- Trang Chủ
- Luận Văn - Báo Cáo
- Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu phân tích tài chính trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Xem mẫu
- bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
TR¦êNG §¹I HäC KINH TÕ QUèC D¢N
***
nguyÔn thÞ quyªn
HOÀN THI N H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH TRONG CÔNG TY C PH N NIÊM Y T
TRÊN TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM
Chuyên ngành: K toán (K toán,Ki m toán và Phân tích)
Mã s : 62.34.30.10
LuËn ¸n tiÕn sü kinh tÕ
Ng−êi h−íng dÉn khoa häc:
1. GS.TS. Nguy n Văn Công
2. PGS.TS. Ph m Th Bích Chi
Hµ Néi - n¨m 2012
- i
L I CAM ðOAN
Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các k t
qu nêu trong lu n án này là trung th c và chưa t ng ñư c ai công b trong
b tc công trình nào khác.
- ii
M CL C
L I CAM ðOAN
DANH M C CÁC CH VI T T T
DANH M C CÁC B NG, BI U ð
M ð U ...................................................................................................................1
CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ LU N V H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH
TÀI CHÍNH TRONG CÔNG TY C PH N NIÊM Y T TRÊN TH
TRƯ NG CH NG KHOÁN..............................................................................13
1.1 Phân tích tài chính và h th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p .13
1.1.1 Tài chính doanh nghi p và phân tích tài chính doanh nghi p ..................13
1.1.2 H th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p ..................................19
1.2 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t
trên th trư ng ch ng khoán ..................................................................................... 51
1.2.1 ð c ñi m công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán ...........51
1.2.2 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên
th trư ng ch ng khoán.........................................................................................52
1.3 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t
trên th trư ng ch ng khoán t i m t s nư c trên th gi i ............................... 57
1.3.1. T i th trư ng ch ng khoán Trung Qu c ..................................................57
1.3.2. T i th trư ng ch ng khoán Singapore......................................................63
1.3.3. T i th trư ng ch ng khoán Hàn Qu c .....................................................65
1.3.4. T i th trư ng ch ng khoán London (LSE) ..............................................68
1.3.5. T i th trư ng ch ng khoán M .................................................................70
1.3.6. Bài h c kinh nghi m cho Vi t Nam..........................................................76
K T LU N CHƯƠNG 1: ........................................................................................
- iii
CHƯƠNG 2: TH C TR NG H TH NG CH TIÊU PHÂN TÍCH TÀI
CHÍNH TRONG CÁC CÔNG TY C PH N NIÊM Y T TRÊN TH
TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM .......................................................78
2.1 T ng quan v th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và công ty c ph n
niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ................................................ 78
2.1.1 L ch s hình thành, phát tri n th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và công
ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam..............................78
2.1.2 ð c ñi m CTCP niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam..........83
2.2 Th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n
niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ................................................ 92
2.2.1 H th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên
th trư ng ch ng khoán Vi t Nam theo quy ñ nh c a pháp lu t........................92
2.2.2 Th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n
niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.............................................103
2.3 ðánh giá khái quát th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong
công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ............... 113
2.3.1 V ph m vi ph n ánh.................................................................................113
2.3.2 V s lư ng, tên g i, cách tính các ch tiêu trong t ng nhóm ................114
2.3.3. V công b ch tiêu phân tích tài chính ...................................................115
K T LU N CHƯƠNG 2 .................................................................................... 116
CHƯƠNG 3: QUAN ðI M VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N H TH NG
CH TIÊU PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH TRONG CÔNG TY C PH N
NIÊM Y T TRÊN TH TRƯ NG CH NG KHOÁN VI T NAM......... 117
3.1 Quan ñi m hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công
ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.......................... 117
3.1.1 Ch tiêu phân tích tài chính ph i th hi n tính công khai, minh b ch cho
t t c các ñ i tư ng quan tâm.............................................................................117
3.1.2 Ch tiêu phân tích tài chính ph i ñơn gi n, d hi u .................................118
- iv
3.2 Gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong công ty
