Xem mẫu

  1. Bµi 3: LËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n, b¶n 1. Môc tiªu LËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n nh»m ®Ó: • Nªu ®−îc c¸c yªu cÇu vÒ khuyÕn n«ng-khuyÕn l©m cña ng−êi d©n t¹i th«n b¶n • X¸c ®Þnh vµ thèng nhÊt ®−îc môc tiªu vµ nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ vÒ khuyÕn n«ng khuyÕn l©m t¹i th«n b¶n • X¸c lËp ®−îc vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña ng−êi d©n, cña tæ chøc khuyÕn n«ng-khuyÕn l©m trong viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng vµ hç trî ng−êi d©n trong c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng-khuyÕn l©m t¹i th«n b¶n. LËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n, b¶n lµ ®Ò ra c¬ së vµ nh÷ng quyÕt ®Þnh ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng- khuyÕn l©m t¹i th«n, b¶n. 40
  2. 2. Ph−¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n 2.1. V× sao sö dông ph−¬ng ph¸p cïng tham gia trong viÖc lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n? • Ph−¬ng ph¸p cïng tham gia trong lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n lµ mét ph−¬ng ph¸p tiÕp cËn cã hiÖu qu¶ ®Ó vËn ®éng, khuyÕn khÝch ng−êi d©n tham gia ®«ng ®¶o vµ cã tr¸ch nhiÖm cao vµo qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng khuyÕn l©m t¹i th«n b¶n. • KÕ ho¹ch khuyÕn n«ng ®−îc x©y dùng dùa vµo ng−êi d©n lµ c¬ së ®Ó c¸c c¬ quan khuyÕn n«ng ®−a ra c¬ cÊu hç trî thÝch hîp. S¬ ®å d−íi ®©y thÓ hiÖn ph−¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch cã ng−êi d©n tham gia: LËp kÕ ho¹ch C¬ cÊu (C¬ cÊu yªu cÇu) hç trî TØnh HÖ thèng lËp kÕ ho¹ch tõ KÕ ho¹ch vµ tæ d−íi lªn chøc hç trî tõ HuyÖn c¸c cÊp xuèng ng−êi d©n vµ céng ®ång X· Th«n, b¶n 41
  3. 2.2. Yªu cÇu cña lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n cã ng−êi d©n tham gia Trong qu¸ tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n ph¶i ®¶m b¶o: Gióp ng−êi d©n vµ céng ®ång ®¸nh gi¸ ®−îc thùc tr¹ng cña th«n b¶n (bao gåm nh÷ng tiÒm n¨ng, thuËn lîi - nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë, vµ nh÷ng c¬ héi - nh÷ng th¸ch thøc) Gióp ng−êi d©n vµ céng ®ång nªu vµ ®Ò xuÊt ®−îc c¸c mong muèn ph¸t triÓn, c¸c kÕt qu¶ cuèi cïng cÇn ®¹t ®−îc trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh (kÕ ho¹ch dµi h¹n vµ ng¾n h¹n) Gióp ng−êi d©n vµ céng ®ång th¶o luËn ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ho¹t ®éng khuyÕn n«ng khuyÕn l©m thÝch hîp ®Ó ®¹t ®−îc môc tiªu ®· ®Ò ra trªn c¬ së nh÷ng kh¶ n¨ng phï hîp cña céng ®ång th«n b¶n cïng víi sù hç trî cña c¸c tæ chøc, c¬ quan nhµ n−íc. 2.3 Ai tham gia lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n? Tr−ëng th«n Nhãm khuyÕn n«ng th«n b¶n Toµn thÓ ng−êi d©n trong céng ®ång th«n b¶n. NhiÖm vô cña khuyÕn n«ng viªn x· (hoÆc th«n, b¶n) lµ cïng víi Tr−ëng th«n (vµ c¸c tæ chøc ®oµn thÓ trong th«n) khuyÕn khÝch ng−êi d©n trong céng ®ång tham gia lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng. 42
