Xem mẫu
- CHƯƠNG 11
CH BI N H T GI NG
11.1 Thu ho ch
11.1.1 Th i ñi m thu ho ch
Th i ñi m thu ho ch khi h t chín vì n u thu ho ch s m nh hư ng ñ n năng su t
ch t lư ng h t gi ng, thu ho ch mu n t n th t h t l n do h t chín qu v m t h t
ho c hư h ng h t ngay trên cây. Th i ñi m thu ho ch r t quan tr ng và c n ñ m b o
nguyên lý chung sâu ñây:
+ Ch t lư ng h t gi ng ñ c bi t s c s ng và kh năng n y m m
+ Năng su t h t gi ng
+ Thu n ti n cho phơi s y, ch bi n (tr i n ng và khô)
Loài cây thu ho ch mu n t n th t h t như c i, chúng tách qu và rơi h t trên ñ ng
ru ng c n thu ñúng th i ñi m khi qu màu xanh chuy n sang màu vàng. Tuy nhiên
các qu trên cùng m t bông không chín cùng th i gian, khi kho ng 50 s qu trên
bông chín có th thu ho ch ñư c. Sau khi thu và b o qu n chúng trong phòng cho
quá trình chín ti p t c b ng treo c bông hoa trên dây và có d ng c h ng h t rơi
phía dư i. H t phong lan cũng là lo i qu nang thu ho ch ngay khi qu chuy n xanh
sang nâu, th i gian chín r t khác nhau có loài vài tháng có loài ch sau th ph n 35
ngày h t ñã chín. ð m h t khi thu ho ch cũng là m t yêu c u ñ i v i h t gi ng, ñ
m h t khi thu ho ch ph thu c vào loài cây tr ng, th i ti t và môi trư ng thu
ho ch. V i các lo i cây tr ng có th phân thành 3 lo i qu là :
+ Qu khô như các cây c i, rau di p, ñ u, c c i ñư ng , hành..
+ Qu th t: qu khô sau khi thu ho ch và h t có th tách khi qu khô như cà tím,
bí ngô, t
+ Qu th t ư t : lo i qu này ñ m cao , h t có màng gelatin ho c mucilat bao
b c, tách h t b ng lên men ho c hóa ch t như cà chua, dưa chu t
Như v y ñ m h t, th i ñi m thu ho ch r t ph thu c vào các loài cây tr ng nhưng
nh ng căn c ch y u là
+ Màu s c v qu
+ Màu s c h t
+ ð tàn c a cây
11.1.2 Phương pháp thu ho ch
Thu ho ch b ng tay áp d ng trong ñi u ki n cây tr ng qu không chín cùng th i
ñi m như cà chua, dưa chu t s d ng tay ng t t ng qu hay chùm qu . Phương pháp
này ñ m b o t t ch t lư ng h t gi ng và năng su t nhưng chi phí cao, d n ñ n giá
thành h t gi ng cao. Thu ho ch b ng máy gi m công lao ñ ng, th i gian thu ho ch
ng n an toàn hơn ñ i v i h t gi ng. Thu ho ch b ng máy c n có máy thu ho ch phù
h p v i loài cây tr ng, di n tích s n xu t gi ng ph i ñ l n, ñ ng ru ng thu n ti n
cho cơ gi i. Trong thu ho ch b ng máy k t h p thu ho ch và tách h t nâng cao hi u
qu v i nh ng loài cây tr ng có th th c hi n hai khâu này ñ ng th i như lúa, ngô.