c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam .............................. 118
3.2.1. Hoàn thi n phân h ch tiêu s d ng ñ ñánh giá khái quát tình hình tài
chính.....................................................................................................................118
3.2.2 Hoàn thi n phân h ch tiêu s d ng ñ phân tích tài chính chuyên sâu128
3.3 ði u ki n ñ th c hi n các gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân
tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán
Vi t Nam ..................................................................................................................... 149
3.3.1 V phía công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t
Nam .....................................................................................................................150
3.3.2 V phía U ban Ch ng khoán Nhà nư c.................................................151
3.3.3 V phía các s giao d ch ch ng khoán.....................................................154
K T LU N CHƯƠNG 3 .................................................................................. 156
K T LU N.......................................................................................................... 157
DANH M C CÔNG TRÌNH ðà CÔNG B C A TÁC GI
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
PH L C
- v
DANH M C CÁC CH VI T T T
Ch vi t t t ð y ñ ti ng Vi t
CTQLQðTCK Công ty qu n lý Qu ñ u tư ch ng khoán
CTðTCK Công ty ñ u tư ch ng khoán
CTNY Công ty niêm y t
NXB Nhà xu t b n
SGDCK S Giao d ch ch ng khoán
SGDCK HN S Giao d ch ch ng khoán Hà N i
SGDCK TPHCM S Giao d ch ch ng khoán Thành ph H Chí Minh
TTLKCK Trung tâm Lưu ký Ch ng khoán
TTCK Th trư ng ch ng khoán
TTCKVN Th trư ng ch ng khoán Vi t Nam
UBCKNN y ban Ch ng khoán Nhà nư c
- vi
DANH M C CÁC B NG VÀ BI U ð
Danh m c b ng
B ng 1.1: T ng h p danh m c h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các
công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán .................................. 54
B ng 1.2: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n
niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Trung Qu c ........................................ 59
B ng 1.3: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm
y t trên th trư ng ch ng khoán Singapore..................................................... 64
B ng 1.4: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm
y t trên th trư ng ch ng khoán Hàn Qu c .................................................... 66
B ng 1.5: Danh m c các ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n niêm
y t trên th trư ng ch ng khoán Luân ñôn...................................................... 69
B ng 2.1: Danh m c công ty c ph n niêm y t theo th i gian trên th trư ng
ch ng khoán Vi t Nam ñ n 2010.................................................................... 87
B ng 2.2: H th ng ch tiêu phân tích tài chính ch y u c a công ty c ph n
niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ............................................ 93
B ng 3.1- B ng ñánh giá khái quát tình hình huy ñ ng v n ........................ 120
B ng 3.2- B ng ñánh giá khái quát m c ñ ñ c l p tài chính ..................... 121
B ng 3.3 -B ng ñánh giá khái quát kh năng thanh toán ............................ 124
B ng 3.4- B ng ñánh giá khái quát kh năng sinh l i .................................. 126
B ng 3.5 - H th ng ch tiêu ñánh giá khái quát tình hình tài chính ........... 127
B ng 3.6 - B ng phân tích cơ c u tài s n c a công ty c ph n niêm y t...... 130
B ng 3.7 - B ng phân tích cơ c u ngu n v n c a công ty c ph n niêm y t131
B ng 3.8 - B ng phân tích m i quan h tài s n và ngu n v n...................... 133
B ng 3.9 – Các tr ng thái c a ñòn b y tài chính .......................................... 135
B ng 3.10 - Phân tích bi n ñ ng ñòn b y tài chính ...................................... 135
- vii
B ng 3.11 – Phân tích ñ nh y các ñòn b y ................................................. 137
B ng 3.12 - B ng phân tích cân b ng tài chính theo m c ñ n ñ nh .......... 139
ngu n tài tr .................................................................................................. 139
B ng 3.13 – Phân tích r i ro thanh toán........................................................ 140
B ng 3.14 - B ng phân tích tình hình thanh toán c a CTCP niêm y t......... 143
B ng 3.15 - B ng phân tích t c ñ thanh toán.............................................. 145
B ng 3.16 - B ng phân tích kh năng thanh toán theo th i gian .................. 147
Danh m c bi u ñ :
Bi u ñ 2.1: S lư ng công ty c ph n niêm y t trên HOSE và HASTC giai
ño n 2000- 2010 .............................................................................................................. 84
Bi u ñ 2.2: S lư ng công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán
Vi t Nam giai ño n 2000- 2010 .................................................................................. 84
- 1
M ð U
1. Tính c p thi t c a ñ tài nghiên c u
Th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ñang tr i qua giai ño n tr m l ng,
suy s p và xu ng d c nghiêm tr ng. Ni m tin c a nhà ñ u tư vào th trư ng
ñang d n c n ki t khi n cho dòng v n ñ vào th trư ng ngày m t khan hi m.
