Xem mẫu
- KỸ THUẬT TẠM THỜI VỀ GIEO ƯƠM, TRỒNG, CHĂM SÓC VÀ BẢO
VỆ CÂY XANH, RỪNG PHÒNG HỘ MÔI TRƯỜNG
I./ MỤC ĐÍCH YÊU CẦU :
Nhằm đảm bảo cho công tác trồng cây, gây rừng phòng hộ bảo vệ môi trường đạt
kết quả cao về số lượng và chất lượng.
Đối với rừng trồng tập trung, tất cả mọi khâu, giai đoạn của qúa trình thi công,
chăm sóc bảo vệ rừng cần phải đảm bảo các quy phạm, quy trình kỹ thuật của các loài
cây trồng đã được ban hành.
Đối với các hệ thống cây xanh trong TP., trong giai đoạn đầu từ lúc thu hái trái, xử
lý hạt, ươm gieo cây... sẽ theo một quy trình giống như cây lâm nghiệp.
Tuy nhiên, kể từ lúc cây con có chiều cao từ 0,30 m đến 0,80 m thì đối với cây
trồng nhằm mục đích gây rừng sẽ được xuất vườn để trồng rừng, còn cây xanh trồng
riêng lẽ sẽ được nuôi dưỡng tiếp trong vườn từ 2 _ 5 năm tùy theo loài cây hoặc tùy theo
mục đích trồng như : hệ thống cây xanh dọc theo xa lộ, cây xanh sử dụng hạn chế trên các
công trình công cộng, cây xanh phòng hộ theo khu vực ...
Do vậy, quy định này tạm thời được đề ra để các vườn ươm, các đơn vị thi công
trồng, chăm sóc cây, rừng phòng hộ theo đây mà thực hiện.
II./ THU HOẠCH VÀ CHUẨN BỊ HẠT GIỐNG :
Thời kỳ thu hoạch thay đổi phụ thuộc từng loài, nhìn chung hầu hết các loài có trái
chín vào mùa khô từ tháng 10 đến tháng 06 năm sau.
Có rất nhiều phương pháp thu hoạch hạt, việc áp dụng phương pháp nào cần căn
cứ vào kích thước hạt lớn hay nhỏ, phương thức và thời gian rơi rụng.
II.1./ Thu nhặt dưới đất :
Áp dụng với những loại trái chín có thời gian rơi rụng ngắn, hạt to, nặng không bị
gió đưa đi xa, hạt rơi xuống đất dễ nhận biết.
II.2./ Thu nhặt trên cây :
Áp dụng với những loái cây có hạt rất nhỏ, hạt có cánh dể bị gió đưa đi xa, hạt rơi
xuống đất khó thu nhặt, hoặc với những loài cây có thời kỳ rơi rụng dài, hạt đã chín rồi
nhưng còn treo ở trên cây rất lâu. Phương pháp chủ yếu là dùng sào, kéo, câu liêm để cắt
cành có trái hoặc leo lên cây để hái, cần chú ý không làm tổn thương cơ giới nhiều đến
cây mẹ .
II.3./ Thu nhặt trái trên mặt nước :
Áp dụng với một số loài cây sau khi trái chín thì rơi và nổi trên mặt nước (như cây
rừng ngập mặn ) do đó có thể đợi trái rơi xuống rồi vớt.
Trái sau khi thu hoạch cần phải được tách hạt ra để giữ phẩm chất hạt tránh bị
sâu, nấm và giảm sức nẩy mầm của hạt. Phân loại hạt lớn nhỏ, làm sạch hạt ( loại các
tạp vật lẫn trong hạt ) bằng cách sàng, quạt hoặc cho vào nước để chọn. Tổ chức bảo
quản, cất trử hạt thật tốt.
Trước khi gieo cần phải xử lý hạt giống, kích thích hạt giống nẩy mầm bằng các
phương pháp hóa học, vật lý ... để kích thích hạt nẩy mầm, công việc này phụ thuộc vào
các loài khác nhau như : xử lý bằng nhiệt độ, ngâm vào nước, gây tổn thương cơ giới ở
vỏ hạt, dùng các chất hoá học với những nồng độ khác nhau ... để giúp cho quá trình nẩy
mầm của hạt được nhanh hơn.
