Xem mẫu
- bé lao ®éng - th¬ng binh vµ x· héi
Tæng côc d¹y nghÒ
t r × n h ® é ®Dù ¸n ¹ o
µ o t gi¸o dôc kü thuËt vµ d¹y nghÒ (VTEP)
Logo
Gi¸o tr×nh
M« ®un: söa ch÷a vµ b¶o dìng
HÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng
M· sè : har 01 24
NghÒ : SöA CH÷A ¤T¤
Tr×nh ®é lµnh nghÒ
a)
b)
c)
Hµ Néi - 2004
1
- (MÆt sau trang b×a)
Tuyªn bè b¶n quyÒn :
Tµi liÖu nµy thuéc lo¹i s¸ch gi¸o tr×nh
Cho nªn c¸c nguån th«ng tin cã thÓ ®îc
phÐp dïng nguyªn b¶n hoÆc trÝch dïng
cho c¸c môc ®Ých vÒ ®µo t¹o vµ tham kh¶o
Mäi môc ®Ých kh¸c cã ý ®å lÖch l¹c hoÆc
sö dông víi môc ®Ých kinh doanh thiÕu
lµnh
m¹nh sÏ bÞ nghiªm cÊm.
Tæng Côc D¹y nghÒ sÏ lµm mäi c¸ch ®Ó
b¶o vÖ b¶n quyÒn cña m×nh.
Tæng Côc D¹y NghÒ c¸m ¬n vµ hoan
nghªn c¸c th«ng tin gióp cho viÖc tu söa
vµ hoµn thiÖn tèt h¬n tµI liÖu nµy.
§Þa chØ liªn hÖ:
Dù ¸n gi¸o dôc kü thuËt vµ nghÒ nghiÖp
TiÓu Ban Ph¸t triÓn Ch¬ng tr×nh Häc liÖu
................................................................
M· tµI liÖu:……….
M· quèc tÕ ISBN :……..
2
- Lêi tùa
(Vµi nÐt giíi thiÖu xuÊt xø cña ch¬ng tr×nh vµ tµi liÖu)
Tµi liÖu nµy lµ mét trong c¸c kÕt qu¶ cña Dù ¸n GDKT-DN ..
(Tãm t¾t néi dung cña Dù ¸n)
(Vµi nÐt giíi thiÖu qu¸ tr×nh h×nh thµnh tµi liÖu vµ c¸c thµnh phÇn tham gia)
(Lêi c¶m ¬n c¸c c¬ quan liªn quan, c¸c ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n ®· tham gia )
(Giíi thiÖu tµi liÖu vµ thùc tr¹ng)
TµI liÖu nµy ®îc thiÕt kÕ theo tõng m« ®un/ m«n häc thuéc hÖ thèng m« ®un/m«n
häc cña mét ch¬ng tr×nh, ®Ó ®µo t¹o hoµn chØnh
NghÒ Söa ch÷a «t« ë cÊp tr×nh ®é ..II
vµ ®îc dïng lµm Gi¸o tr×nh cho häc viªn trong c¸c kho¸ ®µo t¹o, còng cã thÓ ®îc sö
dông cho ®µo t¹o ng¾n h¹n hoÆc cho c¸c c«ng nh©n kü thuËt, c¸c nhµ qu¶n lý vµ ngêi sö
dông nh©n lùc tham kh¶o.
§©y lµ tµi liÖu thö nghiÖm sÏ ®îc hoµn chØnh ®Ó trë thµnh gi¸o tr×nh chÝnh thøc
trong hÖ thèng d¹y nghÒ.
Hµ néi, ngµy . th¸ng n¨m
Gi¸m ®èc Dù ¸n quèc gia
3
- Môc lôc
®Ò môc Trang
1- Lêi tùa 3
2- Môc lôc 4
3- Giíi thiÖu vÒ m« ®un 5
4- S¬ ®å quan hÖ theo tr×nh tù häc nghÒ 6
5- C¸c h×nh thøc häc tËp chÝnh trong m« ®un 7
6- Bµi 1 : HÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng 9
7- Bµi 2 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ 13
8- Bµi 3 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng b¬m x¨ng b»ng ®iÖn 18
9- Bµi 4 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng bé chÕ hoµ khÝ hç trî ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö 22
10- Bµi 5 ; Söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng phun chÝnh cña bé chÕ hoµ khÝ 30
11- Bµi 6 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng kh«ng t¶i cña bé chÕ hoµ khÝ 34
12- Bµi 7 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu h¹n chÕ tèc ®é cña bé chÕ hoµ khÝ 38
13- Bµi 8 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu lµm ®Ëm 43
14- Bµi 9 : Söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu t¨ng tèc 47
15- Bµi 10: Söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu ®ãng më bím giã cña bé chÕ hoµ khÝ 51
16- Bµi 11: Söa ch÷a vµ b¶o dìng c¬ cÊu ®ãng më bím ga cña bé chÕ hoµ khÝ 57
17- Bµi 12: KiÓm tra vµ b¶o dìng c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng 61
18- Bµi 13: Söa ch÷a vµ b¶o dìng thïng nhiªn liÖu vµ bÇu läc 70
19- Bµi 14: Söa ch÷a vµ b¶o dìng ®êng èng dÉn nhiªn liÖu, èng n¹p, èng x¶ vµ 76
c¸c bé phËn xung giã thu håi x¨ng
20- §¸p ¸n c¸c c©u hái vµ bµi tËp
21- C¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n
22- Tµi liÖu tham kh¶o
4
- giíi thiÖu vÒ m« ®un
VÞ trÝ, ý nghÜa, vai trß m« ®un :
HÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c bé phËn thïng x¨ng, bÇu läc, b¬m
x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ, èng n¹p, èng x¶ ... Cã nhiÖm vô : cung cÊp hçn hîp khÝ - nhiªn liÖu
cho ®éng c¬ ho¹t ®éng phï hîp víi yªu cÇu phô t¶i.
