Luận án Tiến sĩ Khoa học Giáo dục: Hình thành kĩ năng dạy học cho sinh viên nghành sư phạm Lịch sử - trường Đại học Sư Phạm Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
-------------------

NGUYỄN THỊ PHƢƠNG THANH

HÌNH THÀNH KỸ NĂNG DẠY HỌC
CHO SINH VIÊN NGÀNH SƢ PHẠM LỊCH SỬ
- TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI
Chuyờn ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học lịch sử
Mó số: 62.14.01.11

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS. TS. Trịnh Đình Tùng
2. PGS. TS. Nguyễn Thị Thế Bình

HÀ NỘI – 2017

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các
kết quả nêu trong luận án là trung thực, đảm bảo độ chuẩn xác cao nhất.
Các tài liệu tham khảo, trích dẫn có xuất xứ rõ ràng.
Tác giả

Nguyễn Thị Phƣơng Thanh

LỜI CẢM ƠN
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến PGS.TS Trịnh Đình Tùng,
PGS.TS Nguyễn Thị Thế Bình đã tận tình hƣớng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ để
tôi có thể hoàn thành công trình nghiên cứu này.
Tôi xin cảm ơn Ban Giám hiệu - Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội, Ban
Chủ nhiệm khoa Lịch sử, Phòng Sau Đại học, quý Thầy, Cô trong Bộ môn Lí
luận và Phƣơng pháp dạy học lịch sử, Khoa Lịch sử - Trƣờng Đại học Sƣ
phạm Hà Nội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, động viên, giúp đỡ tôi trong quá
trình học tập và hoàn thành luận án.
Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến gia đình, ngƣời thân, bạn
bè, đồng nghiệp đã luôn động viên, ủng hộ và giúp đỡ để tôi có niềm tin, động
lực hoàn thành tốt luận án này.
Hà Nội, tháng 6 năm 2017
Tác giả luận án

Nguyễn Thị Phƣơng Thanh

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
TỪ

STT

VIẾT TẮT

1

Bài học vi mô

BHVM

2

Công nghệ thông tin

CNTT

3

Chuẩn nghề nghiệp

CNN

4

Chƣơng trình đào tạo

CTĐT

5

Dạy học Lịch sử

DHLS

6

Đào tạo giáo viên

ĐTGV

7

Đồ dùng trực quan

ĐDTQ

8

Đại học sƣ phạm Hà Nội

ĐHSPHN

9

Đại học sƣ phạm

ĐHSP

10

Giáo viên

GV

11

Giáo dục phổ thông

GDPT

12

Giáo dục và Đào tạo

GD & ĐT

13

Học sinh

HS

14

Kĩ năng dạy học

KNDH

15

Kĩ năng

KN

16

Lịch sử

LS

17

Nghiệp vụ sƣ phạm

NVSP

18

Sách giáo khoa

SGK

19

Sinh viên

SV

20

Quá trình dạy học

QTDH

21

Thực tập sƣ phạm

TTSP

22

Trung học phổ thông

THPT

23

Phƣơng pháp dạy học

PPDH

24

Phổ thông

PT

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu ..............................................................................2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. .........................................................................3
4. Cơ sở phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu............................................4
5. Giả thuyết khoa học ................................................................................................4
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................5
7. Những đóng góp của đề tài. ....................................................................................5
8. Cấu trúc của Luận án...............................................................................................5
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU
LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ......................................................................................6
1.1. Các công trình nghiên cứu về giáo dục học, tâm lí học. ......................................6
1.1.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài. ...........................................................6
1.1.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước. .........................................................12
1.2. Các công trình nghiên cứu về giáo dục lịch sử ..................................................17
1.2.1. Nghiên cứu của các tác giả nước ngoài. .........................................................17
1.2.2. Nghiên cứu của các tác giả trong nước ..........................................................19
1.3. Chƣơng trình ĐTGV, rèn luyện năng lực sƣ phạm cho SV ở một số
quốc gia trên thế giới .................................................................................................24
1.4. Nhận xét chung về các công trình khoa học đã công bố và những vấn đề
đặt ra cần tiếp tục nghiên cứu. ..................................................................................30
CHƢƠNG 2. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC HÌNH THÀNH
KĨ NĂNG DẠY HỌC CHO SINH VIÊN NGÀNH SƢ PHẠM LỊCH SỬ TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI ...........................................................33
2.1. Cơ sở lí luận. ......................................................................................................33
2.1.1. Các khái niệm cơ bản liên quan đến đề tài. ....................................................33
2.1.2. Đặc điểm lao động sư phạm của người giáo viên: .........................................41
2.1.3. Định hướng đổi mới đào tạo giáo viên ở Việt Nam ........................................42
2.1.4. Vai trò, ý nghĩa của việc hình thành KNDH cho SV ngành sư phạm Lịch sử .....48