III./ CÔNG TÁC TRONG VƯỜN ƯƠM :
Vườn ươm là cơ sở vật chất và kỹ thuật chủ yếu của công tác trồng cây, gây rừng
phòng hộ. Vườn ươm không chỉ đảm bảo đủ cây trồng hàng năm trên những địa điểm mới
mà còn phải cung cấp đủ cây trồng thay thế ở những nơi cây chết hoặc do chặt hạ.
- 2
Đi đôi với nhiệm vụ sản xuất, vườn ươm còn đảm nhiệm nhiệm vụ thí nghiệm
nhằm tăng thêm giống cây mới, theo dỏi đặc điểm về hình thái, đời sống của từng giống
để trên cơ sở đó mà sử dụng và quyết định kỹ thuật chăm sóc thích hợp. Vườn ươm còn là
nơi bồi dưỡng cây ở mọi nơi đưa về và là nơi tiến hành thuần hóa cây nhập nội.
Để đảm bảo cây có chất lượng tốt, giá thành hạ đồng thời mọi việc trong vườn
ươm tiến hành thuận tiện và đồng bộ cần xây dựng một trật tự khoa học, hợp lý giữa các
khâu trong gieo ươm thể hiện thành các khu vực chính như : khu gieo hạt, khu sản xuất
giống, khu thí nghiệm, khu sản xuất phân bón, hệ thống tưới tiêu nước, hệ thống đường
vận chuyển nội bộ trong vườn, kho tàng ...
III.1./ Làm đất vườn ươm :
Nhằm cải thiện kết cấu của đất, tăng cường tính thấm nước và khả năng giữ
nước của đất, diệt trừ cỏ dại và sâu bệnh, tạo điều kiện tốt cho sinh trưởng phát dục của
cây ...
Yêu cầu đối với làm đất là phải làm sớm và làm kỹ. Làm đất sớm khiến đất cày
lên có đủ thời gian để phơi ải, diệt trùng; làm đất kỹ trên cơ sở hợp lý phù hợp với đặc
tính kết cấu của từng loại đất.
Công tác làm đất bao gồm : cày, bừa, xới đất, trục đất và trang đất.
a/ Cày đất : đất dược cày sâu từ 20 _ 30 cm, chia ra làm cày nông từ 10 _ 15 cm để
diệt cỏ và cày sâu từ 15 _ 30 cm để chuẩn bị tạo luống gieo, ươm cây con.
b/ Bừa đất : xen kẻ trong các lần cày để làm tơi xốp đất, vơ sạch cỏ, san đất, mặt
bằng để lên luống gieo, ươm.
Kết hợp với bón vôi, phân bón, phun thốc trừ sâu bệnh để trị đất chua, tăng độ phì
đất và tiêu diệt mầm sâu bệnh trong đất.
III.2./ Tạo luống gieo hạt :
Luống gieo bố trí rộng tối thiểu 01 m, chiều dài luống tuỳ theo kích thước vườn
ươm ( trung bình dài 10 m ), cự ly giữa các luống từ 35 _ 40 cm, luống làm nổi và cao hơn
rãnh từ 02 _ 10 cm ; ở rừng ngập mặn có thể tạo luống chìm mặt luống thấp hơn rãnh
( đường đi ) từ 10 _ 20 cm, đường đi ở trên như kiểu bờ ruộng. Chiều dài luống hướng
theo chiều đông _ tây.
Hỗn hợp đất trên luống theo tỉ lệ : đất mặt 2/4 , mùn 1/4 , cát 1/4 , có thể bón lót
thêm phân trước và sau khi gieo hạt.
III.3./ Gieo hạt và chăm sóc luống gieo :
Theo một trong 04 phương thức sau : yêu cầu hạt đã được xử lý.
•Gieo vãi : rắc đều hạt trên luống, áp dụng với những loại hạt có kích thưóc nhỏ
như : bạch đàn , phi lao ...
• Gieo hàng ( rạch ) : hàng song song với chiều rộng luống, hàng gieo rộng từ 02 _
05cm, cự ly giữa các hàng từ 10 _ 20cm ( phụ thuộc kỹ thuật chăm sóc, điều kiện tự
nhiên, tốc độ sinh trưởng của cây con, đặc điểm bộ rể ), áp dụng với đa số loài.
