Xem mẫu
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN THỊ THANH TÂM
BåI D¦ìNG C¸C THñ PH¸P HO¹T §éNG NHËN THøC
THEO T¦ T¦ëNG S¦ PH¹M CñA G. POLYA CHO HäC SINH
TRONG D¹Y HäC M¤N TO¸N ë TR¦êNG TRUNG HäC C¥ Së
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGHỆ AN - 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN THỊ THANH TÂM
BåI D¦ìNG C¸C THñ PH¸P HO¹T §éNG NHËN THøC
THEO T¦ T¦ëNG S¦ PH¹M CñA G. POLYA CHO HäC SINH
TRONG D¹Y HäC M¤N TO¸N ë TR¦êNG TRUNG HäC C¥ Së
Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp DH bộ môn Toán
Mã số: 62 14 01 11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
1. TS. Trần Luận
2. TS. Nguyễn Văn Thuận
NGHỆ AN - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tác giả, được hoàn thành
với sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của nhiều nhà khoa học. Các số liệu, kết quả
nêu trong Luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.
Tác giả Luận án
Nguyễn Thị Thanh Tâm
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
Viết tắt
Viết đầy đủ
DH
Dạy học
ĐC
Đối chứng
GD
Giáo dục
GS
Giáo sư
GV
Giáo viên
HĐ
Hoạt động
HĐNT
Hoạt động nhận thức
HS
Học sinh
Nxb
Nhà xuất bản
PPDH
Phương pháp dạy học
SGK
Sách giáo khoa
THCS
Trung học cơ sở
TN
Thực nghiệm
TP
Thủ pháp
TPHĐNT
Thủ pháp hoạt động nhận thức
tr.
trang
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 3
3. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu...................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 3
6. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4
7. Những đóng góp của Luận án ............................................................................. 4
8. Các luận điểm đưa ra bảo vệ ............................................................................... 5
9. Cấu trúc của Luận án ........................................................................................... 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN................................................................................... 6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến đề tài ............... 6
1.1.1. Những kết quả nghiên cứu liên quan đến thủ pháp hoạt động nhận thức ....... 6
1.1.2. Những nghiên cứu về tư tưởng sư phạm của G. Polya trong dạy học toán....... 9
1.1.3. Một số nhận định ..................................................................................... 11
1.2. Hoạt động nhận thức và hoạt động nhận thức toán học ................................. 12
1.2.1. Hoạt động nhận thức ............................................................................... 12
1.2.2. Hoạt động nhận thức toán học................................................................. 14
1.3. Thủ pháp, thủ pháp hoạt động nhận thức toán học ........................................ 15
1.3.1. Thủ pháp .................................................................................................. 15
1.3.2. Thủ pháp hoạt động nhận thức ................................................................ 16
1.3.3. Một số ví dụ............................................................................................. 21
1.4. Tư tưởng sư phạm của G. Polya về dạy học toán theo hướng bồi dưỡng
các thủ pháp hoạt động nhận thức cho học sinh .................................................... 22
1.4.1. Về mục đích dạy học toán (T1) ............................................................... 22
1.4.2. Về nguyên lý học tập (T2)....................................................................... 22
1.4.3. Về các hoạt động trí tuệ (T3) .................................................................. 23
1.4.4. Tư tưởng sư phạm của G. Polya về các giai đoạn giải quyết vấn đề (T4) .... 25
1.5. Thủ pháp hoạt động nhận thức theo tư tưởng sư phạm của G. Polya
trong dạy học môn Toán ở trường trung học cơ sở ............................................... 28
1.5.1. Một số thủ pháp hoạt động nhận thức thường sử dụng của học sinh
theo tư tưởng sư phạm của G. Polya trong dạy học môn Toán ở trường
trung học cơ sở ......................................................................................... 29
1.5.2. Một số đặc điểm cơ bản của thủ pháp hoạt động nhận thức ................... 35
nguon tai.lieu . vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN THỊ THANH TÂM
BåI D¦ìNG C¸C THñ PH¸P HO¹T §éNG NHËN THøC
THEO T¦ T¦ëNG S¦ PH¹M CñA G. POLYA CHO HäC SINH
TRONG D¹Y HäC M¤N TO¸N ë TR¦êNG TRUNG HäC C¥ Së
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
NGHỆ AN - 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGUYỄN THỊ THANH TÂM
BåI D¦ìNG C¸C THñ PH¸P HO¹T §éNG NHËN THøC
THEO T¦ T¦ëNG S¦ PH¹M CñA G. POLYA CHO HäC SINH
TRONG D¹Y HäC M¤N TO¸N ë TR¦êNG TRUNG HäC C¥ Së
Chuyên ngành: Lý luận và phương pháp DH bộ môn Toán
Mã số: 62 14 01 11
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học:
1. TS. Trần Luận
2. TS. Nguyễn Văn Thuận
NGHỆ AN - 2016
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tác giả, được hoàn thành
với sự hướng dẫn và giúp đỡ tận tình của nhiều nhà khoa học. Các số liệu, kết quả
nêu trong Luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình
nào khác.
