hơn về kinh nghiệm nghiên cứu; Đặc biệt là sự thú vị mỗi
khi khám phá được một vấn đề mới sau một thời gian dài bị mất phương hướng.
Để hoàn thành luận án này, Tôi đã nhận được sự giúp đỡ và động viên của rất nhiều
người, từ các Thầy Cô, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Trước tiên, Tôi xin bày tỏ lòng tri
ân và cảm ơn sâu sắc nhất đến Thầy hướng dẫn của Tôi, PGS. TS. Võ Văn Nhị, Thầy cũng
là người giúp Tôi chập chững từng bước làm quen với hoạt động nghiên cứu và cũng là
người hướng dẫn Tôi từ lúc Tôi còn là sinh viên đến làm luận văn thạc sỹ và bây giờ là
nghiên cứu sinh. Với kinh nghiệm dày dạn và tầm cao hiểu biết, Thầy luôn lường trước các
khó khăn mà Tôi gặp phải để định hướng và động viên kịp thời, giúp Tôi từng bước khám
phá từng chân trời kiến thức khoa học, đặc biệt những lúc Tôi mất phương hướng hay giúp
Tôi tự tin hơn để có thể hoàn thành luận án trong điều kiện bản thân có nhiều áp lực, tưởng
chừng khó thể vượt qua. Tôi cũng xin cảm ơn TS. Nguyễn Ngọc Dung, đã luôn hỗ trợ và
khuyến khích Tôi trong suốt quá trình làm luận án.
Xin chân thành cảm ơn và gởi lời tri ân đến Ban giám hiệu Trường Đại học Tôn Đức
Thắng, đặc biệt là Thầy Hiệu Trưởng - GS.TS Lê Vinh Danh, Cô Trịnh Minh Huyền - Phó
Hiệu Trưởng. Thầy và Cô đã luôn động viên, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để Tôi
có thể hoàn thành luận án một cách tốt nhất. Ngoài ra, Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến tình
cảm, sự hỗ trợ và chia sẻ, động viên của các đồng nghiệp, các Thầy Cô của khoa Kế toán –
ĐH Tôn Đức Thắng, điều này góp phần giúp Tôi có thể hoàn thành luận án của mình.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đến tất cả Quý Thầy Cô khoa Kế toán – Kiểm toán
và Viện Đào Tạo Sau Đại học - Trường Đại học Kinh Tế TP.HCM đã luôn giúp đỡ các
nghiên cứu sinh nói chung và bản thân Tôi nói riêng bằng những góp ý và nhận xét thẳng
thắn nhưng chân tình để giúp Tôi ngày càng hoàn thiện luận án của mình.
Ngoài ra, trong quá trình viết luận án, Tôi còn được sự hỗ trợ và giúp đỡ quý báu
của nhiều Thầy Cô và đồng nghiệp ở các Trường khác, các bạn bè, các nghiên cứu sinh
khác trong việc chia sẻ tài liệu, kinh nghiệm, kiến thức và thông tin; Tôi cũng được nhiều tổ
chức, cá nhân khác nhiệt tình trong việc cung cấp các nguồn tài liệu có giá trị. Không biết
nói gì hơn, Tôi xin gởi lời cảm ơn chân thành đến tất cả.
Cuối cùng, Tôi không thể hoàn thành luận án nếu không có sự đồng hành, động viên
và chia sẻ của những người thân trong gia đình, đặc biệt là chồng, con và ba má Tôi, đã
luôn bên cạnh, giúp đỡ, tạo điều kiện tốt nhất để Tôi có đủ nghị lực và sự tập trung để hoàn
thành luận án.
