Xem mẫu
- HOÀN THÀNH CÁCH MẠNG TƯ SẢN
Ở CHÂU ÂU VÀ MỸ GIỮA THẾ KỶ XIX
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được:
1. Kiến thức
Nắm được nguyên nhân, diễn biến, kết quả của cuộc đấu tranh thống
nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mỹ.
Giải thích được tại sao cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội
chiến ở Mỹ là cuộc cách mạng tư sản.
Vẽ lược đồ quá trình thống nhất Italia, Đức.
2. Tư tưởng, tình cảm, thái độ
Nhận thức đúng về vai trò của quần chúng nhân dân trong cuộc đấu
tranh chống các thế lực phong kiến, bảo thủ, lạc hậu đòi quyền tự do dân
c hủ.
3. Kỹ năng
- Rèn luyện cho HS kỹ năng phân tích, giải thích các sự kiện lịch sử
qua đó khẳng định tính chất đó chính là những cuộc cách mạng tư sản diễn
ra dưới các hình thức khác nhau.
Kỹ năng khai thác lược đồ, tranh ảnh.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Lược đồ quá trình thống nhất Đức, Italia và nội chiến ở Mỹ.
- Tranh ảnh đến những nhân vật lịch sử có liên quan đến thời kỳ này.
III. TIếN TRÌNH Tổ CHứC DạY - HọC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Nêu mốc thời gian và những thành tựu chủ yếu của Cách
mạng công nghiệp Anh?
Câu hỏi 2: Hệ quả của Cách mạng công nghiệp?
2. Dẫn dắt vào bài mới
Trong các thập niên 50 – 60 của thế kỷ XIX nhiều cuộc cách mạng tư
sản liên tục nổ ra dưới những hình thức khác nhau ờ Châu Âu và Bắc Mỹ đã
khẳng định sự toàn thắng của phương thức sản xuất tư bản chú nghĩa, chấm
dứt cuộc đấu tranh "Ai thắng ai" giữa thế lực phong kiến lạc hậu, bảo thủ với
giai cấp tư sản đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ. Để tìm hiểu nguyên
- nhân nào dẫn đến cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến Mỹ?
Diễn biến diễn ra như thế nào? Tính chất, ý nghĩa ra sao? Bài học hôm nay
sẽ trả lời các câu hỏi nêu trên.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
Cuộc đấu tranh thống nhất đất
Hoạt động 1:
- Trước hết GV giới thiệu cho HS thấy rõ: nước.
Từ những năm 1848 – 1849 một cao trào
Cách mạng tư sản lại diễn ra sôi nổi ở Châu
Âu. Ở Pháp nhằm lật đổ bộ phận tư sản tài
chính, thiết lập nền cộng hoà ,thứ 2, tạo điều
kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển. Ở Đức
và Italia ngoài nhiệm vụ thủ tiêu quan hệ sản
xuất phong kiến còn thực hiện nhiệm vụ
thống nhất đất nước, mở đường cho chủ
nghĩa tư bản đi lên.
- Tiếp đó GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
tình hình nước Đức trước khi thống nhất?
- HS dựa vào SGK tự trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét chốt ý: - Tình hình nước Đức
+ Đến giữa thế kỷ XIX, kinh tế tư bản chủ + Giữa thế kỷ XIX kinh tế tư bản chủ
nghĩa ở Đức phát triển nhanh chóng, Đức từ nghĩa Đức phát triển nhanh chóng,
một nước nông nghiệp trở thành nước công Đức trở thành nước công nghiệp.
nghiệp. + Phương thức kinh doanh theo lối tư
+ Phương thức kinh doanh theo đường lối bản đã xâm nhập vào các ngành kinh
tư bản chủ nghĩa đã xâm nhập vào sản xuất: tế.
Sử dụng máy móc, thuê mướn công nhân, đẩy
mạnh khai thác… tạo nên tầng lớp quý tộc tư
sản gọi chung là Gioong-Ke. + Nước Đức bị chia xẽ thành nhiều
+ Nước Đức bị chia sẻ thành nhiều vương vương quốc nhỏ, cản trở sự phát triển
quốc nhỏ, là trở ngại lớn nhất để phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa đặt ra
kinh tế tư bản chủ nghĩa (G kết hợp việc trình yêu cầu cần thống nhất đất nước.
bày với chỉ lược đồ về nước Đức để thấy
được tình trạng chia rẽ của quốc gia này).
- GV nêu câu hỏi: Yêu cầu cấp bách của
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
Đức là làm gì để phát triển kinh tế tư bản chủ
nghĩa?
- HS trả lời câu hỏi.