Th trư ng ch ng khoán gi m ñi m liên t c, th m chí nhi u c phi u s p m t
h t giá tr nên các doanh nghi p không th huy ñ ng v n t vi c bán c phi u.
ð ng th i, do ch trương th t ch t ti n t ñi kèm v i tình tr ng lãi su t cao
khi n các doanh nghi p không th vay v n ñ duy trì các ho t ñ ng s n xu t
hàng hóa. Giao d ch c a th trư ng ch ng khoán hi n nay ñư c xem là giai
ño n khó khăn nh t k t năm 2006, th m chí là giai ño n khó khăn nh t t
lúc thành l p ñ n nay. Th c tr ng ñó ñang ph n nh nh ng khó khăn chung
c a n n kinh t và quan tr ng hơn, ñang th hi n t t c ph n ng c a nhà ñ u
tư ñ i v i nh ng y u kém, b t c p b n thân th trư ng.
Bên c nh các nguyên nhân tác ñ ng ñ n th trư ng ch ng khoán như s
th t ch t ti n t c a Chính ph và suy gi m tăng trư ng tín d ng, m t nguyên
nhân không kém ph n quan tr ng d n ñ n tình tr ng trì tr c a th trư ng
ch ng khoán là do thông tin tài chính mà các công ty công b thi u s minh
b ch và l ch l c so v i th c t di n ra t i doanh nghi p, làm gi m và làm m t
lòng tin c a công chúng và nhà ñ u tư. Thêm vào ñó là s hi u bi t và s
d ng các ch s , các phương pháp phân tích tài chính c a các nhà ñ u tư còn
h n ch mà ch y u ch t p trung các nhà ñ u tư chuyên nghi p, các nhà
ñ u tư có t ch c. Vi c v n d ng các phương pháp phân tích tài chính ñ ñ u
tư th c s là m t s c n thi t. B i nó giúp th trư ng tài chính nói chung và
th trư ng ch ng khoán nói riêng phát tri n chuyên nghi p và n ñ nh.
- 2
Ch t lư ng thông tin nói chung và ch t lư ng thông tin tài chính nói
riêng c a các doanh nghi p niêm y t công b trên th trư ng ch ng khoán là
v n ñ th i s h u h t các qu c gia trên th gi i. T i các qu c gia có th
trư ng ch ng khoán phát tri n, v n ñ này thu hút s quan tâm c a c gi i
nghiên c u cũng như các nhà ho ch ñ nh chính sách và các nhà th c hành k
toán. Các nghiên c u này thư ng chú tr ng ñ n các khía c nh khác nhau c a
thông tin công b như: Tính h u ích c a thông tin công b , các y u t mang
tính so sánh c a thông tin công b , m c ñ ñáp ng thông tin c a các ñ i
tư ng s d ng, ñ tin c y c a thông tin công b . Các ch tiêu phân tích tài
chính là phương ti n th hi n rõ ràng và hi u qu nh t th c tr ng c a m t
th c th kinh t . Trong khi ñó th trư ng ch ng khoán l i là m t kênh huy
ñ ng v n l n nh t c a các doanh nghi p và cho toàn b n n kinh t . ð th
trư ng ch ng khoán có th “b t m ch” ñư c n n kinh t thì b n thân n n kinh
t ph i cung c p nh ng thông tin thi t th c. ð th trư ng ch ng khoán th c
s là “hàn th bi u” và là kênh h tr ñ c l c cho n n kinh t thì yêu c u t t
y u ñ i v i các thông tin kinh t , tài chính ph i ñư c cung c p ñ y ñ , rõ ràng
và trung th c, trong ñó các ch s phân tích y u t quan tr ng nh t.
các n n kinh t phát tri n, h th ng ch tiêu tài chính là các con s
bi t nói, bi t bi u c m v th c tr ng tài chính c a các công ty. M i ñ i tư ng
quan tâm, t nhà làm chính sách, nhà ñ u tư ñ n ngư i lao ñ ng ñ u tìm th y
cái mình c n (ho c ñư c các chuyên gia tài chính ch cho cái mình nên bi t)
trong h th ng ch tiêu này.
