Xem mẫu
- Hai th p k phát tri n và trư ng thành
M ra s c bi t này ánh d u 20 năm k ni m ngày ra i c a Physics World, Martin
Durrari cho r ng t p chí v n có vai trò c n thi t trong th i i i n t .
N m trên các k sách văn phòng Physics World là m t dãy các b s báo óng gói, màu
xanh lá, trông hơi gi ng như các lu n văn ti n sĩ, m i b ch a y các s báo c a t t p chí
này trong m t năm nh t nh. C m giác th t là l và hơi choáng hơi men khi l y xu ng b u
tiên và nhìn l i s báo u tiên nh t c a Physics World vào tháng 10 năm 1988. Cái gây n tư ng
là không bi t nhi u bao nhiêu – và cho n nay c ít bao nhiêu n a – cơ s v t lí ã thay i trong
su t 20 năm qua.
Trang nh t c a s báo này là m t “ ám mây tab”, chúng tôi t o ra b ng cách ưa văn b n c a m i tiêu Physics
World vào m t chương trình trên n n Web g i là Wordle. Kích c c a m i t t l v i s l n nó xu t hi n trong các
dòng tít c a chúng tôi, m c dù các t ư c s d ng ph bi n, như “the”, “is” và “of” ã b b qua. Chúng tôi cũng ã
th c hi n m t s tinh ch nh c a riêng chúng tôi – ví d , thay “atoms” cho “atom” tránh các d ng s ít và s nhi u
c a cùng m t t xu t hi n hai l n. Hình nh, gi ng như b n thân n n v t lí, có s c h p d n b t t n.
120 http://www.thuvienvatly.info | © hiepkhachquay
- Nh l i khi các nhà v t lí Anh ang càu nhàu v các kho n phí óng góp cho phòng thí
nghi m h t CERN g n Geneva. Các thành viên c a Thư ng vi n Anh ang hô hào cho m t h
chôn dư i lòng t cho ch t th i h t nhân khi y v n chưa ư c xây d ng (dư i dòng tít l n “Các
ngh sĩ ch n h chôn sâu”), trong khi các nhà nghiên c u ang li u lĩnh c tìm hi u các ch t siêu
d n nhi t cao, hi n tư ng ư c khám phá hai năm trư c ó. Cho n lúc y, ai có th nhìn xa
th y s tăng trư ng c a Internet, s khám phá ra năng lư ng t i, hay s ti n b không th tin n i
trong i n toán và truy n thông lư ng t ?
Như i v i b n thân t p chí Physics World, chúng tôi cũng ã thay i trong 20 năm ó,
m c dù các giá tr và nguyên t c c t lõi c a chúng tôi v cơ b n v n không h thay i. Các bài
báo ngày nay, khi trư c, h p th i, chính xác, vi t hay và có cái nhìn toàn c u. M t s bài do các
nhà v t lí th c th vi t, trong khi m t s bài khác ươc vi t b i l c lư ng biên t p viên riêng c a
chúng tôi ho c b i các phóng viên khoa h c hành ngh t do. Nhưng m t ph n nh vào nh ng
ti n b ph n m m in n xu t b n, Physics World ngày nay trông p hơn và b t m t hơn nhi u,
v i các nh màu xuyên su t các trang báo.
Cái cũng ã thay i là các bài báo mô t , m c dù v n ch t ch , nhưng ã d hi u hơn so
v i chúng h i 20 năm trư c. Qua s biên t p cN th n, m c tiêu c a chúng tôi là m b o r ng
n
m t nhà v t lí thu c lĩnh v c nào ó có th hi u ư c m t mô t v m t lĩnh v c khác t un
cu i – m t công vi c ch ng d dàng gì khi mà các nhà v t lí y khoa và các nhà vũ tr h c, ch ng
h n, là nh ng th gi i khác nhau.
B thách th c trư c Web
Nhưng trong th i i c a Web, thì âu là m c ích c a m t t p chí ra hàng tháng ki u như
Physics World ? Li u nó có còn ch c năng khi mà Internet có th cung c p nhi u thông tin hơn
cái ngư i ta có th mu n, hay c quan tâm, mu n có ? Ai c n n Physics World khi mà
Wikipedia, ch ng h n, ã có nh ng gi i thi u y v hóa c Bose-Einstein, ch p nh c ng
hư ng t hay s siêu ch y ?
