- Trang Chủ
- Khoa học xã hội
- Khóa luận tốt nghiệp Văn hóa du lịch: Khai thác giá trị lịch sử, văn hoá các di tích thờ tướng quân nhà Trần ở huyện Thuỷ Nguyên – Hải Phòng phục vụ cho du lịch
Xem mẫu
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
PhÇn më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt cña kho¸ luËn.
HiÖn nay, du lÞch ®-îc xem lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän
trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ. Du lÞch ®îc gäi lµ “ngµnh c«ng nghiÖp
kh«ng khãi”, lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã ®ãng gãp to lín vµo tæng thu nhËp
quèc d©n .
ViÖt Nam lµ mét quèc gia cã tiÒm n¨ng du lÞch rÊt dåi dµo, ®a d¹ng vµ
phong phó, cã thÓ nãi kh«ng hÒ thua kÐm bÊt cø mét quèc gia nµo trong khu
vùc. ViÖt Nam cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch rÊt m¹nh mÏ ë tÊt c¶ c¸c lo¹i
h×nh du lÞch nh-: Du lÞch biÓn, du lÞch sinh th¸i, du lÞch nghØ d-ìng, du lÞch
m¹o hiÓm…®Æc biÖt lµ du lÞch v¨n ho¸. Trong lo¹i h×nh du lÞch nh©n v¨n, c¸c
di tÝch v¨n ho¸ lÞch sö vµ lÔ héi chiÕm mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng. HÖ thèng
c¸c di tÝch v¨n hãa lÞch sö hÇu hÕt ®Òu g¾n liÒn víi c¸c lÔ héi,c¸c phong tôc
tËp qu¸n cña céng ®ång, ph¶n ¸nh cuéc sèng, lao ®éng cña con ng-êi t¹i c¸c
lµng quª, g¾n liÒn víi viÖc t¸i hiÖn lÞch sö chèng giÆc ngo¹i x©m cña cha «ng,
g¾n víi c¸c danh nh©n v¨n ho¸ lÞch sö cña d©n téc. §ång thêi ph¶n ¸nh kh¸t
väng trong ®êi sèng t©m linh cña con ng-êi, mang ý nghÜa gi¸o dôc con ng-êi
h-íng tíi c¸i Ch©n- ThiÖn- Mü.
§Ó t¹o ra ®-îc sù míi l¹, hÊp dÉn víi du kh¸ch trong ch-¬ng tr×nh du
lÞch hiÖn nay ®ang h-íng tíi khai th¸c nh÷ng tuyÕn du lÞch víi c¸c di tÝch ,lÔ
héi ®éc ®¸o ®· ®-îc biÕt ®Õn hoÆc míi b¾t ®Çu khai th¸c phôc vô du lÞch.
C¸c di tÝch thê t-íng qu©n nhµ TrÇn ë huyÖn Thuû Nguyªn - H¶i Phßng
còng lµ mét trong nh÷ng ®iÓm du lÞch v¨n ho¸ cÇn ®-îc khai th¸c ®Ó phôc vô
cho du lÞch.
Thuû Nguyªn lµ mét trong nh÷ng huyÖn cã bÒ dµy truyÒn thèng lÞch sö
v¨n ho¸ cña H¶i Phßng. Toµn huyÖn cã tíi 147 di tÝch lÞch sö c¸c lo¹i, trong
®ã cã 23 di tÝch lÞch sö ®· ®-îc xÕp h¹ng cÊp quèc gia, 28 di tÝch lÞch sö ®-îc
xÕp h¹ng cÊp thµnh phè. Trong sè ®ã cã nhiÒu di tÝch, v¨n ho¸ truyÒn thèng ®·
trë thµnh nÐt v¨n ho¸ tiªu biÓu cña H¶i Phßng. Trªn c¬ së khai th¸c lîi thÕ vÒ
®iÒu kiÖn tù nhiªn, m«i tr-êng sinh th¸i, truyÒn thèng v¨n ho¸ lÞch sö,côm di
tÝch thê t-íng qu©n nhµ TrÇn ë Thuû Nguyªn sÏ cã mét søc hÊp dÉn víi kh¸ch
du lÞch nhÊt lµ nh÷ng du kh¸ch cã tr×nh ®é häc vÊn vµ muèn hiÓu biÕt vÒ lÞch
sö ViÖt Nam.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 1
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§iÓm du lÞch v¨n ho¸ t¹i c¸c di tÝch thê t-íng qu©n nhµ TrÇn ë Thuû
Nguyªn còng ®· vµ ®ang ®-îc ®-a vµo khai th¸c. Tuy nhiªn ®Ó khai th¸c triÖt
®Ó tiÒm n¨ng du lÞch ë ®©y ®¹t ®-îc nh÷ng g× nh- mong muèn cÇn ph¶i cã
mét môc tiªu ph¸t triÓn du lÞch t¹i côm di tÝch nµy. ViÖc ®-a vµo x©y dùng
tuyÕn du lÞch v¨n ho¸, lÔ héi cña côm di tÝch ë Thñy Nguyªn gãp phÇn quan
träng vµo sù ph¸t triÓn v¨n ho¸- kinh tÕ- x· héi cña huyÖn. §ång thêi gãp
phÇn to lín trong viÖc gi¸o dôc truyÒn thèng lÞch sö v¨n ho¸ cho thÕ hÖ trÎ,
b¶o vÖ c¸c di s¶n v¨n ho¸, n©ng cao nhËn thøc cho c¸n bé vµ nh©n d©n ®Þa
ph-¬ng vÒ gi¸ trÞ cña c¸c di tÝch, lÔ héi ®Ó ph¸t huy nh÷ng nÐt ®Ñp v¨n hãa cña
®Þa ph-¬ng.
ChÝnh v× vËy, ng-êi viÕt ®· chän ®Ò tµi cho khãa luËn tèt nghiÖp lµ : “
Khai th¸c gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸ c¸c di tÝch thê t-íng qu©n nhµ TrÇn ë huyÖn
Thuû Nguyªn – H¶i Phßng phôc vô cho du lÞch”
2. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu cña kho¸ luËn.
-T×m hiÓu c¸c gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, lÔ héi cña c¸c di tÝch thê t-íng qu©n
nhµ TrÇn ë Thuû Nguyªn còng nh- ®¸nh gi¸ hiÖn tr¹ng ph¸t triÓn du lÞch t¹i
c¸c ®iÓm di tÝch nµy.
- Ph¸c häa kh¸i qu¸t c¸c di tÝch vÒ lÞch sö, kiÕn tróc, hiÖn vËt, lÔ héi…
- §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vÒ viÖc khai th¸c côm di tÝch thê t-íng qu©n nhµ
TrÇn phôc vô cho ph¸t triÓn du lÞch, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, b¶o tån vµ
ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ truyÒn thèng v¨n ho¸ cña huyÖn Thuû Nguyªn
3. §èi t-îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu.
- §èi t-îng nghiªn cøu lµ c¸c ®iÓm di tÝch thê t-íng qu©n nhµ TrÇn ë
huyÖn Thñy Nguyªn víi c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa vËt thÓ vµ phi vËt thÓ.
- Khai th¸c gi¸ trÞ cña c¸c di tÝch lÞch sö v¨n hãa lµ mét ph¹m vi réng lín,
®ßi hái nhiÒu thêi gian, c«ng søc, ®iÒu kiÖn kinh tÕ còng nh- tr×nh ®é vµ
ph-¬ng ph¸p cña ng-êi nghiªn cøu. Do ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng cña ng-êi viÕt
trong b-íc ®Çu tËp sù nghiªn cøu khoa häc cho nªn khãa luËn chØ giíi h¹n
trong ph¹m vi nghiªn cøu: t×m hiÓu, khai th¸c gi¸ trÞ mét sè di tÝch thê t-íng
qu©n nhµ TrÇn vÒ ph-¬ng diÖn v¨n hãa vËt chÊt vµ v¨n hãa tinh thÇn.
4. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu
§Ò tµi nµy thuéc lÜnh vùc nghiªn cøu Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n cho
nªn ®-îc sö dông c¸c ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu sau:
- Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu c¸c tµi liÖu v¨n b¶n
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 2
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch, hÖ thèng ®Ó ph©n tÝch ,nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ c¸c
gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña côm di tÝch trong mèi liªn hÖ víi m«i tr-êng sinh th¸i, lÞch
sö h×nh thµnh, ®êi sèng v¨n ho¸ cña c- d©n, ®iÒu kiÖn lÞch sö v¨n ho¸, kinh tÕ
x· héi cña ®Þa ph¬ng…
- Ph-¬ng ph¸p ®iÒn d·: TiÕp xóc trùc tiÕp kh¶o s¸t ®èi t-îng nghiªn cøu
lµ c¸c ®iÓm di tÝch, trao ®æi trùc tiÕp víi nh÷ng nh©n vËt phô tr¸ch hoÆc cã
hiÓu biÕt vÒ c¸c di tÝch.
- Ph-¬ng ph¸p ®èi chiÕu so s¸nh ®Ó kh¾c häa nh÷ng gi¸ trÞ ®Æc tr-ng cña
c¸c di tÝch nµy.
