- Trang Chủ
- Khoa học tự nhiên
- Khảo sát phương pháp bình sai lưới trắc địa tự do và ứng dụng trong xử lý số liệu quan trắc lún công trình
Xem mẫu
- LUẬN VĂN
Đề tài: “Khảo sát phương pháp bình sai lới trắc địa
tự do vµ ứng dụng trong xử lý số liệu quan trắc lún
công trình”
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
môc lôc
Trang
Môc lôc 1
........................................................................................................................... .................
Më ®Çu.............................................................................................................................. ................. 2
Ch¬ng 1 - quan tr¾c lón c«ng tr×nh..............................................................3
1.1 Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng
c«ng tr×nh 3
...............................................................................................................................
1.2 Quan tr¾c lón c«ng tr×nh ................................................................................................. 7
1.3 Thùc tr¹ng c«ng t¸c quan tr¾c c«ng tr×nh ë níc ta..................................... 20
Ch¬ng 2 - kh¶o s¸t ph¬ng ph¸p b×nh sai
líi tr¾c ®Þa tù do 22
....................................................................
2.1 Mét sè kh¸i niÖm vÒ líi tr¾c ®Þa tù do .............................................................. 22
2.2 M« h×nh to¸n häc cña ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do ........... 23
2.3 TÝnh chÊt c¬ b¶n cña kÕt qu¶ b×nh sai líi tù do ........................................... 28
2.4 VÊn ®Ò ®Þnh vÞ hÖ thèng líi ®é cao ®o lón 30
....................................................
Ch¬ng 3 – øng dông ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tù do
®Ó xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh .... 32
3.1 ThuËt to¸n ............................................................................................................................. 32
3.2 S¬ ®å khèi vµ quy tr×nh xö lý líi ®é cao ®o lón 35
.........................................
3.3 LËp tr×nh b×nh sai líi quan tr¾c ®é lón .............................................................. 38
3.4 Ch¬ng tr×nh nguån vµ tÖp d÷ liÖu ......................................................................... 41
3.5 Sö dông ch¬ng tr×nh ..................................................................................................... 49
3.6 TÝnh to¸n thùc nghiÖm .................................................................................................. 51
KÕt luËn ........................................................................................................................................... 58
Tµi liÖu tham kh¶o..................................................................................................................... 59
Phô lôc 1 .............................................................................................................................. ................. 60
Phô lôc 2 .............................................................................................................................. ................. 63
Phô lôc 3 ............................................................................................................................... ................. 66
L¬ng Anh TuÊn -1- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
Më ®Çu
§èi víi c«ng t¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh, tÝnh ®óng ®¾n cña qu¸ tr×nh lón
c«ng tr×nh kh«ng nh÷ng chØ phô thuéc vµo ®é chÝnh x¸c quan tr¾c, mµ cßn
chÞu ¶nh hëng rÊt lín bëi ph¬ng ph¸p xö lý sè liÖu. Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p
xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh trªn thùc tÕ cha ®îc chó träng ®óng
møc. V× vËy, viÖc nghiªn cøu ®Ò ra biÖn ph¸p vµ quy tr×nh xö lý sè liÖu quan
tr¾c lón c«ng tr×nh mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ b¶n chÊt cña líi
quan tr¾c biÕn d¹ng lµ vÊn ®Ò rÊt thêi sù vµ rÊt cÇn thiÕt.
Líi tr¾c ®Þa c«ng tr×nh nãi chung vµ líi quan chuyÓn dÞch c«ng tr×nh
nãi riªng ®îc x©y dùng theo quy tr×nh vµ chØ tiªu kü thuËt riªng nh»m gi¶i
quyÕt c¸c nhiÖm vô ®a d¹ng cña chuyªn nghµnh. Do ®ã nã kh«ng gièng nh
líi ®o vÏ b¶n ®å, mµ nã tÝnh ®Æc thï cao, nh ®ßi hái rÊt cao vÒ ®é chÝnh x¸c,
hÖ thèng ®iÓm gèc khëi tÝnh kh«ng æn ®Þnh… Víi c¸c ®Æc thï cña líi tr¾c ®Þa
c«ng tr×nh nªu trªn nã ®ßi hái ph¶i cã kü thuËt xö lý sè liÖu riªng phï hîp víi
®Æc ®iÓm vµ b¶n chÊt cña líi.
NhËn thÊy tÇm quan träng cña c«ng t¸c xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng
tr×nh, trong thêi gian lµm ®å ¸n tèt nghiÖp kho¸ häc, em ®· chän vµ nghiªn
cøu ®Ò tµi víi néi dung: “Kh¶o s¸t ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do
vµ øng dông trong xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh” .
Néi dung ®å ¸n ®îc em tr×nh bµy trong 3 ch¬ng:
Ch¬ng 1: Quan tr¾c lón c«ng tr×nh
Ch¬ng 2: Kh¶o s¸t ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do.
Ch¬ng 3: øng dông ph¬ng ph¸p b×nh sai líi tr¾c ®Þa tù do ®Ó xö lý
sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy gi¸o
TS. NGUYÔN QUANG PHóC trong suèt qu¸ tr×nh em lµm ®å ¸n. Do thêi gian
vµ chuyªn m«n cã h¹n nªn trong ®å ¸n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm
khuyÕt. Em rÊt mong nhËn ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c
b¹n ®ång nghiÖp ®Ò ®å ¸n ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
L¬ng Anh TuÊn -2- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
Ch¬ng 1
QUAN TR¾C LóN C¤NG TR×NH
1.1. NH÷NG VÊN §Ò chung VÒ quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn
d¹ng c«ng tr×nh
1.1.1. HiÖn tîng chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh
a. HiÖn tîng chuyÓn dÞch
Lµ sù thay ®æi vÞ trÝ cña c«ng tr×nh trong kh«ng gian vµ theo thêi gian so
víi vÞ trÝ ban ®Çu cña nã. Cã thÓ chia chuyÓn dÞch c«ng tr×nh thµnh hai lo¹i:
- ChuyÓn dÞch th¼ng ®øng: lµ sù thay ®æi vÞ trÝ cña c«ng tr×nh theo ph¬ng
d©y däi. ChuyÓn dÞch theo híng xuèng díi gäi lµ lón. ChuyÓn dÞch
theo híng lªn trªn gäi lµ tråi.