•Gieo vạt : vạt rộng từ 20 _ 30cm, cự ly giữa các vạt khoảng 20cm, trong mỗi vạt
áp dụng phương thức gieo vãi.
• Gieo hốc ( hố ): trên luống gieo, cách một cự ly nhất định bố trí một hố, mỗi hố
gieo 01 _ 02 hạt, áp dụng với các loại hạt to như : trám , xà cừ , tếch ...
Sau khi gieo cần phải lấp đất ngay để giữ độ ẩm và vùi hạt xuống đất; bằng cách
phủ một lớp đất dày khoảng gấp 1_2 lần đường kính hạt, sau đó dùng ống lăn để ép đất
mặt cho bằng phẳng ; tiếp theo, luống gieo phải được tưới nhẹ và che mát. Hàng ngày 02
lần, lúc sáng sớm và buổi chiều tưới nước bằng vòi hoa sen để đất không dẽ dặt và hạt
không bị di chuyển.
- 3
Trong khoảng thời gian hạt chưa nẩy mầm cỏ dại có thể mọc lên trước, nước
mưa và nước tưới làm cho đất mặt bị đóng váng , không thoáng khí, lượng nước bốc hơi
nhiều. Do đó cần tiến hành nhổ cỏ , phá váng ; công việc này cần được tiến hành lúc cỏ
mới mọc, làm sau lúc mưa hoặc sau khi tưới nước, chú ý tránh làm lay động hạt hoặc làm
tổn thương mầm non.
Độ sâu xới đất trên luống gieo phải nông hơn độ sâu lấp đất của hạt, ở giửa các
hàng gieo có thể sâu hơn. Đối với đất gieo có vật che phủ, khi nhổ cỏ xới đất tạm dở bỏ,
sau khi làm xong xếp vật che phủ trở lại như trước. Công việc này cần được tiến hành
thường xuyên , kết hợp với phòng trừ sâu bệnh hại , bón phân.
III.4./ Cấy cây :
Nhằm mục đích tăng diện tích dinh dưỡng, cải thiện điều kiện ánh sáng và thông
gió cho cây, xúc tiến sự phát triển của hệ rễ, tạo cây ươm lớn, chất lượng cao để sau khi
mang trồng cây có sức đề kháng tốt với hoàn cảnh không thuận lợi, có tỉ lệ sống cao.
a/ Công tác chuẩn bị trước lúc cấy cây : cây con đưọc đem cấy khi cây cao từ 03
_08cm, rễ dài từ 08_15cm ( tuỳ theo loài cây). Bứng cây đem cấy cần tiến hành sau khi
tưới nước ( hoặc sau khi mưa ) ; vào lúc sáng sớm hoặc buổi chiều, vào những ngày râm
mát, lặng gió.
Đất phải được tưói nước trước khi bứng cây, sau đó dùng bay hay nĩa xắn xuống
đất cách gốc cây khoảng vài cm, phải bứng lần lượt từ ngoài vào trong tránh làm tổn
thương đến bộ rễ, và tuyệt đối không được nhổ mạnh. Cây con có dạng xấu hoặc bị sâu
bệnh phải được loại bỏ.
Những loài cây có rễ cọc dài, rễ ngang ít có thể xén bớt rễ cọc. Xén rễ nhằm kích
thích rễ con phát triển, giảm công bứng và cấây, nâng cao chất lượng cây ươm ; tiến hành
xén rễ trước thời kỳ cây bắt đầu sinh trưởng hoặc kết hợp trong lúc bứng, không nên để
bứng rồi mới xén dể làm tổn thương và khô héo bộ rễ.
Cây sau khi bứng lên không rủ sạch đất bám ở rễ, lập tức xếp cây vào các dụng cụ
như thùng, sọt ... trên có phủ rơm rạ ướt để tránh hệ rễ bị khô ảnh hưởng đến tỉ lệ sống
và sinh trưởng cây ươm ; tiến hành cấy ngay càng nhanh càng tốt, không được để quá lâu,
có thể hồ phân rễ cây mạ trước khi cấy. Nước hồ gồm : 0,5% phân N + 1,0% phân P +
0,1% thuốc trừ sâu bệnh( DDT,666 ) + nước phân hưữ cơ đã hoai và đất bùn ao .
b/ Kỹ thuật cấy cây và chăm sóc cây con : Cây con có thể được cấy trên luống đất
hoặc trong bầu nylon.