5. LÞch sö nghiªn cøu
Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l-îc Nguyªn - M«ng thÕ kØ XIII m·i
m·i lµ nh÷ng chiÕn c«ng hiÓn h¸ch cña qu©n vµ d©n §¹i ViÖt trong lÞch sö
dùng n-íc vµ gi÷ n-íc cña d©n téc. Vai trß to lín cña c¸c t-íng qu©n nhµ
TrÇn víi hµo khÝ “ §«ng A” ®· lµm nªn nh÷ng kú tÝch phi thêng ba lÇn ®¸nh
b¹i qu©n x©m l-îc Nguyªn – M«ng b¶o vÖ giang s¬n gÊm vãc cßn s¸ng m·i
ngh×n thu.
Trªn kh¾p m¶nh ®Êt cña Thñy Nguyªn H¶i Phßng - vïng ®Êt tiÒn tiªu
duyªn h¶i ®Òu in râ dÊu ch©n cña c¸c t-íng qu©n nhµ TrÇn n¨m x-a ®· ®-îc
ghi nhiÒu trong sö s¸ch. Cã nhiÒu tµi liÖu ®· viÕt vÒ cuéc kh¸ng chiÕn chèng
qu©n x©m lîc ë thÕ kØ XIII nh: “ §¹i ViÖt sö ký toµn th-" – Ng« SÜ Liªn; “
Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc Nguyªn M«ng thÕ kØ XIII” – Hµ V¨n
TÊn, Ph¹m ThÞ T©m.Cã mét sè ®Ò tµi còng ®· viÕt vÒ c¸c di tÝch thê t-íng
qu©n nhµ TrÇn ë Qu¶ng Ninh, Nam §Þnh…Nh-ng cho ®Õn nay theo t¸c gi¶
®-îc biÕt th× ch-a cã tµi liÖu nµo viÕt riªng vÒ c¸c di tÝch thê t-íng qu©n nhµ
TrÇn ë Thñy Nguyªn ®-îc c«ng bè.
V× vËy vÊn ®Ò mµ ng-êi viÕt lùa chän ®Ó nghiªn cøu, t×m hiÓu lµ mét vÊn
®Ò hoµn toµn míi kh«ng trïng lÆp víi bÊt kú tµi liÖu nµo ®· c«ng bè.
6. §ãng gãp cña khãa luËn
- §ãng gãp cho b¶n th©n: Lµ mét b-íc rÌn luyÖn, tËp lµm khoa häc,
nghiªn cøu t×m hiÓu mét vÊn ®Ò khoa häc.
- VÊn ®Ò ®-îc thu thËp, nghiªn cøu ®-îc coi nh- mét cuèn tµi liÖu tham
kh¶o cho c¸c h-íng dÉn viªn, nh÷ng ng-êi lµm c«ng t¸c v¨n hãa cña vµ cho
nh÷ng nhµ kinh doanh du lÞch cña H¶i Phßng nãi chung vµ Thñy Nguyªn nãi
riªng.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 3
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Khi vÊn ®Ò nghiªn cøu ®-îc thÈm ®Þnh, bæ sung, hoµn chØnh sÏ trë thµnh mét
tµi liÖu giíi thiÖu cho c¸c di tÝch vµ kh¸ch khi ®Õn tham quan, du lÞch t¹i c¸c
®iÓm di tÝch nµy.
7. Bè côc cña kho¸ luËn
Ngoµi phÇn Më ®Çu, KÕt luËn, Tµi liÖu tham kh¶o, phô lôc Néi dung cña
kho¸ luËn chia lµm ba ch-¬ng:
- Ch-¬ng 1: C¬ së lÝ luËn vÒ di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸.
- Ch-¬ng 2: Khai th¸c gi¸ trÞ v¨n hãa mét sè di tÝch thê t-íng qu©n nhµ
TrÇn ë Thuû Nguyªn.
- Ch-¬ng 3: §Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m khai th¸c vµ ph¸t triÓn du lÞch
v¨n hãa ë huyÖn Thñy Nguyªn.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 4
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
CH¦¥NG 1
TæNG QUAN VÒ DU LÞCH V¡N HãA – DI TÝCH LÞCH Sö
V¨n Hãa
1.1. Tµi nguyªn du lÞch.
1.1.1. Kh¸i niÖm vÒ du lÞch.
Tæ chøc du lÞch thÕ giíi (WTO – World Tourism Organization ) ®· ®-a
ra ®Þnh nghÜa: “ Du lÞch lµ tæng thÓ c¸c hiÖn t-îng vµ c¸c mèi quan hÖ xuÊt
ph¸t tõ sù giao l-u du kh¸ch, c¸c nhµ kinh doanh, chÝnh quyÒn ®Þa ph-¬ng vµ
céng ®ång d©n c- trong qu¸ tr×nh thu hót vµ ®ãn tiÕp kh¸ch”.(15.tr.12 )
Theo PTS TrÇn Nh¹n: “ Du lÞch lµ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña con ng-êi rêi
khái quª h-¬ng ®Õn mét n¬i kh¸c víi môc ®Ých chñ yÕu lµ ®-îc thÈm nhËn
nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®Æc s¾c, ®éc ®¸o, kh¸c l¹ víi quª h-¬ng,
kh«ng nh»m môc ®Ých sinh lêi ®-îc tÝnh b»ng ®ång tiÒn”.( 15.tr.8)
Ph¸p luËt du lÞch ViÖt Nam ®Þnh nghÜa: “ Du lÞch lµ ho¹t ®éng cña con
ng-êi ngoµi n¬i c- tró th-êng xuyªn cña m×nh nh»m tho¶ m·n nhu cÇu tham
quan, gi¶i trÝ, nghØ d-ìng trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh”.
1.1.2. Tµi nguyªn du lÞch.
Theo luËt du lÞch ViÖt Nam n¨m 2006: “Tµi nguyªn du lÞch lµ c¶nh quan
thiªn nhiªn, di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸, c«ng tr×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña con
ng-êi vµ c¸c gi¸ trÞ nh©n v¨n kh¸c cã thÓ ®-îc sö dông nh»m ®¸p øng nhu
cÇu du lÞch, lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó h×nh thµnh c¸c khu du lÞch, ®iÓm du lÞch,
tuyÕn du lÞch, ®« thÞ du lÞch”.( ®iÒu 4 cña LDL)
Du lÞch lµ mét trong nh÷ng ngµnh cã sù ®Þnh h-íng tµi nguyªn du lÞch râ
rÖt. Tµi nguyªn du lÞch lµ mét trong nh÷ng yÕu tè c¬ së ®Ó t¹o nªn vïng du
lÞch. Sè l-îng tµi nguyªn vèn cã, chÊt l-îng cña chóng vµ møc ®é kÕt hîp c¸c
lo¹i tµi nguyªn trªn l·nh thæ cã ý nghÜa ®Æc biÖt trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn du lÞch cña mét vïng hay mét quèc gia. Mét l·nh thæ nµo ®ã cã nhiÒu tµi
nguyªn du lÞch c¸c lo¹i víi chÊt l-îng cao, cã søc hÊp dÉn kh¸ch du lÞch lín
vµ møc ®é kÕt hîp c¸c lo¹i tµi nguyªn phong phó th× søc thu hót kh¸ch du lÞch
cµng m¹nh.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 5
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Tµi nguyªn cã sù ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn tæ chøc l·nh thæ cña ngµnh du
lÞch, ®Õn viÖc h×nh thµnh, chuyªn m«n ho¸ c¸c vïng du lÞch vµ hiÖu qu¶ kinh
tÕ cña ho¹t ®éng dÞch vô. §ång thêi tµi nguyªn du lÞch còng chÞu sù chi phèi
gi¸n tiÕp cña c¸c nh©n tè kinh tÕ - x· héi: Ph-¬ng thøc s¶n xuÊt vµ tÝnh chÊt
cña quan hÖ s¶n xuÊt, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ c¬ cÊu, khèi l-îng
nhu cÇu du lÞch.
VÒ thùc chÊt, tµi nguyªn du lÞch lµ tæng thÓ c¸c yÕu tè tù nhiªn, v¨n ho¸ -
lÞch sö ®· bÞ biÕn ®æi ë nhiÒu møc ®é nhÊt ®Þnh d-íi ¶nh h-ëng cña nhu cÇu
x· héi vµ kh¶ n¨ng sö dông trùc tiÕp vµo môc ®Ých du lÞch.
Tµi nguyªn du lÞch lµ tæng thÓ tù nhiªn vµ v¨n ho¸ - lÞch sö cïng c¸c thµnh
phÇn cña chóng gãp phÇn kh«i phôc vµ ph¸t triÓn thÓ lùc vµ trÝ lùc cña con
ng-êi, kh¶ n¨ng lao ®éng vµ søc khoÎ cña hä, nh÷ng tµi nguyªn nµy ®-îc sö
dông cho nghiªn cøu trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp, cho viÖc s¶n xuÊt dÞch vô du lÞch.
