Luận án Tiến sĩ Kinh tế chuyên ngành Tài chính Ngân hàng: Phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam

i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận án “Phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam” là công trình nghiên cứu độc lập của cá nhân tôi. Ngoài những thông tin thứ cấp có liên quan đến nghiên cứu đã được trích nguồn, toàn bộ kết quả trình bày trong luận án được rút ra từ việc phân tích nguồn dữ liệu tác giả thu được từ quá trình điều tra, phỏng vấn cá nhân. Tất cả dữ liệu được sử dụng trong luận án đều trung thực và nội dung luận án chưa từng được công bố trong bất cứ công trình nghiên cứu khác nào khác. Tác giả của luận án Nguyễn Thị Diệu Chi ii LỜI CẢM ƠN Luận án này được hoàn thành, trước hết, bằng sự nỗ lực và nghiêm túc trong nghiên cứu của Tác giả, nhưng không thể thiếu sự giúp đỡ, tư vấn nhiệt tình và trách nhiệm của rất nhiều người. Những sự giúp đỡ và tư vấn đó không chỉ hỗ trợ tác giả hoàn thành Luận án đúng tiến độ, mà còn rất hữu ích trên con đường nghiên cứu và giảng dạy sau này. Tác giả xin bày tỏ lời tri ân sâu sắc và lòng biết ơn chân thành tới: GS.TS. Phạm Quang Trung đã nhận lời hướng dẫn, chỉ bảo và định hướng nghiên cứu của Luận án. Ban Lãnh đạo, các thầy cô giáo của Viện Ngân hàng Tài chính, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã tạo điều kiện thuận lợi về thời gian và hỗ trợ nhiệt tình về chuyên môn để luận án được hoàn thành tốt hơn. Ban Lãnh đạo, các cán bộ thuộc Viện Đào tạo Sau đại học – Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã tạo điều kiện về các thủ tục hành chính và hướng dẫn quy trình thực hiện trong quá trình tác giả học và bảo vệ Luận án. Các cán bộ làm việc trong các tổ chức tài chính ngân hàng Việt Nam đã tham gia khảo sát để tác giả có những thông tin sát thực nhất về vấn đề nghiên cứu. Các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã đọc và đóng góp ý kiến để tác giả hoàn thành Luận án. Gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn giúp đỡ, chia sẻ, động viên, thông cảm và tạo mọi điều kiện hỗ trợ cho tác giả trong suốt thời gian thực hiện luận án. Nguyễn Thị Diệu Chi iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN................................................................................................................. ii MỤC LỤC.....................................................................................................................iii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT....................................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU............................................................................ xii PHẦN MỞ ĐẦU.............................................................................................................1 CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA LUẬN ÁN.......................................................9 1.1. Các công trình nghiên cứu trong nước.....................................................................9 1.2. Các công trình nghiên cứu nước ngoài...................................................................15 1.3. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................22 1.3.1. Tiếp cận vấn đề nghiên cứu.................................................................................22 1.3.2. Hệ thống dữ liệu..................................................................................................22 1.3.3. Phương pháp thu thập dữ liệu..............................................................................23 1.3.4. Phương pháp xử lý và phân tích dữ liệu..............................................................23 CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP TRONG LĨNH VỰC TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG.......................................................26 2.1. Tổng quan về lĩnh vực tài chính ngân hàng ...........................................................26 2.1.1. Lĩnh vực tài chính ngân hàng.............................................................................26 2.1.2. Một số tổ chức tài chính trung gian.....................................................................26 2.2. Hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng.....................31 2.2.1. Khái niệm hoạt động mua bán và sáp nhập.........................................................31 2.2.2. Hình thức mua bán và sáp nhập ..........................................................................35 2.2.3. Phương thức thực hiện mua bán và sáp nhập......................................................39 2.2.4. Quy trình thực hiện mua bán và sáp nhập...........................................................41 2.3. Phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng.....51 2.3.1. Khái niệm phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập.........................................51 2.3.2. Sự cần thiết phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng.......................................................................................................................51 2.3.3. Chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng..........................................................................................54 iv 2.4. Nhân tố ảnh hưởng tới hoạt động mua bán và sáp nhập lĩnh vực tài chính ngân hàng.......................................................................................................................57 2.4.1. Nhân tố ngoài doanh nghiệp................................................................................58 2.4.2. Nhân tố thuộc doanh nghiệp................................................................................61 CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP TRONG LĨNH VỰC TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG VIỆT NAM.................................................63 3.1. Khái quát về lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam............................................63 3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển.......................................................................63 3.1.2. Lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam thời gian qua .......................................67 3.2. Thực trạng hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam........................................................................................................................71 3.2.1. Giai đoạn từ trước 1997.......................................................................................71 3.2.1. Giai đoạn từ 1997 đến 2005 ................................................................................72 3.2.2. Giai đoạn từ 2005 đến 2007 ................................................................................74 3.2.3. Giai đoạn từ 2007 đến nay...................................................................................76 3.3. Đánh giá thực trạng phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam.......................................................................................85 3.3.1. Số lượng và giá trị thương vụ mua bán và sáp nhập...........................................85 3.3.2. Chất lượng các thương vụ mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam......................................................................................................90 3.3.3. Kết luận chung về thực trạng phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam.......................................................................100 CHƯƠNG 4. MỘT SỐ NHÓM ĐỀ XUẤT VÀ KHUYẾN NGHỊ NHẰM PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG MUA BÁN VÀ SÁP NHẬP TRONG LĨNH VỰC TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG VIỆT NAM ĐẾN NĂM 2020.......................................117 4.1. Triển vọng phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam....................................................................................................117 4.2. Một số nhóm đề xuất và khuyến nghị nhằm phát triển hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam .........................................122 4.2.1. Đề xuất đối với Nhà nước và các cơ quan chức năng.......................................122 4.2.1.1. Hoàn thiện thể chế và xây dựng khung pháp lý chuyên biệt cho hoạt động mua bán và sáp nhập....................................................................................................122 v 4.2.1.2. Nghiên cứu biên độ và thời gian tăng tỷ lệ sở hữu vốn cổ phần của các nhà đầu tư nước ngoài tại các tổ chức tài chính Việt Nam..........................................126 4.2.1.3. Phổ biến kiến thức về mua bán và sáp nhập và khuyến khích các tổ chức chủ động thực hiện M&A bằng nhiều hình thức.........................................................127 4.2.1.4. Ban hành quy trình chuẩn cho các thương vụ mua bán và sáp nhập tại thị trường Việt Nam................................................................................................130 4.2.1.5. Ban hành hướng dẫn cụ thể về công tác định giá hoạt động mua bán và sáp nhập ..................................................................................................................140 4.2.1.6. Ban hành các quy định bắt buộc về minh bạch trong công bố thông tin tài chính doanh nghiệp.................................................................................................144 4.2.1.7. Khuyến khích hình thành các tổ chức tư vấn hoạt động mua bán và sáp nhập chuyên nghiệp..............................................................................................................144 4.2.2. Đề xuất đối với các tổ chức tài chính ngân hàng...............................................145 4.2.2.1. Xây dựng chiến lược, kế hoạch, mục tiêu mua bán và sáp nhập cụ thể.........145 4.2.2.2. Tuân thủ chặt chẽ quy định về minh bạch và công bố thông thông tin..........146 4.2.2.3. Kết hợp chặt chẽ với các tổ chức tư vấn trong quá trình thực hiện mua bán và sáp nhập.......................................................................................................................146 4.2.2.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của doanh nghiệp................................148 4.2.3. Khuyến nghị đối với các cơ quan, ban ngành chức năng..................................149 4.2.3.1. Khuyến nghị chung.........................................................................................149 4.2.3.2. Khuyến nghị cụ thể.........................................................................................150 4.2.3.2.1. Đối với Nhà nước........................................................................................150 4.2.3.2.2. Đối với Bộ Tài chính...................................................................................152 4.2.3.2.3. Đối với Ngân hàng Nhà nước......................................................................153 4.2.3.2.4. Đối với Ủy ban chứng khoán Nhà nước......................................................154 KẾT LUẬN .................................................................................................................156 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CÓ LIÊN QUAN ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ.....................................................................................................................xiii DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... xiv PHỤ LỤC.................................................................................................................... xxi Phụ lục 1. Bảng khảo sát về hoạt động mua bán và sáp nhập trong lĩnh vực tài chính ngân hàng Việt Nam.................................................................................................... xxi ... - tailieumienphi.vn