Luống đất để cấy được chuẩn bị như luống gieo ; cây được cấy vơí cự ly từ
•
20_60cm. Phương pháp cấy cây chủ yếu là cấy theo hốc, theo rãnh.
Dùng cuốc hoặc dùi cấy để tạo hốc hoặc để rạch thành những rãnh theo cự ly đã
định, chiều sâu bằng chiều dài rễ cây mang đi cấy. Khi cấy phải giũ cho bộ rễ ở trạng
thái tự nhiên không để cho rễ cọc bị cong lên hoặc bộ rễ bị ép vo chụm lại, cổ rễ phải
ngang mặt đất, xong lấp đất và nén chặt xung quanh gốc cây.
• Cấy cây vào bầu nylon : kích thước bầu có D từ 12 _ 15cm, cao từ 20 _ 25cm và
được đục lỗ theo hai hàng, mỗi hàng 03 lỗ đễ thoát nước. Đất vào bầu phải đầy mí bao.
Thành phần đất trong bầu được trộn theo tỷ lệ sau : đất mặt ( cát pha , thịt nhẹ )
65_70% , phân hữu cơ ( có trộn thêm phân vô cơ) 20% và cát 10_15%.
Cấy cây vào bầu như cấy trên luống đất. Bầu đã cấy cây xong được di chuyển xếp
vào luống ươm và che mát ngay. Sau vài tuần lễ cần phải kiểm tra và cấy dặm lại những
cây chết.
Biện pháp chăm sóc tương tự như chăm sóc cây gieo, bao gồm : sới đất, nhổ cỏ,
tưới và tiêu nước, bón thúc, phòng trừ sâu bệnh hại và cắt tỉa để tạo cây có thân, tán theo
mục đích đã định.
- 4
Cây còn nhỏ phải tưới nước mỗi ngày 02 lần, lượng nước tưới ít với vòi phun nhẹ
; khi cây lớn ngày tưới 01 lần với lượng nước tưới nhiều. Nếu thấy cây sinh trưởng
không được xanh tốt thì tiến hành bón thúc phân hổn hợp gồm : phân hữu cơ hoai 80%+ P
10%+ N 2%+ K 3_4% hòa với nước tưới từ 2_3 lit/m2 .
III.5./ Trồng dãn cây :(áp dụng với cây ươm trong vườn từ 3 năm trở lên)
Khi cây cao từ 50_80cm sẽ được mang đi trồng dãn cho đến khi đủ tiêu chuẩn kích
thước đem trồng. Mùa trồng dãn thường từ tháng 06_10.
Khu trồng dãn sẽ được quy hoạch và phóng lô cho cây được thẳng hàng, xếp loài
theo lô để dể theo dỏi và chăm sóc. Cự ly hàng cách hàng 01m đủ để cây tăng trưởng và
phát triển trong thời gian nuôi dưỡng. Tùy tình hình ở nơi trong dãn có thể mở thêm
mương dẫn nước tưới cho cây vào mùa khô.
Lỗ trồng dãn có kích thưóc 40x40x40cm, được đào trước khi trồng dãn từ
07_10ngày. Đất đào lên, lớp đất mặt để một bên, lớp đất dưới để một bên ; sau đó bón
phân hữu cơ vào lỗ đào ( 3_5Kg/lỗ ).
- Đối với cây con cấy thẳng trên luống đất thì khi bứng phải cẩn thận tránh làm bễ
bầu đất và đứt rễ cái. Cây sẽ được bứng trước khi trồng từ 10_15ngày, đường kính bầu
đất bằng đường kính tán cây (khoảng từ 20_25cm) và sâu từ 25cm trở lên cho đến khi lấy
hết rễ cái. Những rễ quá dài có thể được cắt bớt bằng dao hoặc kéo thật bén trưóc khi
đặt vào giỏ tre.