Tr l i nh ng ngày u tiên, chúng ta th a bi t r ng Physics World là m t trong vài ngu n
thông tin xác th c, k p th i và d hi u v v t lí h c. Là m t t p chí chuyên ngành, chúng tôi có
th mang l i s ti p c n v i tin t c v t lí s th t khó, ho c th m chí là không th , iv i c gi
trung bình, n u s d ng các phương ti n khác. c gi có th , v nguyên t c, yêu c u fax cho h
các thông cáo báo chí t các phòng thí nghi m ho c sàng l c qua m i s t p san trong phòng thí
nghi m, nhưng trong th c t vi c ó th t khó, n u không nói là m t công vi c như Sisyphus b
tr i ày N á lên tr i
y
121 Tuy n Physics World 2008 | © hiepkhachquay
- T t nhiên, chúng tôi v n th t s t hào là m t ngu n thông tin chính – ưa tin chi ti t v
gi i thư ng Nobl c a năm nay ho c nh ng kho n tài tr m i nh t t y h i Nghiên c u châu Âu
– nhưng các nhà v t lí, như h mu n, có th tìm nh ng thông tin y t nh ng ngu n khác v i m t
cái nh n chu t. Các thông cáo báo chí, bài ăng t p san, chuy n ngoài l , các quan i m, cơ h i
và tranh lu n còn có th tìm th y trong ch c lát trên Web. Có các blog, wiki, podcast, video v t lí,
t t c chúng d dàng – và thư ng mi n phí – s n dùng i v i m i ngư i.
Chúng ta, như ngư i ta có th trông i, b thuy t ph c là Physics World v n gi m t vai
trò thi t y u. Trong khi úng là thông tin ngày nay là m t s n phN có th d dàng và nhanh
m
chóng truy c p tr c tuy n, nhưng có quá nhi u ngu n thông tin ngoài kia khi n cho th t khó khăn
i v i m i ngư i – k c các nhà v t lí – bi t ai hay cái gì úng s th t. Cái Physics World có th
là cung c p nh ng phân tích rành m ch, c l p, có cân nh c v cái ang di n ra trong ngành v t
lí. Chúng tôi có th sàng l c toàn b nh ng ch t li u dư th a ó trên nhân danh c a b n – b qua,
ví d , nhi u b n th o mơ h v m t khoa h c trên arXiv – và gói ghém ch t li u thi t y u vào
nh ng bài báo cung c p nhi u thông tin, làm v a lòng c gi và ư c biên t p t t.
Chúng tôi có th mang l i nh ng b c nh kh l n, nh ng tác gi tên tu i hàng u và tác
phN khoa h c sáng s a. Chúng tôi có th tư ng thu t v nh ng xu hư ng chung, cung c p cái
m
nhìn v phía trư c, và, th nh tho ng, phát hi n nh ng tin s t d o, ki u như câu chuy n tin t c c a
chúng tôi v m t công ti Nga bí m t mu n tìm ki m d u mi n Trung nư c Anh b ng
“microlepton”. Chúng tôi có th cung c p thông tin v nh ng s phát tri n trên kh p a c u và
cái nhìn sâu s c vào nh ng lĩnh v c mà n u không thì b n s ch ng có d p nào tìm hi u qua.
Và, t t nhiên, chúng tôi cũng có website physicsworld.com c a mình. i chúng tôi ã và
ang cung c p nh ng b n tin hàng ngày v nh ng bài báo nghiên c u m i nh t trong v t lí h c
trong m t th p k hi n t i, nhưng chúng tôi thư ng không m t nhi u chú ý t i nh ng tin t c khoa
h c khái quát hơn. Tình hình ó hi n ang thay i. Trong khi chúng tôi v n th t s ưa tin u
n v nh ng bài báo quan tr ng nh t trích t các ngu n như ature, Science và Physical Review
Letters, thì trong nh ng tháng g n ây, chúng tôi cũng ã, ch ng h n, theo dõi các chính sách c a
các ng c viên t ng th ng Mĩ v khoa h c và ã ưa tin chi ti t vi c kh i hành c a Máy Va
ch m Hadron L n c a CERN.
Các c gi c a physicsworld.com có th bình lu n v các bài báo, tìm ki m vi c làm
thông qua kênh thông tin vi c làm chuyên ngành, c blog c p nh t thư ng xuyên c a chúng tôi,
ho c truy xu t n các ngu n tin tiêu i m công nghi p chuyên gia. ng th i còn có m t phiên
b n “kĩ thu t s ” c a t p chí in có th c t do b i các thành viên c a Vi n V t lí, cơ quan xu t
122 http://www.thuvienvatly.info | © hiepkhachquay
- b n Physics World. Gi ng h t như s báo in, nó cho phép các b n sao c a t p chí, k t tháng 5
năm ngoái, ư c truy c p b t c lúc nào, b t c nơi âu thông qua Web.