210
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- Thu ho ch b ng máy yêu c u công nhân có k năng và hi u bi t v máy thu ho ch
và yêu c u s n xu t h t gi ng
11.2 Các bư c ch bi n h t gi ng và nguyên lý
M c ñích c a vi c ch bi n qu hay h t gi ng là ñ thu ñư c nh ng h t gi ng s ch,
có ch t lư ng cao , d b o qu n và x lý khi ti n hành ch bi n như ch bi n sơ b
,v n chuy n hay gieo h t. Công ngh ch bi n bao g m m t s phương pháp , kh
năng áp d ng c a phương pháp này khác nhau .Công ngh ch bi n có th ñư c chia
thành 7 bư c sau ñây:
1) Làm s ch sơ b : ñ i v i các lo i qu và h t có nhi u m nh v n, cành ,ho c
các qu lép v.v
2) C t tr sau thu ho ch: ñ i v i các lo i qu còn ti p t c chín sau thu ho ch
ho c c n s y qua ch tách h t
3) Tách h t: ñ i v i nh ng qu ñã ñư c thu ho ch nhưng ch riêng h t gi ng (
và ñôi khi là m t ph n c a qu ) ñư c c t gi và ñem gieo. N u v t li u gieo
tr ngch là h t gi ng thì ph i ti n hành tách h t kh i qu , th t qu .
4) Lo i qu và h t có cánh: lo i b nh ng ph n th a như gai, áo h t và lông.
5) Làm s ch: lo i b các lo i qu và h t l n v i các ph n khác c a qu như lá,
cành , h t lép, h t l và v .
6) Phân lo i h t: ñ i v i các lo i h t thay ñ i nhi u v kh i lư ng và kích thư c.
Phân lo i h t ñ m b o cho lô h t ñ ng ñ u.
7) ði u ch nh ñ m phù h p: ñ i v i các lo i h t mà sau các bư c trên v n có
ñ m cao hơn ho c th p hơn ñ m tiêu chu n ñ i v i t ng lo i h t ph i
ñi u ch nh ti p ñ ñ t tiêu chu n.
Ch bi n h t gi ng thư ng ñư c ti n hành theo bư c trên nhưng không ph i t t c
các lo i h t ñ u ph i qua ñ y ñ các bư c mà tùy lo i h t có th b qua m t s bư c.
M i m t bư c trong quy trình ch bi n có nh ng k thu t phù h p tránh gây h i và
nguy cơ hao h t h t gi ng. Trong quá trình ch bi n có th x y ra k t qu không
mong mu n, ch bi n k quá có th phá h y h t, làm cho h t m t kh năng n y m m
ho c gi m kh năng b o qu n. M t h th ng ch bi n h t gi ng liên hoàn r t có l i
cho qu n lý ch t lư ng h t gi ng trong quá trình ch bi n
11.2.1 Làm s ch sơ b
Làm s ch sơ b chính là lo i b các v t to như lá, cành và qu lép. Bư c làm s ch sơ
qua này ñư c ti n hành ch y u là ñ gi m kh i lư ng v n chuy n và b o qu n sau
thu ho ch..
211
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- Hình 11.1: Các lo i l n t p khi thu ho ch lúa gi ng c n làm s ch sơ b ( Ngu n Mew.T.W
và Misra J.K, IRRI,1994)
Thu ho ch khoai tây b ng máy, lư ng v t ch t ch t l n trong lô c gi ng r t l n như
ñ t, ñá, s i...Ngoài ra lá, cành ho c m t s lo i v t ch t ch t có th mang bào t n m
ho c các m m b nh khác,chúng có kh năng lây lan sang nh ng h t gi ng ñã ñư c
tách, các h t gi ng th i kỳ ñ u và cây gi ng. Bư c làm s ch sơ b thư ng ñư c
ti n hành b ng phương pháp th công trư c khi chuy n h t gi ng ñ n nơi ch bi n
Hình 11.2: H th ng ch bi n h t gi ng liên hoàn
11.2.2 Phương pháp c t tr h t sau thu ho ch và trư c tách h t
C t tr trư c tách h t có hai lý do căn b n: 1) ñ qu ti p t c chín thêm ñ i v i
nh ng qu chưa chín hoàn toàn hay còn xanh và 2) ñ làm cho quá trình tách h t
ñư c d dàng, n u phơi s y ngay qu khô nhanh s nh hư ng ñ n quá trình tách h t
,th m chí làm c ng b m t qu . B o qu n sau khi thu ho ch có th chia qu thành 2
hay 3 lo i d a trên m c ñ chín. B o qu n trông ñi u ki n nhi t ñ t nhiên, thoáng
mát và có ñ m cao. Thư ng xuyên ñ o tr n t o thông thoáng và gi m ñ m kh i
qu b o qu n ñang ti p t c chín. K t thúc quá trình b o qu n khi qu chín hoàn toàn,
qu ñ t ñư c màu chín ñi n hình và h t chín sinh lý. Trong su t quá trình chín t
nhiên, vi c cung c p nư c cho s chín c a qu ñư c ñi u ch nh thông qua cu ng
nh ñ n h t thông qua cu ng noãn. S b c hơi liên t c ngăn ng a ñư c s quá nhi t
c a phôi h t trong khi ñó v n gi ñư c ñ m cao. Vi c gi ñư c ñ m cao như v y
và vi c tránh cho nhi t ñ tăng nhi u t o ñi u ki n cho quá trình chín thêm c a qu .