Tµi nguyªn du lÞch lµ mét ph¹m trï lÞch sö, bëi v× nh÷ng thay ®æi c¬ cÊu vµ
l-îng nhu cÇu ®· l«i cuèn vµo ho¹t ®éng du lÞch nh÷ng thµnh phÇn míi mang
tÝnh chÊt tù nhiªn còng nh- tÝnh chÊt v¨n ho¸ - lÞch sö. Kh¸i niÖm “Tµi nguyªn
du lÞch” lµ mét ph¹m trï ®éng, v× nã thay ®æi tuú thuéc vµo sù tiÕn bé cña kü
thuËt, sù cÇn thiÕt vÒ kinh tÕ, tÝnh hîp lý vµ møc ®é nghiªn cøu. Khi ®¸nh gi¸
tµi nguyªn vµ x¸c ®Þnh h-íng khai th¸c chóng ta cÇn ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng thay
®æi trong t-¬ng lai vÒ nhu cÇu còng nh- kh¶ n¨ng kinh tÕ - kü thuËt, sù cÇn
thiÕt vÒ kinh tÕ, tÝnh hîp lý vµ møc ®é nghiªn cøu. Khi ®¸nh gi¸ tµi nguyªn vµ
x¸c ®Þnh h-íng khai th¸c c¸c tµi nguyªn du lÞch cÇn tÝnh ®Õn nh÷ng thay ®æi
trong t-¬ng lai vÒ nhu cÇu còng nh- kh¶ n¨ng kinh tÕ, kü thuËt khai th¸c c¸c
lo¹i tµi nguyªn du lÞch míi.
1.1.3. §Æc ®iÓm
- Khèi l-îng c¸c nguån tµi nguyªn vµ diÖn tÝch ph©n bæ c¸c nguån tµi
nguyªn lµ c¬ së cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng khai th¸c vµ tiÒm n¨ng cña hÖ
thèng l·nh thæ nghØ ng¬i, du lÞch.
- Thêi gian cã thÓ khai th¸c c¸c ®Þnh tÝnh mïa vô cña du lÞch, nhÞp ®iÖu
dßng du lÞch.
- TÝnh bÊt biÕn vÒ mÆt l·nh thæ cña ®a sè c¸c lo¹i tµi nguyªn t¹o lªn lùc hót
c¬ së h¹ tÇng vµ dßng du lÞch tíi n¬i tËp trung c¸c lo¹i tµi nguyªn ®ã.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 6
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Vèn ®Çu t- t-¬ng ®èi thÊp vµ gi¸ thµnh chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng cho phÐp
x©y dùng t-¬ng ®èi nhanh chãng c¬ së h¹ tÇng vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ -
x· héi còng nh- kh¶ n¨ng sö dông ®éc lËp tõng lo¹i tµi nguyªn.
- Kh¶ n¨ng sö dông nhiÒu lÇn tµi nguyªn du lÞch nÕu tu©n theo c¸c quy ®Þnh
vÒ sö dông tù nhiªn mét c¸ch hîp lý, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o
vÖ chóng.
1.2. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n
1.2.1. Kh¸i niÖm.
Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n ®-îc hiÓu lµ c¸c tµi nguyªn s¸ng t¹o cña con
ng-êi bao gåm: Di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, lÔ héi, phong tôc tËp qu¸n vµ c¸c
c«ng tr×nh ®-¬ng ®¹i do x· héi vµ céng ®ång con ng-êi s¸ng t¹o, cã søc hÊp
dÉn du kh¸ch, cã t¸c dông gi¶i trÝ, h-ëng thô mang ý nghÜa thiÕt thùc vµ ®-îc
®-a vµo khai th¸c phôc vô ph¸t triÓn du lÞch.
1.2.2. §Æc ®iÓm.
- Lµ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n tËp trung t¹i c¸c ®iÓm quÇn c- ë c¶ n«ng
th«n vµ ®« thÞ, c¶ miÒn nói vµ ®ång b»ng, ven biÓn, h¶i ®¶o.
- ViÖc tham quan, t×m hiÓu tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n cã t¸c dông nhËn
thøc nhiÒu h¬n, t¸c dông gi¶i trÝ kh«ng ®iÓn h×nh hoÆc cã ý nghÜa thø yÕu.
- ViÖc t×m hiÓu c¸c ®èi t-îng nh©n t¹o ®-îc diÔn ra trong thêi gian ng¾n.
Nã th-êng kÐo dµi mét vµi giê, còng cã thÓ mét vµi phót, thÝch hîp víi lo¹i
h×nh du lÞch nhËn thøc theo lé tr×nh.
- Sè ng-êi quan t©m tíi tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n th-êng cã tr×nh ®é v¨n
ho¸ cao, thu nhËp vµ yªu cÇu th-ëng thøc cao.
- Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n cã -u thÕ to lín lµ ®¹i bé phËn kh«ng cã tÝnh
mïa vô, Ýt bÞ phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn khÝ t-îng vµ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn
kh¸c.
- Së thÝch cña nh÷ng ng-êi t×m hiÓu ®Õn tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n rÊt
phøc t¹p vµ rÊt kh¸c nhau
Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n t¸c ®éng theo tõng giai ®o¹n:
+ Giai ®o¹n th«ng tin: Giai ®o¹n nµy du kh¸ch nhËn ®-îc nh÷ng th«ng
tin chung nhÊt, qua c¸c th«ng tin miÖng hay ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng,
nªn cã thÓ ch-a thËt râ rµng vÒ ®èi t-îng.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 7
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Giai ®o¹n tiÕp xóc: Lµ giai ®o¹n kh¸ch du lÞch cã nhu cÇu tiÕp xóc
b»ng m¾t th-êng víi ®èi t-îng, tuy chØ lµ l-ít qua nh-ng lµ quan s¸t b»ng m¾t
thùc.
+ Giai ®o¹n nhËn thøc: Giai ®o¹n nµy kh¸ch du lÞch lµm quen víi ®èi
t-îng mét c¸ch c¬ b¶n h¬n, ®i s©u vµo néi dung cña nã, thêi gian tiÕp xóc dµi
h¬n.
+ Giai ®o¹n ®¸nh gi¸ nhËn xÐt: ë giai ®o¹n nµy, b»ng kinh nghiÖm sèng
cña b¶n th©n vÒ mÆt nhËn thøc, kh¸ch du lÞch so s¸nh ®èi t-îng nµy víi ®èi
t-îng gÇn víi nã.
Th«ng th-êng viÖc lµm quen víi tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n dõng l¹i ë
hai giai ®o¹n ®Çu, cßn giai ®o¹n nhËn thøc vµ ®¸nh gi¸ nhËn xÐt dµnh cho du
kh¸ch cã tr×nh ®é v¨n ho¸ nãi chung vµ cã chuyªn m«n cao.
1.2.3. Ph©n lo¹i
a. Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n phi vËt thÓ
Lµ s¶n phÈm tinh thÇn cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc ®-îc l-u gi÷
b»ng trÝ nhí, ch÷ viÕt, ®-îc l-u truyÒn miÖng, truyÒn nghÒ, tr×nh diÔn vµ c¸c
h×nh thøc l-u gi÷, l-u truyÒn kh¸c, bao gåm: tiÕng nãi, ch÷ viÕt, t¸c phÈm v¨n
häc, nghÖ thuËt, khoa häc ng÷ v¨n truyÒn miÖng, diÔn x-íng d©n gian, lèi
sèng, lÔ héi, bÝ quyÕt vÒ nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng, tri thøc vÒ y d-îc cæ
truyÒn, vÒ v¨n ho¸ Èm thùc, vÒ trang phôc truyÒn thèng d©n téc vµ nh÷ng trÝ
thøc d©n gian kh¸c.
b.Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n vËt thÓ.
Lµ s¶n phÈm vËt chÊt cã gi¸ trÞ lÞch sö, v¨n ho¸, khoa häc, bao gåm: Di
tÝch lÞch sö - v¨n ho¸, danh lam th¾ng c¶nh, di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia, lµ
g-¬ng mÆt lÞch sö, lµ nh©n chøng cña c¸c thêi ®¹i.
Tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n vËt thÓ ë n-íc ta phong phó, ®a d¹ng, ®Æc
s¾c, mang c¸c gi¸ trÞ lÞch sö v¨n ho¸, g¾n liÒn víi lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn cña ®Êt n-íc, gåm: Di tÝch kh¶o cæ, di tÝch kiÕn tróc nghÖ thuËt, di tÝch
lÞch sö, c¸c c«ng tr×nh ®-¬ng ®¹i. Trong ®ã c¸c di tÝch kiÕn tróc nghÖ thuËt
nh- chïa, ®×nh, ®Òn, nhµ thê, miÕu, nhµ cæ, l¨ng tÈm, cung ®iÖn chiÕm sè
l-îng lín, l-u gi÷ nhiÒu gi¸ trÞ lÞch sö, kiÕn tróc nghÖ thuËt v¨n ho¸ cã gi¸ trÞ,
lµ nh÷ng ®iÓm tham quan, nghiªn cøu hÊp dÉn du kh¸ch.