Söa ch÷a vµ b¶o dìng hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng lµ mét phÇn kiÕn thøc c¬ b¶n
gióp cho c¸c c¸n bé kü thuËt, c¸c ®èi tîng sö dông, söa ch÷a ®éng c¬ x¨ng vµ c¸c c«ng
nh©n, häc viªn chuyªn nghµnh cã thÓ hiÓu biÕt vÒ cÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng c¸c bé
phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng §ång thêi cã ®ñ kü n¨ng ph©n ®Þnh ®Ó tiÕn
hµnh b¶o dìng, kiÓm tra vµ söa ch÷a h háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng
®¶m b¶o ®óng quy tr×nh, ®óng yªu cÇu kü thuËt, an toµn.
Môc tiªu cña m« ®un:
Nh»m ®µo t¹o cho häc viªn cã ®Çy ®ñ kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o, nhiÖm vô vµ nguyªn t¾c ho¹t
®éng cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng. §ång thêi cã ®ñ kü n¨ng ph©n ®Þnh vÒ cÊu
t¹o ®Ó tiÕn hµnh b¶o dìng, kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c h háng cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng
c¬ x¨ng, víi viÖc sö dông ®óng, hîp lý c¸c trang thiÕt bÞ, dông cô ®¶m b¶o ®óng quy tr×nh,
yªu cÇu kü thuËt, an toµn vµ n¨ng suÊt cao.
Môc tiªu thùc hiÖn cña m« ®un:
Häc xong m« ®un nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng:
1- Tr×nh bµy ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu, nhiÖm vô chung cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬
x¨ng.
2- Gi¶i thÝch ®îc s¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng chung cña hÖ thèng nhiªn liÖu
®éng c¬ x¨ng.
3- Tr×nh bµy ®îc cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu
®éng c¬ x¨ng.
4- Ph©n tÝch ®îc nh÷ng hiÖn tîng, nguyªn nh©n h háng trong hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng
c¬ x¨ng.
5- Tr×nh bµy ®îc c¸c ph¬ng ph¸p b¶o dìng, kiÓm tra vµ söa ch÷a nh÷ng h háng cña
hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng.
6- Th¸o l¾p, kiÓm tra vµ b¶o dìng, söa ch÷a c¸c chi tiÕt, bé phËn ®óng quy tr×nh, quy
ph¹m vµ ®óng tiªu chuÈn kü thuËt trong söa ch÷a.
7- Sö dông ®óng, hîp lý c¸c dông cô kiÓm tra, b¶o dìng vµ söa ch÷a ®¶m b¶o chÝnh
x¸c vµ an toµn
Néi dung chÝnh cña m« ®un:
1- NhiÖm vô , yªu cÇu vµ ph©n lo¹i hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng
2- S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng.
3- CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng.
4-CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña bé chÕ hßa khÝ hç trî ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö.
5- CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña c¸c hÖ thèng, c¬ cÊu trong bé chÕ hßa khÝ hç
trî ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö.
6- HiÖn tîng, nguyªn nh©n vµ ph¬ng ph¸p b¶o dìng, kiÓm tra, söa ch÷a h háng c¸c bé
phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng.
7- B¶o dìng hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng.
8- Söa ch÷a vµ b¶o dìng b¬m x¨ng.
9- Söa ch÷a vµ b¶o dìng bé chÕ hßa khÝ hç trî ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö.
5
- 10- Söa ch÷a vµ b¶o dìng c¸c hÖ thèng, c¬ cÊu trong bé chÕ hßa khÝ hç trî ®iÒu khiÓn
b»ng ®iÖn tö.
