Internet (full)

INNTERNET TOAÂN TÊÅP 1 CHÛÚNG 1 INTERNET LAÂ GÒ? TAIÅ SAO? INTERNET LAÂ GÒ? Internet - cunä g àûúcå goiå laâ Net - laâ hïå thönë g mayá tñnh lúná nhêtë thïë giúiá . Banå coá thïí noiá rùnç g "Thïë thò àaä sao? Töi àaä tûnâ g thêyë caiá cuã caãi lúná nhêtë thïë giúiá vaâ noá tröng coá veã khöng hêpë dênî lùmæ - vaâ töi àaná h cuöcå rùnç g noá cunä g chùnè g ngon gò". Vêng, manå g thò khöng giönë g nhû cuã caiã , quy mö laâ rêtë quan tronå g vò mötå manå g canâ g lúná thò noá canâ g mang laiå nhiïuì thû.á Thêtå ra, Internet khöng phaiã laâ möåt maång - noá laâ maång cuãa caác manå g, têtë caã àïuì trao àöií thöng tin tûå do. Cacá manå g bao gömì tûâ nhûnä g manå g lúná vaâ chñnh thûcá nhû cacá manå g cuaã nhûnä g cöng ty nhû AT&T, Digital Equipment vaâ Hewlett-Packard cho àïnë nhûnä g manå g nhoã vaâ khöng chñnh thûcá nhû manå g trïn gacá xepá cuaã töi (vúiá 2 mayá PC cuä mua tûâ mucå quanã g caoá ) vaâ moiå thûá nùmç úã khoanã g giûaä . Cacá maång úã trûúâng àaåi hoåc tûâ lêu laâ möåt böå phêån cuãa Internet, hiïnå nay cacá trûúnâ g trung hocå vaâ tiïuí hocå cunä g àaä gia nhêåp. Cho àïnë 8/1993, trïn 14.000 manå g àaä úã trong Internet vúiá möiî thaná g 1.000 manå g múiá àûúcå thïm vaoâ . MÖTÅ SÖË CÊU CHUYÏNÅ TRONG ÀÚIÂ THÛCÅ Banå coá thïí coi Internet gömì hai yïuë töë laâ nhûnä g ngûúiâ sûã dunå g noá vaâ thöng tin chûaá trong ào.á Cacá hocå sinh lúpá 7 úã San Diego sûã dunå g Internet àïí trao àöií thû tûâ vaâ truyïnå vúiá nhûnä g treã em úã Israel. Mötå phênì àïí vui àuaâ vaâ kïtë banå úã nûúcá ngoaiâ nhûng mötå nghiïn cûuá khoa hocå nghiïm tucá ghi nhêån rùçng khi treã em coá nhûnä g khaná giaã thûcå sûå cho cacá vênë àïì cuaã mònh thò chuná g seä viïtë hay hún (Àaná g ngacå nhiïn). INTERNET TOAÂN TÊÅP 2 Taiå mötå söë núi trïn thïë giúiá , Internet laâ cacá h nhanh nhêtë vaâ àaná g tin cêyå nhêtë àïí chuyïní thöng tin. Trong cuöcå chñnh biïnë úã Liïn xö nùm 1991, mötå nhaâ cung cêpë Internet nhoã goiå laâ RELCOM vúiá möië liïn kïtë túiá Phênì Lan vaâ qua àoá àïnë phênì conâ laiå cuaã thïë giúiá Internet àaä tûå thêyë rùnç g mònh laâ con àûúnâ g àaná g tin cêyå àïí coá àûúcå nhûnä g baoá caoá àïnë vaâ tûâ Mosco vò cacá àûúnâ g dêy àiïnå thoaiå bõ cùtæ àûtá vaâ baoá chñ khöng àûúcå xuêtë banã . Cacá thanâ h viïn cuaã RELCOM gûiã ra nhûnä g cêu chuyïnå maâ leä ra àaä àûúcå xuêtë banã trïn baoá chñ, cacá phatá biïuí cuaã Boris Yelsin (àûúcå banå beâ truyïìn tay nhau) vaâ nhûnä g quan satá caá nhên cuaã hoå tûâ ngoaiå ö Moscow. Internet cunä g coá nhûnä g cöng dunå g thöng thûúnâ g. Dûúiá àêy laâ vaiâ kinh nghiïmå caá nhên cuaã töi: Mötå ngayâ kia, vúå töi muönë tòm loaiå vaiã àïí may mötå caiá aoá kiïuí thúâi kyâ quên sûå nùm 1960 (Mötå ngûúiâ banå coá mötå chiïcë aoá cuä maâ anh ta ûa thñch tûâ nhûnä g ngayâ úã trong quên àöiå nhûng noá khöng conâ chöî àïí khêu cacá miïnë g va)á . Do àoá töi yïu cêuì Internet giupá àú.