* §×nh lµng
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 8
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
§×nh lµ yÕu tè vËt chÊt quan träng nhÊt trong v¨n ho¸ lµng. §×nh lµ ng«i
nhµ chung cña céng ®ång lµng x· ViÖt Nam, lµ biÓu t-îng cho v¨n ho¸ lµng
ViÖt, vµ khi nãi ®Õn lµng ng-êi ViÖt lµ nãi ®Õn c©y ®a, giÕng n-íc, s©n ®×nh.
§×nh cã tõ l©u, lóc ®Çu nh- c¸c qu¸n, miÕu qua ®-êng, tíi thÕ kØ XVI
®×nh ph¸t triÓn nhiÒu. ThÕ kØ XVII lµ sù ph¸t triÓn ®Ønh cao cña nghÖ thuËt
®iªu kh¾c ®×nh.
N¬i dùng ®×nh th-êng ë gi÷a lµng, trªn mét khu ®Êt cao, thÕ ®Êt ®Ñp, cã
long m¹ch.
VÒ cÊu tróc cña ®×nh th-êng cã mét kiÓu kÕt cÊu phæ biÕn nh- sau:
KÕt cÊu ch÷ “ NhÊt” lµ kÕt cÊu mét toµ ®×nh cã 5 gian ho¹c 7 gian vµ 2
ch¸i. KÕt cÊu nµy th-êng thÊy ë c¸c ng«i ®×nh thê nhµ M¹c, ®Õn thÕ kØ XVII
ng-êi ta ®-a Thµnh Hoµng vµo thê ë ®×nh, xuÊt hiÖn tôc hËu thÇn, cÊu tróc nh-
sau:
- CÊu tróc ch÷ “NhÞ” gåm cã phÇn ®¹i ®×nh céng víi phÇn hËu cung.
- CÊu tróc ch÷ “§inh” hay cßn gäi lµ h×nh chu«i vå, bao gåm phÇn ®¹i
®×nh vµ phÇn hËu cung.
- CÊu tróc ch÷ “C«ng” gåm phÇn ®¹i ®×nh, hËu cung vµ toµ èng muèng
nèi gi÷a 2 phÇn nµy.
S©n ®×nh c¸ch mÆt ®Êt 0,6m -0,8m, th-êng cã thø bËc (TiÒn tÕ, Ph-¬ng
®×nh), ®Ó quy ®Þnh thø bËc ngåi trong ®×nh.
KiÕn tróc cña ®×nh thÓ hiÖn gi¸ trÞ nghÖ thuËt ®iªu kh¾c cao h¬n h¼n so
víi c¸c lo¹i h×nh kiÕn tróc kh¸c, lµ nguån liÖu ®Ó nghiªn cøu lÞch sö mü thuËt
ViÖt Nam, ®êi sèng hµng ngµy còng nh- t©m hån cña ng-êi n«ng d©n ViÖt
Nam.
VÒ ®iªu kh¾c ë ®×nh lµng, qua mçi thêi k×, mçi triÒu ®¹i Lª - TrÞnh -
NguyÔn ®Òu cã mét kiÓu kiÕn tróc g¾n víi ®iªu kh¾c kh¸c nhau. Nh÷ng nÐt
kh¸c biÖt ®ã thÓ hiÖn chñ yÕu trong c¸c m«tÝp trang trÝ, râ nhÊt ë h×nh con
rång vµ ë vÞ trÝ cña c¸c ho¹t c¶nh d©n gian.
VÒ chøc n¨ng cña ®×nh lµng gåm cã ba chøc n¨ng:
- Chøc n¨ng tÝn ng-ìng: Thê nh÷ng ng-êi cã c«ng víi lµng ®ã lµ nh÷ng
Thµnh Hoµng lµng bao gåm:
+ Thiªn thÇn: Sau khi hoµn thµnh nhiÖm vô chèng giÆc ngo¹i x©m th× ho¸
bay vÒ trêi nh-: Th¸nh T¶n Viªn ( chïa T©y §»ng ).
+ Nh©n thÇn: §-îc thê nhiÒu nhÊt trong c¸c ®×nh lµng, gåm:
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 9
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ng-êi cã c«ng khai canh lËp lµng vµ nh÷ng ng-êi cã c«ng d¹y cho d©n
lµng mét nghÒ nµo ®ã gäi lµ tæ nghÒ.
Ng-êi cã c«ng víi lµng víi n-íc, c¸c vÞ anh hïng d©n téc ®-îc t«n lµm
Thµnh Hoµng lµng: Lª Ch©n, Hai Bµ Tr-ng, TrÇn H-ng §¹o, Ng« QuyÒn. Cã
thÓ lµ c¸c nhµ s- thêi Lý: Kh«ng Lé, Minh Kh«ng, Tõ §¹o H¹nh.
+ DÞ thÇn ( h¹ ®¼ng thÇn).
- Chøc n¨ng hµnh chÝnh: Mäi viÖc cña lµng ®Òu ®-îc gi¶i quyÕt ë ®×nh (
nh- thu thuÕ, cö ng-êi ®i ®¾p ®ª, b¶n th¶o lËp h-¬ng -íc, khao väng).
- Chøc n¨ng v¨n ho¸: §×nh lµng cßn lµ n¬i tæ chøc c¸c sinh ho¹t v¨n ho¸
x· héi mang tÝnh “ ®¼ng cÊp” cña lµng, thÓ hiÖn qua hÖ thèng ng«i thø ë ®×nh
khi héi häp, ®×nh ®¸m, khi tÕ lÔ, n¨m lÎ tæ chøc nhá, n¨m ch½n tæ chøc lín.
§×nh lµng còng ph¶n ¸nh sù can thiÖp cña Nhµ n-íc phong kiÕn vµo lµng
x· thÓ hiÖn qua nh÷ng ®Ò tµi ®iªu kh¾c nh-: H×nh t-îng con rång, qua hÖ
thèng thÇn, hay hÖ thèng ng«i thø trong ®×nh, dùa trªn phÈm hµm, b»ng cÊp.
§×nh lµ n¬i thÓ hiÖn nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ tÝn ng-ìng, sinh ho¹t v¨n ho¸, lÔ
héi, phong tôc tËp qu¸n cña lµng x· ( tÝn ng-ìng ®a thÇn, thê tæ tiªn, tôc ®Æt
hËu).
§×nh lµng cßn lµ n¬i ghi dÊu lÞch sö dùng n-íc vµ gi÷ n-íc cña d©n téc
ta, hÇu hÕt c¸c vÞ thÇn lµ ng-êi cã c«ng x©y dùng xãm lµng, c¸c t-íng lÜnh cã
c«ng ®¸nh giÆc gi÷ n-íc.
§×nh cßn chøa ®ùng nguån tµi liÖu H¸n N«m rÊt phong phó ®Ó t×m hiÓu
vÒ lµng x· cæ truyÒn. C¸c v¨n b¶n H¸n N«m ph¶n ¸nh nh÷ng mÆt cña ®êi sèng
lµng x·.
Cã thÓ nãi ®×nh lµ yÕu tè quan träng nhÊt, lín nhÊt trong kÕt cÊu lµng
ViÖt vµ còng gièng nh- ng«i chïa ë ViÖt Nam, ®×nh lµng ®ãng vai trß kh«ng
thÓ thiÕu trong ®êi sèng tinh thÇn cña ng-êi ViÖt.
*§Òn, miÕu, nghÌ, am, qu¸n:
C¸c tªn gäi nµy kh«ng cã sù nhÊt qu¸n gi÷a c¸c lµng, song nh×n chung
®©y lµ n¬i thÇn linh thµnh hoµng tró ngô v× nhiÒu lý do kh¸c nhau: Lµ n¬i sinh,
n¬i ho¸ cña thÇn, n¬i thÇn dõng ch©n, n¬i ®ãng doanh tr¹i khi ®¸nh trËn, n¬i
bµy chiÕn trËn cña thÇn.
§Òn lµ nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc nghÖ thuËt, thê c¸c vÞ nh©n thÇn, thiªn
thÇn, nh÷ng danh nh©n, anh hïng d©n téc. §Òn cã lÞch sö ph¸t triÓn g¾n liÒn
víi lÞch sö dùng n-íc vµ gi÷ n-íc. V× vËy ®©y lµ mét lo¹i di tÝch lÞch sö v¨n
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 10
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
ho¸ cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi nhÊt n-íc ta, th-êng ®-îc x©y dùng ë nh÷ng
n¬i diÔn ra c¸c sù kiÖn lÞch sö, n¬i sinh hoÆc mÊt cña c¸c thÇn ®iÖn.
§Òn cã c¸c m¶ng ®iªu kh¾c, c¸c nhang ¸n, ®å tÕ tù, t-îng, hoµnh phi
th-êng ®-îc s¬n son thiÕp vµng cã gi¸ trÞ thÈm mü vµ nghÖ thuËt, c¸c c«ng
tr×nh kiÕn tróc th-êng g¾n liÒn víi c¸c truyÒn thuyÕt, c¸c lÔ héi ®Ó t«n vinh
c¸c thÇn ®iÖn hoÆc danh nh©n, c¸c anh hïng d©n téc.