11- Sö dông dông cô, thiÕt bÞ vµ kü thuËt an toµn trong b¶o dìng, söa ch÷a hÖ thèng
nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng
6
- S¬ ®å quan hÖ theo tr×nh tù häc nghÒ
HAR 01 01 HAR 01 08 HAR 01 09 HAR 01 10 HAR 01 11 HAR 01 12 HAR 01 13 HAR 01 14 HAR 01 17
§iÖn kü Kü thuËt C¬ kü thuËt VËt liÖu c¬ Dung sai VÏ kü thuËt An toµn Thùc hµnh NhËp m«n
thuËt ®IÖn tö khÝ l¾p ghÐpvµ nghÒ bæ trî nghÒ s/c « t«
§LKT
HAR 01 18 HAR 01 19 HAR 01 20 HAR 01 21 HAR 01 22 HAR 01 23
Kü thuËt vÒ ®éng c¬ SC-BD phÇn cè ®Þnh SC- BD phÇn SC-BD C¬ cÊu SC-BD HÖ thèng SC-BD HÖ
trong ®éng c¬ C/®éng ®éng c¬ ph©n phèi khÝ b«i tr¬n
®èt thèng lµm m¸t
HAR 01 24 HAR 01 25 HAR 01 26 HAR 01 27 HAR 01 28
SC-BD HÖ thèng SC-BD HÖ thèng SC-BD HÖ thèng SC-BD HÖ thèng SC-BD Trang
nhiªn liÖu x¨ng nhiªn liÖu khëi ®éng ®¸nh löa thiÕt bÞ ®iÖn «
Chøng
dieden t«t« chØ
nghÒ
HAR 01 29 HAR 01 30 HAR 01 31 HAR 01 32 HAR 01 33
SC-BD HÖ thèng SC-BD CÇu chñ SC-BD HÖ thèng SC-BD HÖ thèng SC-BD HÖ thèng
truyÒn lùc ®éng di chuyÓn l¸i phanh
HAR 01 34 HAR 01 35 HAR 01 36
K.tra t×nh tr¹ng kü SC Pan « t« n©ng cao hieô qu¶ B»ngc«ng
thuËt §c¬ vµ « t« c«ng viÖc nh©n lµnh
nghÒ
HAR 02 06 HAR 02 07 HAR 02 08 HAR 02 09 HAR 02 10 HAR 02 13
X¸c suÊt thèng kª C«ng nghÖ khÝ NhiÖt kü thuËt C«ng nghÖ phôc håi Chøng chØ
Kü thuËt tù ®éng ®iÒu VÏ Auto CAD
chi tiÕt trong s/ch÷a bËc cao
khiÓn b»ng®iÖn nÐn vµ thñy lùc
tö
HAR 02 11 HAR 02 12 HAR 02 14 HAR 02 15 HAR 02 16 HAR 02 17 HAR 02 18 HAR 02 19 B»ngc«ng
ChÈn ®o¸n ChÈn ®o¸n SC-BD bé SC-BD HÖ SC-BD BCA SC-BD HT SC-BD BiÕn Tæ chøc 1
HT truyÒn t¨ng ¸p thèng phun nhËn bËc
®éng c¬ ®iÒu khiÓn ®/khiÓn b»ng m«men thñy qu¶n lý vµ
®éng «t« x¨ng ®iÖn tö khÝ nÐn lùc s¶n xuÊt cao
b»ng ®iÖn tõ
- truyÒn
®éng «
t«
C¸c h×nh thøc häc tËp chÝnh trong m« ®un
1 . Häc trªn líp vÒ :
- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ cÊu t¹o chung hÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬ x¨ng
- NhiÖm vô, yªu cÇu cña c¸c bé ph©n : B¬m x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ, hÖ thèng
phun chÝnh, hÖ thèng kh«ng t¶i, c¬ cÊu h¹n chÕ tèc ®é cña bé chÕ hoµ khÝ, c¬
cÊu lµm ®Ëm, c¬ cÊu t¨ng tèc, c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng,
c¬ cÊu ®ãng më bím giã, bím ga, thïng nhiªn liÖu, bÇu läc, èng n¹p, èng x¶,
c¸c bé phËn xung giã thu håi x¨ng.
- CÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ, c¸c c¬ cÊu, hÖ
thèng: hÖ thèng phun chÝnh, hÖ thèng kh«ng t¶i, c¬ cÊu h¹n chÕ tèc ®é, c¬
cÊu lµm ®Ëm, c¬ cÊu t¨ng tèc, c¸c bé ®iÒu khiÓn b»ng ®iÖn tö vµ ch©n kh«ng,
c¬ cÊu ®ãng më bím giã, bím ga cña bé chÕ hoµ khÝ, thïng nhiªn liÖu, bÇu
läc, èng n¹p èng x¶, c¸c bé phËn xung giã thu håi x¨ng.
2 . Häc t¹i phßng häc chuyªn m«n ho¸ vÒ :
- HiÖn tîng, nguyªn nh©n h háng cña cña b¬m x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ c¸c c¬
cÊu, hÖ thèng cña bé chÕ hoµ khÝ, thïng nhiªn liÖu, bÇu läc, èng n¹p èng x¶,
c¸c bé phËn xung giã thu håi x¨ng.
- Quy tr×nh b¶o dìng hÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬ x¨ng, b¬m x¨ng, c¸c c¬
cÊu, hÖ thèng cña bé chÕ hoµ khÝ, thïng nhiªn liÖu, bÇu läc, èng n¹p èng x¶,
vµ c¸c bé phËn kh¸c.
- Ph¬ng ph¸p kiÓm tra, söa ch÷a b¬m x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ c¸c c¬ cÊu, hÖ
thèng cña bé chÕ hoµ khÝ, thïng nhiªn liÖu, bÇu läc, èng n¹p èng x¶, c¸c bé
phËn kh¸c cña hÖ thèng.
3 . Thùc tËp t¹i xëng trêng vÒ :
- Thùc hµnh th¸o l¾p, b¶o dìng, kiÓm tra vµ söa ch÷a c¸c bé phËn cña b¬m
x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ c¸c c¬ cÊu, hÖ thèng cña bé chÕ hoµ khÝ, thïng nhiªn
liÖu, bÇu läc, èng n¹p, èng x¶, c¸c bé phËn xung giã thu håi x¨ng.
4 - Tù nghiªn cøu vµ lµm bµi tËp vÒ :
- C¸c tµi liÖu tham kh¶o vÒ c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬
x¨ng.
- VÏ s¬ ®å cÊu t¹o, tr×nh bµy ®îc nhiÖm vô, yªu cÇu, ph©n lo¹i vµ nguyªn t¾c
ho¹t ®éng cña hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng lo¹i cìng bøc, cña b¬m x¨ng, bé chÕ
hoµ khÝ trong xëng söa ch÷a «t«.