GV kết luận: Yêu cầu cấp bách lúc này là
thống nhất đất nước, chấm dứt tình trạng - Đức tiến hành thống nhất bằng vũ
phân tán, chia rẽ. lực "Từ trên xuống" thông qua các
- GV trình bày và phân tích: Ờ Đức do sự cuộc chiến tranh với các nước khác.
thoả hiệp của giai cấp tư sản và quý tộc
phong kiến, giai cấp vô sản chưa đủ trưởng
thành để tiến hành thống nhất đất nước bằng
con đường Cách mạng – con đường "Từ dưới
lên", quá trình thống nhất đất nước được thực
hiện bằng con đường chiến tranh vương triều
– "từ trên xuống", thông qua vai trò của quý
tộc Phổ – đại diện là Bi-xmác. Với những
chính sách phản động đã đưa nước Đức trở
thành một đồn luỹ phản động, nhất là nguồn
gốc chủ yếu dẫn đến chủ nghĩa quân phiệt
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
xâm lược và là trung tâm xảy ra các cuộc
chiến tranh ở châu Âu.
Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân
- GV sử dụng lược đồ quá trình thống nhất
Đức để trình bày diễn biến quá trình thống
nhất nước Đức.
- Gọi 1 – 2 HS lên bảng trình bày lại quá
trình thống nhất Đức để củng cố kiến thức
mục này.
- Quá trình thống nhất Đức chủ yếu tập - Quá trình thống nhất Đức
trung vào những nội dung sau:
+ Năm 1864 Bi-xmác tấn công Đan Mạch + Năm 1864 Bi-xmác tấn công Đan
chiếm Hôn-xtai-nơ và Sơ-lê-xvích hai địa bàn Mạch chiếm Hôn-xtai-nơ và Sơ-lê-
chiến lược quan trọng ở Ban Tích và Bắc Hải. xvích hai địa bàn chiến lược quan
Đan Mạch phải ký hoà ước (10/1864). Đồng trọng ở Ban Tích và Bắc Hải.
ý trao hai công quốc cho Ao và Phổ thành lập
một liên bang mới.
- Kết quả: Năm 1867 Liên Bang Bắc Đức + Năm 1866 Bi-xmác gây chiến
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
ra đời gồm 18 quốc gia Bắc Đức và 3 thành tranh với Ao, Đức thành lập một liên
phố tự do, Hiện pháp được thông qua. bang Bắc Đức.
- Năm 1870, 1871 Bi-xmác tiến hành - Năm 1870, 1871 Bi-xmác gây
chiếm Pháp, Pháp phải ký hiệp định đầu hàng chiến với Pháp thu phục được các
thu phục được các bang miền Nam hoàn toàn bang miền Nam hoàn toàn thống nhất
thống nhất đất nước. đất nước.
- GV giải thích rõ: việc thống nhất nước
Đức mang tính chất một cuộc Cách mạng tư
sản tạo điều kiện cho kinh tế tư bản chủ nghĩa
phát triển mạnh mẽ ở Đức.
Cuộc đấu tranh thống nhất
Hoạt động 3: Cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Tình hình Italia trước Italia
khi thống nhất đất nước?
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, bổ sung và chốt ý:
+ Giữa thế kỷ XIX Italia vẫn bị chia thành
7 vương quốc nhỏ, và chịu sự thống nhất của - Tình hình Italia trước khi thống
đế quốc Ao. nhất:
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
+ Dưới đô hộ của đế quốc Ao và ách thống + Đất nước bị phân tán chia xẻ thành
trị của các thế lực phong kiến kinh tế lạc hậu 7 vương quốc nhỏ, chịu sự thống
chậm phát triển ngoài vương quốc Piêmôntê. nhất của đế quốc Ao.
- GV nêu câu hỏi: trước tình hình đó đặt + Kinh tế lạc hậu, chậm phát triển, bị
ra yêu cầu gì đưa Italia phát triển theo hướng kìm hãm phát triển.
tư bản chủ nghĩa?
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và kết luận: yêu cầu cấp
bách là giải phóng dân tộc khỏi sự lệ thuộc - Nhiệm vụ:
vào đế quốc Áo, xoá bỏ sự cản trở của các thế + Đặt ra yêu cầu cấp bách là giải
lực phong kiến, mở đường cho công nghiệp phóng dân tộc khỏi sự lệ thuộc vào
tư bản phát triển. Ao, xoá bỏ sự cản trở của các thế lực
- GV nhấn mạnh: Trong đó nổi bật lên vai phong kiến.
trò của vương quốc vẫn giữ được độc lập, nền + Mở dường cho kinh tế phát triển
quân chủ lập hiến của triều đại xa-voa đại theo hướng tư bản chủ nghĩa.
diện cho quyền lợi của liên minh quý tộc tư
sản hoá và đại tư sản, đã tạo điều kiện cho
kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển.
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
Hoạt động 4: cả lớp, cá nhân
- trước hết GV sử dụng" Lược đồ thống
nhất Italia" Kết hợp với nội dung SGK để
trình bày diễn biến quá trình thống nhất Italia.
- Tiếp theo gọi Hs lên bảng trình bày lại - Diễn biến: Nổi bật là vai trò của
quá trình thống nhất Italia để khắc sâu và vương quốc Piêmôntê.
củng cố kiến thức.
- Diễn biến quá trình thống nhất Italia cần
tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:
+ Tháng 4 – 1859 chiến tranh giữa liên + Tháng 4 – 1859 chiến tranh với
quân Piêmôntê Pháp với Ao bắt đầu dưới sự Ao. Tháng 3 – 1860 các vương quốc
hỗ trợ của đoàn quân tình nguyện Ga-ri-ban- miền Bắc sáp nhập vào Piêmôntê.
đi đẩy quân Ao vào tình thế khó khăn, tháng
3 – 1860 các vương quốc miền Bắc sáp nhập
vào Piêmôntê.
+ Tháng 4 – 1860 khởi nghĩa nhân dân ở + Tháng 4 – 1860 khởi nghĩa nhân
đảo Xixilia bùng nổ, đòi lật đổ chính quyền dân ở đảo Xixilia cùng với đội quân
tay sai Ao thống nhất đất nước garibanđi "Ao đỏ" của Gia-ri-ban-đi thống nhất
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
cùng quân đội "Ao đỏ" đổ bộ lên đảo giải được miền Nam.
phóng miền Nam Italia, sau đó miền Nam
Italia sáp nhập vào Piêmôntê (10 – 1860)
thành lập vương quốc Italia.
+ Năm 1866 Italia liên minh với Phổ + Năm 1866 liên minh với Phổ
chống Ao giải phóng được Vênêxia. chống Ao giải phóng được Vênêxia.
+ Năm 1870 Pháp thất bại trong cuộc + Năm 1870 sau thất bại của Pháp
chiến tranh Pháp – Phổ, Rôma thuộc về Italia. trong cuộc chiến tranh với Phổ, thu
- GV nêu câu hỏi: Nêu ý nghĩa cuộc đấu hồi Rôma.
tranh thống nhất Italia?
- HS dựa vào SGK và vốn hiểu biết qua
bài học trả lời câu hỏi.
- GV chốt ý: Mang tính chất một cuộc Ý nghĩa:
Cách mạng tư sản, lật đổ sự thống trị của đế + Mang tính chất một cuộc Cách
quốc Ao và các thế lực phong kiến bảo thủ mạng tư sản, lật đổ sự thống trị của
Italia. Tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản đế quốc Ao và các thế lực phong
phát triển. kiến.
- GV nhấn mạnh thêm: hạn chế của cuộc + Mở đường cho chủ nghĩa tư bản
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
đấu tranh thống nhất Italia là sau khi thống phát triển.
nhất Italia vẫn theo chế độ quân chủ lập hiến,
nền dân chủ còn rất nhiều hạn chế, nông dân
nghèo không có đất đai và không có quyền
bầu cử.
Nội chiến ở Mỹ
Hoạt động 5: cá nhân và cả lớp
- GV cho HS quan sát trên lược đồ nước
Mỹ giữa thế kỷ XIX trong SGK và giới thiệu
cho HS thấy được sự mở rộng đất đai nước
Mỹ giữa thế kỷ XIX.
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết tình hình - Tình hình Mỹ trước nội chiến:
nước Mỹ trước khi nội chiến?
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV trình bày và phân tích.
+ Kinh tế Mỹ giữa thế kỷ XIX tồn tại theo + Giữa thế kỷ XIX kinh tế Mỹ tồn tại
2 con đường: Miền Bắc phát triển nền công hai con đường: Miền Bắc phát triển
nghiệp tư bản chủ nghĩa, miền Nam phát triển nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa;
kinh tế đồn điền dựa trên bóc lột sức lao động miền Nam kinh tế đồn điền vào bóc
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
nô lệ. lột nô lệ.
