Xem mẫu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC KINH TẾ TP HỒ CHÍ MINH

HỒ TUẤN VŨ

CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ HỮU HIỆU CỦA
HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG CÁC NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI VIỆT NAM

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ
Chuyên ngành: KẾ TOÁN
Mã ngành: 62.34.30.01

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. VÕ VĂN NHỊ

TP Hồ Chí Minh – Năm 2016

i

LỜI CAM ĐOAN

Bằng danh dự khoa học, tôi xin cam đoan luận án này do tôi thực hiện với
sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Võ Văn Nhị.
Trừ một số kết quả được công bố trong các bài báo và công trình do tôi
thực hiện thì tất cả số liệu và kết quả ở luận án này là trung thực, rõ ràng và chưa
được ai công bố trong các công trình khoa học.
Những nội dung từ các nguồn tài liệu khác được tôi kế thừa, tham khảo ở
trong luận án này đều được trích dẫn đầy đủ trong danh mục tài liệu tham khảo.

TÁC GIẢ LUẬN ÁN

HỒ TUẤN VŨ

ii

LỜI CẢM ƠN

Đầu tiên, tôi muốn gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, lãnh đạo Viện đào
tạo sau đại học, Ban chủ nhiệm khoa và quý giảng viên Khoa Kế toán, trường đại
học kinh tế TP Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện tốt nhất trong suốt quá trình
học tập, nghiên cứu và thực hiện và bảo vệ luận án các cấp.
Gửi lời cảm ơn sâu sắc đến nhà giáo ưu tú: PGS.TS. Võ Văn Nhị, người
hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đở, hướng dẫn tôi từ trong suốt quá trình học
tập và làm luận án.
Gửi lời cảm ơn tới sự hỗ trợ, đánh giá các ý kiến trong suốt quá trình khảo
sát và thu thập dữ liệu của các đơn vị: Lãnh đạo vụ chế độ kế toán và kiểm toán
(Bộ tài chính); Ngân hàng nhà nước; Hiệp hội ngân hàng; Hiệp hội kế toán và
kiểm toán Việt Nam; Hiệp hội kế toán viên công chứng Anh tại Việt Nam; Hiệp
hội kế toán viên công chứng Australia tại Việt Nam; Học viện ngân hàng, Trường
đại học ngân hàng Tp Hồ Chí Minh, Học viện tài chính, Đại học kinh tế Đà Nẵng,
Đại học Duy Tân, Đại học Đông Á; Tạp chí kế toán và kiểm toán; Tạp chí khoa
học và đào tạo ngân hàng (Học viện ngân hàng); Tạp chí ngân hàng (Ngân hàng
nhà nước); Ban lãnh đạo và nhân viên các ngân hàng thương mại Việt Nam
Gửi lời cảm ơn các Thầy, Cô trong hội đồng đánh giá luận án các cấp, đã
đóng góp nhiều ý kiến quý báu để luận án được hoàn chỉnh.
Cuối cùng, gửi lời cảm ơn đến tất cả các anh, chị em bạn bè, đồng nghiệp
và gia đình đã động viên, giúp đở để tôi hoàn thành được luận án.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN

HỒ TUẤN VŨ

iii

MỤC LỤC
Lời cam đoan.................................................................................................................i
Lời cảm ơn ....................................................................................................................ii
Mục lục..........................................................................................................................iii
Danh mục bảng..............................................................................................................viii
Danh mục hình vẽ .........................................................................................................ix
Danh mục các chữ viết tắt .............................................................................................xi
PHẦN MỞ ĐẦU ..........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................................2
3. Câu hỏi nghiên cứu ...................................................................................................3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.............................................................................3
5. Phương pháp nghiên cứu...........................................................................................4
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án ...............................................................4
7. Kết cấu của luận án ...................................................................................................5
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN.............................7
1.1. Các nghiên cứu công bố ở nước ngoài ..........................................................7
1.1.1. Các nghiên cứu về hệ thống kiểm soát nội bộ ...........................................7
1.1.2. Các nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến sự hữu hiệu của
HTKSNB.....................................................................................................12
1.2. Các nghiên cứu công bố trong nước...............................................................23
1.2.1. Các nghiên cứu liên quan đến lý luận về kiểm soát nội bộ ........................23
1.2.2. Các nghiên cứu về KSNB tại các đơn vị cụ thể .........................................25
1.2.3. Nghiên cứu hệ thống KSNB trong các ngân hàng thương mại ..................28
1.3. Một số nhận xét về các công trình nghiên cứu ..............................................31
1.3.1. Đối với các công trình nghiên cứu nước ngoài ..........................................31
1.3.2. Đối với các công trình nghiên cứu trong nước...........................................32
1.4. Khe hổng nghiên cứu và định hướng nghiên cứu của tác giả......................32

iv
1.4.1. Xác định khe hổng nghiên cứu ...................................................................32
1.4.2. Định hướng nghiên cứu của tác giả............................................................33
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1............................................................................................34
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU.....................35
2.1. Một số vấn đề chung về hệ thống kiểm soát nội bộ và sự hữu hiệu của
hệ thống kiểm soát nội bộ .............................................................................35
2.1.1. Hệ thống kiểm soát nội bộ..........................................................................35
2.1.2. Sự hữu hiệu của hệ thống kiểm soát nội bộ................................................40
2.1.3. Báo cáo của BASEL về hệ thống KSNB ...................................................42
2.2. Các lý thuyết nền có liên quan........................................................................46
2.2.1. Lý thuyết lập quy (regulatory theory).........................................................46
2.2.2. Lý thuyết ủy nhiệm (Agency theory) .........................................................47
2.2.3. Lý thuyết thể chế (institutional theory).......................................................48
2.2.4. Lý thuyết bất định của các tổ chức (Contingency theory of
Organizations) ............................................................................................49
2.2.5. Lý thuyết về tâm lý học xã hội của tổ chức (Social psychology of
organization theory)....................................................................................50
2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự hữu hiệu của hệ thống KSNB ....................51
2.3.1. Môi trường kiểm soát .................................................................................51
2.3.2. Đánh giá rủi ro...........................................................................................53
2.3.3. Hoạt động kiểm soát ...................................................................................55
2.3.4. Thông tin và truyền thông ..........................................................................57
2.3.5. Giám sát......................................................................................................58
2.3.6. Thể chế chính trị .........................................................................................62
2.3.7. Lợi ích nhóm ..............................................................................................64
2.4. Mô hình nghiên cứu đề xuất và giả thuyết nghiên cứu ................................66
2.4.1. Mô hình nghiên cứu....................................................................................66
2.4.2. Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................68
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2............................................................................................69

nguon tai.lieu . vn