7
- Yªu cÇu vÒ ®¸nh gi¸ hoµn thµnh m« ®un
KiÕn thøc:
- Tr×nh bµy ®îc ®Çy ®ñ c¸c nhiÖm vô, yªu cÇu, cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t
®éng c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liªu ®éng c¬ x¨ng.
- Gi¶i thÝch ®óng nh÷ng hiÖn tîng, nguyªn nh©n h háng vµ ph¬ng ph¸p
b¶o dìng, kiÓm tra, s÷a ch÷a c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng
c¬ x¨ng dïng bé chÕ hßa khÝ.
Kü n¨ng:
- Th¸o l¾p, kiÓm tra vµ b¶o dìng, söa ch÷a ®îc c¸c h háng chi tiÕt, bé
phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng ®óng quy tr×nh, quy ph¹m vµ
®óng c¸c tiªu chuÈn kü thuËt trong söa ch÷a.
- Sö dông ®óng, hîp lý c¸c dông cô kiÓm tra, b¶o dìng vµ söa ch÷a ®¶m
b¶o chÝnh x¸c vµ an toµn.
- ChuÈn bÞ, bè trÝ vµ s¾p xÕp n¬i lµm viÖc vÖ sinh, an toµn vµ hîp lý.
Th¸i ®é:
- ChÊp hµnh nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh vÒ kü thuËt, an toµn vµ tiÕt kiÖm
trong b¶o dìng, söa ch÷a.
- Cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm hoµn thµnh c«ng viÖc ®¶m b¶o chÊt lîng vµ
®óng thêi gian .
- CÈn thËn, nghiªm tóc, chu ®¸o trong c«ng viÖc lu«n quan t©m ®óng, ®ñ
kh«ng ®Ó x¶y ra ch¸y.
8
- Bµi 1
HÖ THèNG NHI£N LIÖU §éNG C¥ X¡NG - M· bµi: HAR. 01 24 01
(DïNG Bé CHÕ HßA KHÝ)
Giíi thiÖu :
HÖ thèng nhiªn liªu cña ®éng c¬ x¨ng lµ mét hÖ thèng quan träng trªn ®éng c¬ «t«
sö dông ®éng c¬ x¨ng. C¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cña hÖ thèng gióp cho c¸c c¸n bé kü
thuËt, c¸c ®èi tîng khai th¸c sö dông, söa ch÷a «t« vµ c¸c c«ng nh©n, häc viªn
chuyªn nghµnh cã thÓ hiÓu biÕt vÒ cÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña c¸c bé phËn
hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng. §Ó tiÕn hµnh b¶o dìng vµ kiÓm tra, söa ch÷a c¸c
h háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu ®éng c¬ x¨ng.
Môc tiªu thùc hiÖn:
Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng:
1- Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô hÖ thèng nhiªn liÖu.
2- Gi¶i thÝch ®îc cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng nhiªn liÖu.
3- Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o dìng bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng
nhiªn liÖu ®óng yªu cÇu kü thuËt.
Néi dung chÝnh:
1- NhiÖm vô, yªu cÇu cña hÖ thèng nhiªn liÖu.
2- S¬ ®å cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng nhiªn liÖu
3- B¶o dìng bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu.
häc trªn líp
I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i:
1. NhiÖm vô
- HÖ thèng nhiªn liÖu lµm nhiÖm vô cung cÊp hoµ khÝ (hçn hîp x¨ng vµ kh«ng khÝ)
s¹ch ®ång ®Òu vÒ sè lîng vµ thµnh phÇn vµo c¸c xy lanh ®éng c¬ theo yªu cÇu vÒ
tèc ®é vµ t¶i cña ®éng c¬. Th¶i s¹ch s¶n vËt ch¸y ra ngoµi ®¶m b¶o « nhiÔm m«i tr-
êng còng nh g©y ån ë møc ®é thÊp nhÊt.
2. Yªu cÇu
- Th¶i khÝ x¶ s¹ch h¬n, chèng « nhiÓm m«i trêng.
- Tiªu hao nhiªn liÖu Ýt, ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ, Ýt h háng.
- C¶i thiÖn ®îc kh¶ n¨ng t¶i.
3. Ph©n lo¹i:
HÖ thèng nhiªn liÖu dïng bé chÕ hßa khÝ dùa vµo phÇn cung cÊp x¨ng ®îc chia
thµnh hai lo¹i, lo¹i tù ch¶y vµ lo¹i cìng bøc (h×nh 1 - 1). Kh¸c nhau c¬ b¶n cña hai
lo¹i lµ ë b¬m vËn chuyÓn x¨ng.
a) Lo¹i tù ch¶y (h×nh 1-1a), b×nh x¨ng ®Æt cao h¬n bé chÕ hoµ khÝ nªn x¨ng tõ thïng
chøa tù ch¶y vµo bé chÕ hoµ khÝ.
b) Lo¹i cìng bøc thïng x¨ng ®Æt thÊp h¬n bé chÕ hoµ khÝ nªn ph¶i dïng b¬m x¨ng
hót x¨ng tõ thïng chøa, qua b×nh läc råi ®Èy x¨ng lªn buång phao cña bé chÕ hoµ khÝ
(h×nh 1-1b). §éng c¬ x¨ng l¾p trªn «t« hÇu hÕt ®Òu dïng lo¹i cìng bøc, lo¹i tù ch¶y
dïng trªn xe g¾n m¸y vµ c¸c ®éng c¬ x¨ng cì nhá.
