Xem mẫu
- HÖ thèng ®¸nh löa
Bè côc cña ch¬ng
Ch¬ng nµy tr×nh bµy vÒ HÖ thèng ®¸nh löa.
· HÖ thèng ®¸nh löa
· Cuén ®¸nh löa
· IC ®¸nh löa
· Bugi
· TDIS (HÖ thèng ®¸nh löa trùc tiÕp TOYOTA)
· Tham kh¶o
· KiÓm tra
-1-
- HÖ thèng ®¸nh löa M« t¶
Ba yÕu tè quan träng cña ®éng c¬ x¨ng lµ: hçn hîp kh«ng
khÝ-nhiªn liÖu tèt, nÐn Ðp tèt, vµ ®¸nh löa tèt.
HÖ thèng ®¸nh löa t¹o ra mét tia löa m¹nh, vµo thêi ®iÓm
chÝnh x¸c ®Ó ®èt ch¸y hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu.
1. Tia löa m¹nh
Trong hÖ thèng ®¸nh löa, tia löa ®îc ph¸t ra gi÷a c¸c
®iÖn cùc cña c¸c bugi ®Ó ®èt ch¸y hçn hîp kh«ng
khÝ-nhiªn liÖu.
V× ngay c¶ khi bÞ nÐn Ðp víi ¸p suÊt cao, kh«ng khÝ vÉn
cã ®iÖn trë, nªn cÇn ph¶i t¹o ra ®iÖn thÕ hµng chôc ngµn
v«n ®Ó ®¶m b¶o ph¸t ra tia löa m¹nh, cã thÓ ®èt ch¸y
hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu.
2. Thêi ®iÓm ®¸nh löa chÝnh x¸c
HÖ thèng ®¸nh löa ph¶i lu«n lu«n cã thêi ®iÓm ®¸nh löa
chÝnh x¸c ®Ó phï hîp víi sù thay ®æi tèc ®é vµ t¶i träng
cña ®éng c¬.
3. Cã ®ñ ®é bÒn
HÖ thèng ®¸nh löa ph¶i cã ®ñ ®é tin cËy ®Ó chÞu ®ùng
®îc t¸c ®éng cña rung ®éng vµ nhiÖt cña ®éng c¬.
(1/2)
HÖ thèng ®¸nh löa sö dông ®iÖn cao ¸p do
cuén ®¸nh löa t¹o ra nh»m ph¸t ra tia löa ®iÖn
®Ó ®èt ch¸y hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu
®· ®îc nÐn Ðp. Hçn hîp kh«ng khÝ nhiÖt liÖu
®îc nÐn Ðp vµ ®èt ch¸y trong xi lanh.
Sù bèc ch¸y nµy t¹o ra ®éng lùc cña ®éng c¬.
Nhê cã hiÖn tîng tù c¶m vµ c¶m øng t¬ng
hç, cu«n d©y t¹o ra ®iÖn ¸p cao cÇn thiÕt cho
®¸nh löa. Cuén s¬ cÊp t¹o ra ®iÖn thÕ hµng
tr¨m v«n cßn cuén thø cÊp th× t¹o ra ®iÖn thÕ
hµng chôc ngµn v«n.
(1/2)
-2-
- Thay ®æi trong hÖ thèng ®¸nh löa
Cã c¸c kiÓu hÖ thèng ®¸nh löa nh sau:
1. KiÓu ng¾t tiÕp ®iÓm
KiÓu hÖ thèng ®¸nh löa nµy cã cÊu t¹o c¬ b¶n
nhÊt. Trong kiÓu hÖ thèng ®¸nh löa nµy, dßng
s¬ cÊp vµ thêi ®iÓm ®¸nh löa ®îc ®iÒu khiÓn
b»ng c¬ häc.
Dßng s¬ cÊp cña cu«n ®¸nh löa ®îc ®iÒu
khiÓn cho ch¹y ng¾t qu·ng qua tiÕp ®iÓm cña
bé ng¾t dßng.
Bé ®iÒu chØnh ®¸nh löa sím li t©m tèc vµ ch©n
kh«ng ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm ®¸nh löa.
Bé chia ®iÖn sÏ ph©n phèi ®iÖn cao ¸p tõ cu«n
thø cÊp ®Õn c¸c bugi.