- ChuyÓn dÞch ngang: lµ sù thay vÞ trÝ cña c«ng tr×nh trong mÆt ph¼ng n»m
ngang. ChuyÓn dÞch ngang cã thÓ theo mét híng bÊt kú hoÆc theo mét
híng x¸c ®Þnh (híng ¸p lùc lín nhÊt).
b. HiÖn tîng biÕn d¹ng
Lµ sù thay ®æi h×nh d¹ng vµ kÝch thíc cña c«ng tr×nh trong kh«ng gian
vµ theo thêi gian. BiÕn d¹ng lµ hËu qu¶ tÊt yÕu cña sù chuyÓn dÞch kh«ng ®Òu
cña c«ng tr×nh vµ c¸c biÓu hiÖn thêng gÆp lµ sù: cong, vªnh, vÆn xo¾n, c¸c vÕt
r¹n nøt …
1.1.2. Nguyªn nh©n g©y nªn chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh
Cã rÊt nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra hiÖn tîng chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng
c«ng tr×nh, nhng quy n¹p l¹i th× cã hai nhãm nguyªn nh©n chÝnh. Cô thÓ:
a. Nhãm nguyªn nh©n liªn quan ®Õn c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn
Nhãm nguyªn nh©n nµy g©y ra do : TÝnh chÊt c¬ lý cña c¸c líp ®Êt ®¸
díi nÒn mãng cña c«ng tr×nh, ¶nh hëng cña c¸c yÕu tè khÝ tîng (nh nhiÖt
®é, ®é Èm, híng chiÕu s¸ng...), sù thay ®æi chÕ ®é níc mÆt, níc ngÇm
ngoµi ra sù vËn ®éng néi sinh trong lßng tr¸i ®Êt còng g©y nªn chuyÓn dÞch vµ
biÕn d¹ng cña c«ng tr×nh (tuy nhiªn møc ®é chuyÓn dÞch do nguyªn nh©n nµy
g©y ra thêng rÊt bÐ).
L¬ng Anh TuÊn -3- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
b. Nhãm nguyªn nh©n cã liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh
c«ng tr×nh
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh do sù gia t¨ng t¶i träng
cña c«ng tr×nh, do nh÷ng sai sãt trong qu¸ tr×nh kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh,
do viÖc khai th¸c níc ngÇm g©y nªn hiÖn tîng sôt lón díi lßng ®Êt hoÆc cã
thÓ lµ viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ngÇm, c¸c c«ng tr×nh x©y chen ….®· g©y
nªn chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh.
1.1.3. C«ng t¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh
a. Môc ®Ých quan tr¾c
C«ng t¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh cÇn ®îc tiÕn
hµnh theo ph¬ng ¸n kü thuËt nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých sau:
- Thø nhÊt lµ x¸c ®Þnh c¸c gi¸ trÞ ®é lón, ®é chuyÓn dÞch tuyÖt ®èi vµ
t¬ng ®èi cña nÒn nhµ vµ c«ng tr×nh so víi c¸c gi¸ trÞ tÝnh to¸n theo thiÕt kÕ
cña chóng. Tõ ®ã t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra lón, chuyÓn dÞch vµ møc
®é nguy hiÓm cña chóng ®èi víi qu¸ tr×nh lµm viÖc b×nh thêng cña nhµ vµ
c«ng tr×nh trªn c¬ së ®ã ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nhï hîp nh»m phßng ngµ c¸c sù
cè cã thÓ x¶y ra;
- Thø hai lµ x¸c ®Þnh c¸c th«ng sè ®Æc trng cÇn thiÕt vÒ ®é æn ®Þnh cña
nÒn vµ c«ng tr×nh, lµm chÝnh x¸c thªm c¸c sè liÖu ®Æc trng cho tÝnh chÊt c¬ lý
cña nÒn ®Êt; Dïng lµm sè liÖu kiÓm tra c¸c ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n, x¸c ®Þ nh
c¸c gi¸ trÞ ®é lón, ®é chuyÓn dÞch giíi h¹n cho phÐp ®èi víi c¸c lo¹i nÒn ®Êt vµ
c¸c c«ng tr×nh kh¸c nhau.
b. Nguyªn t¾c thùc hiÖn c«ng t¸c quan tr¾c
C«ng t¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc tiÕn hµnh
theo 4 nguyªn t¾c sau:
- ViÖc quan tr¾c chuyÓn dÞch biÕn d¹ng ph¶i ®îc thùc hiÖn theo nhiÒu thêi
®iÓm, mçi thêi ®iÓm ®îc gäi lµ mét chu kú. Chu kú ®Çu ®îc gäi lµ chu kú “0”.
- ChuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc so s¸nh t¬ng ®èi víi mét ®èi
tîng kh¸c ®îc xem lµ æn ®Þnh.
- ChuyÓn dÞch biÕn d¹ng c«ng tr×nh thêng cã trÞ sè nhá v× vËy ph¶i cã
L¬ng Anh TuÊn -4- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
ph¬ng ph¸p vµ ph¬ng tiÔn cã ®é chÝnh x¸c cao.
- CÇn ph¶i cã kü thuËt xö lý riªng phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ b¶n chÊt cña mét
m¹ng líi quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh.
c. Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c.
Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c chuyÓn dÞch chÝnh lµ ®é chÝnh x¸c cÇn
thiÕt x¸c ®Þnh chuyÓn dÞch c«ng tr×nh, chØ tiªu ®Þnh lîng cña ®¹i lîng nµy
phô thuéc chñ yÕu vµo tÝnh chÊt c¬ lý ®Êt ®¸ díi nÒn mãng, ®Æc ®iÓm kÕt cÊu
vµ vËn hµnh c«ng tr×nh.
Yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo gi¸ trÞ chuyÓn dÞch dù b¸o
(cho trong b¶n thiÕt kÕ) hoÆc cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c tiªu chuÈn x©y
dùng, vËn hµnh c«ng tr×nh (quy ®Þnh trong c¸c tiªu chuÈn ngµnh).
- NÕu theo ®é chuyÓn dÞch dù b¸o (cho trong b¶n thiÕt kÕ hoÆc ®îc x¸c
®Þnh theo mét sè chu kú ®· quan tr¾c), yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c sÏ
®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Q
mQ
2
Víi mQ lµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ë thêi ®iÓm t .
Q lµ gi¸ trÞ chuyÓn dÞch dù b¸o gi÷a 2 chu kú quan tr¾c.
lµ hÖ sè ®Æc trng cho ®é tin cËy cña kÕt qu¶ quan tr¾c. Thêng
chän 3 vµ lóc nµy sÏ cã mQ 0.17 Q .
- NÕu yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo quy m« cña
c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt cña nÒn ®Êt díi mãng c«ng tr×nh th× yªu cÇu ®é
chÝnh x¸c quan tr¾c ®îc quy ®Þnh theo b¶ng 1.1.
B¶ng 1.1 §é chÝnh x¸c quan tr¾c
§é chÝnh x¸c
Lo¹i c«ng tr×nh vµ nÒn mãng
quan tr¾c(mm)
C«ng tr×nh x©y dùng trªn nÒn ®¸ gèc vµ nöa ®¸ gèc 1.0
C«ng tr×nh trªn nÒn sÐt nÒn chÞu lùc 3.0
C¸c lo¹i ®Ëp ®Êt, ®¸ chÞu lùc cao 5.0
C¸c c«ng tr×nh x©y dùng trªn nÒn trît 10.0
C¸c lo¹i c«ng tr×nh b»ng ®Êt ®¾p 15.0
L¬ng Anh TuÊn -5- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
d. Chu kú quan tr¾c
Nh×n chung chu kú quan tr¾c chuyÓn dÞch vµ biÕn d¹ng c«ng tr×nh ®îc
quy ®Þnh phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau:
- Tïy thuéc vµo lo¹i c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt cña nÒn ®Êt ®¸ díi mãng c«ng tr×nh
- Tïy thuéc vµo tõng giai ®o¹n x©y dùng vµ vËn hµnh c«ng tr×nh.
1. §èi víi quan tr¾c chuyÓn dÞch th¼ng ®øng c«ng tr×nh
ViÖc x¸c ®Þnh thêi gian ®o (chu kú ®o) chiÕm mét vai trß rÊt quan träng. Theo
kinh nghiÖm khi quan tr¾c c¸c c«ng tr×nh ng−êi ta chia lµm 2 giai ®o¹n:
- Quan tr¾c lón trong giai ®o¹n thi c«ng;
- Quan tr¾c lón khi c«ng tr×nh ®−a vµo sö dông;
Giai ®o¹n thi c«ng, quan tr¾c lón th−êng ®−îc x¸c ®Þnh theo tiÕn ®é thi c«ng
vµ møc ®é phøc t¹p cña c«ng tr×nh. §Ó dÔ dµng cho viÖc theo dâi, ng−êi ta ®o
theo t¶i träng hoµn thµnh cña qu¸ tr×nh x©y dùng cô thÓ lµ:
- C«ng tr×nh hoµn thµnh xong phÇn mãng.
- C«ng tr×nh ®¹t tíi 20% t¶i träng.
- C«ng tr×nh ®¹t tíi 50% t¶i träng
- C«ng tr×nh ®¹t tíi 75% t¶i träng
- C«ng tr×nh ®¹t tíi 100% t¶i träng
§èi víi c¸c c«ng tr×nh phøc t¹p, ngoµi viÖc theo dâi chuyÓn dÞch biÕn d¹ng
cña mãng (khi hoµn thµnh x©y xong phÇn mãng) cã thÓ cø ®¹t 10% t¶i träng
th× cÇn ph¶i quan tr¾c mét lÇn. T¹i mçi lÇn quan tr¾c, kÕt qu¶ so s¸nh víi lÇn
®o tr−íc gÇn ®ã vµ sau khi xem xÐt hiÖu chªnh lÖch cao cña hai lÇn ®o kÒ nhau
∆h (®é lón) lµ c¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh viÖc t¨ng dÇy c¸c lÇn ®o hay cø tiÕn hµnh ®o
theo tiÕn ®é ®· Ên ®Þnh ngay tõ ®Çu.
- ë giai ®o¹n thø hai khi c«ng tr×nh ®∙ ®−a vµo sö dông. ViÖc ph©n ®Þnh sè
lÇn ®o phô thuéc hoµn toµn vµo yªu cÇu ®é chÝnh x¸c ®o lón cña mçi c«ng
tr×nh nh− ®∙ tr×nh bµy ë trªn. NÕu sai sè cho phÐp ®o vµ cÊp chÝnh x¸c cµng
nhá th× c¸c chu kú (thêi gian) c¸ch nhau cµng lín ng−îc l¹i sai sè cho phÐp ®o
vµ ®é chÝnh x¸c cµng lín th× chu kú ®o c¸ch nhau cµng Ýt h¬n. Khi c«ng tr×nh
L¬ng Anh TuÊn -6- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
cã dÊu hiÖu biÕn d¹ng lín th× chu kú ®o víi mét sè yªu cÇu ®Æc biÖt do ng−êi
t− vÊn hoÆc thiÕt kÕ quy ®Þnh. Thêi kú c«ng tr×nh ®i vµo æn ®Þnh (tèc ®é
chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh ®¹t ®îc tõ 1mm /n¨m 2mm/n¨m), thêi kú nµy
chu kú quan tr¾c cã thÓ lµ 6 th¸ng ho¨c 1 n¨m vµ cã thÓ lµ 2 n¨m.
