Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
NGUYỄN THỊ HẰNG NGA
PH¸T TRIÓN N¡NG LùC T¦ DUY LOGIC CHO HäC SINH
B»NG BµI TËP TO¸N TRONG D¹Y HäC PHÇN DI TRUYÒN HäC
SINH HäC 12 TRUNG HäC PHæ THåNG
Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Sinh học
Mã số
: 62 14 01 11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣỡng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. LÊ ĐÌNH TRUNG
2. PGS.TS. TRỊNH NGUYÊN GIAO
HÀ NỘI – 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, các kết quả trong luận án này là trung thực và chưa từng công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Hằng Nga
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình hoàn thành luận án này, tôi đã nhận được những giúp đỡ vô
cùng quý báu của các tập thể và cá nhân.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy hướng dẫn khoa học: PGS.
TS. Lê Đình Trung và PGS.TS. Trịnh Nguyên Giao những người đã tận tâm giúp
đỡ, hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể bộ môn Phương pháp dạy học, Khoa
Sinh học, Phòng Sau đại học, Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã
tạo mọi điều kiện cho tôi được học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành các ơn các trường THPT và các giáo viên, học sinh
tham gia thực nghiệm sư phạm đã tham gia nghiên cứu để hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã luôn
động viên khích lệ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Hằng Nga
DANH MỤC NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT
TT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
1.
BT
Bài tập
2.
BTT
Bài tập toán
3.
BTTSH
Bài tập toán sinh học
4.
ĐC
Đối chứng
5.
DH
Dạy học
6.
DTH
Di truyền học
7.
ĐTB
Điểm trung bình
8.
GV
Giáo viên
9.
HS
Học sinh
10.
KN
Kĩ năng
11.
KNTD
Kĩ năng tư duy
12.
NL
Năng lực
13.
NLTD
Năng lực tư duy
14.
PPDH
Phương pháp dạy học
15.
SGK
Sách giáo khoa
16.
SH
Sinh học
17.
TN
Thực nghiệm
18.
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
19.
TBC
Trung bình cộng
20.
THPT
Trung học phổ thông
21.
TD
Tư duy
22.
TDLG
Tư duy logic
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................3
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ........................................................................3
4. Giới hạn nghiên cứu ................................................................................................3
5. Giả thuyết khoa học ................................................................................................3
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................4
8. Những đóng góp mới của đề tài ..............................................................................6
9. Cấu trúc của luận án ................................................................................................6
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ...........................7
1.1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu liên quan đến đề tài ..................................7
1 1 1 T ng qu n các nghi n c u v t
uy và t
uy logic ...................................7
1.1.2. T ng qu n các nghi n c u v s
ng ài tập toán trong
y h c sinh h c ....15
1.2. Cơ sở lý luận .....................................................................................................18
1 2 1 Lý thuyết v năng lực t
122
uy logic ..............................................................18
ài tập toán sinh h c - c ng c phát tri n NLT logic trong
1 2 3 V i trò củ
TTSH trong
y h c ......35
y h c phát tri n NLT logic cho HS .............45
1.3. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................47
1 3 1 Thực tr ng nhận th c củ GV giảng
y m n SH ở nhà tr ờng THPT
v NLT và TTSH phát tri n NLT logic cho HS .............................................47
1 3 2 Thực tr ng đi u tr hình th c và chất l ợng h c ch ơng “Tính quy
luật củ hiện t ợng i truy n” củ HS ................................................................51
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................54
Chƣơng 2: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY LOGIC CHO HỌC
SINH BẰNG BÀI TẬP TOÁN TRONG DẠY HỌC PHẦN DI TRUYỂN
HỌC SINH HỌC 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.............................................56
2.1. Phân tích cấu trúc nội dung chƣơng trình sinh học 12 và di truyền học ....56
nguon tai.lieu . vn
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
NGUYỄN THỊ HẰNG NGA
PH¸T TRIÓN N¡NG LùC T¦ DUY LOGIC CHO HäC SINH
B»NG BµI TËP TO¸N TRONG D¹Y HäC PHÇN DI TRUYÒN HäC
SINH HäC 12 TRUNG HäC PHæ THåNG
Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học bộ môn Sinh học
Mã số
: 62 14 01 11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣỡng dẫn khoa học:
1. PGS.TS. LÊ ĐÌNH TRUNG
2. PGS.TS. TRỊNH NGUYÊN GIAO
HÀ NỘI – 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, các kết quả trong luận án này là trung thực và chưa từng công bố trong
bất kỳ một công trình nào khác.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Hằng Nga
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình hoàn thành luận án này, tôi đã nhận được những giúp đỡ vô
cùng quý báu của các tập thể và cá nhân.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy hướng dẫn khoa học: PGS.