GîI ý
Trong kiÓu hÖ thèng ®¸nh löa nµy c¸c tiÕp ®iÓm
cña bé ng¾t ®iÖn cÇn ®îc ®iÒu chØnh thêng
xuyªn hoÆc thay thÕ.
Mét ®iÖn trë ngoµi ®îc sö dông ®Ó gi¶m sè
vßng d©y cña cuén s¬ cÊp, c¶i thiÖn t¨ng ¸p
cña cuén s¬ cÊp, vµ gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt
sù gi¶m ¸p cña cu«n thø cÊp ë tèc ®é cao.
Gi¶m sè vßng d©y cña cuén s¬ cÊp lµ gi¶m
®iÖn trë, t¨ng dßng s¬ cÊp, vµ t¨ng sù ph¸t
nhiÖt. V× thÕ, cÇn cã mét ®iÖn trë ngoµi ®Ó ng¨n
ngõa sù t¨ng qu¸ m¹nh dßng s¬ cÊp.
(1/4)
2. KiÓu tranzito
Trong kiÓu hÖ thèng ®¸nh löa nµy tranzito ®iÒu
khiÓn dßng s¬ cÊp, ®Ó nã ch¹y mét c¸ch gi¸n
®o¹n theo ®óng c¸c tÝn hiÖu ®iÖn ®îc ph¸t ra
tõ bé ph¸t tÝn hiÖu.
Thêi ®iÓm ®¸nh löa sím ®îc ®iÒu khiÓn b»ng
ph¬ng ph¸p c¬ häc nh trong kiÓu hÖ thèng
®¸nh löa ng¾t tiÕp ®iÓm.
(2/4)
-3-
- 3. KiÓu tranzito cã ESA (§¸nh löa Sím
b»ng ®iÖn tö)
Trong kiÓu hÖ thèng ®¸nh löa nµy kh«ng sö
dông bé ®¸nh löa sím ch©n kh«ng vµ li t©m.
Thay vµo ®ã, chøc n¨ng ESA cña Bé ®iÒu
khiÓn ®iÖn tö (ECU) sÏ ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm
®¸nh löa.
(3/4)
4. HÖ thèng ®¸nh löa trùc tiÕp (DIS)
Thay v× sö dông bé chia ®iÖn, hÖ thèng nµy
sö dông cuén ®¸nh löa ®a béi ®Ó cung cÊp
®iÖn cao ¸p trùc tiÕp cho bugi. Thêi ®iÓm
®¸nh löa ®îc ®iÒu khiÓn bëi ESA cña ECU
®éng c¬. Trong c¸c ®éng c¬ gÇn ®©y, hÖ
thèng ®¸nh löa nµy chiÕm u thÕ.
(4/4)
GîI ý
KiÓu 2, ®¸nh löa ®ång thêi trong hai xy-lanh.
Mét tia löa xuÊt hiÖn trong kú nÐn vµ mét
trong kú x¶.
-4-
- Sù cÇn thiÕt ph¶i ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm ®¸nh löa
Trong ®éng c¬ x¨ng, hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu ®îc
®¸nh löa ®Ó ®èt ch¸y (næ), vµ ¸p lùc sinh ra tõ sù bèc ch¸y
sÏ ®Èy pÝtt«ng xuèng.
N¨ng lîng nhiÖt ®îc biÕn thµnh ®éng lùc cã hiÖu qu¶ cao
nhÊt khi ¸p lùc næ cùc ®¹i ®îc ph¸t sinh vµo thêi ®iÓm trôc
khuûu ë vÞ trÝ 10o sau §iÓm ChÕt Trªn (ATDC).
§éng c¬ kh«ng t¹o ra ¸p lùc næ cùc ®¹i vµo thêi ®iÓm ®¸nh
löa; nã ph¸t ra ¸p lùc næ cùc ®¹i chËm mét chót, sau khi
®¸nh löa.
