Xem mẫu
- CHÆÅNG 1
CHÆÅNG 01: MÅÍ ÂÁÖU
1-1: ÂÄÚI TÆÅÜNG VAÌ NÄÜI DUNG NGHIÃN CÆÏU CUÍA MÄN HOÜC THUYÍ NÄNG
1: Âäúi tæåüng nghiãn cæïu vaì nhiãûm vuû cuía män hoüc thuyí näng
Thuyí näng laì mäüt bäü pháûn cuía khoa hoüc Näng nghiãûp chuyãn nghiãn cæïu vãö nhæîng âiãöu
kiãûn aính hæåíng aính hæåíng âãún cáy träöng, våïi muûc âêch tàng nàng suáút vaì âaût hiãûu quaí kinh tãú
cao. Xuáút phaït tæì nhæîng âiãöu kiãûn aính hæåíng âãún cáy träöng nhæ:
Âiãöu kiãûn vãö gäúng vaì loaûi cáy träöng, lénh væûc naìy âæåüc ngaình näng nghiãûp nghiãn cæïu.
Âiãöu kiãûn ngoaûi caính nhæ: næåïc, cháút dinh dæåîng, aïnh saïng, nhiãût âäü..vv. Trong âoï næåïc
âoïng vai troì ráút quan troüng trong viãûc taûo ra nàng suáút cho cáy träöng, âàûc biãût laì cáy luïa.
Do âoï âäúi tæåüng nghiãn cæïu cuía män hoüc thuyí näng laì nghiãn cæïu aính hæåíng cuía
(næåïc) âäúi våïi cáy träöng
Nhiãûm vuû âàût ra cho män hoüc Thuyí näng laì:
Nhiãûm vuû thæï nháút: Nghiãn cæïu caïc phæång phaïp, kyî thuáût âiãöu tiãút chãú âäü næåïc trong
âáút nhæ Tæåïi vaì Tiãu. Nhàòm âaïp æïng âæåüc nhu cáöu næåïc cuía cáy träöng, goïp pháön tàng nàng suáút
vaì haû giaï thaình saín pháøm.
Nhiãûm vuû thæï hai: Âæa ra caïc biãûn phaïp nhàòm baío vãû vaì caíi taûo náng cao âäü phç nhiãu
cho âáút, âäöng thåìi xáy dæûng kãú hoaûch sæí duûng næåïc håüp lyï trong hãû thäúng thuyí näng.
2: Näüi dung cuía män hoüc thuyí näng
Tæì hai nhiãûu vuû cå baín cuía män hoüc nãu trãn, näüi dung cuía män hoüc thuyí näng cáön giaíi
quyãút caïc váún âãö sau âáy:
Thuyí näng 1: Näüi dung chênh laì tênh toaïn chãú âäü tæåïi, tiãu cho cáy träöng vaì thiãút kãú mäüt hãû
thäúng tæåïi tiãu hoaìn chènh, ®−a ra c¸c gi¶i ph¸p h×nh thøc x©y dùng c«ng tr×nh ®Çu mèi.
Thuyí näng 2: Näüi duûng chênh laì âæa ra caïc biãûn phaïp thuyí låüi nhàòm baío vãû vaì caíi taûo âáút åí
nhæîng vuìng coï âiãöu kiãûn tæû nhiãn âàûc biãût. Quaín lyï vaì khai thaïc hãû thäúng thuyí näng mäüt caïch coï
hiãûu quaí.
1
- CHÆÅNG 1
SÅ ÂÄÖ MÄN HOC THUYÍ NÄNG 1
CHÆÅNG 1
Thiãút láûp phæång trçnh cán bàòng næåïc
Thiãúu næåïc Thæìa næåïc
Tæåïi Tiãu
CHÆÅNG 2
CHÆÅNG 3 CHÆÅNG 4
Chãú âäü tæåïi cho caïc Phæång phaïp tæåïi vaì Chãú âäü tiãu cho caïc
loaûi cáy träöng kyî thuáût tæåïi loaûi cáy träöng
Xáy dæûng hãû thäúng thuyí näng
CHÆÅNG 5 CHÆÅNG 6
Bäú trê hãû thäúng thuyí näng Thiãút kãú âæåìng kãnh
CHÆÅNG 7
Tênh toaïn thuyí låüi cäng trçnh âáöu mäúi
2
- CHÆÅNG 1
1-2: NGUYÃN LYÏ CÅ BAÍN CUÍA MÄN HOÜC THUYÍ NÄNG
Âãø xaïc âënh mæïc âäü âaím baío næåïc mäüt caïch chênh xaïc vaì trãn cå såí âoï coï thãø quyãút âënh
âæåüc hçnh thæïc âiãöu tiãút næåïc ruäüng, cáön dæûa vaìo phæång trçnh cán bàòng næåïc.