§Òn trong lµng ViÖt cßn lµ n¬i thê MÉu g¾n víi tôc thê n÷ thÇn, hÖ träng
trong quan niÖm cña d©n lµng.
NhiÒu lµng ViÖt cßn cã Qu¸n cña §¹o gi¸o. KiÕn tróc cña c¸c Qu¸n ®¹o
còng gÇn gièng nh- chïa. HÖ thèng t-îng thê gåm cã t-îng Tam Thanh ®ã lµ
Th¸i Thanh, Th-îng Thanh vµ Ngäc Thanh, phÝa d-íi lµ Tø Ngù ®ã lµ bèn vÞ
thÇn cai qu¶n bèn ph-¬ng, ngoµi ra cßn cã «ng Ngò L·o qu©n (L·o Tö).
§Æc ®iÓm chung cña c¸c di tÝch kiÕn tróc nghÖ thuËt ë ViÖt Nam.
- ChÞu ¶nh h-ëng nhiÒu cña phong c¸ch mü thuËt ph-¬ng §«ng, tõ thÕ kû
XIX cã ¶nh h-ëng nhiÒu phong c¸ch kiÕn tróc ph-¬ng T©y.
- §-îc quy ho¹ch x©y dùng tu©n theo phong c¸ch phong thuû cña ph-¬ng
§«ng vµ quan niÖm ©m d-¬ng trong kinh dÞch.
- VÒ mÆt vÞ trÝ ®Þa lý, ®¹t ®-îc c¸c ®Æc ®iÓm cã long chÇu, hæ phôc, cã
tiÒn ¸n, hËu trÈm vµ minh ®-êng, th-êng xuyªn lÊy thiªn nhiªn t« ®iÓm cho
kiÕn tróc, n¬i nµo thiÕu c¸c yÕu tè tù nhiªn th× t¹o ra phong c¶nh nh- ®µo hå,
trång c©y ®Ó trang trÝ cho c«ng tr×nh vµ kiÕn tróc hµi hoµ víi thiªn nhiªn,
th-êng ®-îc x©y dùng ë nh÷ng n¬i cã c¶nh ®Ñp.
- Tªn gäi cña c¸c c«ng tr×nh hay c¸c bé phËn cÊu tróc cña c«ng tr×nh, hÖ
thèng hoµnh phi c©u ®èi, ®¹i tù ®Òu cã ý nghÜa triÕt häc, lµ nh÷ng c©u v¨n hay
, xóc tÝch, nh÷ng tõ mang ý nghÜa triÕt häc.
- C¸c c«ng tr×nh ®-îc bè trÝ x©y dùng theo lèi ®¨ng ®èi, cã trËt tù, c¸c
c«ng tr×nh chÝnh th-êng n»m trªn trôc dòng ®¹o, c¸c c«ng tr×nh kh¸c ®-îc bè
trÝ ®¨ng ®èi, cã trËt tù tiÒn, hËu ,t¶, h÷u…
- PhÇn lín c¸c di tÝch ®-îc x©y dùng b»ng vËt liÖu truyÒn thèng quý, kÕt
hîp hµi hoµ c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, kiÕn tróc nghÖ thuËt gi÷a v¨n ho¸ ViÖt Nam
víi v¨n ho¸ Trung Hoa, Ên §é…vµ v¨n ho¸ ph-¬ng T©y.
§Æc ®iÓm vµ c¸c gi¸ trÞ kiÕn tróc nghÖ thuËt phô thuéc vµo c¸c chøc n¨ng
cña c¸c di tÝch nªn mçi lo¹i di tÝch lÞch sö cã kiÓu d¸ng kiÕn tróc mü thuËt
riªng.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 11
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Trong c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, th-êng lµ thê c¸c nh©n vËt g¾n liÒn víi
®iÓn tÝch, c«ng lao cña c¸c nh©n vËt vµ lµ n¬i diÔn ra c¸c lÔ héi.
Cã thÓ nãi, mçi di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ th-êng thÓ hiÖn nh÷ng ®Æc ®iÓm
chung vÒ kiÕn tróc mü thuËt cña tõng thêi ®¹i, mang tÝnh ph©n vïng vµ phï
hîp víi ®iÒu kiÖn ®Þa lý t¹i chç.
1.3. Du lÞch v¨n ho¸
1.3.1.Kh¸i niÖm
V¨n ho¸ lµ mét ho¹t ®éng cña con ng-êi tù do, biÕn ®æi thÕ giíi tù nhiªn
thµnh thÕ giíi tù nhiªn thø hai cã cÊu tróc cao h¬n vµ cã dÊu Ên ng-êi( cã tÝnh
ng-êi). Trong qu¸ tr×nh ®ã con ng-êi h×nh thµnh c¸i thiªn nhiªn bªn trong cña
chÝnh m×nh ( c¶nh quan néi t¹i cña chÝnh m×nh), ®ång thêi thÓ hiÖn th¸i ®é (
øng xö) víi thiªn nhiªn thø nhÊt vµ thiªn nhiªn thø hai vµ øng xö ®èi víi chÝnh
m×nh.
V¨n ho¸ lµ mét h×nh th¸i x· héi toµn diÖn gåm ba h×nh th¸i: ChuÈn mùc,
gi¸ trÞ vµ biÓu t-îng.
Du lÞch v¨n ho¸ lµ lo¹i h×nh du lÞch mµ ë ®ã con ng-êi h-ëng thô nh÷ng
s¶n phÈm v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i, cña mét quèc gia, mét vïng d©n c-.
Môc ®Ých chÝnh cña du lÞch v¨n ho¸ lµ thóc ®Èy vµ n©ng cao hiÓu biÕt v¨n
ho¸ cho c¸ nh©n. Lo¹i h×nh du lÞch nµy tho¶ m·n lßng ham hiÓu biÕt vµ ham
thÝch n©ng cao v¨n ho¸ th«ng qua c¸c chuyÕn du lÞch ®Õn nh÷ng n¬i l¹ ®Ó t×m
hiÓu vµ nghiªn cøu lÞch sö , kÕt cÊu kinh tÕ, thÓ chÕ x· héi, phong tôc tËp
qu¸n, tÝn ng-ìng cña c- d©n vïng du lÞch.
Ngµy nay du lÞch v¨n ho¸ lµ mét xu h-íng m¹nh mang tÝnh toµn cÇu,
trong ®ã v¨n ho¸ trë thµnh néi hµm, ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng,
gi¸ trÞ v¨n ho¸ khiÕn s¶n phÈm du lÞch mang ®Ëm tÝnh ®éc ®¸o nh©n v¨n, ®-îc
coi lµ nguån tµi nguyªn du lÞch ®Æc biÖt hÊp dÉn. NÕu tµi nguyªn du lÞch tù
nhiªn hÊp dÉn du kh¸ch bëi sù hoang s¬, hïng vÜ, ®éc ®¸o vµ hiÕm hoi cña nã,
th× tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n thu hót du kh¸ch bëi tÝnh phong phó, ®a d¹ng,
®éc ®¸o vµ tÝnh truyÒn thèng còng nh- tÝnh ®Þa ph-¬ng cña nã. C¸c ®èi t-îng
v¨n ho¸, tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n lµ c¬ së ®Ó t¹o nªn c¸c lo¹i h×nh du lÞch
v¨n ho¸ phong phó, nã ®¸nh dÊu sù kh¸c nhau gi÷a n¬i nµy víi n¬i kh¸c, quèc
gia nµy víi quèc gia kh¸c, d©n téc nµy víi d©n téc kh¸c, lµ yÕu tè thóc ®Èy
®éng c¬ du kh¸ch, kÝch thÝch qu¸ tr×nh l÷ hµnh.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 12
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Cã thÓ nãi, du lÞch v¨n ho¸ lµ ho¹t ®éng du lÞch diÔn ra trong m«i tr-êng
nh©n v¨n hoÆc ho¹t ®éng du lÞch ®ã tËp trung khai th¸c tµi nguyªn du lÞch
nh©n v¨n t¹i c¸c ®iÓm du lÞch, vïng du lÞch.
1.3.2. Néi dung cña s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸
Du lÞch v¨n ho¸ bao gåm v¨n hãa vËt thÓ vµ v¨n hãa phi vËt thÓ, du lÞch
v¨n hãa chØ thùc sù cã néi dung v¨n ho¸ khi g¾n liÒn ho¹t ®éng cña nã víi
kiÕn tróc lÞch sö, x· héi liªn quan ®Õn tuyÕn ®iÓm du lÞch.
a. C¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, di chØ kh¶o cæ häc, c¸c lÔ héi truyÒn
thèng, trß ch¬i d©n gian, c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc, nghÖ thuËt Èm thùc cña ®Þa
ph-¬ng cho kh¸ch du lÞch thÊy ®-îc khung c¶nh cuéc sèng ®a d¹ng cña mçi
céng ®ång c- d©n. Nã lµ tµi s¶n quý gi¸ cña mçi ®Þa ph-¬ng, mçi d©n téc, mçi
®Êt n-íc vµ cña c¶ nh©n lo¹i. Nã lµ b»ng chøng trung thµnh, x¸c thùc, cô thÓ
nhÊt vÒ ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ cña mçi n-íc, trong ®ã chøa ®ùng tÊt c¶ nh÷ng g×
thuéc vÒ truyÒn thèng tèt ®Ñp, nh÷ng tinh hoa, trÝ tôª, tµi n¨ng, gi¸ trÞ v¨n ho¸
nghÖ thuËt cña mçi quèc gia.
Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cã kh¶ n¨ng rÊt lín, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn
trÝ tuÖ, tµi n¨ng cña con ng-êi, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn khoa häc nh©n
v¨n, khoa häc lÞch sö. §ã chÝnh lµ bé mÆt qu¸ khø cña mçi d©n téc, mçi ®Êt
n-íc.
§-îc gäi lµ di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ v× chóng ®-îc t¹o ra bëi con ng-êi
(tËp thÓ hoÆc c¸ nh©n) trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¸ng t¹o lÞch sö, ho¹t ®éng
s¸ng t¹o v¨n ho¸. V¨n ho¸ ë ®©y gåm c¶ v¨n ho¸ vËt ch©t,v¨n ho¸ x· héi vµ
v¨n ho¸ tinh thÇn.
ë ViÖt Nam, theo ph¸p lÖnh b¶o vÖ vµ sö dông di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ vµ
danh lam th¸ng c¶nh c«ng bè ngµy 4/4/1984 th× di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ ®-îc
quy ®Þnh nh- sau:
“ Di tÝch lÞch sö – v¨n ho¸ lµ nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng, ®Þa ®iÓm, ®å
vËt, tµi liÖu vµ c¸c t¸c phÈm cã gi¸ trÞ lÞch sö , khoa häc, nghÖ thuËt, còng nh-
cã gi¸ trÞ v¨n ho¸ kh¸c, hoÆc liªn quan ®Õn c¸c sù kiÖn lÞch sö, qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn v¨n ho¸ - x· héi”.
“ Danh lam th¾ng c¶nh lµ nh÷ng khu vùc thiªn nhiªn cã c¶nh ®Ñp, hoÆc
cã c«ng tr×nh x©y dùng næi tiÕng”.
Tõ ®©y cã thÓ rót ra nh÷ng quy ®Þnh chung mét c¸ch khoa häc vµ hÖ
thèng vÒ di tÝch lÞch sö v¨n hãa:
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 13
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
+ Di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ lµ nh÷ng n¬i Èn dÊu mét bé phËn gi¸ trÞ v¨n
ho¸ kh¶o cæ.
+ Nh÷ng ®Þa ®iÓm khung c¶nh, ghi dÊu vÒ d©n téc häc.
+ Nh÷ng n¬i diÔn ra nh÷ng sù kiÖn chÝnh trÞ quan träng cã ý nghÜa thóc
®Èy lÞch sö ®Êt n-íc, lÞch sö ®Þa ph-¬ng ph¸t triÓn.
+ Nh÷ng ®Þa ®iÓm ghi dÊu chiÕn c«ng chèng giÆc x©m l-îc, ¸p bøc.
+ Nh÷ng n¬i ghi dÊu gi¸ trÞ l-u niÖm vÒ nh©n vËt lÞch sö, anh hïng d©n
téc, danh nh©n v¨n ho¸, khoa häc.
+ Nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc, nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ toµn quèc vµ khu vùc.
+ Nh÷ng danh lam th¾ng c¶nh do thiªn nhiªn bµi trÝ s½n vµ cã bµn tay con
ng-êi t¹o dùng thªm vµo, ®-îc xÕp lµ mét lo¹i trong c¸c lo¹i h×nh di tÝch lÞch
sö - v¨n ho¸.
Nh vËy cã thÓ ®Þnh nghÜa cô thÓ: “ Di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ lµ nh÷ng
kh«ng gian vËt chÊt cô thÓ, kh¸ch qua, trong ®ã chøa ®ùng c¸c gi¸ trÞ ®iÓn
h×nh lÞch sö, do tËp thÓ hoÆc c¸ nh©n con ng-êi s¸ng t¹o ra trong lÞch sö ®Ó
l¹i”.
Mçi di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ chøa ®ùng nhiÒu néi dung lÞch sö kh¸c
nhau. Cã thÓ chia thµnh c¸c lo¹i di tÝch nh- sau:
* Lo¹i h×nh di tÝch v¨n ho¸ kh¶o cæ ( di chØ kh¶o cæ): Lµ nh÷ng ®Þa ®iÓm
Èn giÊu mét bé phËn gi¸ trÞ v¨n ho¸, thuéc vÒ thêi k× lÞch sö x· héi loµi ng-êi
ch-a cã v¨n tù vµ thêi gian nµo ®ã trong lÞch sö cæ ®¹i. VÝ dô nh-: Di chØ kh¶o
cæ Trµng Kªnh - Thñy Nguyªn - H¶i Phßng.
§a sè c¸c di tÝch v¨n ho¸ kh¶o cæ n»m trong lßng ®Êt, còng cã tr-êng
hîp tån t¹i trªn mÆt ®Êt: C¸c bøc ch¹m kh¾c trªn v¸ch ®¸. Nh÷ng di tÝch v¨n
ho¸ kh¶o cæ nµy ®-îc ph©n thµnh hai lo¹i lµ di chØ c- tró vµ di chØ mé t¸ng.
* Lo¹i h×nh di tÝch lÞch sö v¨n ho¸: Th-êng g¾n liÒn víi c¸c kiÕn tróc cã
gi¸ trÞ ghi dÊu vÒ d©n téc häc ( sù ¨n ë, sinh ho¹t cña c¸c téc ng-êi); ghi dÊu
chiÕn c«ng x©m l-îc ¸p bøc; nh÷ng n¬i ghi dÊu gi¸ trÞ l-u niÖm vÒ nh©n vËt
lÞch sö, anh hïng d©n téc, danh nh©n v¨n ho¸ khoa häc; ghi dÊu sù vinh quang
trong lao ®éng; ghi dÊu téi ¸c cña ®Õ quèc vµ phong kiÕn.
* Lo¹i h×nh di tÝch v¨n ho¸ nghÖ thuËt: Lµ nh÷ng di tÝch g¾n víi c¸c c«ng
tr×nh kiÕn tróc cã gi¸ trÞ nghÖ thuËt tiªu biÓu, ®Æc s¾c. Nh÷ng di tÝch nµy
kh«ng chØ chøa ®ùng nh÷ng gi¸ trÞ kiÕn tróc mµ cßn chøa ®ùng c¶ nh÷ng gi¸
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 14
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
trÞ v¨n ho¸ x· héi, v¨n ho¸ tinh thÇn: V¨n MiÕu Quèc Tö Gi¸m, nhµ thê Ph¸t
DiÖm, toµ th¸nh T©y Ninh hay nh- ®×nh Hµng Kªnh - H¶i Phßng…
* Di tÝch c¸ch m¹ng: Lµ nh÷ng di tÝch ghi l¹i mét sù kiÖn quan träng cña
lÞch sö c¸ch m¹ng ®Þa ph-¬ng, cã ¶nh h-ëng lín tíi sù ph¸t triÓn cña phong
trµo c¸ch m¹ng cña ®Þa ph-¬ng, khu vùc hay c¶ quèc gia.
* C¸c lo¹i danh lam th¾ng c¶nh: Do thiªn nhiªn bµi trÝ s½n vµ cã bµn tay
con ng-êi t¹o dùng thªm vµ ®-îc xÕp lµ mét trong c¸c lo¹i h×nh di tÝch lÞch sö
- v¨n ho¸ ( chïa H-¬ng, Yªn Tö, ®éng Tam Thanh,…) C¸c danh lam th¾ng
c¶nh th-êng chøa ®ùng trong ®ã gi¸ trÞ cña nhiÒu lo¹i di tÝch lÞch sö –- v¨n
ho¸. V× vËy nã cã gi¸ trÞ quan träng ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch.
b. C¸c lÔ héi truyÒn thèng
“ LÔ héi lµ lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n ho¸ tæng hîp hÕt søc ®a d¹ng vµ
phong phó, lµ mét kiÓu sinh ho¹t tËp thÓ cña nh©n d©n sau thêi gian lao ®éng
mÖt nhäc, hoÆc lµ mét dÞp ®Ó con ng-êi h-íng tíi c¸c sù kiÖn lÞch sö träng
®¹i; ng-ìng mé tæ tiªn, «n l¹i truyÒn thèng hoÆc lµ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng nçi lo
©u, nh÷ng khao kh¸t, -íc m¬ mµ cuéc sèng thùc t¹i ch-a gi¶i quyÕt ®-îc”
[8.tr.67].
LÔ héi cã lÞch sö rÊt l©u ®êi tõ khi cã nhu cÇu sinh ho¹t cña con ng-êi th×
lÔ héi ®-îc ra ®êi. Do ®ã cïng víi sù ph¸t triÓn cña x· héi th× nh÷ng lÔ héi
®-îc më réng h¬n phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh ho¹t cña con ng-êi.