Không ch d ng l i góc ñ nghiên c u, vi c công b thông tin trên th
trư ng ch ng khoán cũng ñư c các qu c gia qui ñ nh nghiêm ng t. T i th
trư ng ch ng khoán H ng Kông, London (LSE), Singapore, Nasdaq và Nyse
(M ), các công ty niêm y t bu c ph i công b các thông tin liên quan như:
Th i gian ho t ñ ng, qui mô v n, quy n s h u c ph n, hi u qu ho t ñ ng,
- 3
... Ngoài ra, tùy thu c vào t ng s giao d ch ch ng khoán m i qu c gia, các
công ty niêm y t còn bu c ph i công b các ch tiêu khác như: Các ch s tài
chính ch y u, cơ c u tài s n và ngu n v n, các giao d ch kinh doanh trong 3
năm g n nh t, s nhà ñ u tư t i thi u, ...
Cùng v i s phát tri n m nh m c a th trư ng ch ng khoán, yêu c u
v minh b ch, công khai thông tin v th trư ng, v các t ch c niêm y t cũng
ñư c quan tâm ñáng k không nh ng t các nhà ñ u tư mà còn t nh ng nhà
khoa h c, nhà nghiên c u, nhà qu n lý. Tuy nhiên, s lư ng công trình nghiên
c u liên quan ñ n thông tin công b trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam -
trong ñó có thông tin phân tích tài chính - không nhi u, ch y u m i d ng l i
m c các thông tin chung (ph n ánh trong các giáo trình, tài li u gi ng d y,
tài li u tham kh o) hay nh ng thông tin g n v i t ng doanh nghi p c th
(ph n ánh trong m t s lu n văn th c sĩ).
Tóm l i, tính ñ n th i ñi m hi n nay (tháng 02/2012), có th kh ng
ñ nh Vi t Nam chưa có m t công trình nghiên c u nào mang tính toàn di n,
ñ y ñ , chuyên sâu và gi i quy t m t cách ñ ng b các v n ñ v h th ng
thông tin phân tích tài chính công b c a các công ty niêm y t trên th trư ng
ch ng khoán Vi t Nam. Ph n l n các công trình m i ch d ng l i m t ph n
nh thông tin như các nghiên c u v báo cáo tài chính, v hi u qu kinh
doanh, v cơ c u tài s n, ngu n v n, v tình hình tài chính, ... c a các doanh
nghi p, trong ñó có công ty niêm y t. Chính vì v y, vi c nghiên c u nh m
hoàn thi n h th ng thông tin phân tích tài chính công b công khai c a các
công ty niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam là m t yêu c u mang
tính c p bách, có ý nghĩa c v m t lý lu n và th c ti n, th c s c n thi t ñ
giúp th trư ng ch ng khoán Vi t Nam phát tri n ñúng hư ng, ñ m b o tính
công khai minh b ch c a th trư ng
- 4
M t khác, Vi t Nam là m t n n kinh t ñang chuy n ñ i sang n n kinh
t th trư ng. Th ch nói chung và th ch k toán tài chính nói riêng chưa ñ
m nh ñ t o l p m t n n tài chính hi u qu trên cơ s thông tin xác th c và
minh b ch. S lư ng doanh nghi p niêm y t trên th trư ng ch ng khoán
cũng ch m i nhi u lên trong m t năm tr l i ñây. Thông tin công b , ñ c bi t
là các thông tin phân tích tài chính còn tương ñ i nghèo nàn, không thi t th c,
mang n ng tính hình th c. Chính vì v y, vi c hoàn thi n h th ng các ch tiêu
phân tích tài chính ngay t ñ u s giúp th trư ng phát tri n ñúng hư ng,
tránh r i ro cho các ñ i tư ng có liên quan và n n kinh t . Qua ñó góp ph n
xây d ng n n tài chính qu c gia hi n ñ i, h i nh p vào n n tài chính th gi i.
Xu t phát t vai trò, nhu c u khách quan và ch quan liên quan ñ n các
ch tiêu phân tích tài chính, sau m t th i gian nghiên c u, tác gi l a ch n ñ
tài: ’’Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các công ty c
ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam” làm lu n án ti n s
kinh t c a mình.
2. M c ñích nghiên c u c a ñ tài nghiên c u
Trên cơ s nghiên c u m t cách khoa h c và h th ng v h th ng ch tiêu
phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t, lu n án hư ng t i các m c
ñích c th sau ñây:
- Làm rõ b n ch t và ch c năng c a tài chính và phân tích tài chính doanh
nghi p;
- Ch rõ nguyên t c xây d ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh
nghi p;
- Nêu rõ quan ñi m v h th ng ch tiêu phân tích tài chính doanh nghi p
và công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán;
- 5
- Trình bày và phân tích sâu s c th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài
chính áp d ng trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán
Vi t Nam theo quy ñ nh áp d ng và th c t v n d ng t i các công ty;
- ðánh giá th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính công khai trong
công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam;
- Ch rõ quan ñi m hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính công
khai trong công ty c ph n niêm y t th trư ng ch ng khoán Vi t Nam;
- ð xu t các gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính
công khai trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t
Nam và ñi u ki n th c hi n gi i pháp.
3. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án
ð i tư ng nghiên c u c a lu n án là các v n ñ lý lu n và th c ti n v
h th ng ch tiêu phân tích tài chính công b công khai trong công ty c ph n
niêm y t cùng v i quan ñi m và gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân
tích tài chính công b công khai c a công ty c ph n niêm y t trên th trư ng
ch ng khoán Vi t Nam nh m b o ñ m tính công khai minh b ch c a thông tin
tài chính công b , góp ph n c ng c và lành m nh hóa th trư ng ch ng
khoán, ñưa th trư ng ch ng khoán Vi t Nam ñi vào n ñ nh, ñúng hư ng và
h i nh p.
Ph m vi nghiên c u c a ñ tài ñư c gi i h n nh ng ch tiêu phân tích
tài chính trong các công ty c ph n niêm y t phi tài chính ñã ñư c công b
công khai trên th trư ng ch ng khoán t p trung Vi t Nam. ðây là nh ng
thông tin có ñ tin c y cao, ñã ñư c th m ñ nh, ki m tra và ñư c các công ty
c ph n niêm y t công b theo quy ñ nh c a pháp lu t. S li u minh h a th c
t ñư c l y m t s ngành ñi n hình như: b t ñ ng s n, dư c ph m, s n xu t
và ch bi n th c ph m là nh ng ngành ñang thu hút s ñ u tư m nh (b t ñ ng
- 6
s n, dư c ph m) và ngành có l i th so sánh tuy t ñ i cao c a Vi t Nam (s n
xu t và ch bi n th c ph m). Trong t ng ngành, d a vào qui mô v n, vào th i
gian tham gia th trư ng ch ng khoán và d a vào tình hình công b các thông
tin phân tích tài chính nói riêng và các thông tin khác nói chung, lu n án ti n
hành kh o sát m t s công ty mang tính ñ i di n.
ð i v i ngành b t ñ ng s n, lu n án kh o sát m t s công ty như: Công
ty C ph n Vincom (mã ch ng khoán VIC, v n ñi u l 1.996.272.380.000 ñ);
Công ty C ph n Phát tri n Nhà Th ð c (mã ch ng khoán TDH, v n ñi u l
378.750.000.000 ñ); Công ty C ph n Phát tri n ðô th Kinh B c (mã ch ng
khoán KBC, v n ñi u l 1.991.243.300.000); Công ty C ph n Phát tri n ðô
th T Liêm (mã ch ng khoán NTL, v n ñi u l 164.000.000.000 ñ), Công ty
C ph n Phát tri n Nhà Bà R a- Vũng Tàu (mã ch ng khoán HDC, v n ñi u
l 81.280.000.000 ñ), Công ty C ph n xây d ng s 3 (mã ch ng khoán VC3,
v n ñi u l 70.960.200.000 ñ).
ð i v i ngành dư c ph m, lu n án ti n hành kh o sát m t sô công ty
ñ i di n như: Công ty C ph n Dư c H u Giang (mã ch ng khoán DHG, v n
ñi u l 269.129.620.000 ñ); Công ty C ph n Xu t nh p Kh u Y t Domesco
(mã ch ng khoán DMC, v n ñi u l 178.093.360.000 ñ); Công ty C ph n
Traphaco (mã ch ng khoán TRA, v n ñi u l 122.377.290.000 ñ); Công ty
C ph n Dư c Thú y Cai L y (mã ch ng khoán MKV, v n ñi u l
10.600.000.000 ñ); Công ty C ph n Dư c ph m OPC (mã ch ng khoán
OPC, v n ñi u l 81.900.000.000 ñ); Công ty C ph n Dư c ph m C u Long
(mã ch ng khoán DCL, v n ñi u l 99.136.920.000 ñ).