2. §èi víi quan tr¾c chuyÓn dÞch ngang c«ng tr×nh
Thêi gian thùc hiÖn c¸c chu kú quan tr¾c chuyÓn dÞch ®îc tiÕn hµnh dùa
vµo c¸c yÕu tè :
- Lo¹i nhµ vµ c«ng tr×nh;
- Lo¹i nÒn ®Êt x©y dùng nhµ vµ c«ng tr×nh;
- §Æc ®iÓm ¸p lùc ngang;
- Møc ®é chuyÓn dÞch ngang;
- TiÕn ®é thi c«ng x©y dùng c«ng tr×nh.
Chu kú quan tr¾c ®Çu tiªn ®îc thùc hiÖn ngay sau khi x©y dùng mãng c«ng tr×nh
vµ tríc khi cã ¸p lùc ngang t¸c ®éng ®Õn c«ng tr×nh. C¸c chu kú tiÕp theo ®îc
thùc hiÖn tuú thuéc vµo møc t¨ng hoÆc gi¶m ¸p lùc ngang t¸c ®éng vµo c«ng tr×nh
hoÆc cã thÓ quan tr¾c 2 th¸ng 1 lÇn trong thêi gian x©y dùng c«ng tr×nh.
Trong thêi gian sö dông c«ng tr×nh, sè lîng chu kú quan tr¾c ®îc tiÕn hµnh
tõ 1 2 chu kú trong mét n¨m, vµo nh÷ng thêi ®iÓm mµ ®iÒu kiÖn ngo¹i c¶nh
kh¸c biÖt nhÊt. Ngoµi ra cÇn ph¶i quan tr¾c bæ sung ®èi víi c¸c c«ng tr×nh cã
®é chuyÓn dÞch ngang lín, hoÆc quan tr¾c bæ sung ®Ó t×m ra nguyªn nh©n g©y
nªn sù cè c«ng tr×nh.
1.2. quan tr¾c lón c«ng tr×nh
1.2.1. C¸c ph¬ng ph¸p quan tr¾c lón c«ng tr×nh
a. §o cao h×nh häc
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn nguyªn lý sö dông tia ng¾m n»m ngang x¸c
®Þnh chªnh cao gi÷a hai ®iÓm (H×nh 1.1).
L¬ng Anh TuÊn -7- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
H×nh 1.1. Tr¹m ®o cao h×nh häc
NÕu m¸y thñy chuÈn ®Æt gi÷a kho¶ng A, B, ký hiÖu (a), (b) lµ c¸c sè ®äc
t¬ng øng trªn mia sau (®Æt t¹i A) vµ mia tríc (®Æt t¹i B), khi ®ã chªnh cao
gi÷a hai ®iÓm A, B ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
hAB = (a) – (b)
ViÖc quan tr¾c ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh ph¶i ®−îc tiÕn hµnh theo mét quy
®Þnh ®o cao h×nh häc chÝnh x¸c ®Æc biÖt hay cßn gäi lµ ®o cao h×nh häc tia
ng¾m ng¾n. Nh÷ng chØ tiªu kü thuËt cña ®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n ®îc
quy ®Þnh ë b¶ng 1.3
B¶ng 1.3 ChØ tiªu kü thuËt cña thñy chuÈn h×nh häc tia ng¾m ng¾n
H¹ng thñy chuÈn
ChØ tiªu I II III
ChiÒu dµi tia ng¾m (m) ≤ 25 ≤ 25 ≤ 40
ChiÒu cao tia ng¾m (m) ≥ 0,8 ≥ 0,5 ≥ 0,3
Chªnh lÖch kho¶ng ng¾m (m):
- Trªn 1 tr¹m 0,4 1,0 2,0
- Trªn toµn tuyÕn 2,0 4,0 5,0
≤ 0,3 n ≤ 1,0 n ≤ 2,0 n
Sai sè khÐp cho phÐp (mm)
b. §o cao thuû tÜnh
Ph¬ng ph¸p ®o cao thñy tÜnh dùa trªn nguyªn lý b×nh th«ng nhau: “BÒ
mÆt chÊt láng trong c¸c b×nh th«ng nhau lu«n cã vÞ trÝ n»m ngang (vu«ng gãc
ph¬ng d©y däi) vµ cã cïng mét ®é cao, kh«ng phô thuéc vµo h×nh d¹ng mÆt
c¾t còng nh khèi lîng chÊt láng trong c¸c b×nh”.
L¬ng Anh TuÊn -8- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
(a)-Vị trí đo thuận (b) -Vị trí đo đảo
H×nh 1.2 S¬ ®å cÊu t¹o m¸y ®o cao thñy tÜnh
§Ó x¸c ®Þnh chªnh cao h gi÷a hai ®iÓm A, B nÕu :
- §o thuËn hAB = (d1 – S1) – (d2 – T1)
- §o ®¶o hAB = (d2 – S2) – (d1 – T2)
Trong ®ã:
S1, T1 (S2, T2) - sè ®äc trªn thang sè t¹i c¸c b×nh N1 vµ N2 t¬ng øng.
d1, d2 - kho¶ng c¸ch tõ v¹ch “0” cña thang sè ®Õn mÆt ph¼ng ®¸y cña b×nh.
Ph¬ng ph¸p nµy cho ®é chÝnh x¸c cao nhng ph¹m vi øng dông h¹n chÕ vµ
chØ dïng khi ph¬ng ph¸p thñy chuÈn h×nh häc kh«ng cã hiÖu qu¶.
c. §o cao lîng gi¸c
Ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c dùa trªn nguyªn lý x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp
chªnh cao th«ng qua viÖc ®o gãc nghiªng vµ kho¶ng c¸ch.