LÔ héi bao giê còng g¾n víi mét céng ®ång d©n c- nhÊt ®Þnh vµ ®ã lµ
mét sinh ho¹t v¨n ho¸ kh«ng thÓ thiÕu ®-îc. BÊt kú mét d©n téc nµo trªn thÕ
giíi còng ®Òu h-íng cho m×nh nh÷ng lÔ héi mang b¶n s¾c riªng.
§èi víi c- d©n lóa n-íc th× lÔ héi lµ dÞp ®Ó ng-êi ta bµy tá t×nh c¶m cña
con ng-êi víi thiªn nhiªn, víi c¸c vÞ thÇn linh mµ ng-êi ta cho r»ng nhê c¸c
yÕu tè ®ã mµ cã mïa mµng béi thu ( LÔ héi chäi tr©u §å S¬n …)
1.3.3.Vai trß cña c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa.
C¸c di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸, lÔ héi bªn c¹nh c¸c gi¸ trÞ t©m linh vÒ mÆt
®êi sèng cña céng ®ång, nã cßn cã vai trß to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ho¹t
®éng du lÞch cña mét sè ®Þa ph-¬ng, mét ®Êt n-íc.
- Di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ lµ nh÷ng c«ng tr×nh kiÕn tróc cã gi¸ trÞ lÞch sö:
®×nh, chïa, nghÌ, miÕu, ®è lµ nh÷ng di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ Èn chøa trong nã
nh÷ng trang sö hµo hïng, nh÷ng gi¸ trÞ t«n gi¸o, t©m linh cña tõng thêi kú lÞch
sö, cña tõng vïng miÒn. §©y lµ chèn linh thiªng cña c¸c vÞ thµnh hoµng,
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 15
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
nh÷ng vÞ anh hïng d©n téc cã c«ng trong c¸c cuéc kh¸ng chiÕn chèng ngo¹i
x©m b¶o vÖ tæ quèc vµ x©y dùng ®Êt n-íc.
- Di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ lµ nh÷ng b»ng chøng x¸c thùc, trung thµnh, cô
thÓ nhÊt vÒ ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ cña mçi ®Êt n-íc, nã chøa ®ùng tÊt c¶ nh÷ng g×
thuéc vÒ truyÒn thèng tèt ®Ñp, nh÷ng tinh hoa trÝ tuÖ, tµi n¨ng, gi¸ trÞ v¨n ho¸
nghÖ thuËt cña mçi quèc gia. TÊt c¶ c¸c di tÝch lÞch sö nµy ®Òu mang ®Õn cho
con ng-êi nh÷ng th«ng ®iÖp tõ qu¸ khø, nã lµm tho¶ m·n nhu cÇu tham quan,
hiÓu biÕt t×m vÒ céi nguån cña du kh¸ch. Lµ tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n quý
gi¸ gióp cho du lÞch cña ®Þa ph-¬ng vµ cña quèc gia ngµy cµng ph¸t triÓn æn
®Þnh vµ bÒn v÷ng.
- LÔ héi lµ mét ho¹t ®éng, lµ mét sinh ho¹t v¨n ho¸, t«n gi¸o, nghÖ thuËt,
truyÒn thèng cña mét céng ®ång, mét d©n téc. LÔ héi võa cã tÝnh thÇn linh,
võa cã tÝnh trÇn tôc, võa «n l¹i qu¸ khø ®Ó gi¸o dôc hiÖn t¹i vµ båi d-ìng t×nh
c¶m cña con ng-êi ®èi víi thiªn nhiªn ®èi víi céng ®ång.
- LÔ héi lµ mét c«ng ®o¹n trong chu kú s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, kÕt thóc
mét chu kú s¶n xuÊt cò, më ®Çu mét chu kú míi. LÔ héi ®¸p øng yªu cÇu ®êi
sèng t©m linh, th-ëng thøc c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cho n«ng d©n, nã ph¶n ¸nh ®Æc
®iÓm tÝn ng-ìng, phong tôc tËp qu¸n, sù ph©n tÇng x· héi trong lµng x·. LÔ
héi chøa ®ùng nh÷ng gi¸ trÞ to lín vÒ cè kÕt céng ®ång; Qua ®ã sù chia sÎ c¶m
th«ng gi÷a c¸c thµnh viªn trong lµng, trong x·, trong ®Þa ph-¬ng ngµy cµng
®-îc cñng cè, ph¸t triÓn.
- LÔ héi lµ mét kh«ng gian thiªng, lµ n¬i con ng-êi thÓ hiÖn ®¹o ®øc “
Uèng níc nhí nguån” cña m×nh. Th«ng qua lÔ héi mµ ngêi ta hiÓu ®îc
truyÒn thèng v¨n ho¸ cña d©n téc, hiÓu ®-îc nguån gèc h×nh thµnh cña d©n
téc, hiÓu ®-îc sù xuÊt hiÖn cña céng ®ång lµng x· vµ hiÓu ®-îc nguån gèc cña
c¸c dßng téc, gia téc. LÔ héi lµ dÞp ®Ó cha «ng gi¸o dôc truyÒn thèng cho con
ch¸u. LÞch sö v¨n ho¸ cña d©n téc tõ khi h×nh thµnh ®Õn khi trë thµnh truyÒn
thèng, ®ã lµ sù chuyÓn giao tõ thÕ hÖ nµy ®Õn thÕ hÖ kh¸c, mµ lÔ héi chÝnh lµ
mét tr-êng häc mµ thÕ hÖ tr-íc d¹y l¹i cho thÕ hÖ sau. LÔ héi lµ sîi d©y mÒm
m¹i g¾n kÕt céng ®ång gãp phÇn t¹o nªn truyÒn thèng ®oµn kÕt, tÝnh bÒn v÷ng
cña x· héi.
- LÔ héi lµ ®iÒu kiÖn ph¸t huy s¾c th¸i v¨n ho¸ cña m¶nh ®Êt, con ng-êi,
lµ dÞp t«n vinh v¨n ho¸ d©n téc. Nã ®-îc coi lµ b¶o tµng sèng sinh ho¹t v¨n
ho¸ tinh thÇn cña con ng-êi ViÖt Nam.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 16
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- LÔ héi truyÒn thèng lµ dÞp t«n vinh nh÷ng danh nh©n, anh hïng d©n
téc, ng-êi cã c«ng víi d©n víi lµng víi n-íc, ng-êi t¹o nghÒ, lËp lµng, lËp
nghiÖp khai khÈn ®Êt ®ai.
- LÔ héi g¾n víi di tÝch lÞch sö, ®Òu cã vai trß quan träng ®èi víi viÖc gi¸o
dôc truyÒn thèng, b¶o tån vµ ph¸t huy gi¸ trÞ di s¶n v¨n ho¸ trong sù ph¸t triÓn
kinh tÕ - v¨n ho¸ - x· héi mang tÝnh bÒn v÷ng. §ång thêi nã cã søc hÊp dÉn du
kh¸ch, còng cã gi¸ trÞ ®èi víi sù ph¸t triÓn du lÞch cña ®Þa ph-¬ng, cña quèc
gia.
Cã thÓ nãi: “ LÔ héi lµ cuéc ®êi thø hai bªn c¹nh cuéc ®êi thËt; lµ h×nh
thøc tæng hoµ v¨n ho¸ nghÖ thuËt; lµ mét hiÖn t-îng v¨n ho¸ mang tÝnh tréi”.
Nh- vËy, di tÝch lµ tiÕng nãi cña c¸c thÕ hÖ ®i tr-íc ®· cã c«ng dùng n-íc
vµ gi÷ n-íc cho h«m nay vµ mai sau, cßn lÔ héi lµ phÇn hån, lµ b¶n chÊt, lµ
chÊt keo nèi kÕt céng ®ång d©n téc ViÖt Nam thµnh thÓ thèng nhÊt vµ bÒn
v÷ng. ChÝnh v× vËy ®©y lµ ®iÒu kiÖn khai th¸c tèt h¬n c¶ di tÝch vµ lÔ héi vµo
môc ®Ých du lÞch. C¸c di tÝch vµ lÔ héi lu«n g¾n bã song hµnh víi nhau vµ ®ã
lµ c¬ së ®Ó chóng ta x©y dùng c¸c tuyÕn du lÞch v¨n ho¸ - lÔ héi.
TiÓu kÕt
Ngµy nay, du lÞch v¨n ho¸ ®ãng vai trß chñ yÕu, quan träng nhÊt trong tµi
nguyªn du lÞch nh©n v¨n, nã ®-îc coi lµ mét h-íng ph¸t triÓn hiÖu qu¶ cña
ngµnh du lÞch ViÖt Nam. HÖ thèng c¸c di tÝch lÞch sö v¨n ho¸, c¸c c«ng tr×nh
kiÕn tróc, c¸c lÔ héi ®ãng vai trß quan träng trong ®êi sèng t©m linh cña ng-êi
ViÖt, ®ång thêi ®©y còng lµ nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng ho¹t ®éng du
lÞch, ®· hÊp dÉn ®-îc l-îng lín kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi n-íc.