Một lần nữa xin gởi lời tri ân và kính chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công đến
tất cả mọi người.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 02 năm 2015
Nghiên cứu sinh
Lê Thị Mỹ Hạnh
iii
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình vẽ, sơ đồ
MỞ ĐẦU …………………………………………………………………………………………………………….....1
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU…. .................................... 5
1.1 CÁC NGHIÊN CỨU NƯỚC NGOÀI LIÊN QUAN ĐẾN TTTC VÀ MINH BẠCH ................. 5
1.1.1 Nội dung các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài luận án ................................... 5
1.1.2 Đánh giá chung về những nghiên cứu đã thực hiện ở nước ngoài về TTTC và minh
bạch TTTC ............................................................................................................................. 11
1.2 CÁC NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC LIÊN QUAN ĐẾN TTTC VÀ MINH BẠCH ............. 13
1.2.1 Nội dung các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài luận án ................................. 13
1.2.2 Đánh giá chung về những nghiên cứu đã thực hiện trong nước về TTTC, minh bạch
thông tin và minh bạch TTTC .................................................................................... 17
1.3 KHE HỔNG TRONG NGHIÊN CỨU VỀ MINH BẠCH TTTC CỦA CÁC TÁC GIẢ
TRONG/NGOÀI NƯỚC VÀ ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN ................... 18
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................................................ 20
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TTTC, MINH BẠCH TTTC CỦA CÁC CTNY …….21
2.1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TTTC VÀ MINH BẠCH TTTC ............................................ 21
2.1.1 Khái niệm TTTC....................................................................................................... 21
2.1.2 Khái niệm minh bạch TTTC và tầm quan trọng của minh bạch TTTC ............ 21
2.1.2.1 Khái niệm minh bạch TTTC .................................................................................. 21
2.1.2.2 Tầm quan trọng của minh bạch TTTC ................................................................... 24
2.1.3 Nội dung của TTTC và các hình thức chuyển tải đến người sử dụng thông tin ....... 26
2.1.3.1 Nội dung của TTTC công bố ................................................................................ 26
2.1.3.2 Các hình thức chuyển tải TTTC đến người sử dụng thông tin ............................. 27
2.1.4 Tiêu chuẩn đánh giá và đo lường mức độ minh bạch TTTC ............................... 29
2.1.4.1 Tiêu chuẩn đánh giá mức độ minh bạch TTTC ..................................................... 29
2.1.4.2 Đo lường mức độ minh bạch TTTC ...................................................................... 32
2.1.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến tính minh bạch TTTC của các CTNY .................... 34
2.2 MINH BẠCH TTTC CỦA CÁC CTNY TRÊN TTCK Ở MỘT SỐ QUỐC GIA VÀ
BÀI HỌC KINH NGHIỆM Ở VIỆT NAM.......................................................................................... 37
2.2.1 Minh bạch TTTC của các CTNY trên TTCK Thái Lan ............................................. 37
2.2.2 Minh bạch TTTC của các CTNY trên TTCK Hồng Kông ......................................... 40
2.2.3 Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ........................................................................... 41
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
LÊ THỊ MỸ HẠNH
MINH BẠCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH
CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Tp. Hồ Chí Minh - NĂM 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HỒ CHÍ MINH
LÊ THỊ MỸ HẠNH
MINH BẠCH THÔNG TIN TÀI CHÍNH
CỦA CÁC CÔNG TY NIÊM YẾT TRÊN
THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM
Chuyên ngành: Kế toán – Kiểm toán
Mã số: 62 34 03 01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
1. PGS. TS. VÕ VĂN NHỊ
2. TS. NGUYỄN NGỌC DUNG
Tp. Hồ Chí Minh - NĂM 2015
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu do chính tôi thực hiện dưới sự hướng
dẫn của người hướng dẫn khoa học.
Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào khác, ngoại trừ một số kết quả được công bố
trong các công trình khoa học của chính tác giả và người hướng dẫn.
Tất cả những nội dung được kế thừa, tham khảo từ nguồn tài liệu khác đều được tác
giả trích dẫn đầy đủ và ghi nguồn cụ thể trong danh mục các tài liệu tham khảo.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 02 năm 2015
Nghiên cứu sinh
Lê Thị Mỹ Hạnh
ii
LỜI CẢM ƠN
Viết luận án là một quá trình lâu dài và vất vả nhưng cũng không kém phần thú vị
với cảm giác của người đang đi khám phá một chân trời mới hoặc đang đi tìm lời giải cho
một bài toán khó. Có khá nhiều niềm vui, sự đam mê và thích thú đan xen khi bản thân từng
bước hoàn thành những nội dung quan trọng của luận án hoặc tích lũy được nhiều kiến
thức và ngày càng trưởng thành hơn về kinh nghiệm nghiên cứu; Đặc biệt là sự thú vị mỗi
khi khám phá được một vấn đề mới sau một thời gian dài bị mất phương hướng.
Để hoàn thành luận án này, Tôi đã nhận được sự giúp đỡ và động viên của rất nhiều
người, từ các Thầy Cô, đồng nghiệp, bạn bè và gia đình. Trước tiên, Tôi xin bày tỏ lòng tri
ân và cảm ơn sâu sắc nhất đến Thầy hướng dẫn của Tôi, PGS. TS. Võ Văn Nhị, Thầy cũng
là người giúp Tôi chập chững từng bước làm quen với hoạt động nghiên cứu và cũng là
người hướng dẫn Tôi từ lúc Tôi còn là sinh viên đến làm luận văn thạc sỹ và bây giờ là
nghiên cứu sinh. Với kinh nghiệm dày dạn và tầm cao hiểu biết, Thầy luôn lường trước các
khó khăn mà Tôi gặp phải để định hướng và động viên kịp thời, giúp Tôi từng bước khám
phá từng chân trời kiến thức khoa học, đặc biệt những lúc Tôi mất phương hướng hay giúp
Tôi tự tin hơn để có thể hoàn thành luận án trong điều kiện bản thân có nhiều áp lực, tưởng
chừng khó thể vượt qua. Tôi cũng xin cảm ơn TS. Nguyễn Ngọc Dung, đã luôn hỗ trợ và
khuyến khích Tôi trong suốt quá trình làm luận án.