Ph¬ng ph¸p nµy cã ®é chÝnh x¸c kh«ng cao nªn chØ dïng quan tr¾c c¸c c«ng
tr×nh cã ®é chÝnh x¸c thÊp vµ khi nh÷ng ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi hoÆc kÐm
hiÖu qu¶ ®èi víi ®o cao h×nh häc. Trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh thêng sö
dông ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c tia ng¾m ng¾n (chiÒu dµi tia ng¾m kh«ng
vît qu¸ 100m).
l
Z
V B
i
A D
H×nh 1.3: §o cao lîng gi¸c
L¬ng Anh TuÊn -9- Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
Chªnh cao gi÷a hai ®iÓm A vµ B ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
hAB D.ctgZ i l f
HoÆc:
hAB D.tgV i l f
Trong ®ã: D lµ kho¶ng c¸ch ngang, Z lµ gãc thiªn ®Ønh, V lµ gãc ®øng, i lµ
chiÒu cao m¸y , l lµ chiÒu cao tiªu, f lµ sè hiÖu chØnh do chiÕt quang ®øng.
Trong thùc tÕ s¶n xuÊt, ®o cao h×nh häc lµ ph¬ng ph¸p ®îc sö dông phæ biÕn
nhÊt ®Ó quan tr¾c ®é lón. C¸c ph¬ng ph¸p ®o cao kh¸c chØ ®îc dïng nh
biÖn ph¸p bæ trî, khi yªu cÇu ®é chÝnh x¸c quan tr¾c kh«ng cao hoÆc ®iÒu kiÖn
thùc tÕ kh«ng cho phÐp ¸p dông ®îc ®o cao h×nh häc. Vµ nh ®· tr×nh bµy, ®Ó
®¹t ®é chÝnh x¸c cao trong quan tr¾c ®é lón c«ng tr×nh chóng ta ph¶i ¸p dông
®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n. V× cã nh÷ng ®Æc thï nh− v©þ nªn ph¶i cã
nh÷ng yªu cÇu riªng cho hÖ thèng líi vµ c¸c lo¹i mèc dïng trong quan tr¾c
lón c«ng tr×nh. VÊn ®Ò nµy sÏ ®îc chóng t«i tr×nh bµy ë phÇn tiÕp theo.
1.2.2 Líi khèng chÕ vµ c¸c lo¹i mèc dïng trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh
ChuyÓn dÞch th¼ng ®øng c«ng tr×nh lµ sù thay ®æi ®é cao cña c«ng tr×nh
theo thêi gian, v× vËy ®Ó quan tr¾c chuyÓn dÞch th¼ng ®øng c«ng tr×nh ph¶i lËp
líi khèng chÕ ®é cao nh»m x¸c ®Þnh ®é cao c«ng tr×nh ë c¸c thêi ®iÓm ®Ó so
s¸nh víi nhau t×m ra chuyÓn dÞch.
Líi khèng chÕ trong quan tr¾c chuyÓn dÞch lµ m¹ng líi ®éc lËp, ®îc tiÕn
hµnh ®o lÆp trong c¸c chu kú quan tr¾c. C¸c m¹ng líi nµy th«ng thêng ®îc x©y
dùng thµnh 2 bËc; bËc 1 lµ líi khèng chÕ c¬ së vµ bËc 2 lµ líi quan tr¾c.
a. CÊp líi c¬ së
Cao ®é c¸c ®iÓm mèc cña líi khèng chÕ c¬ së lµ sè liÖu gèc cho viÖc
thÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ ®é chuyÓn dÞch cña c¸c ®iÓm kiÓm tra ®îc g¾n trªn
c«ng tr×nh cÇn theo dâi, vµ nÕu chØ cÇn mét trong c¸c mèc nµy bÞ chuyÓn dÞch
vÞ trÝ sÏ lµm sai lÖch vÞ trÝ c¸c mèc quan tr¾c vµ tÊt nhiªn ®iÒu nµy sÏ ¶nh
hëng ®Õn c¸c kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ ®é chuyÓn dÞch cña c«ng tr×nh.
Do vËy c¸c ®iÓm khèng chÕ c¬ së cÇn ®îc bè trÝ t¹i nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn
L¬ng Anh TuÊn - 10 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
®Þa chÊt æn ®Þnh, n»m ngoµi ph¹m vÞ chÞu t¸c ®éng cña sù chuyÓn dÞch c«ng
tr×nh vµ ®Æc biÖt ph¶i cã ®é æn ®Þnh cao trong suèt qu¸ tr×nh quan tr¾c.
Yªu cÇu vÒ hÖ thèng mèc c¬ së [7]
HÖ thèng mèc chuÈn ®ãng vai trß rÊt quan träng, nã lµ ®iÓm gèc cña hÖ
chuÈn (hÖ quy chiÕu). V× vËy cÇn x©y dùng mét hÖ thèng mèc chuÈn cè ®Þnh,
tøc lµ ®é cao cña chóng kh«ng thay ®æi theo thêi gian.
NÕu v× tr−êng hîp qu¸ khã kh¨n còng cã thÓ dùa vµo c¸c mèc chuÈn kh«ng æn
®Þnh tøc lµ c¸c mèc chuÈn nµy vÉn bÞ lón do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c g©y ra,
nh−ng ph¶i biÕt ®−îc quy luËt lón cña chóng ®Ó néi suy hoÆc ngo¹i suy gi¸ trÞ
®é cao ë thêi ®iÓm nµo ®ã víi ®é chÝnh x¸c cÇn thiÕt.
Tuy nhiªn, viÖc x¸c ®Þnh ®−îc ®é æn ®Þnh cña c¸c mèc chuÈn lµ rÊt khã kh¨n
vµ phøc t¹p. V× thÕ khi x©y dùng hÖ thèng mèc chuÈn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c
tµi liÖu ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®Þa chÊt thuû v¨n.
Sè l−îng mèc chuÈn ph¶i ®ñ vµ ®−êng tuyÕn dÉn tõ c¸c mèc chuÈn gèc ph¶i
chÝnh x¸c, hîp lý vµ æn ®Þnh vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®−îc sù æn
®Þnh cña chóng.
VÒ sè l−îng mèc chuÈn: nªn t¹o thµnh nh÷ng côm hÖ thèng mèc chuÈn, mçi
côm nµy cã Ýt nhÊt 3 mèc. Tuú thuéc vµo quy m« vµ diÖn tÝch cña nhµ vµ c«ng
tr×nh x©y dùng mµ bè trÝ sè l−îng mèc chuÈn vµ sè côm.
