Hệ thống điện thân xe và điều khiển tự động trên Ôto

PGS-TS Ñoã Vaên Duõng

CHÖÔNG 1: HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN TREÂN OÂTOÂ
1.1.

TOÅNG QUAÙT VEÀ HEÄ THOÁNG THOÂNG TIN TREÂN OÂTOÂ

1.1.1.

Lyù thuyeát veà heä thoáng thoâng tin treân oâtoâ

Baûng ñoàng hoà giuùp taøi xeá vaø ngöôøi söûa chöõa bieát ñöôïc thoâng tin veà caùc heä
thoáng chính trong xe. Baûng ñoàng hoà söû duïng caùc ñoàng hoà vaø caùc ñeøn ñeå hieån
thò, baùo hieäu söï hoaït ñoäng cuûa moät soá boä phaän quan troïng treân oâtoâ. Baûng ñoàng
hoà ôû buoàng laùi thöôøng boá trí caùc loaïi ñoàng hoà sau:
-

Ñoàng hoà toác ñoä xe.

-

Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô.

-

Voân keá.

-

Ñoàng hoà aùp suaát daàu.

-

Ñoàng hoà baùo nhieân lieäu.

-

Ñoàng hoà nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.

Ngoaøi caùc ñoàng hoà treân, treân taùploâ coøn coù caùc ñeøn caûnh baùo caùc thoâng soá quaù
möùc, caùc chöùc naêng cuûa thieáùt bò ñieän vaø söï hoaït ñoäng khoâng bình thöôøng cuûa
caùc heä thoáng. Nhìn chung chuùng bao goàm caùc ñeøn sau:
-

Ñeøn baùo aùp suaát daàu thaáp.

-

Ñeøn baùo saït.

-

Ñeøn baùo pha, coát.

-

Ñeøn baùo reõ.

-

Ñeøn baùo ñeøn caûnh baùo (gioáng nhö ñeøn baùo xi nhan).

-

Ñeøn baùo xaêng saép heát.

-

Ñeøn baùo heä thoáng phanh.

-

Ñeøn baùo môû cöûa.

Heä thoáng ñieän thaân xe & ñieàu khieàn töï ñoäng treân OÂtoâ

Trang 1

PGS-TS Ñoã Vaên Duõng

Ñeøn baùo
hieäu vaø ñeøn
caûnh baùo

Ñoàng hoà Ñeøn
toác ñoä baùo reõ Ñoàng hoà
ñoäng cô
toác ñoä xe

Caùc ñeøn baùo
hieäu vaø ñeøn
caûnh baùo

Voân keá

Ñoàng hoà nhieät ñoä
nöôùc laøm maùt

Ñoàng hoà
nhieân lieäu

Ñeøn baùo
cheá ñoä pha

Ñeøn baùo phanh

Ñoàng hoà aùp
suaát daàu

T-BELT

Ñeøn baùo thaét daây an toaøn
chöa ñuùng vò trí.

Ñeøn baùo nhaéc thaét daây an
toaøn.

Ñeøn baùo loïc nhieân lieäu bò
baån, ngheït.

Ñeøn baùo saït.

Ñeøn baùo möïc nöôùc laøm maùt
thaáp.

Ñeøn baùo aùp löïc daàu thaáp.

Ñeøn baùo reõ.

Ñeøn baùo möïc nhôùt ñoäng
cô.

Ñeøn baùo nguy.

Ñeøn baùo ñoäng cô hoaït
ñoäng khoâng bình thöôøng.

Ñeøn baùo xoâng.

Ñeøn baùo caùnh cöûa chöa
ñoùng.

Ñeøn baùo pha.

Hình 1.1: Caùc loaïi ñoàng hoà chæ thò baèng kim vaø caùc kyù hieäu treân baûng ñoàng hoà.

Heä thoáng ñieän thaân xe & ñieàu khieàn töï ñoäng treân OÂtoâ

Trang 2

PGS-TS Ñoã Vaên Duõng

Hình 1.2: Caáu taïo ñoàng hoà taùploâ loaïi hieän soá.

1.1.2.

Caáu truùc toång quaùt vaø phaân loaïi heä thoáng thoâng tin treân oâtoâ:

1.1.2.1.