Phæång trçnh cán bàòng næåïc biãøu thë tæång quan giæîa læåüng næåïc âãún vaì læåüng næåïc âi
trong mäüt âiãöu kiãûn khäng gian vaì thåìi gian nháút âënh.
* Phæång trçnh cán bàòng næåïc:
Trãn khu träöng troüt, åí táöng âáút coï sæû hoaût âäüng cuía bäü rãø cáy träöng hoàûc táöng âáút trãn mæûc
næåïc ngáöm, trong mäüt khoaíng thåìi gian nháút âënh thç phæång trçnh cán bàòng næåïc (ptcb) coï daûng:
dV + dW = (P + N + G + A)- (E + R + S)
SÅ ÂÄÖ CÁN BÀÒNG NÆÅÏC
N P E
S
H A
G R
MNN
Trong âoï:
- Læåüng næåïc âãún bao gäöm: (P + N + G + A)
P: læåüng mæa råi xuäúng trãn khu träöng troüt
N: læåüng næåïc màût tæì nåi khaïc chaíy âãún
G: læåüng næåïc ngáöm vaì næåïc ngáúm tæì caïc vuìng lán cáûn chaíy âãún
A: læåüng næåïc do bäúc håi ngæng tuû trong âáút
- Læåüng næåïc âi bao gäöm: (E + R + S)
E: læåüng næåïc cáön cuía cáy träöng âãø taûo âæåüc mäüt saín læåüng nháút âënh, trong mäüt âiãöu kiãûn
vãö näng nghiãûp nháút âënh. Bao gäöm: læåüng bäúc håi khoaíng träúng vaì læåüng bäúc håi màût laï cuía cáy
träöng
S: læåüng næåïc màût chaíy âi
R: læåüng næåïc trong âáút ngáúm xuäúng táöng âáút bãn dæåïi hoàûc mæûc næåïc ngáöm
- Læåüng næåïc tàng, giaím bao gäöm: dV + dW
dV: læåüng tàng giaím låïp næåïc màût âáút, dV= V1- V0
V1: læåüng næåïc màût âáút cuäúi thåìi âoaûn tênh toaïn
V0: læåüng næåïc màût âáút âáöu thåìi âoaûn tênh toaïn
dW: læåüng tàng giaím cuía næåïc trong táöng âáút tênh toaïn, dW= W1- W0
W1: læåüng næåïc trong táöng âáút tênh toaïn åí cuäúi thåìi âoaûn
W0: læåüng næåïc trong táöng âáút tênh toaïn åí âáöu thåìi âoaûn
Nãúu goüi W* vaì V* laì læåüng næåïc täúi thiãøu theo yãu cáöu cuía cáy träöng, âãø cáy träöng phaït
triãùn bçnh thæåìng thç: V1≥ V* vaì W1≥ W*
Váûy trong âiãöu kiãûn næåïc thiãn nhiãn âaím baío cung cáúp âuí cho cáy träöng thç phæång trçnh
coï daûng: (V*-V0) + (W*-W0)= (P + N + G + A)- (E + R + S)
Hay viãút mäüt caïch täøng quaït ∆ = (P + N + G + A)- (E + R + S)- (V*-V0) - (W*-W0)
*Nãúu ∆= 0 thç chãú âäü næåïc cuía thiãn nhiãn phuì håüp våïi yãu cáöu næåïc cuía cáy träöng, ta
khäng cáön tæåïi hoàûc tiãu.