II- S¥ §å CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña HÖ THèNG NHI£N LIÖU DïNG bé
ChÕ HßA KHÝ lo¹i cìng bøc
1. CÊu t¹o
HÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬ x¨ng gåm cã c¸c bé phËn sau: bÇu läc kh«ng khÝ,
thïng chøa x¨ng, c¸c b×nh läc x¨ng, b¬m x¨ng, ®êng èng dÉn x¨ng, bé chÕ hoµ khÝ,
èng hót, èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m (h×nh 1-1)
2. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng
9
- Khi ®éng c¬ lµm viÖc, b¬m x¨ng hót x¨ng tõ thïng chøa qua èng dÉn x¨ng vµ
b×nh läc ®Õn b¬m x¨ng råi ®Èy lªn bé chÕ hßa khÝ. Trong kú n¹p cña ®éng c¬
kh«ng khÝ tõ
H×nh 1-1 CÊu t¹o hÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬ x¨ng
ngoµi trêi ®i vµo b×nh läc kh«ng khÝ 8 råi qua bé chÕ hßa khÝ trén hßa víi x¨ng t¹o
thµnh hoµ khÝ, sau ®ã hoµ khÝ ®i theo èng hót, qua xu p¸p n¹p vµo trong xy lanh ®éng
c¬. S¶n phÈm ch¸y sau khi gi¶n në sinh c«ng trong xy lanh ®îc x¶ ra ngoµi qua èng
x¶ vµ èng gi¶m thanh.
iii. néi dung b¶o dìng hÖ thèng niªn liÖu x¨ng
1. Lµm s¹ch bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng.
2. Th¸o c¸c bé phËn ra khái ®éng c¬
3. Lµm s¹ch c¸c bé phËn vµ kiÓm tra bªn ngoµi
4. L¾p c¸c bé phËn lªn ®éng c¬.
iv. c©u hái bµi tËp
1. Nªu nhiÖm vô cña hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng ? Gi¶i thÝch t¹i sao ®éng x¨ng dïng
trªn « t« thêng dïng hÖ thèng nhiªn liÖu lo¹i cìng bøc ?
10
- 2. Gi¶i thÝch nhiÖm vô cña c¸c bé phËn trong hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng lo¹i cìng bøc
(cã b¬m x¨ng) ?
3. Gi¶i thÝch t¹i sao ®éng x¨ng dïng trªn « t« thêng dïng hÖ thèng nhiªn liÖu lo¹i c-
ìng bøc ?
THùC tËp B¶O D¦ìNG HÖ THèNG NHI£N LIÖU
i. bè trÝ n¬i lµm viÖc, chuÈn bÞ dông cô
1. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm 4 häc
viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh.
2. chuÈn bÞ dông cô: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ b¶o dìng.
- Bé dông cô ®å nghÒ söa ch÷a «t«.
- M¸y b¬m níc, m¸y nÐn khÝ, khay ®ùng chi tiÕt.
- C¸c chi tiÕt thay thÕ: ®Öm, èng dÉn x¨ng khi cÇn thiÕt thay thÕ.
II. b¶o dìng bªn ngoµi c¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu
1. quy tr×nh th¸o c¸c bé phËn ra khái ®éng c¬
* Lµm s¹ch bªn ngoµi c¸c bé phËn trong hÖ thèng nhiªn liÖu x¨ng.
. Dïng b¬m níc cã ¸p suÊt cao röa s¹ch bªn ngoµi c¸c bé phËn, dïng khÝ nÐn xÞt
s¹ch cÆn bÈn vµ níc.
a) Th¸o thïng x¨ng.
- Th¸o c¸c ®êng èng dÉn x¨ng.
- Th¸o thïng x¨ng. Chó ý ®ì cÈn thËn kh«ng ®Ó r¬i thïng x¨ng g©y tai n¹n.
b) Th¸o b×nh läc x¨ng
- Th¸o c¸c ®êng dÉn nhiªn liÖu tõ thïng x¨ng ®Õn bÇu läc, tõ bÇu läc ®Õn b¬m
x¨ng.
- Th¸o b×nh läc x¨ng
c) Th¸o b¬m x¨ng.
- Th¸o c¸c ®êng èng dÉn x¨ng.
- Th¸o bu lon b¾t gi÷ b¬m x¨ng víi th©n m¸y (quay cam lÖch t©m vÒ vÞ trÝ thÊp ®Ó
th¸o)
- Th¸o b¬m x¨ng ra khái ®éng c¬, níi ®Òu hai bulon b¾t chÆt b¬m víi th©n m¸y.
d) Th¸o bé chÕ hßa khÝ.
- Th¸o èng th«ng giã hép trôc khuûu.
- Th¸o bÇu läc kh«ng khÝ. Th¸o ®êng èng dÉn x¨ng nèi tõ b¬m x¨ng ®Õn bé chÕ
hßa khÝ.
-Th¸o c¸c bu lon b¾t chÆt bé chÕ hßa khÝ víi èng n¹p.
e)Th¸o côm èng x¶ èng gi¶m thanh.
- Th¸o côm èng vµ gi¶m thanh, th¸o c¸c bu lon b¾t gi÷ èng x¶ vµ èng gi¶m thanh.
- Th¸o èng gãp khÝ x¶ vµ ®Öm kÝn.
2. Lµm s¹ch, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra bªn ngoµi c¸c bé phËn.
a) Lµm s¹ch, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra bªn ngoµi thïng x¨ng.
- Lµm s¹ch bªn ngoµi thïng x¨ng b»ng dÇu háa hoÆc dÇu ®iezen
- KiÓm tra thïng x¨ng bÞ nøt, thñng, mãp mÐo.