Caáu truùc toång quaùt:
Bao goàm caùc ñoàng hoà sau:

a-

Ñoàng hoà toác ñoä xe:
Noù bao goàm ñoàng hoà toác ñoä ñeå chæ toác ñoä xe, ñoàng hoà quaõng ñöôøng ñeå chæ
quaõng ñöôøng xe ñi ñöôïc töø luùc xe baét ñaàu hoaït ñoäng vaø ñoàng hoà haønh
trình.

b-

Ñoàng hoà toác ñoä ñoäng cô.
Chæ thò toác ñoä ñoäng cô theo v/p (voøng/phuùt) hay toác ñoä truïc khuyûu ñoäng cô.

c-

Voân keá.
Chæ thò ñieän aùp Accu hay ñieän aùp ra cuûa maùy phaùt.

d-

Ñoàng hoà aùp löïc nhôùt.
Chæ thò aùp löïc nhôùt cuûa ñoäng cô.

e-

Ñoàng hoà nhieät ñoä nöôùc laøm maùt.
Chæ thò nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñoäng cô.

f-

Ñoàng hoà baùo nhieân lieäu.
Chæ thò möùc nhieân lieäu coù trong bình.

g-

Ñeøn baùo aùp suaát daàu thaáp.
Chæ thò raèng aùp suaát daàu ñoäng cô thaáp döôùi möùc bình thöôøng.

h-

Ñeøn baùo Accu phoùng ñieän.

Heä thoáng ñieän thaân xe & ñieàu khieàn töï ñoäng treân OÂtoâ

Trang 3

PGS-TS Ñoã Vaên Duõng

Chæ thò raèng heä thoáng naïp hoaït ñoäng khoâng bình thöôøng.
i-

Ñeøn baùo pha, coát.
Chæ thò raèng ñeøn ñang ôû cheá ñoä baät pha, coát.

j-

Ñeøn baùo xi nhan.
Chæ thò ñeøn baùo reõ phaûi hay traùi.

k-

Ñeøn baùo nguy hoaëc öu tieân.
Chæ thò raèng caû ñeøn baùo xi nhan phaûi vaø traùi ñang chôùp.

l-

Ñeøn baùo möùc nhieân lieäu thaáp.
Chæ thò raèng nhieân lieäu trong thuøng nhieân lieäu saép heát.

m-

Ñeøn baùo heä thoáng phanh.
Chæ thò raèng ñang keùo phanh tay, daàu phanh khoâng ñuû hay boá thaéng quaù
moøn.

n-

Ñeøn baùo cöûa môû.
Chæ thò raèng coù cöûa chöa ñöôïc ñoùng chaët.
1.1.2.2.

Phaân loaïi:

Heä thoáng thoâng tin treân oâtoâ coù hai daïng:
a.

Thoâng tin daïng töông töï:
Thoâng tin daïng töông töï (Analog) treân OÂtoâ laø caùc loaïi ñoàng hoà chæ baùo
baèng kim.

b.

Thoâng tin daïng soá:
Thoâng tin daïng soá: (Digital) laø loaïi ñoàng hoà hieån thò söû duïng caùc tín hieäu
töø caùc caûm bieán khaùc nhau vaø tính toaùn döïa treân caùc tín hieäu naøy ñeå xaùc
ñònh toác ñoä xe, roài hieån thò chuùng ôû daïng soá hay caùc ñoà thò daïng thanh.

1.1.3.

Caùc yeâu caàu cuûa heä thoáng thoâng tin treân OÂtoâ:

Do ñaëc thuø trong hoaït ñoäng cuûa oâtoâ neân heä thoáng thoâng tin treân oâtoâ ngoaøi yeâu
caàu ñoøi hoûi tính myõ thuaät phaûi ñaûm baûo:
-

Ñoä beàn cô hoïc.

-

Chòu ñöôïc nhieät ñoä cao.

-

Chòu ñöôïc ñoä aåm.

-

Coù ñoä chính xaùc cao.

Heä thoáng ñieän thaân xe & ñieàu khieàn töï ñoäng treân OÂtoâ

Trang 4

PGS-TS Ñoã Vaên Duõng

+

Hình 1.3: Sô ñoà cuûa moät tableau loaïi töông töï

1.2.

THOÂNG TIN DAÏNG TÖÔNG TÖÏ (ANALOG)

Heä thoáng ñieän thaân xe & ñieàu khieàn töï ñoäng treân OÂtoâ

Trang 5