V× vËy, ph¶i ®¸nh löa sím, sao cho ¸p lùc næ cùc ®¹i ®îc
t¹o ra vµo thêi ®iÓm 10o ATDC. Thêi ®iÓm ®¸nh löa ®Ó ®éng
c¬ cã thÓ s¶n ra ¸p lùc næ cùc ®¹i vµo 10o tríc ®iÓm chÕt
trªn (BTDC) l¹i thêng xuyªn thay ®æi, tuú thuéc vµo ®iÒu
kiÖn lµm viÖc cña ®éng c¬. V× thÕ, hÖ thèng ®¸nh löa ph¶i
cã kh¶ n¨ng ®¸nh löa vµo thêi ®iÓm ®Ó ®éng c¬ t¹o ra ¸p
lùc næ mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, phï hîp víi ®iÒu kiÖn lµm
viÖc cña ®éng c¬.
1. Giai ®o¹n ch¸y trÔ
Sù bèc ch¸y (næ) cña hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu
kh«ng ph¶i xuÊt hiÖn ngay sau khi ®¸nh löa. Tho¹t ®Çu,
mét khu vùc nhá (h¹t nh©n) ë s¸t ngay tia löa b¾t ®Çu
ch¸y, vµ qu¸ tr×nh b¾t ch¸y nµy lan ra khu vùc chung
quanh.
Qu·ng thêi gian tõ khi hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu
®îc ®¸nh löa cho ®Õn khi nã bèc ch¸y ®îc gäi lµ giai
®o¹n ch¸y trÔ (kho¶ng A ®Õn B trong s¬ ®å).
Giai ®o¹n ch¸y trÔ ®o gÇn nh kh«ng thay ®æi, vµ nã
kh«ng bÞ ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña ®éng c¬.
-5-
- 2. Giai ®o¹n lan truyÒn ngän löa
Sau khi h¹t nh©n ngän löa h×nh thµnh, ngän löa nhanh
chãng lan truyÒn ra chung quanh. Tèc ®é lan truyÒn nµy
®îc gäi lµ tèc ®é lan truyÒn ngän löa, vµ thêi kú nµy
®îc gäi lµ thêi kú lan truyÒn ngän löa (B~C~D trong s¬
®å)
Khi cã mét lîng lín kh«ng khÝ ®îc n¹p vµo, hçn hîp
kh«ng khÝ-nhiªn liÖu trë nªn cã mËt ®é cao h¬n. V× thÕ,
kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c h¹t trong hçn hîp kh«ng
khÝ-nhiªn liÖu gi¶m xuèng, nhê thÕ, tèc ®é lan truyÒn
ngän löa t¨ng lªn. Ngoµi ra, luång hçn hîp kh«ng
khÝ-nhiªn liÖu xo¸y lèc cµng m¹nh th× tèc ®é lan truyÒn
ngän löa cµng cao. Khi tèc ®é lan truyÒn ngän löa cao,
cÇn ph¶i ®Þnh thêi ®¸nh löa sím. Do ®ã cÇn ph¶i ®iÒu
khiÓn thêi ®iÓm ®¸nh löa theo ®iÒu kiÖn lµm viÖc cña
®éng c¬.
(1/3)
· §iÒu khiÓn thêi ®iÓm ®¸nh löa
HÖ thèng ®¸nh löa ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm
®¸nh löa theo tèc ®é vµ t¶i träng cña ®éng
c¬ sao cho ¸p lùc næ cùc ®¹i xuÊt hiÖn ë 10o
ATDC.
GîI ý
Tríc ®©y, c¸c hÖ thèng ®¸nh löa sö dông
bé ®¸nh löa sím li t©m vµ bé ®¸nh löa sím
ch©n kh«ng ®Ó ®iÒu khiÓn ®¸nh löa sím
hoÆc muén. Tuy nhiªn, ngµy nay hÇu hÕt
c¸c ®éng c¬ ®Òu sö dông hÖ thèng ESA.
(2/3)
-6-
- 1. §iÒu khiÓn tèc ®é ®éng c¬
(1) §éng c¬ ®îc coi lµ ph¸t c«ng suÊt hiÖu
qu¶ nhÊt khi ¸p lùc næ tèi ®a xuÊt hiÖn ë 10o
ATDC, khi ®ã thêi ®iÓm ®¸nh löa tèi u lµ
10o BTDC, víi tèc ®é 1000 v/ph.