  4. 3. C¸c b−íc tiÕn hµnh trong lËp kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n B−íc 1. ChuÈn bÞ • Thu thËp c¸c sè liÖu c¬ b¶n cã liªn quan ®Õn x©y dùng kÕ ho¹ch khuyÕn n«ng th«n b¶n. • ChuÈn bÞ cho cuéc häp toµn th«n b¶n: C¸n bé khuyÕn n«ng cïng víi Tr−ëng th«n th¶o luËn c¸c néi dung cÇn thiÕt cho cuéc häp th«n, b¶n. Bao gåm: - Thêi gian, ®Þa ®iÓm cuéc häp vµ néi dung cuéc häp th«n (mét sè ®Þnh h−íng hoÆc c¸c dù kiÕn cho tiÕn tr×nh x©y dùng kÕ ho¹ch. Gi¶i thÝch ý nghÜa, môc ®Ých, tÇm quan träng cña lËp kÕ ho¹ch vµ sù tham gia cña mäi ng−êi trong céng ®ång). - Ph©n c«ng ng−êi tr×nh bµy néi dung tr−íc cuéc häp th«n b¶n. CÇn l−u ý néi dung tr×nh bµy ph¶i thËt ng¾n gän, râ rµng, dÔ hiÓu. • Tæ chøc häp d©n trong th«n, b¶n Häp d©n lµ mét c«ng viÖc quan träng trong x©y dùng, ®¸nh gi¸ kÕ ho¹ch. Nh−ng nã chØ trë thµnh c«ng cô h÷u Ých khi ph¸t huy ®−îc tÝnh d©n chñ, tËp hîp ®−îc nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp cña ng−êi tham dù. V× vËy vai trß cña ng−êi ®iÒu hµnh cuéc häp rÊt quan träng. Lµm sao thu hót, khuyÕn khÝch ng−êi tham dù ®ãng gãp ®−îc nhiÒu ý t−ëng, cung cÊp ®−îc nhiÒu th«ng tin vµ ph¶i cã kh¶ n¨ng xö lý c¸c t×nh huèng ®Ó lµm cho cuéc häp kh«ng c¨ng th¼ng. §ã còng lµ lý do v× sao ph¶i cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o tr−íc khi tæ chøc cuéc häp. Ng−êi chñ tr× cuéc häp ph¶i cã th¸i ®é t«n träng mäi ý kiÕn cña c¸c thµnh viªn tham dù, kÓ c¶ nh÷ng ý kiÕn tr¸i ng−îc, kh«ng tá ý khã chÞu khi cã nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt, phª ph¸n. Vµ ph¶i biÕt khuyÕn khÝch nh÷ng ng−êi Ýt tham gia nh− phô n÷, d©n téc hoÆc nh÷ng ng−êi mµ tr−íc nay Ýt ®−îc céng ®ång quan t©m. 43
  5. B−íc 2: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng th«n, b¶n Chia thµnh nhãm nhá 4-5 ng−êi, mçi nhãm thu thËp vµ ph©n tÝch mét néi dung. Th«ng tin vÒ c¸c néi dung trªn do thµnh viªn trong nhãm vµ nh÷ng ng−êi d©n trong céng ®ång cung cÊp, cµng cã nhiÒu ng−êi cung cÊp, bæ sung th«ng tin th× møc ®é tin cËy cµng cao. Sau ®ã nhãm th¶o luËn vµ thèng nhÊt ý kiÕn, ghi chÐp thµnh tµi liÖu C«ng cô ®−îc sö dông trong ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng th«n b¶n lµ biÓu ®å, s¬ ®å, sa bµn, lÞch thêi vô....tuú theo môc ®Ých vµ néi dung cÇn ®¸nh gi¸ mµ lùa chän vµ sö dông c«ng cô thÝch hîp, trªn nguyªn t¾c lµ lµm sao cã th«ng tin chÝnh x¸c vµ nhiÒu ng−êi trong céng ®ång