Giỏ tre có đường kính khoảng 30 cm ,được lót bằng lá chuối hoặc cỏ khô. Đặt bầu
đất vào giỏ sau đó thêm đất đen, ép đất cho cây được chặt, tỉa bớt lá tránh thoát hơi nước
cho cây ; đặt cây nơi mát và kín gío, tưới nước mỗi ngày cho đến khi mang đi trồng dãn.
Khi di chuyển cây cần cẩn thận tránh làm hư cây, đặt nguyên giỏ và cây xuống hố
trồng sao cho cổ rễ ngang với mặt đất xong lấp đất lại, lớp đất mặt bỏ xuống trước, lớp
đất dưới bỏ xuống sau.
- Đối với cây con cấy trong bầu nylon, trước khi mang trồng dãn cũng phải cắt bỏ
những rễ dài ló ra khỏi bầu. Dùng dao rọc bỏ bao nylon và đặt cây xuống lổ trồng, xong
lấp đất lại. Lá cũng phải được tỉa bớt để tránh thoát hơi nước cho cây.
- Cây trồng dãn cần phải được xén tỉa cành lá cẩn thận trong 06 tháng mưa để cây
được thẳng, ít cành nhánh và cây không bị cong queo. Những nhánh bên của thân chính
được cắt sát thân, chỉ giữ lại 2_3 nhánh, những phần ngọn của nhánh lá non cuối cành
cũng đều được cắt.
Để tạo hệ thống rễ cây trong một khối gọn và khi bứng cây đi trồng sẽ được phần
lớn rễ mà không phải cắt, hàng năm vào mùa mưa tiến hành đào 02 rãnh ở hai bên gốc cây,
cách gốc cây khoảng 30cm, sâu từ 20_30cm ; lấy hết đất trong rãnh ra và xắn đứt rễ cây
trong rãnh, sau đó thay đất đã bị lấy đi.
Sau 01 tháng, khi cây đã tạo những rễ mới, tiếp tục xữ lý tương tự với phần đất
còn lại hai bên gốc cây. Công tác này sẽ được thực hiện mỗi năm một lần cho đến khi cây
đủ tiêu chuẩn mang đi trồng.
III.6./ Bứng cây đem trồng :
a/ Điều tra cây con : Trưóc khi mang cây đi trồng 01_02 tháng, tiến hành điều tra
cây con nhằm xác định số và chất lượng cây con đủ tiêu chuẩn, đảm bảo cho kế hoạch
trồng. Diện tích điều tra từ 2_4% tổng diện tích gieo ươm.
Về phẩm chất, khi điều tra căn cứ vào chiều cao, đường kính cổ rễ, chia làm ba
loại :
_ Loại cây đủ tiêu chuẩn trồng.
_ Loại cây chưa đủ tiêu chuẩn trồng, cần phải chăm sóc thêm một thời gian.
_ Loại cây kém giá trị, bỏ đi không cần chăm sóc thêm.
- 5
Tiêu chuẩn phẩm chất tốt cần đạt yêu cầu sau :
- Tình hình phát dục cân đối giữa thân và bộ rễ ; đảm bảo tỷ lệ trọng lượng giữa
bộ phận trên đất và bộ phận dưới đất từ 1/1_3/1.
- Đường kính cổ rễ bẩm khoẻ.
- Bộ rễ phát triển cân đối đầy đủ, nhiều rễ bàng, rễ cám.
- Đối với cây lá kim phải có đầy đủ mầm ngọn.
- Không bị xây xát, sâu bệnh khi bứng.
Tiêu chuẩn kích thước cây đem trồng :( theo phương thức trồng )
PHƯƠNG THỨC TUỔI CÂY CHIỀU CAO ĐƯỜNG KÍNH
TRỒNG (cm) CỔ RỄ(cm)
_Rừng tập trung 06thg_01năm 20_100 0,5_1,0
_Dãy cây phòng hộ 01_03 năm 80_150 1,6_2,5
_Đường phố,công 03_06 năm 200_350 6,0_10,0
trình công cộng
b/ Kỹ thuật bứng cây đem trồng :
• Đối với cây có bầu nylon : Trước mùa trồng khoảng hai tháng phải giảm dần rồi
bỏ hẳn không tưới nước, nhổ cỏ ; nếu còn 1_2 tháng tới vụ trồng mà cây vẫn sinh trưởng
khá mạnh thì phải thực hiện vài biện pháp hảm cây lại để khi đem trồng cây tương đối
cứng chắc.