Ho¹t ®éng du lÞch ®· khai th¸c rÊt nhiÒu c¸c yÕu tè v¨n ho¸ cã liªn quan
®Õn c¸c di tÝch lÞch sö, c¸c lÔ héi truyÒn thèng, nh÷ng m«n nghÖ thuËt d©n
gian vµ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ phi vËt thÓ kh¸c lu«n lµ nh÷ng chñ ®Ò nghiªn
cøu, x©y dùng sao cho nh÷ng tµi nguyªn v¨n ho¸ ®ã trë thµnh nh÷ng s¶n phÈm
du lÞch v¨n ho¸ ®Æc s¾c. Môc ®Ých cña viÖc khai th¸c c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn
s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ nh»m gióp cho du kh¸ch cã thÓ hiÓu ®-îc lÞch sö
cña mçi vïng miÒn, mçi ®Þa danh vµ c¶m nhËn ®-îc nh÷ng nÐt v¨n ho¸ ®Æc
tr-ng cña ®iÓm du lÞch ®ã. §ång thêi, ho¹t ®éng du lÞch v¨n ho¸ cßn mang
tÝnh gi¸o dôc s©u s¾c, bëi nã gióp cho thÕ hÖ trÎ h×nh thµnh nh©n c¸ch vµ thÕ
giíi quan trªn nÒn t¶ng truyÒn thèng, cã ý thøc b¶o tån vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ
truyÒn thèng. HiÖn nay sù ph¸t triÓn cña du lÞch v¨n ho¸ dang trë thµnh mét
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 17
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
®iÓm ®i ®óng ®¾n, mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cña ngµnh du lÞch ViÖt Nam,
trong ®ã cã du lÞch cña Thñy Nguyªn - H¶i Phßng.
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 18
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
CH¦¥NG 2
Khai th¸c gi¸ trÞ lÞch sö v¨n hãa c¸c di tÝch thê
t-íng qu©n nhµ TrÇn ë Thuû Nguyªn – H¶i Phßng
2.1. Giới thiệu khái quát về huyện Thuỷ Nguyên
2.1.1. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên du lịch tự nhiên
*VÞ trÝ ®Þa lý
Thuû Nguyªn lµ huyÖn thuéc miÒn duyªn h¶i H¶i Phßng,n»m trong to¹ ®é
20º55´ vÜ ®é B¾c,106º45´ kinh ®é §«ng,cã diªn tÝch 242km². HiÖn nay huyÖn
Thuû Nguyªn cã 37 ®¬n vÞ hµnh chÝnh gåm 2 thÞ trÊn:Minh §øc vµ Nói §Ìo
vµ 35 x·
Vïng ®Êt n¬i ®©y ®· ®-îc h×nh thµnh tõ rÊt l©u, x-a ®-îc gäi lµ Nam TriÖu
Giang n»m trong vïng An Biªn do n÷ t-íng Lª Ch©n cai qu¶n, sau gäi lµ
huyÖn Thuû §-êng thuéc phñ T©n An Ch©u §«ng TriÒu. §Õn triÒu vua Duy
T©n thêi NguyÔn(1908)®æi tªn lµ huyÖn Thuû Nguyªn thuéc tØnh KiÕn An ,sau
®ã s¸t nhËp vµo tØnh H¶i Phßng.
Thñy Nguyªn nh- mét hßn ®¶o n»m trong vßng «m cña nh÷ng dßng s«ng
phÝa t©y lµ s«ng Hµn,phÝa B¾c lµ s«ng §¸ B¹c, phÝa §«ng lµ s«ng B¹ch §»ng,
phÝa Nam lµ s«ng CÊm ng¨n c¸ch huyÖn Thuû Nguyªn víi quËn H¶i An vµ néi
thµnh H¶i Phßng,n»m ngang huyÖn lµ hå s«ng Gi¸ th¬ méng.
Tõ lÞch sö xa x-a, Thuû Nguyªn lµ n¬i trung gian qu¸ c¶nh ®i nhiÒu vïng
miÒn kh¸c nhau b»ng c¶ ®-êng bé lÉn ®-êng thuû. Trªn b¶n ®å hµnh chÝnh
cña H¶i Phßng ,huyÖn Thuû Nguyªn gièng nh- mét qu¶ tim lín, phÝa B¾c gi¸p
tØnh Qu¶ng Ninh, phÝa T©y gi¸p huyÖn Kinh M«n tØnh H¶i D-¬ng, phÝa Nam
gi¸p víi quËn H¶i An vµ néi thµnh H¶i Phßng, phÝa §«ng nh×n ra biÓn vµ cöa
Nam TriÖu. ChiÒu dµi cña huyÖn tõ bÕn §ôn (®Ëp Phi LiÖt) ®Õn bÕn rõng Tam
H-ng lµ 31km, chiÒu réng tõ bÕn BÝnh ®Õn cÇu §¸ B¹c dµi kho¶ng 17 km.
Däc huyÖn lµ quèc lé sè 10 ch¹y nèi liÒn H¶i Phßng víi khu vùc má Qu¶ng
Ninh. Bªn c¹nh quèc lé 10 lµ ®-êng 5B vµ ®-êng 205 tõ TrÞnh X¸ qua bÕn phµ
§ôn sang vïng má M¹o Khª. Ngoµi ra cßn cã ®-êng m¸ng n-íc tõ Vµng
Danh ®-a n-íc ngät qua Thuû Nguyªn.
*§Þa h×nh
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 19
- Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Thuû Nguyªn lµ huyÖn ven biÓn ë vµo vÞ trÝ chuyÓn tiÕp cña hai vïng ®Þa lý
tù nhiªn lín lµ ch©u thæ s«ng Hång vµ vïng ®åi nói §«ng B¾c. §Þa h×nh Thuû
Nguyªn gåm ®Þa h×nh ®ång b»ng, ®åi nói vµ vïng tròng cöa s«ng ven biÓn.
§Þa h×nh cã nói ®¸ v«i xen kÏ.
D¹ng ®Þa h×nh nµy n»m ë phÝa b¾c huyÖn gåm ®Þa h×nh nói ®¸ v«i, ®åi
nói ®Êt ch¹y tõ An S¬n qua x· L¹i Xu©n, Liªn Khª, L-u KiÕm, Minh T©n, Gia
Minh, Gia §øc vµ Minh §øc.
* §Þa h×nh ®ång b»ng
§ång b»ng trung t©m huyÖn gåm c¸c x· KiÒn B¸i, Mü §ång, Thuû
S¬n….cã lîng phï sa lín thÝch hîp cho viÖc trång lóa, hoa mµu vµ c©y ¨n
qu¶, ®é cao trung b×nh cña bÒ mÆt th-êng lµ tõ 0,2 - 0,8m.
§ång b»ng ven s«ng
§©y lµ vïng ®ång b»ng vèn ®-îc båi tô, th-êng bÞ ngËp n-íc cña c¸c x·
Hoµng §éng, Hoa §éng, L©m §éng, T©n D-¬ng, Phôc LÔ, Ph¶ LÔ, An l-,
Thuû TriÒu thuËn lîi cho nÒn n«ng nghiÖp ph¸t triÓn.
Vïng cöa s«ng ven biÓn
NÐt kh¸c biÖt ®Æc tr-ng cho d¶i ®Êt ven biÓn huyÖn Thuû Nguyªn lµ c¸c
b·i lÇy ®-îc t¹o thµnh tõ mét líp phï sa vµ bïn nh·o, ë bÒ mÆt th-êng cã mµu
phít hång. §©y lµ m«i tr-êng thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng thùc vËt
phong phó vµ rõng ngËp mÆn.
C¸c d¹ng ®Þa h×nh ®Æc biÖt:
- §i¹ h×nh hang ®éng: Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña vá tr¸i ®Êt ®· ban
tÆng cho Thuû Nguyªn mét ®Þa h×nh Karst trªn c¹n víi nhiÒu hang ®éng hÊp
dÉnvµ k× thó. C¸c hang ®éng phÇn lín tËp trung ë phÝa B¾c huyÖn trong ®ã vÉn
cßn cã rÊt nhiÒu hang ®éng gi÷ ®-îc vÎ hoang s¬ nh- ban ®Çu.
ë ®©y cã nhiÒu hang ®éng næi tiÕng nh- Hang Vua, hang V¶o, hang Ma,
hang Sép, hang L¬ng, hang §èc TÝt… HiÖn nay ch-a cã mét c«ng tr×nh nµo
nghiªn cøu mét c¸ch cã hÖ thèng vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh t¹o c¸c hang ®éng k×
thó nµy.
HÇu hÕt c¸c hang ®éng ë ®©y ®Òu cã ®é dµi d-íi 200m, c¸c hang ®éng cã
®é dµi lín nhÊt còng kh«ng v-ît qu¸ 500m. VÞ trÝ cña hang ®éng th-êng tËp
trung ë møc cao 4 -6m,15-20m, hoÆc 30m so víi mÆt n-íc biÓn.
ChiÒu réng tõ 5-10m, chiÒu cao tõ 10-18m tuy kÝch th-íc hang ®éng
kh«ng lín nh-ng c¸c hang ®éng ë Thuû Nguyªn l¹i cã ®Þa h×nh ®Ñp, nhiÒu
Sinh viªn: Bïi ThÞ Hoa – VH902 20
nguon tai.lieu . vn