quan t©m ®Õn néi dung ®¸nh gi¸. VÝ dô: ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng sö dông ®Êt cña th«n b¶n cã thÓ tæ chøc ®i vÏ l¸t c¾t, hoÆc ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng s¶n xuÊt n«ng l©m nghiÖp cña th«n b¶n cã thÓ dïng c«ng cô lÞch thêi vô... C¸n bé khuyÕn n«ng tËp hîp kÕt qu¶ cña c¸c nhãm lµm c¬ së cho th¶o luËn x©y dùng môc tiªu vµ gi¶i ph¸p cña kÕ ho¹ch. B−íc 3. X©y dùng môc tiªu Toµn nhãm tËp trung th¶o luËn ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu C¸n bé khuyÕn n«ng ®−a ra c¸c gîi ý cho nhãm th¶o luËn Cã thÓ cã rÊt nhiÒu môc tiªu ®−îc ®−a ra, th− ký nhãm ghi chÐp l¹i NÕu cã nhiÒu môc tiªu th× nªn dïng ph−¬ng ph¸p so s¸nh cÆp ®«i ®Ó x¸c ®Þnh thø tù −u tiªn t×m ra môc tiªu nµo cÇn thùc hiÖn tr−íc. 44
  6. VÝ dô: T.S. Thø Gièng C©y Thuû lîi Nu«i lîn lóa ¡.qu¶ ®iÓm Tù 1.Thuû lîi 0 4 2.Gièng lóa 3 1 3.Nu«i lîn 1 3 4.C©y ¡.qu¶ 2 2 Nh− vÝ dô trªn, lóc ®Çu chóng ta xÕp thø tù tõ thuû lîi ®Õn c©y ¨n qu¶, nh−ng sau khi so s¸nh th× cã kÕt qu¶ nh− b¶ng trªn: −u tiªn sè 1 lµ gièng lóa, ®Õn c©y ¨n qu¶ vµ cuèi cïng lµ thuû lîi. VÝ dô vÒ môc tiªu kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña mét th«n Môc tiªu chung: PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2001 xo¸ toµn bé hé ®ãi, gi¶m 60% hé nghÌo Møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi vÒ l−¬ng thùc 350 kg/n¨m Møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng−êi vÒ gi¸ trÞ thu nhËp 1,5 triÖu/n¨m Møc t¨ng d©n sè: 1,2 % 100% trÎ em ®−îc ®i häc Hoµn thiÖn hÖ thèng thuû lîi, giao th«ng ph¸t triÓn, cã ®iÖn sinh ho¹t. Môc tiªu n¨m 1997: -Phñ xanh 15 ha ®Êt trèng ®åi träc -X©y dùng h−¬ng −íc b¶o vÖ rõng -Gieo cÊy 18 ha lóa b»ng gièng lai t¹p giao vµ gieo trång 12 ha ng« vô ®«ng - Trång 5 ha c©y ¨n qu¶ -100% sè hé ®−îc tËp huÊn vÒ kü thuËt th©m canh lóa, kü thuËt trång ng« vô ®«ng, kü thuËt ch¨n nu«i lîn, gia cÇm 45
  7. B−íc 4: X©y dùng néi dung ho¹t ®éng cho n¨m kÕ ho¹ch (c¸c gi¶i ph¸p nh»m ®¹t ®−îc môc tiªu) C¨n cø vµo thø tù −u tiªn cña c¸c môc tiªu ®· ®−îc x¸c ®Þnh, toµn nhãm tËp trung th¶o luËn néi dung vµ c¸c ho¹t ®éng thùc hiÖn trong n¨m kÕ ho¹ch. §©y ®−îc coi lµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn kÕ ho¹ch v× vËy cÇn cã sù th¶o luËn kü trong nhãm tr−íc khi ®−a ra héi nghÞ toµn th«n. Tr−íc khi ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn néi dung nµo ®ã, cÇn ph©n tÝch kü trong nhãm ®Ó tr¶ lêi ®−îc c©u hái: T¹i sao ph¶i tËp trung gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®ã? LiÖu ®ã cã ph¶i lµ mÊu chèt cña vÊn ®Ò mµ th«n, b¶n cÇn tËp trung ®Ó thùc hiÖn hay kh«ng? Vµ sau khi thùc hiÖn cã lµm thay ®æi cuéc sèng ng−êi d©n th«n, b¶n