ä Net àaä coá nhiïuì cuöcå thaoã luênå vïì chuã àïì quên sûå vaâ mötå vïì trang phucå quên àöiå . Trong vonâ g mötå ngayâ , nhiïuì ngûúiâ khacá nhau àaä traã lúâi bùçng caách cho töi àõa chó baán cacá loaiå vaiã nayâ . Hêuì hïtë trong söë àoá noiá rùnç g hoå vui sûúná g àûúcå cung cêpë cacá lúâi khuyïn vaâ meoå vùtå khacá nïuë chuná g töi gùpå rùcæ röië . Internet laâ nguönì phênì mïmì tötë nhêtë . Bêtë cûá khi naoâ töi nghe noiá vïì mötå dõch vuå múiá (nhû nhûnä g dõch vuå mö taã trong Chûúng 19-22), thûúnâ g töi chó mêtë ñt phutá àïí tòm phênì mïmì cho mayá tñnh cuaã töi (mötå caiá laptop 386 chayå Windows), download vaâ bùtæ àêuì sûã dunå g no.á Vaâ hêuì hïtë moiå phênì mïmì sùné coá trïn Internet àïuì miïnî phñ. Cunä g coá nhûnä g phênì mang tñnh chêtë àõa phûúng vaâ cucå böå cuaã Internet. Khi töi muönë baná chiïcë xe taiã nhoã àaná g tin cêyå nhûng cuä kyä cuaã mònh, mötå thöng baoá baná trïn Internet tòm àûúcå ngûúiâ mua trong vonâ g 2 ngayâ . INTERNET VAÂ BANÅ Nhû vêyå Internet laâ mötå manå g, thûcå ra laâ mötå manå g cuaã manå g vaâ noá rêtë lúná . Thêtå vêyå , khöng ai biïtë àûúcå noá lúná nhû thïë naoâ vò àoá laâ mötå têpå húpå nhûnä g manå g mayá tñnh nhoã hún hoatå àönå g riïng reä maâ khöng coá mötå chöî duy nhêtë naoâ ghi nhênå laiå moiå möië liïn kïtë . INTERNET TOAÂN TÊÅP 3 Ñt nhêtë mötå triïuå mayá tñnh àûúcå nöië vúiá noá vaâ noá coá nhiïìu triïåu ngûúiâ sûã dunå g trïn moiå lucå àõa (Hayä xem àoanå "Moiå lucå àõa?"). Möåt àiïuì chuná g ta biïtë roä laâ noá phatá triïní nhû àiïn, khoanã g chûnâ g 10% möiî thaná g. Vò hiïnå coá ñt nhêtë mötå triïuå mayá tñnh trïn Net àiïuì nayâ coá nghôa laâ 100.000 mayá tñnh múiá gia nhêpå möiî thaná g! Mötå àiïuì khacá thûúnâ g khacá vïì Internet laâ noá coá thïí laâ manå g múã nhêtë trïn thïë giúiá . Hanâ g nganâ mayá tñnh cung cêpë nhûnä g tiïnå nghi cho bêtë kyâ ai tiïpë cênå àûúcå vúiá Net. Tònh huönë g nayâ hoanâ toanâ khacá thûúnâ g - hêuì hïtë cacá manå g rêtë nghiïm nhùtå vúiá nhûnä g gò chuná g cho phepá ngûúiâ sûã dunå g àûúcå lamâ vaâ àoiâ hoiã nhûnä g sùpæ xïpë cunä g nhû mêtå khêuí riïng cho tûnâ g dõch vu.å Ngoaiâ mötå söë ñt dõch vuå laâ phaiã traã tiïnì (vaâ chùcæ chùnæ seä coá thïm nhiïuì trong tûúng lai) nhûng àaiå àa söë cacá dõch vuå Internet àïuì miïnî phñ khi sûã dunå g. Àiïuì khacá thûúnâ g nûaä trong Internet laâ àiïuì coá thïí àûúcå goiå laâ "tñnh khöng phên biïtå vïì mùtå xaä höiå ". Nghôa laâ khöng coá mayá tñnh naoâ laâ tötë hún cacá mayá khacá vaâ khöng ngûúiâ naoâ gioiã hún ngûúiâ khacá . Banå laâ ai trïn Internet tuyâ thuöcå vaoâ cacá h banå tûå giúiá thiïuå mònh thöng qua banâ phñm. Nïuë nhûnä g gò banå noiá lamâ cho banå coá veã nhû laâ mötå ngûúiâ thöng minh vaâ thuá võ thò àoá chñnh laâ con ngûúiâ cuãa baån. Khöng thanâ h vênë àïì viïcå banå bao nhiïu tuöií , banå tröng giönë g ai hoùcå banå coá phaiã laâ mötå sinh viïn, mötå doanh nhên hay mötå cöng nhên xêy dûnå g. Khuyïtë têtå vïì thïí chêtë khöng thanâ h vênë àïì - töi liïn lacå vúiá nhûnä g ngûúiâ muâ hoùcå àiïcë . Nïuë hoå khöng thñch kïí àiïìu àoá cho töi biïët thò töi àaä khöng bao giúâ biïët. Coá nhûäng ngûúiâ nöií tiïnë g trong cönå g àönì g Net, mötå cacá h thuênå lúiå hoùcå bêtë lúiå nhûng hoå trúã nïn nhû vêåy do nöî lûåc cuãa chñnh hoå. Vêyå thò mötå manå g mayá tñnh laâ gò? Nïuë banå àaä biïtë àiïuì nayâ thò banå coá thïí boã qua phênì nayâ . Nhûng banå cunä g coá thïí muönë àocå noá chó àïí chùcæ chùnæ rùnç g chuná g ta àang sûã dunå g nhûnä g tûâ ngûä tûúng tûå àïí noiá vïì möåt àiïìu giöëng nhau. Vïì cú banã , mötå manå g mayá tñnh laâ mötå nhomá cacá mayá tñnh àûúcå nöië kïtë vúiá nhau theo mötå cacá h naoâ ào.á (Trong lanä h vûcå mayá tñnh, chuná g töi thñch nhûnä g àõnh nghôa chñnh xacá vaâ dûtá khoatá ). Vïì nhênå thûcá , noá giönë g nhû kiïuí manå g truyïnì hònh hoùcå radio nöië kïtë mötå INTERNET TOAÂN TÊÅP 4 nhomá cacá tramå truyïnì hònh hoùcå radio laiå vúiá nhau sao cho chuná g coá thïí cunâ g chia seã höiì múiá nhêtë cuaã The Simsons. Nhûng àûnâ g àêyí sûå tûúng tûå nayâ ài quaá xa. Cacá manå g truyïnì hònh gûiã thöng tin tûúng tûå àïnë moiå tramå vaoâ cunâ g lucá (àûúcå goiå laâ manå g truyïnì hònh vò nhûnä g lyá do cuå thï;í trong manå g mayá tñnh, möiî thöng àiïpå thûúnâ g àûúcå dênî àïnë mötå mayá tñnh cuå thïí naoâ ào.á Khacá vúái caác manå g truyïnì hònh, cacá manå g mayá tñnh luön hai chiïuì sao cho khi mayá tñnh A gûiã thöng àiïpå túiá mayá tñnh B thò B coá thïí traã lúiâ laiå cho A. Mötå söë manå g mayá tñnh bao gömì mötå mayá tñnh trung têm vaâ mötå nhomá cacá tramå tûâ xa coá thïí baoá caoá vïì mayá tñnh trung têm (vñ duå mötå mayá tñnh dõch vuå giûä chöî hanâ g khöng trung têm coá hanâ g nganâ kïnh taiå cacá sên bay vaâ àaiå lyá du lõch). Nhûnä g manå g khacá , kïí caã Internet thò bònh àùnè g hún vaâ cho phepá moiå mayá tñnh naoâ trïn manå g liïn lacå vúiá bêtë kyâ mayá tñnh naoâ khacá . Moiå lucå àõa? Mötå söë àöcå giaã hoaiâ nghi, sau khi àaä àocå thêyë rùnç g Internet traiã rönå g ra moiå lucå àõa, thò coá thïí chó ra rùnç g chêu Nam cûcå laâ mötå lucå àõa, tuy rùnç g dên söë úã àoá phênì lúná laâ cacá chuá chim caná h cutå , nhûnä g àöië tûúnå g maâ theo chuná g töi àïnë nay àûúcå biïtë khöng quan têm nhiïuì lùmæ àïnë mayá tñnh. Internet coá àïnë àoá khöng? Thûcå sûå laâ co.