Dùng kéo hoặc dao thật bén để cắt bỏ 1/3 cành phía dưới, ngưng hẳn việc tưói
nước, nhấc chuyển bầu ra khỏi luống, nện cho mặt luống hơi chặt rồi xếp bầu trở lại
với cự ly như củ hoặc thưa hơn cũng được. Cần làm thận trọng không để rách võ bầu sau
này khó di chuyển đi trồng.
Đây là cách hảm cây nhằm làm cắt đứt các rễ ăn ra ngoài bầu, khi cây chớm mọc
rễ non mới đem đi trồng, nhờ vậy vừa dễ bứng, cây vừa mau phục hồi sau khi trồng.
• Đối với cây trồng dãn : Quy định kích cỡ bầu đất tùy theo sự phát triển của rễ
ngang và rễ cọc mà định.
Thông thường đường kính bầu từ 20_40 cm , cao từ 30_40 cm ; nếu muốn bứng
bầu nhỏ để đỡ tốn kém chi phí vận chuyển thì cũng có thể làm được nhưng phải moi bới
lấy được càng nhiều rễ và rễ càng dài càng tốt, nhất là rễ cọc ; những rễ này nằm ngoài
đất phải được quấn lại xung quanh bầu để khỏi bị gãy hoặc xây xát trong lúc vận chuyển.
Cách bứng bầu như sau : Khoảng 2_3 tháng trước khi cây được bứng đem trồng,
tiến hành đào 02 rãnh hai bên gốc cây tương tự như chuẩn bị trồng dãn cây con.
Sau độ một tháng, đào tiếp 02 rãnh hai bên còn lại, dùng lá chằm ( dừa nước) bao
xung quanh bầu đất lại, dùng dây cột thật chặt ở dưới gốc và xung quanh bầu để tránh
làm vỡ bầu khi di chuyển, có thể dùng thêm rơm quấn xung quanh cây để giữ nước cho
cây.
Sau đó đào lổ rộng ra về một phía và xắn sâu xuống đất xung quanh bầu, dùng dây
và cây mang bầu lên, đặt cây ở nơi mát và kín gió, tưới nước hàng ngày, tỉa bớt từ
50%_70% tổng số lá của cây để hạn chế sự thoát hơi nước qua lá.
Ngoài ra, thay vì dùng lá chằm có thể dùng gỉo tre lớn ; dùng lá hoặc rơm lót đáy
giỏ. Đặt cây đã bứng xong vào giỏ, thêm đất đen vào chèn cây thật chặt.
Nhìn chung khi bứng bầu cần thực hiện 05 không sau :
_ Không cắt ngắn hoặc làm tổn thương bộ rễ, thân và mầm ngọn cây con.
_ Không dùng tay nhổ cây con khi chưa đào đất hết bộ rễ.
_ Không dùng tay cầm nắm bộ rễ.
- 6
_ Không để đất bê bề1 lên cây con.
_ Không để bộ rễ bị phơi nắng, phơi gió.
c/ Phân cấp và thống kê cây con : Sau khi bứng cây, cần tiến hành phân loại phẩm
chất và thống kê số lượng cây con dựa trên những tiêu chuẩn đã nêu trên.
IV./ KỸ THUẬT TRỒNG :
IV.1./ Địa điểm trồng :
Địa điểm trồng phải được thiết kế đầy đủ trước theo qui hoạch và kế hoạch hàng
năm.
IV.2./ Xử lý thực bì trước khi trồng :
Cần tiến hành dọn sạch cây bụi, cỏ dại, dây leo sinh trưởng rậm rạp trên đất trồng
nhằm tạo điều kiện cho công tác làm đất, trồng và chăm sóc.
Công tác này phải tuỳ theo trạng thái hoàn cảnh của đất trồng, tổ thành thực bì và
tình hình sinh trưởng của nó, mặt khác phải căn cứ vào yêu cầu kỹ thuật trồng mà quyết
định.
IV.3./ Làm đất :
Bao gồm cày, bừøa, cuốc xới đất... ; có thể sử dụng một trong hai phương thức :
làm đất toàn diện và làm đất cục bộ cho các điều kiện hoàn cảnh khác nhau.