ði u ki n môi trư ng trong su t th i gian b o qu n là r t quan tr ng cho vi c ki m
212
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- soát ti n trình sinh lý và chín sinh lý ti p theo . Qu ñư c gi nhi t ñ bình thư ng
o
, các vùng nhi t ñ i là t 20-30 C. ð m ban ñ u cao nhưng gi m d n trong quá
trình ch bi n. ð m cao trong quá trình c t tr làm cho h t gi ng r t d b n m
t n công .S thoáng mát thích h p s h n ch nguy cơ này nhưng l i gây tr ng i
cho v c s y khô. Vi c c t tr nh ng lo i qu khô thư ng ñư c ti n hành khi qu ñã
ñư c ñóng vào bao ho c d ng c ch a. Tuy nhiên qu có th tr i l p dày trên n n bê
tông ho c trong trong các khay.
11.2.3 Tách h t
Tách h t là phương pháp l y và phân chia h t t các qu có v bao quanh. M c ñích
chính c a vi c tách h t là ñ :
1) Gi m kh i lư ng: h t thư ng ch chi m 1-5% t ng tr ng lư ng c a qu Vi c
gi m kh i lư ng giúp gi m b t chi phí b o qu n và v n chuy n.
2) D x lý: h t thư ng ph i ñư c ki m tra , gia công sơ b và gieo m t cách
riêng r , vì th vi c tách chúng ra kh i qu là r t c n thi t.
3) C i thi n kh năng b o qu n: các b ph n c a qu d b th i r a như là ru t
c a nh ng qu có cùi, áo h t ph i ñư c lo i b ñ tránh vi c chúng b th i r a
trong quá trình b o qu n. Nư c trong các lo i qu khô có th thu hút n m
m c và côn trùng, ñ c bi t là n u b o qu n trong ñi i ki n nhi t ñ t nhiên
c a môi trư ng. Ngoài ra không tách h t s y h t ñ gi m lư ng nư c s tr
lên khó khăn n u.
a) Tách h t v i qu m ng
m t vài lo i qu h ch và qu m ng, h t thư ng s n sàng tách ra khi ru t qu ñã
chín hoàn toàn. Có th tách h t ra kh i th t qu b ng tay, x i nư c, b ng axit H2SO4
ho c HCL hay lên men. Ngày nay s d ng nhi u lo i men không ñ c h i ñ n ngư i
và h t gi ng ñ tách h t thay th các axit vô cơ. Tách h t b ng lên men và axit có th
nh hư ng ñ n t l n ym m c a h t, do v y c n có k thu t chính xác. Theo Liang
và Yong Tách h t b ng phương pháp lên men ñ i v i các lo i qu h ch so v i cách
tách h t b ng máy qu tươi có th làm gi m s c n y m m c a h t. M t s lo i qu
ru t r n khi tách h t ph i làm m m ru t ñ d dàng tách h t hơn b ng ngâm nư c,
m t s lo i ph i châm v trư c khi ngâm m i làm m m l p ru t qu r n ch c ñư c.