C¸c mèc chuÈn ph¶i ®−îc ®Æt ë tÇng ®¸ gèc hoÆc tÇng cuéi sái, trong tr−êng
hîp nµy mèc chuÈn ph¶i ®−îc cÊu t¹o theo kiÓu ch«n s©u nh− h×nh 1.4 (a)
Trong tr−êng hîp khã kh¨n, cã thÓ x©y dùng mèc ch«n n«ng nh− h×nh 1.4 (b)
C¸c mèc nµy ®−îc quy ®Þnh víi kÝch th−íc lín, cã ®Õ réng vµ ®−îc ch«n ë
nh÷ng n¬i cã cÊu t¹o ®Þa chÊt æn ®Þnh , c¸ch xa hîp lý n¬i quan tr¾c lón
(th−êng c¸ch xa c«ng tr×nh quan tr¾c lón lµ 2/3H, H lµ chiÒu cao cña c«ng
tr×nh) kh«ng ch«n ë n¬i ngËp n−íc, s−ên ®Êt tr−ît, gß ®èng, bê ®ª, b·i ®æ vµ
ph¶i xa ®−êng s¾t h¬n 50m, c¸ch ®−êng « t« 30m.
L¬ng Anh TuÊn - 11 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
H×nh 1.4- Mèc c¬ së ch«n s©u (a) vµ ch«n n«ng (b).
7
6
5
1 -è n g b ¶ o v Ö
3
1
2 -T Ç n g ® Ê t c ø n g
a
a 3 - L â i m è c k im lo ¹ i
4- § Öm xèp
5 - § Ç u m è c h ×n h c h á m c Ç u
l 6- N ¾p b¶o vÖ m èc
7- H è b¶o vÖ
4
2
H×nh 1.5 KÕt cÊu mèc ch«n s©u lâi ®¬n
b. CÊp líi quan tr¾c
Bao gåm c¸c ®iÓm kiÓm tra g¾n lªn c«ng tr×nh chuyÓn dÞch cïng víi c«ng
tr×nh. Líi ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu:
C¸c ®iÓm kiÓm tra ®îc bè trÝ ®Òu trªn mÆt b»ng cña c«ng tr×nh n¬i dù
-
kiÕn chuyÓn dÞch th¼ng ®øng lµ lín nhÊt.
C¸c mèc thêng ®îc g¾n vµo phÇn chÞu lùc cña c«ng tr×nh cao h¬n cèt
-
“0” tõ 20 ®Õn 50 cm, n¬i thuËn tiÔn cho quan tr¾c.
Yªu cÇu vÒ hÖ thèng mèc quan tr¾c
Trªn c¸c c«ng tr×nh quan tr¾c lón ph¶i g¾n c¸c mèc quan tr¾c lón theo quy
®Þnh (h×nh 1.5), c¸c mèc nµy ®−îc lµm b»ng thÐp kh«ng rØ, b»ng ®ång hay b»ng
s¾t m¹. Khi thiÕt kÕ ®Æt vÞ trÝ c¸c mèc nµy ph¶i tÝnh ®Õn cÊu tróc mãng ( kÕt cÊu
t¶i träng ®éng), c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ®Þa chÊt thuû v¨n.
L¬ng Anh TuÊn - 12 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
H×nh 1.6- Mèc lón g¾n vµo th©n c«ng tr×nh.
C¸c mèc lín ph¶i ®−îc ®Æt theo c¸c trôc däc vµ ngang mãng ®Ó ph¸t hiÖn ®é
vâng, ®é nghiªng theo h−íng däc vµ ngang nhµ , ë nh÷ng vÞ trÝ cã thÓ dù ®o¸n
lón m¹nh, ë c¸c chç giao tiÕp cña c¸c khèi kÒ nhau, theo c¸c c¹nh cña c¸c
m¹ch co ngãt hoÆc khe lón, xung quanh c¸c vïng cã t¶i träng ®éng lín vµ c¸c
vïng cã ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt kÐm h¬n. C¸c mèc nµy cÇn ph¶i ®−îc b¶o vÖ trong
suÊt thêi gian quan tr¾c. ë nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt, cßn ph¶i ®Æt ë mãng
nh÷ng mèc ®o nhiÖt ®é ®Õ mãng vµ nh÷ng mèc quan tr¾c møc n−íc ngÇm. C¸c
mèc nµy ®−îc quy ®Þnh cô thÓ cho mçi c«ng tr×nh.
Hai cÊp líi nµy t¹o nªn mét hÖ thèng ®é cao thèng nhÊt vµ trong mçi chu kú
chóng ®îc ®o ®¹c ®ång thêi.
1.2.3. Quy tr×nh thùc hiÖn quan tr¾c lón c«ng tr×nh
a. X¸c ®Þnh sai sè tæng hîp c¸c bÊc líi
Sai sè tæng hîp c¸c bËc líi ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së yªu cÇu ®é chÝnh x¸c
quan tr¾c lón. NÕu yªu cÇu ®a ra lµ sai sè tuyÖt ®èi ®é lón th× viÖc x¸c ®Þnh
sai sè ®é cao tæng hîp ®îc thùc hiÖn nh sau:
Gäi S lµ ®é lón tuyÖt ®èi cña ®iÓm kiÓm tra gi÷a 2 chu kú kÒ nhau, mS lµ sai sè
trung ph¬ng x¸c ®Þnh ®é lón tuyÖt ®èi cña nã.
Ta cã:
j 1
= H i j - H i j 1
Si = Si - Si (1.1)
j
Gi¶ thiÕt trong c¸c chu kú ®îc ®o cïng 1 ®é chÝnh x¸c, th×:
mS = mH j + mH j 1 (1.2)
2 2 2
L¬ng Anh TuÊn - 13 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
Hay :
m S = mH . 2 ( 1.3)
Trong ®ã mH ®îc hiÓu lµ sai sè trung ph¬ng x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt
mS
trong m¹ng líi quan tr¾c. Tõ (1.3) ta cã mH = (1.4)
2
mH chÝnh lµ sai sè trung ph¬ng tæng hîp cña 2 bËc líi.