Xin chân thành cảm ơn và gởi lời tri ân đến Ban giám hiệu Trường Đại học Tôn Đức
Thắng, đặc biệt là Thầy Hiệu Trưởng - GS.TS Lê Vinh Danh, Cô Trịnh Minh Huyền - Phó
Hiệu Trưởng. Thầy và Cô đã luôn động viên, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi để Tôi
có thể hoàn thành luận án một cách tốt nhất. Ngoài ra, Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến tình
cảm, sự hỗ trợ và chia sẻ, động viên của các đồng nghiệp, các Thầy Cô của khoa Kế toán –
ĐH Tôn Đức Thắng, điều này góp phần giúp Tôi có thể hoàn thành luận án của mình.
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn đến tất cả Quý Thầy Cô khoa Kế toán – Kiểm toán
và Viện Đào Tạo Sau Đại học - Trường Đại học Kinh Tế TP.HCM đã luôn giúp đỡ các
nghiên cứu sinh nói chung và bản thân Tôi nói riêng bằng những góp ý và nhận xét thẳng
thắn nhưng chân tình để giúp Tôi ngày càng hoàn thiện luận án của mình.
Ngoài ra, trong quá trình viết luận án, Tôi còn được sự hỗ trợ và giúp đỡ quý báu
của nhiều Thầy Cô và đồng nghiệp ở các Trường khác, các bạn bè, các nghiên cứu sinh
khác trong việc chia sẻ tài liệu, kinh nghiệm, kiến thức và thông tin; Tôi cũng được nhiều tổ
chức, cá nhân khác nhiệt tình trong việc cung cấp các nguồn tài liệu có giá trị. Không biết
nói gì hơn, Tôi xin gởi lời cảm ơn chân thành đến tất cả.
Cuối cùng, Tôi không thể hoàn thành luận án nếu không có sự đồng hành, động viên
và chia sẻ của những người thân trong gia đình, đặc biệt là chồng, con và ba má Tôi, đã
luôn bên cạnh, giúp đỡ, tạo điều kiện tốt nhất để Tôi có đủ nghị lực và sự tập trung để hoàn
thành luận án.
Một lần nữa xin gởi lời tri ân và kính chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công đến
tất cả mọi người.
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 02 năm 2015
Nghiên cứu sinh
Lê Thị Mỹ Hạnh
iii
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các hình vẽ, sơ đồ
MỞ ĐẦU …………………………………………………………………………………………………………….....1
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU…. .................................... 5
1.1 CÁC NGHIÊN CỨU NƯỚC NGOÀI LIÊN QUAN ĐẾN TTTC VÀ MINH BẠCH ................. 5
1.1.1 Nội dung các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài luận án ................................... 5
1.1.2 Đánh giá chung về những nghiên cứu đã thực hiện ở nước ngoài về TTTC và minh
bạch TTTC ............................................................................................................................. 11
1.2 CÁC NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC LIÊN QUAN ĐẾN TTTC VÀ MINH BẠCH ............. 13
1.2.1 Nội dung các nghiên cứu trước có liên quan đến đề tài luận án ................................. 13
1.2.2 Đánh giá chung về những nghiên cứu đã thực hiện trong nước về TTTC, minh bạch
thông tin và minh bạch TTTC .................................................................................... 17
1.3 KHE HỔNG TRONG NGHIÊN CỨU VỀ MINH BẠCH TTTC CỦA CÁC TÁC GIẢ
TRONG/NGOÀI NƯỚC VÀ ĐỊNH HƯỚNG NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN ................... 18
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................................................ 20
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ TTTC, MINH BẠCH TTTC CỦA CÁC CTNY …….21
2.1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TTTC VÀ MINH BẠCH TTTC ............................................ 21
2.1.1 Khái niệm TTTC....................................................................................................... 21
2.1.2 Khái niệm minh bạch TTTC và tầm quan trọng của minh bạch TTTC ............ 21
2.1.2.1 Khái niệm minh bạch TTTC .................................................................................. 21
2.1.2.2 Tầm quan trọng của minh bạch TTTC ................................................................... 24
2.1.3 Nội dung của TTTC và các hình thức chuyển tải đến người sử dụng thông tin ....... 26
2.1.3.1 Nội dung của TTTC công bố ................................................................................ 26
2.1.3.2 Các hình thức chuyển tải TTTC đến người sử dụng thông tin ............................. 27
2.1.4 Tiêu chuẩn đánh giá và đo lường mức độ minh bạch TTTC ............................... 29
2.1.4.1 Tiêu chuẩn đánh giá mức độ minh bạch TTTC ..................................................... 29
2.1.4.2 Đo lường mức độ minh bạch TTTC ...................................................................... 32
2.1.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến tính minh bạch TTTC của các CTNY .................... 34
2.2 MINH BẠCH TTTC CỦA CÁC CTNY TRÊN TTCK Ở MỘT SỐ QUỐC GIA VÀ
BÀI HỌC KINH NGHIỆM Ở VIỆT NAM.......................................................................................... 37
2.2.1 Minh bạch TTTC của các CTNY trên TTCK Thái Lan ............................................. 37
2.2.2 Minh bạch TTTC của các CTNY trên TTCK Hồng Kông ......................................... 40
2.2.3 Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ........................................................................... 41