- Röa s¹ch n¾p ®Ëy thïng x¨ng, dïng dÇu háa ®Ó röa, dïng khÝ nÐn thæi kh«.
b) Lµm s¹ch,kiÓm tra bªn ngoµi b×nh läc x¨ng
- KiÓm tra ®Öm lµm kÝn kh«ng bÞ hë, ren ®Çu nèi èng dÉn vµ ren èc b¾t gi÷ cèc läc
kh«ng bÞ chên.
- Dïng tay vÆn võa chÆt èc b¾t gi÷ cèc läc x¨ng.
- KiÓm tra bªn ngoµi bÇu läc bÞ nøt, hë ph¶i kh¾c phôc h háng.
c) Lµm s¹ch, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra bªn ngoµi b¬m x¨ng
- Dïng dÇu háa röa s¹ch bªn ngoµi b¬m x¨ng, dïng giÎ lau kh«.
- KiÓm tra bªn ngoµi b¬m x¨ng: kiÓm tra n¾p, vá b¬m bÞ nøt, hë
- KiÓm tra xiÕt chÆt l¹i c¸c vÝt: b¾t chÆt phÇn n¾p víi phÇn th©n, phÇn th©n víi ®Õ
cña b¬m x¨ng. (xiÕt ®Òu, ®èi xøng c¸c vÝt).
11
- d) Lµm s¹ch, kiÓm tra bªn ngoµi b×nh läc kh«ng khÝ.
. Dïng dÇu ®ieden hoÆc dÇu háa röa s¹ch bªn ngoµi bÇu läc kh«ng khÝ.
- KiÓm tra bªn ngoµi bÇu läc: kiÓm tra bÇu läc bÞ mãp mÐo, hë ph¶i kh¾c phôc.
- KiÓm tra xiÕt chÆt l¹i èc tai hång b¾t chÆt n¾p vµ th©n bÇu läc kh«ng khÝ.
- VÆn chÆt ®ai kÑp c¸c ®Çu èng nèi tr¸nh bÞ hë.
e) Lµm s¹ch bªn ngoµi bé chÕ hßa khÝ.
- Dïng dÇu háa röa s¹ch bªn ngoµi bé chÕ hßa khÝ
- KiÓm tra bªn ngoµi bé chÕ hßa khÝ: KiÓm tra phÇn n¾p vµ phÇn th©n, phÇn ®Õ nøt,
hë.
- KiÓm tra xiÕt chÆt l¹i c¸c vÝt b¾t chÆt phÇn n¾p víi phÇn th©n, phÇn th©n víi phÇn
®Õ cña bé chÕ hßa khÝ (chó ý xiÕt ®Òu ®èi xøng c¸c vÝt).
- KiÓm tra sù chên, háng ren cña ®Çu nèi èng ®Ó tr¸nh rß rØ x¨ng.
- KiÓm tra ®Öm lµm kÝn gi÷a bé chÕ hßa khÝ vµ èng n¹p nÕu bÞ r¸ch háng ph¶i thay
míi.
g) Lµm s¹ch bªn ngoµi côm èng x¶ vµ b×nh tiªu ©m.
- Lµm s¹ch muéi than, bôi bÈn b¸m trong èng x¶ vµ èng tiªu ©m.
- KiÓm tra bªn ngoµi èng tiªu ©m bÞ nøt thñng mãp mÐo ph¶i söa ch÷a.
- KiÓm tra ®Öm lµm kÝn cña èng x¶ nÕu háng ph¶i thay.
3. L¾p c¸c bé phËn lªn ®éng c¬. C¸c bé phËn cña hÖ thèng nhiªn liÖu sau khi ®·
lµm s¹ch kiÓm tra bªn ngoµi, tiÕn hµnh l¾p lªn ®éng c¬.
a) L¾p thïng x¨ng lªn «t«.
- XiÕt chÆt c¸c bu lon b¾t chÆt thïng x¨ng.
- B¾t chÆt c¸c ®êng èng dÉn x¨ng vµo thïng.
b) L¾p b×nh läc x¨ng.
- L¾p b×nh läc lªn ®éng c¬, xiÕt chÆt bulon.
- Nèi ®êng èng dÉn x¨ng tõ thïng ®Õn b×nh läc.
c) L¾p b¬m x¨ng vµo ®éng c¬.
- xiÕt chÆt hai bu lon b¾t chÆt b¬m x¨ng víi th©n m¸y (chó ý l¾p ®Öm gi÷a ®Õ b¬m
víi th©n m¸y ®óng chiÒu dµy quy ®Þnh).
- L¾p ®êng èng dÉn x¨ng tõ b×nh läc ®Õn b¬m vµ tõ b¬m lªn bé chÕ hßa khÝ.
d) L¾p bé chÕ hßa khÝ lªn ®éng c¬.
- L¾p ®Öm lµm kÝn vµ bé chÕ hßa khÝ lªn èng n¹p xiÕt chÆt c¸c ®ai èc.
- L¾p b×nh läc kh«ng khÝ lªn bé chÕ hßa khÝ xiÕt chÆt ®ai èc tai hång vµ b¾t c¸c ®-
êng èng dÉn.
- L¾p vµ xiÕt chÆt ®êng èng dÉn x¨ng tõ b¬m x¨ng ®Õn bé chÕ hßa khÝ (dïng tay
vÆn vµo khíp ren, sau ®ã míi dïng cê lª dÑt xiÕt chÆt ®Ó tr¸nh chên, háng ren).
e) L¾p côm èng x¶, èng tiªu ©m
- L¾p ®Öm vµ èng gãp khÝ x¶. XiÕt chÆt c¸c ®ai èc ®Òu, ®èi xøng.