Trong th i gian ngâm kho ng 12 gi thay nư c m t l n ñ các axit trong quá trình
th y phân không gi t ch t phôi, sau khi ngâm ph i làm khô l i vì h t cúng ñã hút
nư c trong quá trình ngâm.
b) Tách h t v i qu khô
V m t hình thái h c, qu khô ñư c phân lo i như là các qu n t và không n t .Các
qu tách v , n t ra khi chín ñ phát tán các h t c a chúng, các lo i qu không n t thì
v n ñóng kín khi chín. S phân lo i này ph c t p hơn ñ nh nghĩa ñã ñưa ra vì có s
d ch chuy n d n gi a các không n t sang n t, ñi u này mang m t ý nghĩa th c t
ñ i v i vi c tách h t .Quá trình tách h t t các qu n t b nh hư ng b i:
+ Lo i qu : các lo i qu n là các bao nang, qu nang, qu thông, qu ñ u và
m t s lo i qu h p khác. Nhưng vi c tách h t d dàng hay không l i thay ñ i
theo loài ph ,gi ng ho c ngu n g c.
213
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- + Giai ño n ñ chín ñ thu ho ch: qu ñư c hái khi ñã chín hoàn toàn thư ng là
ch c và n t hơn các qu ñư c thu hoach s m .S khác nhau có th ñư c kh c
ph c hoàn toàn hay m t ph n nh vi c c t tr trư c tách h t.
+ Môi trư ng bên ngoài : ñ u tiên là lư ng nư c trong qu s p n t, khi qu khô
ñi , nó có chi u hư ng tách ra. m t s lo i qu ,ch y u là qu thông ,lư ng
nư c cân b ng v i ñ m c a không khí, do v y khi không khí b khô, qu
m t nư c và tách ra, khi không khí m ư t qu có th l y l i nư c và ñóng l i
,quá trình này là do kh năng thu n ngh ch .
Các lo i qu khô thư ng ñư c x lý theo ñ n t .Có 4 nhóm
a.Qu n t tách ra khi khô
b.Qu thông và các lo i qu cu i mùa
c.Nh ng lo i qu không n t ñư c tách h t
c.Nh ng lo i h t không n t không ñư c tách h t
Vi c tách h t thư ng ñư c ti n hành trư c khi ñem b o qu n . nhưng v i m t s lo i
cây tr ng h t ñư c gi trong qu không tách ñ n khi gieo v sau vì b o qu n c a
nh ng h t chưa tách t t hơn các h t ñư c tách. B o qu n c a h t gi m có th là do
m t l p v b o v c a qu ho c công lao ñ ng tách hát quá cao làm tăng giá thành.
M t s lo i qu quá khó vì th h u như khó tránh ñư c vi c gây ra t n thương cho
h t . Nh ng t n thương như v y s nh hư ng ñ n vi c b o qu n
Hình 11.3: Tách h t gi ng lúa b ng máy tu t nh (Ngu n S.S. Virmani ; Z.X. Sun ;T.M.
Mou,Jauhar Ali,C.X. Mao, IRRI, 2003)
B ng 11.1:M t s phương pháp tách h t v i các lo i qu khác nhau
Lo i qu Phương pháp
Các lo i qu n khô, ví d như qu n t S y khô => qu y, ñ o, rũ, sàng x y
v và qu nang như ñ u, qu thông
Nh ng lo i qu khô không n t như lúa, ngô S y khô => ñ p
Nh ng lo i qu cu i mùa ví d : qu thong, ðun nóng trong lò =>ñ o
qu nang và m t s lo i qu khô h p ðun nóng già => ñ o
Nh ng lo i qu có cùi v i ru t Sy
Nhúng nu c=>ngâm=>r a
Nh ng qu có cùi v i ru t m ng như cà chua, Nhúng nư c =>lên men => r a
dưa chu t Nhúng => ngâm=>r a
Nh ng lo i qu có cùi v i ru t Nhúng nư c => ngâm=> r a s ch =>
mm mài /ñánh bóng
Nh ng qu có cùi , ru t như ñ c Nhúng nư c =>mài/ñánh bóng
214
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- .