+ Về nông nghiệp ở Miền Bắc và Miền tây + Nhờ điều kiện thuận lợi kinh tế
kinh tế trang trại chủ nhỏ và nông dân tự do phát triển nhanh chóng đặc biệt là
chiếm ưu thế phục vụ thị trường công nghiệp. ngành công nghiệp và cả nông
Trong khi đó ở miền Nam kinh tế đồn điền nghiệp. Song chế độ nô lệ cản trở
phát triển dựa trên sức lao động nô lệ làm nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát
giàu nhanh chóng cho giới chủ nô. Tuy nhiên, triển.
chế độ nô lệ đã cản trở nền kinh tế tư bản chủ
nghĩa phát triển.
+ Mâu thuẫn giữa tư sản và trại nhỏ ở
miền Bắc với các chủ nô ở miền Nam ngày + Mâu thuẫn giữa tư sản, trại chủ ở
càng gay gắt Phong trào đấu tranh đòi thủ Miền Bắc với chủ nô ở Miền Nam
tiêu chế độ nô lệ mở đường cho CNTB phát ngày càng gay gắt.
triển.
- GV nêu câu hỏi: Nguyên nhân trực tiếp
dẫn đến nội chiến?
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi.
- Nguyên nhân trực tiếp:
- GV nhận xét chốt ý:
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
+ Lincôn ứng cử viên của Đảng Cộng hoà + Lincôn đại diện Đảng Cộng hoà
đại diện cho giai cấp tư sản và trại chủ miền trúng cử Tổng thống đe doạ quyền
Bắc trúng cử Tổng thống đe doạ quyền lợi lợi của chủ nô ở miền Nam.
các chủ nô ở Miền Nam (vì Đảng Cộng hoà
chủ trương bác bỏ chế độ nô lệ).
- GV kết hợp giới thiệu hình 62 "Tổng
thống Lin-côn (người ngồi bên trái) thẩm
duyệt bản Tuyên ngôn Giải phóng nô lệ" với
nội dung về Lincôn trong SGK.
+ 11 bang phản đối tách khỏi Liên bang + 11 Bang miền Nam tách khỏi liên
thành lập Hiệp bang mới có chính phủ, Tổng bang.
thống riêng và chuẩn bị lực lượng chống lại
Chính phủ Trung Ương.
Hoạt động 6: cả lớp và cá nhân
GV trình bày: Ngày 12/4/1861 nội chiến
bùng nổ, ban đầu quân đội liên bang kiên
quyết và không sử dụng biện pháp triệt để
nên bị thua liên tiếp.
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
- GV nêu câu hỏi: Trước tình hình đó
chính phủ Lincôn có biện pháp gì?
- HS dựa vào SGK tự trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, bổ sung, và chốt ý: - Diễn biến:
+ Chính phủ thay đổi kế hoạch tác chiến + Ngày 12/4/1861 nội chiến bùng nổ
và có những biện pháp tích cực hơn. – ưu thế về Hiệp Bang.
+ Giữa năm 1862 ký sắc lệnh cấp đất ở
miền Tây cho dân di cư.
+ Ngày 01/1/1863 ra sắc lệnh bãi bỏ chế + Ngày 01/1/1863 Lincôn còn ra sắc
độ nô lệ hàng vạn nô lệ và người dân gia lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ nông dân
nhập quân đội Liên bang. tham gia quân đội.
+ Ngày 09/4/1865 quân đội miền Bắc + Ngày 09/04/1865 nội chiến kết
giành thắng lợi quyết định trong trận đánh thủ thúc, thắng lợi thuộc về quân Liên
phủ Hiệp bang miền nam (Xaratôga), nội bang.
chiến chấm dứt.
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết ý nghĩa
của cuộc nội chiến?
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi.
- Những kiến thức HS cần nắm
Các hoạt động của thầy và trò
vững
- GV nhận xét, bổ sung, chốt ý:
+ Là cuộc cách mạng tư sản lần thứ II ở - Ý nghĩa:
M ỹ. + Là cuộc cách mạng tư sản lần thứ
+ Xoá bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam tạo II ở Mỹ.
điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển. + Xoá bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam
+ Nền kinh tế Mỹ phát triển nhanh chóng tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản
sau nội chiến. phát triển.
+ Nền kinh tế Mỹ phát triển nhanh
chóng sau nội chiến.
4. Sơ kết bài học
GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi đặt ra ngay từ đầu giờ học. Nguyên
nhân và diễn biến cuộc đấu tranh thống nhất Đức, Italia và nội chiến Mỹ?
Tại sao đó lại là những cuộc cách mạng tư sản?
5. Dặn dò, bài tập
- Học bài cũ, đọc trước bài mới.
- Lập bảng thống kê các hình thức cách mạng Tư sản theo nội dung
sau:
nguon tai.lieu . vn