ð i v i ngành s n xu t và ch bi n th c ph m, lu n án ti n hành kh o
sát các công ty: Công ty C ph n Th y s n Mekong (mã ch ng khoán AAM,
v n ñi u l 113.398.640.000 ñ); Công ty C ph n Nam Vi t (mã ch ng khoán
- 7
ANV, v n ñi u l 660.000.000.000 ñ); Công ty C ph n S a Vi t Nam (mã
ch ng khoán VNM, v n ñi u l 3.530.721.200.000); Công ty C ph n Ch
bi n Th y s n Xu t kh u Ngô Quy n (mã ch ng khoán NGC, v n ñi u l
12.000.000.000 ñ); Công ty C ph n Th c ph m Lâm ð ng (mã ch ng khoán
VDL, v n ñi u l 21.529.400.000 ñ); Công ty C ph n Bánh k o H i Hà (mã
ch ng khoán HHC, v n ñi u l 54.750.000.000 ñ).
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n án ñư c th c hi n d a trên n n t ng cơ s phương pháp lu n c a
ch nghĩa duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s , các nguyên lý c a ch nghĩa
Mác-Lênin, tư tư ng H Chí Minh và quán tri t các quan ñi m, ñ nh hư ng
phát tri n c a ð ng và Nhà nư c v phát tri n th trư ng ch ng khoán Vi t
Nam. ð ng th i, lu n án còn k t h p s d ng các phương pháp nghiên c u
khoa h c c a phân tích kinh doanh, phân t th ng kê, tư duy logic, x lý h
th ng và các phương pháp toán h c, phương pháp ñ i chi u, phương pháp
trình bày, ñánh giá các v n ñ liên quan ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài
chính c a công ty c ph n niêm y t.
ð có căn c tin c y cho vi c th c hi n ñ tài, lu n án ñã ti n hành thu
th p các ngu n thông tin sau:
- Ngu n d li u th c p:
Lu n án s d ng ngu n d li u thu th p tr c ti p t i phòng (ban) k
ho ch tài chính, phòng (ban) k ho ch th ng kê, các báo cáo tài chính gi a
niên ñ , báo cáo ki m toán, báo cáo ban ki m soát, báo cáo c a h i ñ ng qu n
tr , báo cáo c a ban giám ñ c, báo cáo tài chính năm (ñã ñư c ki m toán), b n
cáo b ch. ð ng th i, lu n án còn s d ng các thông tin tài chính công b b t
thư ng, các phân tích tài chính c a công ty ch ng khoán, các chuyên gia phân
tích. ðây là ngu n thông tin ch y u ph c v cho vi c th c hi n lu n án.
- 8
- Ngu n d li u sơ c p:
Lu n án ti n hành thu th p ý ki n t các cá nhân thông qua phi u ñi u
tra. ð i tư ng ñi u tra g m: các nhà ñ u tư trên th trư ng ch ng khoán Vi t
Nam và các chuyên gia có kinh nghi m v tài chính, k toán, ki m toán, phân
tích, tư v n ñ u tư.
5. D ki n nh ng ñóng góp c a ñ tài
K t qu nghiên c u c a lu n án s có nh ng ñóng góp khoa h c sau:
- V lý lu n: H th ng hóa và ñưa ra quan ñi m ñánh giá v h th ng ch
tiêu phân tích tài chính áp d ng trong các doanh nghi p nói chung và các
công ty c ph n niêm y t nói riêng. Nh ng ñánh giá này s giúp các nhà
nghiên c u; các nhà khoa h c tài chính; các cơ quan hành chính ho ch ñ nh
chính sách, ch ñ ; gi ng viên, sinh viên kinh t …có ngu n tài li u tham kh o
h u ích cho công vi c c a mình.
- V phương di n th c ti n: Trình bày, phân tích và ñánh giá h th ng ch
tiêu phân tích tài chính trong các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng
ch ng khoán Vi t Nam theo quy ñ nh chung c a h th ng pháp lu t cũng như
s v n d ng t i các công ty. T ñó ñưa ra gi i pháp ñ hoàn thi n h th ng ch
tiêu phân tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t công b công khai
trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam và các ñi u ki n ñ th c hi n gi i
pháp. Nh ng gi i pháp này không nh ng giúp cho các nhà ñ u tư có căn c
tin c y, khoa h c ñ ra quy t ñ nh ñ u tư; các nhà qu n lý d dàng ñánh giá
ñư c th c tr ng tài chính, k t qu và hi u qu kinh doanh c a công ty mà còn
góp ph n quan tr ng ñ lành m nh hóa th trư ng tài chính, ñi u ch nh th
trư ng ch ng khoán vi t nam ñi ñúng hư ng, ñúng b n ch t nh m phát huy
tính tích c c cũng như vai trò c a th trư ng ch ng khoán ñ i v i s phát
tri n c a n n kinh t .