NÕu gäi mH , mH lµ thµnh phÇn ¶nh hëng cña mçi bËc líi ®Õn ®é chÝnh x¸c
I II
x¸c ®Þnh ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt. khi ®ã: mH 2 = mH 2 + mH (1.5)
2
I II
Gi÷a 2 bËc líi cã hÖ sè suy gi¶m ®é chÝnh x¸c: mH = K. mH (1.6)
II I
mH = mH I +K 2 . mH II = (1+ K 2 ) mH I (1.7)
2 2 2
2
Trªn c¬ së ®ã, sai sè cña c¸c bËc líi trong quan tr¾c ®é lón ®îc tÝnh nh sau:
- §èi víi bËc líi c¬ së :
mS
mH
mH I = = (1.8)
2( K 2 1)
( K 1)
2
- §èi víi bËc líi quan tr¾c :
K .mS
mH II = K. mH I = (1.9)
2( K 2 1)
b. ¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c quan tr¾c lón c«ng tr×nh
¦íc tÝnh ®é chÝnh x¸c líi ®é cao ®îc thùc hiÖn nh»m x¸c ®Þnh chØ tiªu ®é
chÝnh x¸c mµ líi cã thÓ ®¹t ®îc trong ®iÒu kiÖn ®å h×nh líi vµ sai sè do chªnh
cao trªn 1km chiÒu dµi tuyÕn ®o (hoÆc sai sè chªnh cao trªn 1 tr¹m ®o), sao cho
®é chÝnh x¸c cña líi tho¶ m·n yªu cÇu cho tríc. Trong quan tr¾c lón c«ng tr×nh
th× líi quan tr¾c ®é lón lµ m¹ng líi cã kÝch thíc nhá, v× vËy thêng dïng tiªu
chuÈn sai sè chªnh cao tr¹m ®o ®Ó lµm chØ tiªu ®é chÝnh x¸c ®o ®¹c.
Theo môc a chóng ta ®· x¸c ®Þnh ®îc sai sè cña c¸c cÊp líi trong quan tr¾c
®é lón, dùa vµo c¸i nµy chóng ta x¸c ®Þnh ®îc sai sè trung ph¬ng ngÉu
nhiªn trªn 1 tr¹m m¸y ®èi víi tõng cÊp líi. Cô thÓ nh sau:
Tõ (1.8), (1.9) ta x¸c ®Þnh sai sè trung ph¬ng ngÉu nhiªn trªn 1 tr¹m m¸y
®èi víi tõng cÊp líi nh sau:
L¬ng Anh TuÊn - 14 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
mH II
mH I
1 = , 2 = (1.10)
1 2
Q yn Q yn
Víi Q yn1 , Q yn 2 lµ träng sè ®¶o ®é cao ®iÓm yÕu nhÊt cña tõng cÊp líi vµ ®îc
x¸c ®Þnh b»ng ph¬ng ph¸p chÆt chÏ.
Vµ 1 , 2 lµ c¬ së ®Ó lùa chän m¸y mãc vµ ch¬ng tr×nh ®o ng¾m hîp lý.
c. §o ®¹c líi
Yªu cÇu vÒ m¸y vµ dông cô ®o:
Khi ph¶i quan tr¾c lón c«ng tr×nh víi ®é chÝnh x¸c thuû chuÈn h¹ng 1 cã
thÓ sö dông c¸c lo¹i m¸y Ni004, Ni002, H1 vµ c¸c lo¹i cã ®é chÝnh x¸c t−¬ng
®−¬ng vµ mia Invar víi kho¶ng chia nhá nhÊt lµ 5mm, trªn mia cã g¾n èng
thuû trßn, sai sè chiÒu dµi 1m trªn mia kh«ng lín h¬n 0.15mm.
Khi ph¶i quan tr¾c lón c«ng tr×nh víi ®é chÝnh x¸c h¹ng 2 cã thÓ dïng
c¸c lo¹i m¸y Ni004, WILD N3, H1, KONi -007… vµ mia Invar nh− trªn.
M¸y thuû b×nh vµ mia Invar nh− trªn.
Gi¸ trÞ gãc i kh«ng ®−îc lín h¬n 8''.
d. C¸c yªu cÇu vÒ ®o
Nh ®· nãi ë trªn viÖc quan tr¾c ®Ó x¸c ®Þnh ®é lón c«ng tr×nh ph¶i ®−îc
tiÕn hµnh theo mét quy ®Þnh ®o cao h×nh häc chÝnh x¸c ®Æc biÖt hay cßn gäi lµ
®o cao h×nh häc tia ng¾m ng¾n. Nh vËy khi tiÕn hµnh ®o ®¹c hÖ thèng líi
quan tr¾c cÇn thùc hiÖn ®óng c¸c yªu cÇu kü thuËt cña thñy chuÈn h×nh häc tia
ng¾m ng¾n ®îc quy ®Þnh ë b¶ng 1.3 .
Khi ®o b»ng mét mia, ph¶i ®o theo tr×nh tù (S -S -T -T). Thêi gian ®o mét tr¹m
ph¶i nhá h¬n 5 phót.
Tríc khi tiÕn hµnh ®o ®¹c cÇn ph¶i thùc hiÖn kiÓm nghiÖm m¸y vµ mia theo
yªu cÇu cña thñy chuÈn chÝnh x¸c. Trong ®ã ®Æc biÖt chó ý sai sè gãc i vµ ®é
nghiªng cña líi chØ.