11.3 Phơi s y h t gi ng
11.3.1 ð m h t
H t sau thu ho ch thư ng có ñ m cao hơn ñ m b o qu n, ñ m h t nh hư ng
ñ n tu i th và n y m m c a h t. ð m h t khi thu ho ch tách kh i cây là ñ m
liên k t (RH), cân b ng v i ñ m không khí, nhưng nh ng cây qu th t như cà chua,
dưa ñ m h t cao hơn và có th cao hơn do hút nư c trong quá trình tách h t. ð
m h t khi thu ho ch khác nhau liên quan ñ n ñ m không khí và nhi t ñ t i th i
gian thu ho ch như b ng sau:
B ng 11.2: ð m liên k t v i ñ m h t
nhi t ñ 25oC
Cây tr ng m liên k t (%)
ð
15 30 45 60 75
Ngô 6,5 8,5 10,5 12,5 15,0
Cà tím 4,7 7,0 - - -
Dưa chu t 6,0 7,0 7,5 8,0 9,5
Cà chua 6,0 7,0 8,0 9,0 11,0
B pc i 3,5 4,5 6,0 7,0 9,0
11.3.2 Phương pháp phơi, s y
Làm khô t nhiên b ng phơi n ng c n có b m t tr i h t phù h p như sân phơi phù
h p, b t, lư i và các d ng c khác. Phương pháp ñ m b o ch t lư ng h t, có th làm
khô m t lư ng l n cùng m t ñi m không c n thi t b , năng lư ng. D ng c phơi và
ánh n ng m t tr i ñ y ñ , và có th gây tác h i ñ i v i h t gi ng làm gi m t l n y
m m.
+ N n phơi phù h p là n n g ch ho c xi măng
+ Có nhà tr ng ñ ch a h t gi ng t m th i khi tr i mưa
+ ð dày phơi không ñ gây hư h i h t
+ K th t ñ o ñ lô h t khô ñ u
+ Không ñ l n t p trong quá trình phơi
Hình 11.4: Phơi h t gi ng lúa ( ngu n S.S. Virmani ; Z.X. Sun ;T.M. Mou,Jauhar Ali,C.X.
Mao, IRRI, 2003)
215
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- Làm khô nhân t o b ng máy s y ho c các thi t b làm khô. Làm khô nhân t o trong
ñi u ki n th i ti t không phù h p, ch ñ ng ñ i v i s n xu t, có th ñi u ch nh nhi t
ñ theo ý mu n. Làm khô b ng lu ng hơi nóng th i qua các l p h t ñ n khi h t khô
ñ t ñ m b o qu n, phương pháp này phù h p v i nh ng lo i h t gi ng lư ng nh .
Máy làm khô nhân t o có nhi u d ng như d ng thùng quay, lô s y ñ ng, lô s y tháp.