- L¾p èng x¶, b¾t chÆt èng x¶ víi èng gãp khÝ x¶, l¾p b×nh tiªu ©m vµo èng x¶.
- §æ x¨ng vµo thïng, dïng tay b¬m x¨ng lªn bé chÕ hßa khÝ, kiÓm tra xiÕt chÆt l¹i
toµn bé hÖ thèng, tr¸nh ®Ó rß rØ x¨ng.
4. B¶o dìng hÖ thèng nhiªn liÖu
a) B¶o dìng hµng ngµy. KiÓm tra møc x¨ng trong thïng chøa, ®æ thªm x¨ng vµo
thïng. KiÓm tra xem xÐt bªn ngoµi ®é kÝn c¸c chç nèi cña bé chÕ hoµ khÝ, b¬m x¨ng,
c¸c èng dÉn vµ thïng x¨ng.
b) B¶o dìng ®Þnh kú cÊp 1. KiÓm tra xem xÐt bªn ngoµi ®é kÝn khÝt c¸c chç nèi cña
hÖ thèng nhiªn liÖu, nÕu cã h háng ph¶i kh¾c phôc. KiÓm tra sù liªn kÕt gi÷a cÇn bµn
®¹p víi trôc bím ga,cña d©y c¸p víi cÇn bím giã, sù ho¹t ®éng cña c¬ cÊu ®é më vµ
®ãng hoµn toµn cña bím ga vµ bím giã. KiÓm tra bµn ®¹p cña c¬ cÊu dÉn ®éng ga
ph¶i dÞch chuyÓn ®Òu vµ nhÑ nhµng vÒ c¶ hai phÝa.
NÕu « t« ho¹t ®éng trªn ®êng nhiÒu bôi ph¶i th¸o rêi bÇu läc kh«ng khÝ vµ thay dÇu ë
bÇu läc.
c) B¶o dìng ®Þnh kú cÊp 2. KiÓm tra ®é kÝn cña thïng x¨ng vµ chç nèi cña èng dÉn
hÖ thèng nhiªn liÖu, b¾t chÆt bé chÕ hoµ khÝ, b¬m x¨ng nÕu cÇn thiÕt th× kh¾c phôc h
12
- háng. KiÓm tra sù liªn kÕt cña cÇn kÐo víi cÇn bím ga vµ cña d©y c¸p víi bím giã,
sù ho¹t ®éng cña c¬ cÊu dÉn ®éng, ®é më vµ ®ãng hoµn toµn cña bím ga vµ bím
giã. Dïng ¸p kÕ kiÓm tra sù lµm viÖc cña b¬m x¨ng (kh«ng cÇn th¸o b¬m x¨ng khái
®éng c¬). KiÓm tra møc x¨ng trong buång phao cña bé chÕ hoµ khÝ. Röa bÇu läc
kh«ng khÝ vµ thay dÇu ë bÇu läc
d) B¶o dìng theo mïa. Trong mét n¨m hai lÇn th¸o bé chÕ hoµ khÝ ra khái ®éng c¬
röa s¹ch kiÓm tra c¸c côm vµ c¸c chi tiÕt cña bé chÕ hoµ khÝ, kiÓm tra jÝch l¬ b»ng
thiÕt bÞ chuyªn dïng.
Th¸o rêi b¬m x¨ng, lau chïi kiÓm tra t×nh tr¹ng c¸c chi tiÕt sau khi l¾p xong kiÓm tra
b»ng thiÕt bÞ chuyªn dïng. Mçi n¨m hai lÇn x¶ cÆn bÈn ra khái thïng x¨ng vµ cä röa
thïng x¨ng tríc khi cho xe ho¹t ®éng vµo mïa ®«ng.
Khi kiÓm tra b¬m x¨ng cÇn c¨n cø vµo ¸p suÊt tèi ®a do b¬m t¹o nªn, n¨ng suÊt cña
b¬m, ®é kÝn khÝt cña c¸c van, th«ng sè ®ã ®îc kiÓm tra trªn thiÕt bÞ cuyªn dïng.
KiÓm tra bé chÕ hoµ khÝ, kiÓm tra ®é kÝn cña van kim, bÒ mÆt l¾p ghÐp, møc x¨ng
trong buång phao. NÕu møc x¨ng trong buång phao cao qu¸ møc quy ®Þnh do van
kim bÞ hë cÇn ph¶i söa ch÷a vµ ®iÒu chØnh.
13
- Bµi 2
Söa ch÷a vµ b¶o dìng b¬m x¨ng c¬ khÝ - M· bµi: HAR. 01 24 02
Giíi thiÖu :
B¬m x¨ng lµ mét bé phËn trong hÖ thèng nhiªn liÖu cña ®éng c¬ x¨ng. §Ó tiÕn
hµnh b¶o dìng vµ kiÓm tra, söa ch÷a c¸c h háng c¸c bé phËn cña b¬m x¨ng ®óng
yªu cÇu kü thuËt ®ßi hái chóng ta ph¶i hiÓu ®îc cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña
c¸c lo¹i b¬m x¨ng th«ng dông.
Môc tiªu thùc hiÖn:
Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng:
1.Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ.
2.Gi¶i thÝch ®îc cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ.
3.Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o dìng söa ch÷a ®îc b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
l¾p trªn «t« ®óng yªu cÇu kü thuËt.