(2) Gi¶ sö tèc ®é ®éng c¬ t¨ng lªn ®Õn 2000
v/ph, giai ®o¹n ch¸y trÔ vÉn gÇn nh kh«ng
®æi víi mäi tèc ®é ®éng c¬. V× thÕ gãc quay
cña trôc khuûu sÏ t¨ng lªn so víi khi ®éng
c¬ ch¹y víi tèc ®é 1000 v/ph. NÕu vÉn sö
dông thêi ®iÓm ®¸nh löa nh trong môc (1)
cho tèc ®é 2000 v/ph th× thêi ®iÓm mµ ®éng
c¬ s¶n ra ¸p lùc næ cùc ®¹i sÏ bÞ trÔ h¬n 10o
ATDC.
(3) V× vËy, ®Ó s¶n ra ¸p lùc næ cùc ®¹i t¹i 10o
ATDC khi ®éng c¬ ®ang ch¹y 2000 v/ph th×
t : Khoảng cháy trễ
Thời điểm đánh lửa thêi ®iÓm ®¸nh löa ph¶i sím h¬n ®Ó bï cho
Thời điểm đánh lửa để có áp lực nổ cực đại gãc quay cña trôc khuûu ®· bÞ trÔ trong môc
Ranh giới giữa giai đoạn cháy trễ và tốc độ lan truyền (2). Qu¸ tr×nh ®Þnh thêi ®¸nh löa sím nµy
ngọn lửa ®îc gäi lµ ®¸nh löa sím, vµ sù lµm trÔ thêi
Giai đoạn cháy trễ ®iÓm ®¸nh löa ®îc gäi lµ ®¸nh löa muén.
Giai đoạn lan truyền ngọn lửa
Đánh lửa muộn
Góc quay của trục khuỷu
-7-
- 2. §iÒu khiÓn theo t¶i träng cña ®éng c¬
(1) Khi ®éng c¬ mang t¶i thÊp th× ¸p lùc næ cùc
®¹i ®îc coi lµ xuÊt hiÖn 10o ATDC , khi thêi
®iÓm ®¸nh löa tèi u ®îc ®Æt sím 20o
BTDC.
(2) Khi t¶i träng cña ®éng c¬ t¨ng, mËt ®é
kh«ng khÝ còng t¨ng vµ giai ®o¹n lan truyÒn
ngän löa gi¶m xuèng. V× thÕ, nÕu cø sö
dông thêi ®iÓm ®¸nh löa nh trong môc (1)
th× thêi ®iÓm mµ ®éng c¬ s¶n ra ¸p lùc næ
cùc ®¹i sÏ bÞ sím h¬n 10o ATDC.
(3) §Ó s¶n ra ¸p lùc næ cùc ®¹i t¹i thêi ®iÓm 10o
ATDC khi ®éng c¬ mang t¶i nÆng th× thêi
®iÓm ®¸nh löa ph¶i muén h¬n ®Ó bï cho
gãc quay cña trôc khuûu ®· bÞ sím trong
môc (2).
Ngîc l¹i, khi t¶i träng cña ®éng c¬ thÊp th×
th êi ®iÓm ®¸nh löa ph¶i sím h¬n. (Tuy
nhiªn, khi ®éng c¬ ch¹y kh«ng t¶i, th×
kho¶ng thêi gian ®¸nh löa sím ph¶i nhá
hoÆc b»ng kh«ng ®Ó ng¨n ngõa hiÖn tîng
næ kh«ng æn ®Þnh)
(2/3)
· §iÒu khiÓn tiÕng gâ ®éng c¬
TiÕng gâ trong ®éng c¬ do sù tù bèc ch¸y g©y ra, khi hçn
hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu tù b¾t löa trong buång ®èt.
§éng c¬ trë nªn dÔ bÞ gâ khi thêi ®iÓm ®¸nh löa sím.
HiÖn tîng tiÕng gâ m¹nh cã ¶nh hëng xÊu ®Õn hiÖu
suÊt cña ®éng c¬ nh t¨ng tiªu hao nhiªn liÖu, gi¶m
c«ng suÊt ph¸t. Tr¸i l¹i, tiÕng gâ nhÑ l¹i cã t¸c dông
n©ng cao tiÕt kiÖm nhiªn liÖu vµ t¨ng c«ng suÊt.