Trong mçi chu kú c«ng t¸c ®o ®¹c ph¶i ®îc thùc hiÖn bëi cïng 1 lo¹i m¸y,
cïng 1 ngêi ®o, cïng 1 s¬ ®å ®o ®Ó ®¶m b¶o : mH = mH .
j 1
j
L¬ng Anh TuÊn - 15 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
e. Xö lý sè liÖu ®o ®¹c
ViÖc tÝnh to¸n b×nh sai c¸c kÕt qu¶ quan tr¾c lón cña tõng chu k× vµ toµn bé
qu¸ tr×nh ®o ®−îc tiÕn hµnh b»ng ph−¬ng ph¸p sè b×nh ph−¬ng nhá nhÊt. §Ó
nhanh chãng vµ ®¶m b¶o ®é tin cËy cÇn thùc hiÖn c«ng viÖc nµy trªn m¸y vi
tÝnh víi ch−¬ng tr×nh mÉu ®· ®−îc lËp s½n. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝnh to¸n
ph¶i ®¹t ®−îc c¸c néi dung sau:
- §é lón, ®é lón lín nhÊt, ®é lón nhá nhÊt, ®é lón trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c
®iÓm trªn c«ng tr×nh (hay -Tèc ®é lón, tèc ®é lón lín nhÊt, tèc ®é lón nhá
nhÊt, tèc ®é lón trung b×nh cña tÊt c¶ c¸c ®iÓm vµ toµn c«ng tr×nh ).
- Chªnh lÖch lón trung b×nh cña c¸c ®iÓm theo c¸c chu k× vµ cña toµn c«ng tr×nh;
- Sai sè trung ph−¬ng x¸c ®Þnh ®é cao t¹i c¸c ®iÓm;
Toµn bé c¸c kÕt qu¶ trªn cÇn biÓu thÞ b»ng c¸c biÓu ®å:
- BiÓu ®å lón ®Æc tr−ng cña c¸c ®iÓm lón lín nhÊt vµ lón nhá nhÊt trong toµn
bé thêi gian ®o lón nh− h×nh 1.7.
- MÆt c¾t ®é lón theo trôc (trôc ngang vµ trôc däc c«ng tr×nh) nh− h×nh 1.8.
- B×nh ®å ®−êng ®¼ng lón ( ®−êng cïng ®é cao) nh− h×nh1.9.
- MÆt c¾t lón theo kh«ng gian 3 chiÒu nh− h×nh vÏ 1.10.
L¬ng Anh TuÊn - 16 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
H×nh 1.7 BiÓu ®å lón ®Æc trng cña c¸c ®iÓm lón lín nhÊt
vµ nhá nhÊt trong toµn bé thêi gian ®o lón.
H×nh 1.8 MÆt c¾t ®é lón theo trôc.
H×nh1. 9 B×nh ®å ®êng ®¼ng lón.
H×nh1.10 MÆt lón kh«ng gian ba chiÒu.
L¬ng Anh TuÊn - 17 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
- Khoa Tr¾c ®Þa §å ¸n tèt nghiÖp
1.2.4. Kü thuËt xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh
a. Yªu cÇu cña c«ng t¸c xö lý sè liÖu
C«ng t¸c xö lý sè liÖu quan tr¾c lón c«ng tr×nh ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
Trong tÊt c¶ c¸c chu kú quan tr¾c cÇn ph¶i tÝnh to¸n b×nh sai líi trong
-
cïng mét hÖ thèng ®é cao ®· chän kÓ tõ chu kú ®Çu tiªn.
ViÖc xö lý sè liÖu ®o ®¹c ph¶i ®îc thùc hiÖn sao cho c¸c kÕt qu¶ b×nh
-
sai kh«ng chÞu ¶nh hëng sai sè cña sè liÖu gèc (sai sè x¸c ®Þnh sè liÖu gèc)
vµ nh÷ng chuyÓn dÞch nÕu cã cña c¸c sè liÖu gèc.
b. NhiÖm vô cña c«ng t¸c xö lý sè liÖu
Líi ®é cao ®o lón c«ng tr×nh thùc chÊt lµ mét m¹ng líi ®o lÆp ë nhiÒu thêi
®iÓm (mçi thêi ®iÓm lµ mét chu kú). ViÖc xö lý hÖ thèng líi ®é cao ®o lón t¹i
mét thêi ®iÓm nµo ®ã thùc chÊt lµ ®Þnh vÞ m¹ng líi theo nhøng ®iÓm ®é cao
gèc æn ®Þnh t¹i thêi ®iÓm ®ã. Nh vËy, khi xö lý hÖ thèng líi ®é cao ®o lón
cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®ång thêi 2 nhiÖm vô sau ®©y:
- Ph©n tÝch hÖ thèng líi ®é cao c¬ së, t×m ra nh÷ng ®iÓm ®é cao gèc æn ®Þnh
vµ hiÖu chØnh vµo nh÷ng ®iÓm kh«ng æn ®Þnh t¹i thêi ®iÓm xö lý líi.
- B×nh sai líi quan tr¾c, x¸c ®Þnh ®é cao cña c¸c ®iÓm ®o lón g¾n trªn c«ng tr×nh.
Hai nhiÖm vô nµy ®ång thêi còng lµ quy tr×nh cña viÖc xö lý sè liÖu quan tr¾c
lón c«ng tr×nh.
1.2.5. Tiªu chuÈn æn ®Þnh cña c¸c mèc ®é cao c¬ së trong ®o lón
c«ng tr×nh [5]
Nh chóng ta ®· biÕt, líi ®é cao ®o lón c«ng tr×nh lµ hÖ thèng líi ®éc
lËp 2 cÊp, trong ®ã c¸c ®iÓm ®é cao c¬ së t¹i thêi ®iÓm xö lý líi cha h¼n ®·
hoµn toµn æn ®Þnh: chóng cã b¶n chÊt lµ líi tù do. H¬n n÷a, gi¸ trÞ giíi h¹n
vÒ sù æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së cÇn ph¶i ®îc x¸c ®Þnh xuÊt ph¸t tõ ®é chÝnh
x¸c cÇn thiÕt ®o lón c«ng tr×nh. Phï hîp víi ®Æc ®iÓm ®ã, trong ®å ¸n nµy
chóng t«i xin ®a ra tiªu chuÈn æn ®Þnh cña c¸c mèc c¬ së do TS. NguyÔn
Quang Phóc ®Ò xuÊt. Cô thÓ nh sau:
L¬ng Anh TuÊn - 18 - Líp Tr¾c ®Þa B-K48
nguon tai.lieu . vn