TS. Lê Đình Trung và PGS.TS. Trịnh Nguyên Giao những người đã tận tâm giúp
đỡ, hướng dẫn tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể bộ môn Phương pháp dạy học, Khoa
Sinh học, Phòng Sau đại học, Ban Giám hiệu Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã
tạo mọi điều kiện cho tôi được học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành các ơn các trường THPT và các giáo viên, học sinh
tham gia thực nghiệm sư phạm đã tham gia nghiên cứu để hoàn thành luận án.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, gia đình và bạn bè đã luôn
động viên khích lệ, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.
Hà Nội, ngày
tháng
năm 2016
Tác giả luận án
Nguyễn Thị Hằng Nga
DANH MỤC NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT
TT
Chữ viết tắt
Chữ viết đầy đủ
1.
BT
Bài tập
2.
BTT
Bài tập toán
3.
BTTSH
Bài tập toán sinh học
4.
ĐC
Đối chứng
5.
DH
Dạy học
6.
DTH
Di truyền học
7.
ĐTB
Điểm trung bình
8.
GV
Giáo viên
9.
HS
Học sinh
10.
KN
Kĩ năng
11.
KNTD
Kĩ năng tư duy
12.
NL
Năng lực
13.
NLTD
Năng lực tư duy
14.
PPDH
Phương pháp dạy học
15.
SGK
Sách giáo khoa
16.
SH
Sinh học
17.
TN
Thực nghiệm
18.
TNSP
Thực nghiệm sư phạm
19.
TBC
Trung bình cộng
20.
THPT
Trung học phổ thông
21.
TD
Tư duy
22.
TDLG
Tư duy logic
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................3
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ........................................................................3
4. Giới hạn nghiên cứu ................................................................................................3
5. Giả thuyết khoa học ................................................................................................3
6. Nhiệm vụ nghiên cứu ..............................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................4
8. Những đóng góp mới của đề tài ..............................................................................6
9. Cấu trúc của luận án ................................................................................................6
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ...........................7
1.1. Tổng quan các vấn đề nghiên cứu liên quan đến đề tài ..................................7
1 1 1 T ng qu n các nghi n c u v t
uy và t
uy logic ...................................7
1.1.2. T ng qu n các nghi n c u v s
ng ài tập toán trong
y h c sinh h c ....15
1.2. Cơ sở lý luận .....................................................................................................18
1 2 1 Lý thuyết v năng lực t
122
uy logic ..............................................................18
ài tập toán sinh h c - c ng c phát tri n NLT logic trong
1 2 3 V i trò củ
TTSH trong
y h c ......35
y h c phát tri n NLT logic cho HS .............45
1.3. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................47
1 3 1 Thực tr ng nhận th c củ GV giảng
y m n SH ở nhà tr ờng THPT
v NLT và TTSH phát tri n NLT logic cho HS .............................................47
1 3 2 Thực tr ng đi u tr hình th c và chất l ợng h c ch ơng “Tính quy
luật củ hiện t ợng i truy n” củ HS ................................................................51
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................54
Chƣơng 2: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƢ DUY LOGIC CHO HỌC
SINH BẰNG BÀI TẬP TOÁN TRONG DẠY HỌC PHẦN DI TRUYỂN
HỌC SINH HỌC 12 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.............................................56
2.1. Phân tích cấu trúc nội dung chƣơng trình sinh học 12 và di truyền học ....56