C¸c hÖ thèng ®¸nh löa gÇn ®©y cã ®iÒu khiÓn thêi ®iÓm
®¸nh löa lµm muén thêi ®iÓm ®¸nh löa theo tiÕng gâ, khi
c¶m biÕn ph¸t hiÖn cã tiÕng gâ th× ®iÒu khiÓn cho thêi
®iÓm ®¸nh löa muén, cßn khi kh«ng ph¸t hiÖn ra tiÕng
gâ n÷a th× ®iÒu khiÓn cho thêi ®iÓm ®¸nh löa sím h¬n.
B»ng c¸ch ng¨n ngõa tiÕng gâ nh vËy, hÖ thèng nµy
gióp t¨ng tiÕt kiÖm nhiªn liÖu vµ t¨ng c«ng suÊt ph¸t.
(3/3)
-8-
- Bugi M« t¶
§iÖn thÕ cao trong cuén thø cÊp lµm ph¸t sinh ra tia löa gi÷a
®iÖn cùc trung t©m vµ ®iÖn cùc nèi ®Êt cña bugi ®Ó ®èt ch¸y
hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu ®· ®îc nÐn trong xy-lanh.
(1/1)
-9-
- C¬ cÊu ®¸nh löa
Sù næ cña hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu do tia löa tõ bugi
®îc gäi chung lµ sù bïng ch¸y. Tuy nhiªn, sù bïng ch¸y
kh«ng ph¶i xÈy ra tøc kh¾c, mµ diÔn ra nh sau:
Tia löa xuyªn qua hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu tõ ®iÖn cùc
trung t©m ®Õn ®iÖn cùc tiÕp ®Êt. KÕt qu¶ lµ phÇn hçn hîp
kh«ng khÝ-nhiªn liÖu däc theo tia löa bÞ kÝch ho¹t, ph¶n øng
ho¸ häc («xy ho¸) x¶y ra, vµ s¶n sinh ra nhiÖt ®Ó h×nh thµnh
c¸i gäi lµ “nh©n ngän löa”.
Nh©n ngän löa nµy l¹i kÝch ho¹t hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn
liÖu bao quanh, vµ phÇn hçn hîp nµy l¹i kÝch ho¹t chung
quanh nã. Cø nh thÕ nhiÖt cña nh©n ngän löa ®îc më
réng ra trong mét qu¸ tr×nh ®îc gäi lµ lan truyÒn ngän löa
®Ó ®èt ch¸y hçn hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu.
NÕu nhiÖt ®é cña c¸c ®iÖn cùc qu¸ thÊp hoÆc khe hë gi÷a
c¸c ®iÖn cùc qu¸ nhá, c¸c ®iÖn cùc sÏ hÊp thô nhiÖt to¶ ra
tõ tia löa. KÕt qu¶ lµ nh©n ngän löa bÞ t¾t vµ ®éng c¬ kh«ng
næ.
HiÖn tîng nµy ®îc gäi lµ sù dËp t¾t ®iÖn cùc. NÕu hiÖu
øng dËp t¾t ®iÖn cùc nµy lín th× nh©n ngän löa sÏ bÞ t¾t.
§iÖn cùc cµng bÐ th× hiÖu øng dËp t¾t cµng nhá. Vµ ®iÖn cùc
cµng vu«ng th× cµng dÔ phãng ®iÖn.
Mét sè bugi cã r·nh ch÷ “U” trong ®iÖn cùc tiÕp ®Êt, hoÆc
r·nh ch÷ “V” trong ®iÖn cùc trung t©m ®Ó t¨ng ®é ®¸nh löa.
Nh÷ng bugi nµy cã hiÖu øng dËp t¾t thÊp h¬n c¸c bugi
kh«ng cã r·nh trong ®iÖn cùc; chóng cho phÐp h×nh thµnh
nh÷ng nh©n ngän löa lín. Ngoµi ra, mét sè bugi cßn gi¶m
hiÖu øng dËp t¾t b»ng c¸ch sö dông nh÷ng ®iÖn cùc m¶nh.