Tác giả Luận án
Nguyễn Thị Thanh Tâm
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN
Viết tắt
Viết đầy đủ
DH
Dạy học
ĐC
Đối chứng
GD
Giáo dục
GS
Giáo sư
GV
Giáo viên
HĐ
Hoạt động
HĐNT
Hoạt động nhận thức
HS
Học sinh
Nxb
Nhà xuất bản
PPDH
Phương pháp dạy học
SGK
Sách giáo khoa
THCS
Trung học cơ sở
TN
Thực nghiệm
TP
Thủ pháp
TPHĐNT
Thủ pháp hoạt động nhận thức
tr.
trang
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 3
3. Đối tượng, khách thể và phạm vi nghiên cứu...................................................... 3
4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 3
6. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 4
7. Những đóng góp của Luận án ............................................................................. 4
8. Các luận điểm đưa ra bảo vệ ............................................................................... 5
9. Cấu trúc của Luận án ........................................................................................... 5
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN................................................................................... 6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu các vấn đề có liên quan đến đề tài ............... 6
1.1.1. Những kết quả nghiên cứu liên quan đến thủ pháp hoạt động nhận thức ....... 6
1.1.2. Những nghiên cứu về tư tưởng sư phạm của G. Polya trong dạy học toán....... 9
1.1.3. Một số nhận định ..................................................................................... 11
1.2. Hoạt động nhận thức và hoạt động nhận thức toán học ................................. 12
1.2.1. Hoạt động nhận thức ............................................................................... 12
1.2.2. Hoạt động nhận thức toán học................................................................. 14
1.3. Thủ pháp, thủ pháp hoạt động nhận thức toán học ........................................ 15
1.3.1. Thủ pháp .................................................................................................. 15
1.3.2. Thủ pháp hoạt động nhận thức ................................................................ 16
1.3.3. Một số ví dụ............................................................................................. 21
1.4. Tư tưởng sư phạm của G. Polya về dạy học toán theo hướng bồi dưỡng
các thủ pháp hoạt động nhận thức cho học sinh .................................................... 22
1.4.1. Về mục đích dạy học toán (T1) ............................................................... 22
1.4.2. Về nguyên lý học tập (T2)....................................................................... 22
1.4.3. Về các hoạt động trí tuệ (T3) .................................................................. 23
1.4.4. Tư tưởng sư phạm của G. Polya về các giai đoạn giải quyết vấn đề (T4) .... 25
1.5. Thủ pháp hoạt động nhận thức theo tư tưởng sư phạm của G. Polya
trong dạy học môn Toán ở trường trung học cơ sở ............................................... 28
1.5.1. Một số thủ pháp hoạt động nhận thức thường sử dụng của học sinh
theo tư tưởng sư phạm của G. Polya trong dạy học môn Toán ở trường
trung học cơ sở ......................................................................................... 29
1.5.2. Một số đặc điểm cơ bản của thủ pháp hoạt động nhận thức ................... 35