Độ sâu làm đất cần đảm bảo cho bộ rễ cây con khi trồng được bình thường, không
bị uốn cong, sâu hơn độ sâu của rễ cây bụi, cỏ dại và tuỳ từng đặc tính loài cây, tiêu
chuẩn cây trồng mà định độ sâu thích hợp.
Nếu cày toàn diện, thì lần cày đầu lật đất sâu khoảng 10cm, như vậy cỏ dại được
phơi trên mặt đất, chóng khô chết ; sau 1_2 tuần cày lần thứ hai, độ sâu từ 25_30cm, làm
cho đất dưới sâu được lật lên phơi ãi, cỏ dại được vùi sâu sẽ chóng mục, đến khi trồng
lại tiến hành làm đất (đào và lấp hố).
Nếu làm đất cục bộ theo hố, lúc đào cần để riêng lớp đất mặt ; khi lấp hố cho lớp
đất mặt xuống trước, nhặt bỏ đá cục, sỏi to, gốc cây...
Nên làm đất trước khi trồng từ 2_3 tháng, không được để đến thời vụ trồng mới
làm đất, vì như thế đất sẽ không được phơi ãi thuần thục, kết cấu đất to ; lúc trồng
không nện kỹ sẽ làm đất dễ bị hỏng, đất bên dưới rễ khô cứng, rễ cây không bám được
vào đất nên dễ chết khô.
IV.4./ Đào lấp hố :
Xác định vị trí hố đào theo đúng khoảng cách , mật độ đã qui định trong bản đồ
thiết kế kỹ thuật , cắm cọc làm dấu .
Kích thước hố đào tùy theo kích thưóc của bầu cây , yêu cầu phải lớn hơn từ 2_3
lần của bầu cây . Khi đào để lớp đất mặt một bên, lớp đất dưới một bên, để khi trồng
cho lớp đất mặt nhiều màu mỡ xuống trước, lớp đất dưới lấp lên trên. Đất đào lỗ thường
lẫn đá, sỏi hoặc mảnh vụn khác cần được nhặt sạch. Cần chuẩn bị phân hữu cơ, phân
chuồng hoặc đất bùn cho mỗi hố trộn với lớp đất mặt.
5-/ Trồng cây:
Là khâu quan trọng cần làm đúng kỹ thuật mới đảm bảo tỷ lệ cây sống cao, hồi
sức nhanh và phát triển tốt. Cần tranh thủ trồng tập trung vào đầu mùa mưa, khi nước
mưa đã thấm vào đất tới độ sâu từ 30 - 40cm, độ ẩm không khí đã tăng lên khá. Muộn
nhất cũng phải hoàn thành công tác trồng vào giữa mùa mưa để có thời gian thích nghi cho
việc sinh trưởng nhiều ngày trong năm đầu làm cho cây phát triển được tốt có khả năng
chống chọi với mùa khô hoặc với các hiện tượng xì phèn và mặn độc hại tới cây.
Mùa trồng thích hợp nhất là tháng 6 - 7.
- 7
Tùy theo địa điểm trồng: cao, nước dễ thoát hay thấp trũng, nước dễ bị ứ đọng
mà đặt bầu cây. Ở nơi đất cao đặt bầu cây thấp so với mặt đất từ 10 - 20cm để dần dần
lấp đất trong quá trình chăm sóc, làm như vậy cây sẽ được vững chắc. Ở nơi đất thấp nên
đặt bầu cây ngang mặt đất. Ở nơi đất có mực nước ngầm cao thì mặt bầu cây phải được
đặt nổi lên trên khỏi mặt đất, nổi lên bao nhiêu phụ thuộc vào mực nước ngầm cao hay
thấp. Khi trồng cây có bầu bằng túi nylon cần xé bỏ túi bầu trước khi đặt cây con xuống
lỗ trồng. Lấp đất đầy quá nửa hố, dừng lại nện chặt rồi lấp đất tiếp tục ( có thể tưới
đẫm sau khi nện ). Tạo bờ nhỏ xung quanh gốc để giữ nước tưới trong thời gian đầu.
Mỗi cây đặt từ 1 - 3 cọc chống đỡ đảm bảo cây không xiêu vẹo, không bị lay gốc rễ khi
bị gió lớn.