PhysicsWorld, tháng 10 năm 1988
20 năm sau
Trong tương l i, không nghi ng gì n a, Web s ngày càng quan tr ng hơn bao gi h t.
Physics World cũng s là m t phúc l i i v i các thành viên c a Vi n nhưng t tháng này, toàn
b các sinh viên m i cũng s ư c truy c p mi n phí v i phiên b n s c a t p chí, nhưng không
ph i m t b n sao in ư c. Có th m t ngày nào ó, Physics World s ch t n t i d ng s , t i
xu ng ư c v i t gi y i n t g c polymer, m m d o giá 5$ c a b n.
Thách th c i v i chúng tôi là làm th nào m b o r ng khi nhu c u thông tin t c th i
và bình lu n tăng trư ng, thì giá tr c a các Physics World – rõ ràng, chính xác và h p th i – v n
úng. i u ó có th òi h i ph i khéo léo n u chúng ta mu n vi t m t câu chuy n 500 t v , nói
ví d , s khám phá ra boson Higgs n u chúng ta ch có m t vài gi ưa nó lên website c a
mình trư c khi t t c nh ng phương ti n truy n thông i th khác ưa tin tư ng thu t v nó l n
u tiên. ó là nơi m t t p chí m t nh kì hàng tháng kình v i m t website, b i nó cho phép có
123 Tuy n Physics World 2008 | © hiepkhachquay
- nhi u th i gian hơn thâm nh p vào bên trong câu chuy n và cung c p m t phân tích sâu s c
hơn.
Như các b n trông i, chúng tôi không ng quên trên nh vinh quang c a mình. Chúng
tôi c n làm vi c nhi u hơn tăng cư ng s ưa tin c a chúng tôi v v t lí trong công nghi p,
công vi c ch ng d dàng gì khi mà nhi u tác gi ti m năng quá b n r n, không s n lòng ho c
không ư c phép vi t bài cho chúng tôi – hay ơn gi n là b ngăn c n làm như v y do s b o m t
thương m i. Có nhi u th ang di n ra trong các siêu cư ng ang xu t hi n c a v t lí h c – Trung
Qu c và n - chúng tôi khai thác. Và, t t nhiên, chúng tôi ph i gi c nh giác r ng t t c
các lĩnh v c v t lí ã ư c bao quát, không ph i ch là nh ng ngành v t lí “sexy” hơn như v t lí
h t và vũ tr h c.
Cũng s th t h p d n nghĩ t i k k v c a tôi trong th i gian 20 năm t i – gi s
Physics World v n t n t i – s ưa ra bài báo cáo tình tr ng này. Khi ó, các máy tính lư ng t
th c t có th ư c dùng cho nghiên c u và các ch t siêu d n nhi t cao s thông d ng trong
nh ng s i cáp ngu n. Máy Va ch m Th ng qu c t có th s m c a và ho t ng, và năng lư ng
nhi t h ch s g n tính th c ti n thương m i. i n toán và Internet s thâm nh p sâu hơn vào
cu c s ng hàng ngày c a chúng ta. Nhưng th t ch c ăn là nói r ng các s báo óng t p, màu xanh
ó c a Physics World v n s còn n m trên giá; và r ng các nhà v t lí s ti p t c càu nhàu v các
kho n óng góp CERN.
Physics World – nh ng c t m c l ch s
Tháng 10/1988
Physics World ư c phát hành, k t c t Physics Bulletin
Tháng 11/1994
Phát hành d ch v email Physics World Electronic ews
Tháng 9/1995
Peter Rodgers thay ch biên t p viên sáng l p Philip Campbell
Tháng 1/1997
S c bi t k ni m s báo th 100
Tháng 11/1997
Physics World ư c thi t k l i và website physicsweb.org ư c khai trương
Tháng 12/1999
“S báo thiên niên k ” dày 104 trang
Tháng 1/2005
124 http://www.thuvienvatly.info | © hiepkhachquay
- S báo c bi t Einstein ánh d u Năm V t lí qu c t
Tháng 12/2005
L n thi t k l i chính y u th hai
Tháng 3/2006
Matin Durrani ư c b nhi m làm biên t p viên; Kho toàn b các s báo cũ ư c ưa vào khai thác v i
các h c vi n
Tháng 7/2007
Thi t k l i và i tên website là physicsworld.com; Phát hành phiên b n s c a t p chí
Matin Durrani (Two decades and counting…, Physics World, tháng 10/2008)
hiepkhachquay d ch
An Minh, ngày 15/10/2008
125 Tuy n Physics World 2008 | © hiepkhachquay
nguon tai.lieu . vn