á Mötå vaiâ mayá taiå Scott Base, McMurdo Sound taiå Nam cûcå laâ nùmç trong manå g Net àûúcå kïtë nöië bùnç g liïn kïtë vö tuyïnë àïnë New Zealand. Cú súã taiå Nam cûcå àûúcå cho thûaâ nhênå rùnç g coá sûå kïtë nöië túiá Myä nhûng hoå khöng cöng böë àõa chó àiïnå tû.ã Vaoâ lucá viïtë sacá h nayâ thò vunâ g àêtë rönå g lúná nhêtë trïn thïë giúiá khöng coá Internet dûúnâ g nhû laâ Bali hoùcå coá thïí laâ Java (Greenland vaoâ Internet nùm 1992). BÙNÇ G CACÁ H NAOÂ ÀÏÍ COÁ THÏÍ NOIÁ RÙNÇ G TÖI ÀAÄ VAOÂ INTERNET RÖIÌ ? Nïuë banå àaä tiïpë cênå mötå mayá tñnh hay mötå kïnh mayá tñnh thò banå coá thïí àaä úã trong Internet. Coá mötå vaiâ cacá h àïí kiïmí tra: INTERNET TOAÂN TÊÅP 5 Nïuë banå coá mötå taiâ khoanã trïn cacá dõch vuå trûcå tuyïnë nhû CompuServe, GEnie hoùcå MCI Mail thò banå coá thïí sûã dunå g hïå thönë g thû àiïnå tûã cuaã cacá dõch vuå nayâ àïí trao àöií cacá thöng àiïpå vúiá bêtë kyâ ai trïn Internet. Mötå söë dõch vuå trûcå tuyïnë , àaná g lûu yá nhêtë laâ Delphi, cunä g cung ûná g nhiïuì dõch vuå khacá mang tñnh tûúng tacá trïn Internet. Nïuë banå sûã dunå g mötå BBS (Bulletin Board System: Banã g thöng baoá àiïnå tû)ã trao àöií cacá thöng àiïpå vúiá nhûnä g BBS khacá thò banå cunä g coá thïí trao àöií thû àiïnå tûã vúiá Internet. Nïëu cöng ty baån coá möåt hïå thöëng thû àiïån tûã nöåi böå thò noá cuäng coá thïí àûúcå kïtë nöië vúiá Internet. Hayä tham khaoã yá kiïnë mötå chuyïn gia manå g cucå bö.å Nïëu cöng ty baån coá möåt maång cuåc böå thò noá cuäng coá thïí àûúåc kïët nöëi trûcå tiïpë hoùcå gianá tiïpë vúiá Internet hoùcå chó dunâ g cho thû tñn hoùcå cho haâng loatå cacá dõch vuå khacá . Nhûnä g manå g UNIX thûúnâ g sûã dunå g nhûnä g quy ûúcá kïtë manå g tûúng tûå nhû Internet do àoá sûå kïtë nöëi laâ dïî danâ g vïì mùtå kyä thuêtå . Cacá manå g PC hoùcå Macs sûã dunå g nhûnä g quy ûúác khaác nhau do àoá cêìn coá möåt cöíng nöië (gateway) àïí diïnî dõch. TÖI COÁ THÏÍ SÛÃ DUNÅ G INTERNET NHÛ THÏË NAOÂ ? Nhûnä g tiïnå nghi cuaã Internet àûúcå cung cêpë thöng qua rêtë nhiïuì loaiå dõch vuå khacá nhau nïn khoá coá àuã chöî liïtå kï toanâ böå úã àêy (Thêtå vêyå , möåt danh saách hoanâ chónh coá thïí lêpë àêyì nhiïuì quyïní sacá h conâ lúná hún quyïní nayâ ) nhûng mötå söë vñ duå dûúiá àêy khuyïnë khñch banå tiïpë tucå àocå : Thû àiïnå tû:ã Àêy chùcæ chùnæ laâ dõch vuå àûúcå sûã dunå g rönå g raiä nhêtë -banå coá thïí trao àöií thû àiïnå tûã vúiá hanâ g triïuå ngûúiâ trïn khùpæ thïë giúiá . Vaâ ngûúiâ ta sûã dunå g thû àiïnå tûã thay cho bêtë cûá àiïuì gò maâ leä ra ngûúiâ ta coá thïí sûã dunå g giêyë butá hoùcå àiïnå thoaiå : taná gêuî , cacá h lamâ moná ùn, tin àönì , thû tònh (Töi conâ biïtë rùnç g mötå söë ngûúiâ sûã dunå g chuná g trong nhûnä g vênë àïì liïn quan àïnë cöng viïcå ). Cacá danh sacá h thû àiïnå tûã cho phepá banå tham gia vaoâ thaoã luênå nhomá vaâ gùpå ... - slideshare.vn