T o hơi nóng b ng GAS , ñi n ho c than. Nhi t ñ phơi s y r t quan trong liên quan
ñ n s c s ng h t theo Thomson,1979 nhi t ñ s y t i ña không nên vư t quá 45oC
nhưng tùy theo loài ví d
+ Ngô t 40 – 45oC
+ ð u t 30 – 55oC
+ C c i ñư ng t 45oC
+ H th p t t 27- 40oC
Hình 11.5: H th ng s y h t gi ng b ng khí gas
11.4 Làm s ch
Làm s ch tăng ch t lư ng lô h t gi ng b ng c i thi n ñ s ch và t l n y m m có
nghĩa là lo i b kh i lô h t
+ T p ch t
+ H t khác d ng
+ H t nhăn nheo
+ H tt chưa chín
+ H t nh
+ H t b sâu b nh h i
+ H t không nguyên v n
+ H tc
Làm s ch lô h t gi ng là lo i b toàn b h t khác d ng và t p ch t d a trên các ñ c
ñ i m c a h t n hư
+ Chi u dài, r ng, ñ dày h t
+ D ng h t
+ ð ch c c a h t ( kh i lư ng h t)
+ C u trúc b m t h t
+ Khác nhau v màu s c
+ Dung d ch h t và
216
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- + Tính d n ñi n
Phương pháp làm s ch th c hi n b ng th công như qu t, sàng, x y…và b ng cácc
máy chuyên d ng cho ch bi n h t gi ng
Hình 11.6: Làm s ch th công ( Ngu n S.S. Virmani ; Z.X. Sun ;T.M. Mou,Jauhar
Ali,C.X. Mao, IRRI, 2003)
11.5 Phân lo i h t gi ng
M c ñích phân lo i h t ñ ñ m b o cho lô h t gi ng có kích thư c h t ñ ng ñ u, là
m t tiêu chu n ch t lư ng h t gi ng nó liên quan ñ n phát tri n c a h t trong quá
trình s n xu t. Phân lo i h t s lo i b nh ng h t quá l n, quá nh hay d d ng ra
kh i lô h t gi ng. Thư ng phân lo i ñư c th c hi n b ng máy. Máy phân chia h t
theo chi u r ng và ñ dày thư ng ch t o có sàng b ng s t ñ c l tròn ho c hình
thuôn, l khoan tròn phân lo i theo ñ dày h t ví d l khoan 2,2 mm nh ng h t có
b r ng 2,5 mm s không l t ñư c qua m t sàng. Phân h t theo ñ dày sàng ñ c l
thuôn ho c rãnh. Khi h t lăn tròn trên sàng nh ng h t có b dày m ng nh t s l t
qua m t sàng
11.6 X lý h t gi ng
Sau khi làm s ch h t ñư c x lý sâu b nh như n m, vi khu n và virus, ñây là bư c
quan tr ng b o v h t không b hư h ng trong quá trình b o qu n, gi m truy n b nh
ra s n xu t. Phương pháp x lý b ng hóa h c như các thu c tr n m, b nh d ng
xông hơi, dung d ch hay d ng s a. Sau khi x lý n m b nh ph i nhu m màu c nh
báo cho ngư i s d ng
11.7 ðóng bao
11.7.1 Tác d ng c a ñóng bao
H t ñóng bao gói giúp cho gi ñư c các ph m c p ch t lư ng h t gi ng sau khi
ki m nghiêm, b o qu n, v n chuy n và tiêu th thu n l i, phù h p v i nhu c u c a
ngư i mua. ðóng bao ngăn c n hút m c a h t t nư c trong môi trư ng, ngăn c n
sâu b nh nhi m vào h t gi ng. ðóng bao c n ñư c ti n hành ngay sau công ño n
cu i cùng c a ch bi n như sau khi phơi s y, làm s ch và phân lo i và x lý h t
gi ng, sau khi ñóng bao ph i dán nhãn mác theo quy ñ nh, ñóng bao ti n hành trong
môi trư ng s ch và khô
217
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- 11.7.2 D ng c ñóng bao
D ng c ñóng bao gói r t ña d ng tùy thu c vào loài cây tr ng, lo i h t, c p h t, th i
gian b o qu n trư c kinh doanh có th ñóng bao ch a trong các d ng c là thùng
ch a, can, chai, bao kim lo i như nhôm, bao ni lông. K thu t ñóng bao ph thu c
