Xem mẫu
- Hướng dẫn chi tiết dạy học hợp tác theo
nhóm!
I, KHÁI NIỆM
Dạy học nhóm là một hình thức xã hội của dạy học, trong đó HS của
một lớp học được chia thành các nhóm nhỏ trong khoảng thời gian giới
hạn, mỗi nhóm tự lực hoàn thành các nhiệm vụ học tập trên cơ sở phân
công và hợp tác làm việc. Kết quả làm việc của nhóm sau đó được trình
bày và đánh giá trước toàn lớp.
Dạy học nhóm còn được gọi bằng những tên gọi khác nhau như dạy học
hợp tác, dạy học theo nhóm nhỏ. Dạy học theo nhóm nhỏ không phải là
một phương pháp dạy học (PPDH) cụ thể mà là một hình thức xã hội,
hay là hình thức hợp tác của dạy học. Tuỳ theo nhiệm vụ cần giải quyết
trong nhóm mà có những phương pháp làm việc khác nhau được sử
dụng. Khi không phân biệt giữa hình thức và PPDH cụ thể thì dạy học
nhóm trong nhiều tài liệu cũng được gọi là PPDH nhóm.
- Số lượng HS trong một nhóm thường khoảng 4 – 6 HS. Nhiệm vụ của
các nhóm có thể giống nhau hoặc mỗi nhóm nhận một nhiệm vụ khác
nhau, là các phần trong một chủ đề chung.
Phương pháp dạy học hợp tác cho phép các thành viên trong nhóm chia
sẻ những băn khoăn, kinh nghiệm của bản thân, cùng nhau xây dựng
phương pháp nhận thức mới. Bằng cách nói ra những điều đang suy
nghĩ, mỗi người có thể nhận rõ trình độ hiểu biết của mình về chủ đề nêu
ra, thấy được mình cần học hỏi thêm những gì. Bài học trở thành quá
trình học hỏi lẫn nhau chứ không phải chỉ là sự tiếp nhận thụ động từ
giáo viên. Vì vậy phương pháp này còn được gọi là phương pháp cùng
nhau tham gia.
Dạy học nhóm thường được áp dụng để đi sâu, vận dụng, luyện tập,
củng cố một chủ đề đã học, nhưng cũng có thể để tìm hiểu một chủ đề
mới. Trong các môn khoa học tự nhiên, công việc nhóm có thể được sử
dụng để tiến hành các thí nghiệm và các giải pháp cho những vấn đề
được đặt ra. Trong các môn nghệ thuật, âm nhạc, các môn khoa học xã
- hội, các đề tài chuyên môn có thể được sử lý độc lập trong các nhóm,
các sản phẩm học tập sẽ được tạo ra…
Ở mức độ cao, có thể đề ra những nhiệm vụ cho các nhóm HS hoàn toàn
độc lập xử lý các lĩnh vực đề tài và trình bày kết quả của mình cho
những HS khác ở dạng bài giảng.
II, CÁC CÁCH THÀNH LẬP NHÓM
Có rất nhiều cách để thành lập nhóm theo các tiêu chí khác nhau, không
nên áp dụng một tiêu chí duy nhất cho cả năm học. Bảng sau đây trình
bày 10 cách theo các tiêu chí khác nhau :
Ưu điểm ; Nhược điểm
Tiêu chí Cách thực hiện – Ưu, nhược điểm
1. Các nhóm gồm Đối với HS thì đây là cách dễ chịu nhất để thành
những người tự lập nhóm, đảm bảo công việc thành công nhanh
nguyện, chung mối nhất.
quan tâm.
Dễ tạo sự tách biệt giữa các nhóm trong lớp, vì
- vậy cách tạo lập nhóm như thế này không nên là
khả năng duy nhất.
2. Các nhóm ngẫu Bằng cách đếm số,phát thẻ, gắp thăm, sắp xếp theo
màu sắc,…
nhiên.
Các nhóm luôn luôn mới sẽ đảm bảo là tất cả các
HS đều có thể học tập chung nhóm với tất cả các
HS khác.