- 9
6. T ng quan v các công trình ñã nghiên c u liên quan ñ n ñ tài
Thông tin nói chung và thông tin phân tích tài chính nói riêng c a các
doanh nghi p niêm y t trên th trư ng ch ng khoán là v n ñ mang tính th i
s , thu hút s quan tâm c a c gi i nghiên c u cũng như các nhà ho ch ñ nh
chính sách và các nhà th c hành. H th ng ch tiêu phân tích tài chính là v n
ñ có ý nghĩa c v th c ti n và lý lu n cao. Do v y ñã có r t nhi u các công
trình nghiên c u ñ c p ñ n. M i m t công trình nghiên c u hay m i m t tác
gi có m t cách nhìn nh n v h th ng ch tiêu phân tích tài chính khác nhau.
Sau ñây chúng tôi ti n hành khái quát m t s nghiên c u chính trong và
ngoài nư c liên quan ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính.
V phía các nghiên c u trong nư c, có th k ñ n các công trình ch
y u ñã công b sau ñây:
- TS. Nghiêm Văn L i v i công trình “Hoàn thi n h th ng báo cáo tài
chính nh m cung c p thông tin ph c v cho phân tích tài chính doanh nghi p
Vi t Nam” (năm 2003) nghiên c u v cơ s d li u ph c v cho phân tích
tài chính doanh nghi p.
- PGS. TS. Nguy n Năng Phúc và c ng s (PGS. TS. Nghiêm Văn
L i, TS. Nguy n Ng c Quang) trong công trình “Phân tích tài chính công ty
c ph n” (năm 2006) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong
công ty c ph n, các phương pháp phân tích và quy trình áp d ng.
- NCS. Nguy n Tr ng Cơ trong lu n án ti n sĩ v i ñ tài “Hoàn thi n
h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong doanh nghi p c ph n phi tài chính
Vi t Nam” (năm 1999) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính
trong các công ty c ph n phi tài chính Vi t Nam.
- NCS Nguy n Ng c Quang trong lu n án ti n sĩ v i ñ tài “Hoàn
thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các doanh nghi p xây d ng
- 10
Vi t Nam” (năm 2002) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong
các doanh nghi p xây d ng Vi t Nam.
- NCS. Tr n Th Minh Hương trong lu n án ti n sĩ v i ñ tài “Hoàn
thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính t i T ng công ty Hàng không Vi t
Nam” (năm 2008) ñ c p ñ n h th ng ch tiêu phân tích tài chính t i T ng
Công ty Hàng không Vi t Nam.
- PGS. TS Nguy n Văn Công và c ng s (TS. Nguy n Năng Phúc, TS.
Tr n Quý Liên) v i công trình “L p ñ c, ki m tra và phân tích báo cáo tài
chính” (năm 2002). Trong tác ph m này, các tác gi ñã ñ c p ñ n n i dung,
phương pháp l p báo cáo tài chính và n i dung phân tích các ch s tài chính.
- TS Ngô Th Chi, TS ðoàn Xuân Tiên, TS Vương ðình Hu trong
công trình “K toán, ki m toán và phân tích tài chính doanh nghi p” (1995)
ñ c p ñ n n i dung, các ch tiêu tài chính phân tích báo cáo tài chính.
- V.v…
ð i v i các nghiên c u ngoài nư c có liên quan ñ n h th ng thông tin
phân tích tài chính, có th ñ c p ñ n các công trình ch y u sau ñây:
- GS. Josette Peyrard trong công trình “Qu n tr tài chính doanh
nghi p” (năm 1994) ñ c p ñ n vai trò, n i dung qu n lý tài chính, phân tích
tài chính, cơ s d li u, phương pháp phân tích.
- Tác gi Frazier và c ng s trong tác ph m “A methodology for the
analysis of narrative accounting disclosures” tác gi Tennyson và c ng s
trong tác ph m “Assessing the information content of narrative disclosures in
explaining bankruptcy” ñã nh n m nh tính h u ích c a thông tin công b .