3
- CHÆÅNG 1
*Nãúu ∆ > 0 Thç læåüng næåïc trong ruäüng væåüt quaï yãu cáöu cuía cáy träöng, do âoï phaíi tiãún
haình tiãu næåïc, tæì âoï xaïc âënh læåüng næåïc cáön tiãu âi, xaïc âënh qui mä vaì kêch thæåïc cuía cäng
trçnh tiãu.
*Nãúu ∆ < 0 thç læåüng næåïc trong ruäüng khäng âuí cho yãu cáöu næåïc cuía cáy träöng, do âoï
cáön phaíi tæåïi. Tæì âoï xaïc âënh læåüng næåïc cáön tæåïi, xaïc âënh qui mä vaì kêch thæåïc cäng trçnh tæåïi.
Váûy dæûa vaìo ptcb trong tæìng thåìi âoaûn, ta coï thãø xaïc âënh âæåüc læåüng næåïc tæåïi vaì tiãu
trong mäùi giai âoaûn âoï. Thåìi âoaûn tênh toaïn caìng nhoí thç kãút quaí tênh toaïn caìng chênh xaïc vaì chãú
âäü næåïc cho cáy träöng caìng thêch håüp.
Âãø xaïc âënh læåüng næåïc tæåi håüp lyï (âaím baío yãu cáöu vãö kyí thuáût vaì kinh tãú) ta cáön phaíi
ï
âiãöu tiãút næåïc ruäüng.
1-3: CAÏC DAÛNG NÆÅÏC COÏ KHAÍ NÀNG CUNG CÁÚP NÆÅÏC CHO CÁY TRÄÖNG
Næåïc ruäüng gäöm 3 loaûi chênh sau âáy: næåïc màût âáút, næåïc trong âáút, næåïc ngáöm. Mäùi loaûi
âãöu coï nhæîng tênh cháút khaïc nhau vaì coï taïc duûng khaïc nhau âäúi våïi cáy träöng.
P
N−íc mÆt ®Êt
Vïng rÓ c©y
N−íc trong ®Êt Vïng trung gian
Vïng mao dÉn
N−íc ngÇm Vïng b¶o hoµ
S¬ ®å ph©n bè n−íc d−íi ®Êt theo chiÒu th½ng ®øng
1-3-1: Næåïc màût âáút:
Laì næåïc do mæa råi xuäúng hoàûc næåïc tæì nåi khaïc chaíy âãún, næåïc màût phaíi âæåüc ngáúm
xuäúng âáút vaì biãún thaình næåïc trong âáút thç cáy träöng måïi háúp thuû âæåüc.
1-3-2: Næåïc trong âáút:
Laì loaûi næåïc coï trong táöng âáút trãn mæûc næåïc ngáöm, khi mæûc næåïc ngáöm nàòm sáu, thç ta chè
nghiãn cæïu næåïc trong âáút åí táöng âáút coï sæû hoaût âäüng cuía bäü rãø cáy, næåïc trong âáút coï nhiãöu loaûi:
a: Håi næåïc: Trong âáút luän chæïa khäng khê vaì khäng khê laûi coï chæïa håi næåïc , do âoï håi
næåïc troïng âáút luän chuyãøn âäüng tæì nåi coï aïp suáút cao âãún nåi coï aïp suáút tháúp. Loaûi næåïc naìy cáy
träöng coï thãø sæí duûng âæåüc. Nãúu trong mäüt âiãöu kiãûn naìo âoï håi næåïc thoaït ra thç âoï chênh laì læåüng
bäúc håi màût âáút.
b: Næåïc liãn kãút hoaï hoüc: Laì loaûi næåïc liãn kãút chàût våïi caïc haût âáút vaì khäng træûc tiãúp tham
gia vaìo caïc quaï trçnh biãún âäøi váût lyï trong âáút. Nhiãût âäü bäúc håi > 1000C , âäúi våïi loaûi næåïc naìy
cáy träöng khäng thãø sæí duûng âæåüc, khi tênh toaïn âäü áøm cuía âáút ta thæåìng khäng xeït tåïi læåüng
næåïc naìy.