Nguy cơ có trục trặc sẽ tăng cao. HS phải sớm
làm quen với việc đó để thấy rằng cách thành lập
nhóm như vậy là bình thường.
3. Nhóm ghép hình Xé nhỏ một bức tranh hoặc các từ tài liệu cần xử lý.
HS được phát tất cả các mẩu xé nhỏ, những HS
ghép thành bức tranh hoặc tờ tài liệu đó sẽ tạo
thành nhóm.
4. Các nhóm với Ví dụ, tất cả những HS cùng sinh ra trong mùa
những đặc điểm đông, mùa xuân, mùa hè hoặc mùa thu sẽ tạo thành
- chung. nhóm.
Tạo lập nhóm một cách độc đáo, tạo ra niềm vui
và HS có thể biết nhau rõ hơn.
Cách làm này sẽ mất đi tính độc đáo nếu được sử
dụng thường xuyên.
5. Các nhóm cố Các nhóm được duy trì trong một số tuần hoặc một
định trong một thời số tháng. Các nhóm này thậm chí được đặt tên
gian dài. riêng.
Cách làm này đã được chứng tỏ tốt trong các
nhóm học tập có nhiều vấn đề.
Sau khi đã làm quen nhau trong một thời gian dài
thì việc lập các nhóm mới sẽ khó khăn.
6. Nhóm có HS khá Những HS khá, giỏi trong lớp cùng luyện tập với
để hỗ trợ HS yếu. HS yếu hơn và đảm nhận trách nhiệm của người
hướng dẫn.
- Tất cả đều được lợi. Những HS giỏi đảm nhận
trách nhiệm, những HS yếu được giúp đỡ.
Ngoài việc mất thời gian thì chỉ có ít nhược điểm,
trừ khi những HS giỏi hướng dẫn sai.
Những HS yếu hơn sẽ xử lí các bài tập cơ bản,
7. Phân chia theo
năng lực học tập những HS khá giỏi sẽ nhận được thêm những bài
tập bổ sung.
khác nhau.
HS có thể tự xác định mục đích của mình. Ví dụ,
ai bị điểm kém trong môn toán thì có thể tập trung
vào một số ít bài tập.
Cách làm này dẫn đến kết quả là nhóm học tập
cảm thấy bị chia thành những HS thông minh và
những HS kém.
Được áp dụng thường xuyên khi học tập theo tình
8. Phân chia theo
các dạng học tập. huống. Những HS thích học tập theo hình ảnh, âm
- thanh hoặc biểu tượng sẽ nhận được những bài tập
tương ứng.
HS sẽ tự biết được các em thuộc dạng học tập
như thế nào?
HS chỉ học những gì mình thích và bỏ qua những
nội dung khác.
9. Nhóm với các bài Ví dụ, trong khuôn khổ một dự án, một số HS sẽ
tập khác nhau. khảo sát một xí nghiệp, một số khác khảo sát một
cơ sở chăm sóc xã hội…
Tạo điều kiện học tập theo kinh nghiệm đối với
những gì đặc biệt quan tâm.
Thường chỉ có thể được áp dụng trong khuôn khổ
một dự án lớn.
Có thể thích hợp với những chủ đề đặc trưng cho
10. Phân chia HS
nam và nữ. con trai và con gái. Ví dụ, trong giảng dạy về tình
- dục, chủ đề lựa chọn nghề nghiệp.
Nếu bị lạm dụng sẽ mất bình đẳng nam nữ.
III, CẤU TRÚC CỦA QUÁ TRÌNH DẠY HỌC HỢP TÁC THEO
NHÓM.
Học sinh
Giáo viên
Hướng dẫn HS tự nghiên cứu Tự nghiên cứu cá nhân
Tổ chức thảo luận nhóm Hợp tác với bạn trong nhóm
Tổ chức thảo luận lớp Hợp tác với các bạn trong lớp
Kết luận đánh giá Tự đánh giá, tự điều chỉnh
nguon tai.lieu . vn
