Xem mẫu
- Hiệu quả dòng mẹ lên chiều xoắn vỏ ốc
Trứng và phôi chịu ảnh hưởng của môi
trường cơ thể mẹ nhiều hơn cơ thể bố.
Ngay cả khi bị tách khỏi cơ thể mẹ từ
một giai đoạn rất sớm, chúng cũng đã
nhận được tế bào chất, các chất dinh
dưỡng trong trứng từ mẹ và những ảnh
hưởng đặc biệt lên hoạt động của
gene.
Những tiềm năng nhất định của trứng
được xác định trước khi thụ tinh và trong
một số trường hợp chúng đã chịu ảnh
hưởng của môi trường mẹ bao quanh. Sự
- quyết định trước như vậy do các gene
của mẹ hơn là các gene của con, được gọi
là hiệu ứng mẹ. Sự tồn tại của hiệu ứng
mẹ nói chung được chứng minh bằng
phương pháp lai thuận nghịch, khi đó kết
quả phép lai thuận nghịch sẽ khác nhau.
Ví dụ về hiệu quả dòng mẹ: chiều
xoắn của vỏ ốc Limnaea peregra.
Chiều xoắn này được xác định bởi một
cặp alen. D là xoắn phải, d là xoắn trái.
Các phép lai cho thấy D là trội so với d
và chiều xoắn luôn luôn được xác định
bởi kiểu gene của mẹ.
Tiến hành phép lai thuận nghịch giữa
đồng hợp tử DD xoắn phải và đồng
hợp tử dd xoắn trái:
Khi trứng bắt nguồn từ ốc xoắn phải thì
F1 là Dd về kiểu gene và ốc có kiểu hình
- xoắn phải. Cho các con ốc này tự phối thì
sinh ra thế hệ sau có tỉ lệ phân li về kiểu
gene là 1DD : 2 Dd : 1 dd, tất cả các con
ốc thậm chí cả con có kiểu gene dd đều
có chiều xoắn phải. Nhưng khi mỗi con
ốc của thế hệ này tự phối riêng biệt thì
chỉ có những con có kiểu gene DD và Dd
cho thế hệ sau xoắn phải, còn những con
dd mặc dù có kiểu hình xoắn phải nhưng
lại cho thế hệ sau xoắn trái.
Ngược lại nếu dùng ốc dd xoắn trái
làm mẹ thì F1 Dd đều xoắn trái
giống mẹ. Cho các ốc con này tự phối thì
tất cả ốc thế hệ sau có xoắn phải vì kiểu
gene của mẹ chúng là Dd. Nếu cho mỗi
con của thế hệ này tự phối thì kết quả
nhận được như phép lai thuận trên, nghĩa
là thế hệ sau có tỷ lệ phân ly 3 xoắn phải
: 1 xoắn trái.
- Hiệu quả dòng mẹ lên chiều xoắn vỏ ốc
Như vậy hiệu quả dòng mẹ chỉ kéo dài
một thế hệ và trường hợp này không thể
- xem là di truyền qua tế bào chất bởi vì ở
đây các đặc tính của tế bào chất đã được
xác định trước bởi tác dụng của các gene
trong nhân chứ không phải bởi các gene
trong tế bào chất. Nói cách khác ở đây
cơ chế di truyền nhiễm sắc thể làm biến
đổi tế bào chất của trứng trước khi nó thụ
tinh.
nguon tai.lieu . vn