Đối với cây trồng lục hóa Thành Phố sau khi trồng xong phải tưới ngay nhằm làm
cho đất bám sát vào rễ cây, cây chóng hồi lại sức và phát triển nhanh. Sau ngày trồng, tưới
thường xuyên một lần/ngày trong 10 ngày đầu và cứ 5 - 7 ngày tưới một lần trong ba
tháng, và sau đó cứ 12 - 15 ngày tưới một lần suốt trong 6 tháng đầu.
V./ CÔNG TÁC CHĂM SÓC VÀ BẢO VỆ CÂY TRỒNG:
Vấn đề chăm sóc và bảo vệ cây trồng phải đặt thành nhiệm vụ ngang hàng với
nhiệm vụ trồng và phải đầu tư đầy đủ vào việc này.
1-/ Chăm sóc cây mới trồng trong thời kỳ đầu :
Cây mới trồng trong năm đầu cần phải làm cỏ, xới đất hai lần kết hợp bón phân,
đối với cây trồng ở các công trình công cộng cần tưới nước thường kỳ. Phải chăm sóc và
trồng dặm trong ba năm đầu. Thực hiện đầy đủ các khâu này không những xúc tiến cây
lớn nhanh, xanh tốt mà còn tăng khả năng chống chịu của cây. Cắm cọc buộc thân cây bảo
đảm cây thân thẳng không xiêu vẹo, đổ ngã. Trong thời kỳ cây con cần ra sức bảo vệ
không để súc vật ăn lá, đọt ngọn hoặc đạp đổ cây, theo dõi phòng chống cháy kịp thời.
Từ năm thứ tư cây đã nảy chồi mạnh, đối với cây trồng riêng lẻ cần cắt sửa để
bắt đầu tạo hình cho cây, coìn đối với rừng tập trung thì rừng bắt đầu khép tán từ năm thứ
6 trở đi, khi có hiện tượng rụng cành tự nhiên chiếm tỷ lệ cao trên lâm phần thì bắt đầu
thực hiện biện pháp tỉa thưa chăm sóc rừng ( theo quy trình kỹ thuật lâm sinh ).
2-/ Tỉa cành tạo dáng cây:
• Đối với rừng tập trung tiến hành các biện pháp tỉa thưa tuân thủ theo quy trình kỹ
thuật lâm sinh.
• Đối với cây trồng lục hóa, công việc tỉa cành, tạo dáng khi cây đã lớn nhằm mục
tiêu chính là hạn chế cây đỗ, cành gẫy bất thường gây tai nạn cho người và tài sản của
dân, đồng thời tạo dáng cho cây góp phần tạo những cảnh đẹp và còn kết hợp cung cấp
một phần chất đốt.
Thời gian cắt tốt nhất là vào mùa khô ( tháng 1 - 4 ) lúc sinh trưởng cây gần như
tạm ngừng lại, không những ít gây tổn thương cho cây mà còn kịp thời cho những mầm
non phát sinh trên những cành đã dự định cắt sửa.
Đối với tất cả cây trồng cần phải nghiên cứu tạo hình ngay từ khi cây còn nhỏ độ
3-4 năm tuổi, cắt sửa tạo hình cây càng sớm càng tốt vì không những dễ đảm bảo hình
dáng đúng theo yêu cầu mà còn tạo điều kiện cho cành non phát sinh nhiều, tán rộng,
nhiều bóng mát. Điều cần chú ý trước hết là mỗi khi cắt cần phải quan sát kỹ toàn bộ tán
cây và các công trình xung quanh để quyết định số cành cần phải cắt và biện pháp cắt
cành sao cho không ảnh hưởng đến các công trình, cây xung quanh, có thể tiến hành cắt từ
trên xuống ( kể cả chặt hạ những cây chết). Mức độ cắt sửa cành cây nặng hay nhẹ ( ít
hay nhiều ) còn phụ thuộc vào khả năng nảy chồi của từng loài cây. Các vết cắt cần bôi
hắc ín, sơn hoặc thuốc sát trùng để đề phòng nấm hại xâm nhập phá hoại cây. Cần chú ý
bảo hộ lao động cho công nhân.
nguon tai.lieu . vn