vào d ng c và phương ti n. Sau khi ñóng bào ñưa bao gói lên các giá ñ t n d ng
không gian, có bi n nhãn ghi rõ tránh nh m l n và thu n ti n cho qu n lý và kinh
doanh
Hình 11.7: Giá ñ v i lo i bao nh
Hình 11.8: Giá ñ v i lo i bao l n ho c túi b o qu n l nh
Bư c 1: Chu n b ñóng gói
1) Chu n b phòng th c hi n là phòng s ch và khô, các d ng c phương ti n
làm s ch và chu n b ñ y ñ ñ th i gian ñóng gói nhanh nh t có th . ðóng
gói nhanh ñ tránh hút m, sâu nh và gi m chi phí lao ñ ng
2) Thùng ch a ho c khu v c chưa h t ñ ng bao ph i ghi nhãn rõ ràng, chu n b
bao tiêu chu n, trên bao ñã ghi ñ y ñ thông tin theo yêu c u c a lu t h t
gi ng như gi ng, loài cây tr ng c p h t gi ng kh i lư ng, ph m c p, th i
gian s n xu t, th i gian s d ng, ñ c ñi m nh n bi t
Bư c 2: ðóng gói
1) Cân ho c ñ m h t gi ng chính xác
2) ðưa h t gi ng và nhãn vào bên trong bao túi
3) Dán kín
4) G n nhãn
Bư c 3 : Ghi các thông s b sung n u có
Trong trư ng h p bao ho c d ng c ch a có ô tr ng c n ghi ñ y ñ sau khi
ñóng bao. Ví d có th bao chưa in s n ph m c p h t gi ng vì bao in có th
d ng cho m t s ph m c p cùng lo i gi ng. Ngày ñóng bao, ngư i ñóng
bao…
218
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
- Bư c 4: Ki m tra ch t lư ng bao
Sau khi dán và và ñã ghi b sung ki m tra l n cu i toàn b bên ngoài bao, gói
ñ m b o không có sai sót, th ng, h ng
Vào s ñ qu n lý
Hình 11.9: M u bao bì h t gi ng
11.8 B o qu n h t gi ng
Sau khi ñóng bao th c hi n b o qu n và kinh doanh h t gi ng. Nh ng cây tr ng h t
gi ng có th tiêu th trong th i gian ng n b o qu n h t gi ng trong nh ng kho
chuyên d ng. Nh ng h t gi ng tiêu th trong th i gian dài vài tháng, vài năm c n
ñư c b o qu n trong khi mát ho c kho l nh và ñ m th p.
Nh ng y u t nh hư ng ñ n tu i th h t gi ng trong quá trình b o qu n
+ Các y u t môi trư ng trong quá trình chín, n u môi trư ng b t thu n nh
hư ng ñ n ch t lư ng h t gi ng, ví d ñi u ki n nóng và khô s rút ng n th i
gian chín
+ H t chưa chín s m t s c s ng nhanh tron quá trình b o qu n hơn h t chín
+ H t thu ho ch trong th i gian nhi t ñ và m ñ cao d n ñ n nhi m n m b nh
gây h i h t trong quá trình b o qu n
+ H t b t n thương v h t s gi m s c s ng nhanh trong b o qu n
+ C u trúc v h t cũng nh hư ng ñ n kh năng b o qu n, h t v c ng ñàn h i
t t hơ n v m ng
+ H t ch a d u d n ñ n h t ñá nhanh hơn h t ch a tinh b t ( Bonner và c ng s
1994, Stubsgaard,1992)
+ H t không x lý trư c khi b o qu n d b côn trùng và n m gây h i
+ Các ñi u ki n b o qu n như ñi u ch nh ñ m, nhi t ñ không khí b o qu n là
nh ng y u t quan tr ng nh t nh hư ng ñ n tu i th h t gi ng
Nguyên lý b o qu n d a trên nh ng y u t chính làm m t s c s ng h t gi ng trong
quá trình b o qu n là 1) ñ m h t, 2) ñ m môi trư ng b o qu n, 3) kh ng khí (
oxy). Các y u t trên nh hư ng ñ n h h p c a h t trong b o qu n, n u cao hơn
trong h t ñ u d n ñ n hư h ng h t gi ng
219
Trư ng ð i h c Nông nghi p 1 - Giáo trình S n xu t gi ng và công ngh h t gi ng-----------------------
http://www.ebook.edu.vn
nguon tai.lieu . vn