(1/1)
-10-
- §Æc tÝnh ®¸nh löa
C¸c yÕu tè sau ®©y cã ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ ®¸nh löa
cña bugi:
1. H×nh d¸ng ®iÖn cùc vµ ®Æc tÝnh phãng ®iÖn
C¸c ®iÖn cùc trßn khã phãng ®iÖn, trong khi ®ã c¸c ®iÖn
cùc vu«ng hoÆc nhän l¹i dÔ phãng ®iÖn. Qua qu¸ tr×nh
sö dông l©u dµi, c¸c ®iÖn cùc bÞ lµm trßn dÇn vµ trë nªn
khã ®¸nh löa. V× vËy, cÇn ph¶i thay thÕ bugi. C¸c buji cã
®iÖn cùc m¶nh vµ nhän th× phãng ®iÖn dÔ h¬n. Tuy
nhiªn, nh÷ng ®iÖn cùc nh thÕ sÏ chãng mßn vµ tuæi thä
cña bugi sÏ ng¾n h¬n. V× thÕ, mét sè bugi cã c¸c ®iÖn
cùc ®îc hµn ®¾p platin hoÆc iridium ®Ó chèng mßn.
Chóng ®îc gäi lµ c¸c bugi cã cùc platin hoÆc iridium.
GîI ý
Kho¶ng thêi gian thay thÕ bugi:
KiÓu bugi th«ng thêng: sau 10.000 ®Õn 60.000 km
KiÓu cã ®iÖn cùc platin hoÆc iridium: sau 100.000 ®Õn
240.000 km
Kho¶ng thêi gian thay bugi cã thÓ thay ®æi tuú theo kiÓu
xe, ®Æc tÝnh ®éng c¬, vµ níc sö dông.
2. Khe hë ®iÖn cùc vµ ®iÖn ¸p yªu cÇu
Khi bugi bÞ ¨n mßn th× khe hë gi÷a c¸c ®iÖn cùc t¨ng lªn,
vµ ®éng c¬ cã thÓ bá m¸y.
Khi khe hë gi÷a cùc trung t©m vµ cùc tiÕp ®Êt t¨ng lªn,
sù phãng tia löa gi÷a c¸c ®iÖn cùc trë nªn khã kh¨n. Do
®ã, cÇn cã mét ®iÖn ¸p lín h¬n ®Ó phãng tia löa. V× vËy
cÇn ph¶i ®Þnh kú ®iÒu chØnh khe hë ®iÖn cùc hoÆc thay
thÕ bugi.
GîI ý
· NÕu cã thÓ cung cÊp ®ñ ®iÖn ¸p cÇn thiÕt cho dï khe
hë ®iÖn cùc t¨ng lªn th× bugi sÏ t¹o ra tia löa m¹nh,
måi löa tèt h¬n. V× thÕ, trªn thÞ trêng cã nh÷ng bugi
cã khe hë réng ®Õn 1,1 mm.
· C¸c bugi cã ®iÖn cùc platin hoÆc iridium kh«ng cÇn
®iÒu chØnh khe hë v× chóng kh«ng bÞ mßn (chØ cÇn
thay thÕ)
(1/1)
-11-
- Vïng nhiÖt
NhiÖt lîng do mét bugi bøc x¹ ra thay ®æi tuú theo h×nh
d¸ng vµ vËt liÖu cña bugi. NhiÖt lîng bøc x¹ ®ã ®îc gäi lµ
vïng nhiÖt.
KiÓu bugi ph¸t x¹ ra nhiÒu nhiÖt ®îc gäi lµ kiÓu bugi l¹nh,
bëi v× nã kh«ng bÞ nãng lªn nhiÒu. KiÓu bugi ph¸t x¹ Ýt nhiÖt
®îc gäi lµ kiÓu nãng, v× nã gi÷ l¹i nhiÖt.
M· sè cña bugi ®îc in trªn bugi, nã m« t¶ cÊu t¹o vµ ®Æc
tÝnh cña bugi. Mµ sè cã kh¸c nhau ®«i chót, tuú theo nhµ
chÕ t¹o. Th«ng thêng, con sè vïng nhiÖt cµng lín th× bugi
cµng l¹nh v× nã ph¸t x¹ nhiÖt tèt. Bugi lµm viÖc tèt nhÊt khi
nhiÖt ®é tèi thiÓu cña ®iÖn cùc trung t©m n»m trong kho¶ng
nhiÖt ®é tù lµm s¹ch: 450o C, vµ nhiÖt ®é tù bÐn löa: 950oC.
GîI ý KHI SöA CH÷A
Vïng nhiÖt thÝch hîp cña bugi thay ®æi tuú theo kiÓu xe.