kh«ng? VÝ dô: KÕ ho¹ch ho¹t ®éng khuyÕn n«ng th«n A n¨m 2001 Thêi gian Ng−êi Hç trî tõ Ho¹t ®éng Khèi l−îng §Þa ®iÓm thùc hiÖn thùc hiÖn bªn ngoµi TËp huÊn 40 hé 20 -1 - 01 Héi tr−êng C¸c hé trång C¸n bé KN gièng lóa th«n lóa huyÖn TËp huÊn 20 hé 21- 1- 01 C©y ¡.qu¶ C¸c hé trång C¸n bé KN c©y ¨n qu¶ C©y ¡.qu¶ huyÖn Khi hoµn tÊt c«ng viÖc, nhãm c«ng t¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ tr−íc héi nghÞ toµn th«n ®Ó mäi ng−êi trong céng ®ång tham gia ®ãng gãp ý kiÕn. NÕu cã nh÷ng ý kiÕn bæ sung, cÇn ®−a vµo kÕ ho¹ch cho phï hîp víi nguyÖn väng cña toµn d©n. 46
  8. B−íc 5. ThÈm ®Þnh B¶n kÕ ho¹ch cña th«n b¶n sau khi ®· cã ý kiÕn ®ãng gãp cña ng−êi d©n, ®−îc nhãm c«ng t¸c hoµn thiÖn vµ göi vÒ tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn. Tr¹m khuyÕn n«ng huyÖn cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt vµ phª duyÖt, nh÷ng vÊn ®Ò cÇn söa ®æi Tr¹m sÏ th¶o luËn vµ gi¶i thÝch víi th«n ®Ó ®−a kÕ ho¹ch vµo ho¹t ®éng. 4. KÕ ho¹ch hµng th¸ng KÕ ho¹ch hµng th¸ng (hoÆc quý) cÇn ph¶i ®−îc x©y dùng trªn c¬ së b¶n kÕ ho¹ch n¨m ®· ®−îc phª duyÖt. NhiÖm vô cña khuyÕn n«ng viªn th«n, b¶n lµ ph¶i x©y dùng nªn b¶n kÕ ho¹ch ho¹t ®éng hµng th¸ng ®Ó tæ chøc n«ng d©n tham gia thùc hiÖn. ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch th¸ng còng tu©n theo nh÷ng c©u hái: Lµm g× ? Lµm khi nµo? Ai sÏ tham gia? Vµ lµm nh− thÕ nµo ? C¸c nguån lùc ( Lao ®éng, vËt t−, tiÒn vèn...) còng cÇn ®−îc tÝnh to¸n theo nhu cÇu cña tõng ho¹t ®éng. CÇn ph©n biÖt râ ®©u lµ do d©n b¶n ®ãng gãp, ®©u lµ do nhµ n−íc hoÆc c¸c tæ chøc tõ bªn ngoµi céng ®ång hç trî. NhÊn m¹nh tÇm quan träng cña cña kÕ ho¹ch hµng th¸ng bëi nã lµ mét c«ng cô rÊt quan träng gióp c¸n bé khuyÕn n«ng vµ ban qu¶n lý th«n, b¶n tæ chøc, ®iÒu hµnh d©n b¶n tham gia thùc hiÖn kÕ ho¹ch. Nã còng lµ c¬ së gióp cho c¸c tæ chøc vµ c¬ quan nhµ n−íc ®iÒu phèi vËt t− vµ kü thuËt mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho th«n, b¶n thùc hiÖn tèt c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. 47
  9. Khi x©y dùng kÕ ho¹ch ho¹t ®éng hµng th¸ng ban qu¶n lý th«n, b¶n nªn c©n nh¾c nh÷ng ®iÒu sau: 1. Th¸ng nµy sÏ lµm nh÷ng c«ng viÖc g×? 2. Ai sÏ tham gia? 3. CÇn ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ nh÷ng nguån lùc g× ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc ®ã? 4. Dùa vµo tiªu chuÈn g× ®Ó biÕt ch¾c r»ng nh÷ng c«ng viÖc ®ã ®· ®−îc hoµn thµnh. D−íi ®©y lµ thÝ dô vÒ kÕ ho¹ch ho¹t ®éng th¸ng. KÕ ho¹ch th¸ng 1-2001, th«n A Thêi gian C¸c ho¹t ®éng TuÇn 1 TuÇn 2 TuÇn 3 TuÇn 4 1 Häp th«n phæ biÕn kÕ ho¹ch -- 2 X©y dùng nhãm së thÝch --------- 3 TËp huÊn c©y ¨n qu¶ ----------- 4 Tham quan m« h×nh 48
nguon tai.lieu . vn