Theo ñó, các tác gi này ñ c p ñ n vai trò c a thông tin công b liên quan
ñ n môi trư ng kinh doanh và vai trò quan tr ng c a thông tin công b trong
- 11
vi c c i thi n hình nh, c ng c lòng tin, t o l p môi trư ng và thu hút các
nhà ñ u tư. Trên cơ s phân tích nh ng ñi m m nh, ñi m y u trong thông tin
k toán công b cùng nh ng nhân t nh hư ng tr c ti p ñ n k t qu và hi u
qu ho t ñ ng c a doanh nghi p, các tác gi cũng ñã ñưa ra m t s g i ý thi t
th c nh m nâng cao ch t lư ng c a thông tin công b ñ i v i các nhà ñ u tư
trong và ngoài nư c1.
- Các tác gi Meek và Gray (1989); Meek và c ng s (1995); Zarzeski
(1996), Scholes và Clutterbuck (1998), Mitchell và c ng s (1997), Thomas
(1997), Bettman và Weitz (1983), Claham và Schwenk (1991), Salancik và
Meindl (1984) và ñ c bi t là Higgins và Bannister (1992), ... l i t p trung nêu
b t các y u t b t thư ng trên ph m vi qu c t c a các công ty niêm y t có tác
d ng so sánh, ch ng h n như doanh s bán hàng qu c t , ngu n g c c a các
nư c và vai trò văn hóa gi a các công ty ña qu c gia có nh hư ng ñ n thông
tin trong báo cáo thư ng niên. Các thông tin công b này mang tính so sánh
cao, góp ph n th a mãn thông tin cho ngư i s d ng2.
- Các tác gi Stephen Yan-Leung Cheung và Lynda Zhou (Trư ng ð i
h c HongKong), J.Thomas Connelly và Piman Limpaphayom (Trư ng ð i
h c Chulalongkorn, Thái Lan) trong công trình “Determinants of Corporate
Disclosure and Transparency: Evidence from Hong Kong and Thailand”
(2007) khi ñ c p ñ n tính minh b ch c a thông tin công b ñã ñưa ra mô
hình nghiên c u t i Thái Lan và HongKong g m 9 ch tiêu (5 ch tiêu ph n
ánh tình hình tài chính và 4 ch tiêu ph n ánh m c ñ qu n tr doanh nghi p)3.
1
Frazier, K.B., Ingram, R.W. and Tennyson, B.M. (1984), “A methodology for the analysis of narrative
accounting disclosures”, Journal of Accounting Research.
2
Meek và Gray (1989), “Investigates theo extent to which the disclosure requirements are complied with or
exceeded by continental European companies”.
3
Cheung, Y.L., J.T. Connelly, P. Limpaphayom, and L. Zhou (2007), “Do Investors Really Value Corporate
Governance? Evidence From the Hong Kong Market,” Journal of International Financial Management and
Accounting, 18 (2), 86-122. Cheung., Y. L., J.T. Connelly., P. Limpaphayom and L. Zhou (2007),
- 12
Tóm l i, các công trình nghiên c u v phân tích tài chính c a các tác
gi trong và ngoài nư c ñã ñư c công b m c dù ñã ch rõ phương pháp, n i
dung, cách tính và ý nghĩa c a các ch tiêu phân tích tài chính trong các doanh
nghi p nói chung tuy nhiên chưa th c s ñi sâu nghiên c u v h th ng ch
tiêu phân tích tài chính cho các công ty c ph n niêm y t ch ng khoán trên th
trư ng ch ng khoán - trong ñó có th trư ng ch ng khoán Vi t Nam. Chính vì
v y, qua th i gian nghiên c u, tìm hi u, tác gi ñã quy t ñ nh ñi sâu nghiên
c u ñ hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính c a công ty c ph n
niêm y t công b công khai trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.
7. Gi i thi u b c c c a ñ tài
Lu n án v i tên g i "Hoàn thi n h th ng ch tiêu phân tích tài chính
trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam", ngoài
ph n m ñ u, k t lu n, danh m c tài li u tham kh o, ph l c, ..., ñư c chia
thành 3 chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong
các công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán.
Chương 2: Th c tr ng h th ng ch tiêu phân tích tài chính trong các
công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t Nam.
Chương 3: Quan ñi m và gi i pháp hoàn thi n h th ng ch tiêu phân
tích tài chính trong công ty c ph n niêm y t trên th trư ng ch ng khoán Vi t
Nam.
“Determinants of Corporate Disclosure and Transparency: Evidence from Hong Kong and Thailand”,
Controversies in International Corporate Responsibility, 3,313-342.
nguon tai.lieu . vn