ViÖc l¾p mét bugi cã vïng nhiÖt kh¸c ®i sÏ g©y nhiÔu cho
nhiÖt ®é tù lµm s¹ch vµ nhiÖt ®é tù bÐn löa. §Ó ng¨n
ngõa hiÖn tîng nµy, cÇn sö dông kiÓu bugi ®· quy ®Þnh
®Ó thay thÕ.
Sö dông bugi l¹nh khi ®éng c¬ ch¹y víi tèc ®é vµ t¶i
träng thÊp sÏ lµm gi¶m nhiÖt ®é cña ®iÖn cùc vµ lµm cho
®éng c¬ ch¹y kh«ng tèt. Sö dông bugi nãng khi ®éng c¬
ch¹y víi tèc ®é vµ t¶i träng cao sÏ lµm cho nhiÖt ®é cña
®iÖn cùc t¨ng cao, lµm ch¶y ®iÖn cùc.
(1/2)
1. NhiÖt ®é tù lµm s¹ch
Khi bugi ®¹t ®Õn mét nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh, nã ®èt ch¸y hÕt
c¸c muéi than ®äng trªn khu vùc ®¸nh löa, gi÷ cho khu
vùc nµy lu«n s¹ch. NhiÖt ®é nµy ®îc gäi lµ nhiÖt ®é tù
lµm s¹ch. T¸c dông tù lµm s¹ch cña bugi x¶y ra khi nhiÖt
®é cña ®iÖn cùc vît qu¸ 450o C. NÕu c¸c ®iÖn cùc cha
®¹t ®Õn nhiÖt ®é tù lµm s¹ch nµy th× muéi than sÏ tÝch luü
trong khu vùc ®¸nh löa cña bugi. HiÖn tîng nµy cã thÓ
lµm cho bugi kh«ng ®¸nh löa ®îc tèt.
(2/2)
2. NhiÖt ®é tù bÐn löa
NÕu b¶n th©n bugi trë thµnh nguån nhiÖt vµ ®èt ch¸y hçn
hîp kh«ng khÝ-nhiªn liÖu mµ kh«ng cÇn ®¸nh löa, th×
hiÖn tîng nµy ®îc gäi lµ “nhiÖt ®é tù bÐn löa”. HiÖn
tîng tù bÐn löa x¶y ra khi nhiÖt ®é cña ®iÖn cùc vît
qu¸ 950 o C. NÕu nã xuÊt hiÖn, c«ng suÊt cña ®éng c¬ sÏ
gi¶m sót v× thêi ®iÓm ®¸nh löa kh«ng ®óng, vµ c¸c ®iÖn
cùc hoÆc pÝtt«ng cã thÓ bÞ ch¶y tõng phÇn
(2/2)
-12-
- Bài tập
Hãy sử dụng các bài tập này để kiểm tra mức hiểu biết của bạn về các tài liệu trong chương này. Sau khi trả lời
mỗi bài tập, bạn có thể dùng nút tham khảo để kiểm tra các trang liên quan đến câu hỏi về dòng điện. Khi các
bạn có câu trả lời đúng, hãy trở về văn bản để duyệt lại tài liệu và tìm câu trả lời đúng. Khi đã trả lời đúng mọi
câu hỏi, bạn có thể chuyển sang chương tiếp theo.
-13-
- Câu hỏi- 1
Minh hoạ sau đây thể hiện sự phóng điện của bugi. Hãy chọn minh hoạ thích hợp.
1. 2.
3. 4.
Câu hỏi- 2
Các câu sau đây đề cập đến từng kiểu hệ thống đánh lửa. Hãy chọn câu Sai
1. Trong kiểu có tiếp điểm ngắt mạch, dòng sơ cấp được điều khiển một cách cơ học tại tiếp điểm và cho
chạy dòng ngay lập tức.
2. Trong kiểu tranzito, dòng sơ cấp được cho chạy ngay lập tức bởi tranzito.
3. Trong kiểu tranzito có ESA, ECU động cơ điều khiển thời điểm đánh lửa.
4. Hệ thống đánh lửa trực tiếp (DIS) điều khiển thời điểm đánh lửa một cách cơ học.
-14-
nguon tai.lieu . vn