4
- CHÆÅNG 1
c: Næåïc liãn kãút váût lyï: Laì loaûi næåïc âæåüc giæí laûi trong âáút nhåì læûc phán tæí, bäúc håi åí nhiãût
âäü 1000C . Næåïc liãn kãút âæåüc chia thaình næåïc dênh vaì næåïc maìng:
*Næåïc dênh: Laì loaûi næåïc dênh chàût vaìo màût ngoaìi haût âáút, coï cáúu taûo låïp, coï chiãöu daìy tæì 8
âãún 10 låïp phán tæí næåïc. Loaûi næåïc naìy taûo thaình do håi næåïc bë haût âáút hut tæì khäng khê vaìo våïi
mäüt aïp læûc phán tæí ráút cao räöi ngæng tuû laûi. Loaûi næåïc naìy cáy träöng khäng thãø háúp thuû âæåüc.
*Næåïc maìng: Sau khi haût âáút âaût âãún læåüng næåïc dênh täúi âa, nãúu tiãúp tuûc cung cáúp thãm
næåïc cho âáút thç caïc maìng næåïc xung quanh haût âáút seî tiãúp tuûc tàng lãn vaì hçnh thaình næåïc maìng,
næåïc maìng coï chiãöu daìy gáúp 2- 6 láön chiãöu daìy cuía næåïc dênh. Loaûi næåïc naìy cáy träöng háúp thuû
ráút khoï khàn.
d: Næåïc tæû do: Sau khi hçnh thaình næåïc maìng, nãúu tiãúp tuûc cung cáúp thãm næåïc cho âáút thç
giæîa caïc goïc nhoün cuía keí räùng seî hçnh thaình màût næåïc cong, goüi laì næåïc goïc. Næåïc goïc chëu taïc
duûng sæïc càng màût ngoaìi chæï khäng chëu taïc duûng cuía troüng læûc.
Khi âaî coï næåïc goïc, nãúu næåïc trong âáút tiãúp tuûc tàng thç màût næåïc cong åí caïc goïc caìng måí
räüng, tiãúp xuïc våïi nhau vaì hçnh thaình næåïc mao quaín äúng . Khi âoï giæîa caïc haût âáút váùn coìn coï
caïc keî räùng hçnh äúng chæa âáöy næåïc.
Nãúu caïc äúng âoï tiãúp xuïc våïi màût tæû do thç næåïc seî chuyãùn âäüng lãn trong caïc keî häùng vaì goüi
laì næåïc mao quaín . Loaûi næåïc naìy chëu taïc duûng cuía sæïc càng màût ngoaìi vaì troüng læûc.
Khi caïc keî häùng âaî âáöy næåïc, nãúu tiãúp tuûc cung cáúp næåïc thç sæû chuyãùn âäüng cuía næåïc luïc
naìy chè chëu taïc duûng cuía troüng læûc, næåïc naìy goüi laì næåïc tæû do.
Næåïc tæû do coï tênh cháút giäúng nhæ næåïc thæåìng, cáy träöng háúp thuû dãù daìng.
Næåïc maìng
Keî räùng coï chæïa næåïc mao quaín äúng
Næåïc goïc
Næåïc dênh
Haût âáút
Nuíc trong ®Êt phãng to
1-3-3: Næåïc ngáöm: Thæåìng coï 3 daûng
a: Næåïc ngáöm khäng aïp:Thæåìng nàòm trong táöng âáút trãn táöng khäng tháúm næåïc, nguäön
næåïc âæåüc cung cáúp chuí yãúu tæì næåïc mæa ngáúm xuäúng hoàûc tæì säng, suäúi, ao häö trong vuìng.
Nguäön næåïc naìy thæåìng khäng äøn âënh.
b: Næåïc ngáöm baïn aïp vaì coï aïp: Thæåìng nàòm keûp giæîa hai táöng khäng tháúm, læåüng næåïc naìy
ráút äøn âënh vaì coï cháút læåüng täút.
Caïc loaûi næåïc ngáöm cung cáúp cho cáy träöng dæåïi daûng mao quaín leo. Vç váûy vë trê mæûc næåïc
ngáöm cao hay tháúp âãöu aính hæåíng âãún sæû hoaût âäüng cuía bäü rãù cáy träöng.
5
- CHÆÅNG 1
Giãúng baïn aïp
Giãúng khäng aïp
Giãúng coï aïp
Mæûc næåïc säng Mæûc næåïc ngáöm
Táöng tháúm næåïc
Táöng tháúm coï aïp
6
nguon tai.lieu . vn