Néi dung chÝnh:
1. NhiÖm vô, yªu cÇu cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
2. CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ.
3.Th¸o l¾p, kiÓm tra, b¶o dìng, söa ch÷a b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ ®óng yªu cÇu kü
thuËt.
häc trªn líp
I- NhiÖm vô, yªu cÇu cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
1. NhiÖm vô :
B¬m x¨ng cã nhiÖm vô hót x¨ng tõ thïng x¨ng ®Èy lªn buång phao cña bé chÕ
hßa khÝ.
2. Yªu cÇu
- CÊu t¹o ®¬n gi¶n, Ýt h háng, b¶o dìng söa ch÷a, thay thÕ dÔ dµng.
- N¨ng suÊt b¬m cao.
II CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
1. CÊu t¹o :
Trong c¸c lo¹i b¬m dÉn ®éng b»ng c¬ khÝ th× b¬m mµng ®îc sö dông nhiÒu nhÊt.
B¬m ®îc g¾n bªn h«ng ®éng c¬, ho¹t ®éng nhê cam lÖch t©m trªn trôc cam.
B¬m x¨ng gåm cã: N¾p 1 vµ th©n b¬m 2, gi÷a n¾p vµ th©n cã ®Æt mµng b¬m 5 lµm
b»ng v¶i cao su, phÇn bªn trong n¾p 1 chia lµm hai ng¨n, ng¨n bªn ph¶i th«ng víi lç
nhiªn liÖu vµo, ng¨n bªn tr¸i th«ng víi lç nhiªn liÖu ra. Gi÷a ng¨n bªn ph¶i cã ®Æt hai
van mét chiÒu hay van n¹p 3, trong ng¨n bªn tr¸i cã van x¶ 13. Mµng b¬m ®îc nèi
víi cÇn kÐo 10 cßn cÇn kÐo 10 l¹i nèi víi cÇn b¬m 6. CÇn b¬m 6 lu«n tú vµo cam lÖch
t©m trªn trôc cam. PhÝa díi mµng b¬m cã ®Æt lß xo 11 ®Ó ®Èy mµng b¬m vÒ khi b¬m
kh«ng lµm viÖc vµ gi÷ cho mµng b¬m ë mét vÞ trÝ nhÊt ®Þnh. Lß xo 7 cã t¸c dông lµm
cho cÇn b¬m lu«n lu«n tú s¸t vµo cam lÖch t©m .
2. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng:
Khi ®éng c¬ ho¹t ®éng cam lÖch t©m quay vÒ vÞ trÝ cao t¸c ®éng lªn ®Çu ph¶i cña
cÇn b¬m 6 ®Èy cÇn b¬m ®i lªn, qua cÇn kÐo 10 lß xo 11 bÞ nÐn l¹i vµ mµng b¬m 5 ®îc
kÐo ®i xuèng t¹o ra kho¶ng kh«ng bªn trªn mµng hót van n¹p 3 më ra, lóc nµy x¨ng
®îc hót qua líi läc 2, van 3 vµo chøa trªn mµng b¬m. Khi cam kh«ng t¸c dông lªn
cÇn b¬m th× lß xo 7 ®Èy ®Çu ph¶i cña cÇn b¬m ®i xuèng, lß xo 11 ®Èy mµng b¬m ®i
lªn më van ®Èy 13, ®Èy x¨ng theo ®êng dÉn x¨ng ra 15 ®Õn buång phao cña bé chÕ
hoµ khÝ.
Khi trong buång phao cña bé chÕ hoµ khÝ ®· ®Çy x¨ng van kim ®ãng kÝn vµo ®Õ
van, trong èng dÉn x¨ng tõ b¬m tíi bé chÕ hoµ khÝ sinh ra ¸p suÊt, ¸p suÊt ®ã truyÒn
14
- vµo khoang chøa trªn mµng b¬m lóc nµy mµng b¬m bÞ Ðp n»m ë vÞ trÝ thÊp v× lß xo 11
kh«ng thÓ th¾ng ®îc ¸p suÊt nhiªn liÖu sinh ra vµ ®Çu tr¸i cña cÇn b¬m sÏ trît tr¬n
trªn cÇn kÐo 10 nªn b¬m ngõng b¬m.
H×nh 2-1: CÊu t¹o cña b¬m x¨ng dÉn ®éng b»ng c¬ khÝ
Khi ®éng c¬ kh«ng ho¹t ®éng muèn b¬m x¨ng vµo ®Çy buång phao cña bé chÕ hoµ
khÝ ph¶i dïng tay ®iÒu khiÓn cÇn b¬m tay 8. B¬m b»ng tay chØ cã thÓ thùc hiÖn ®îc
khi vÊu låi cña cam lÖch t©m rêi cÇn b¬m 6. NÕu mµng b¬m n»m ë vÞ trÝ díi th× cÇn
ph¶i dïng tay, quay trôc khuûu ®i mét vßng ®Ó cho vÊu låi cña cam rêi khái cÇn b¬m.
III. néi dung B¶O D¦ìNG B¥M x¨ng b»ng c¬ khÝ
- Lµm s¹ch bªn ngoµi b¬m
- Th¸o rêi vµ lµm s¹ch c¸c chi tiÕt
- KiÓm tra c¸c chi tiÕt, cÇn b¬m, mµng b¬m, lß xo, c¸c van hót, van x¶, ®Öm lµm
kÝn, n¾p b¬m, th©n b¬m.
- Tra dÇu mì vµo trôc vµ lç.
- L¾p l¹i c¸c chi tiÕt cña b¬m.
IV- C©u hái vµ bµi tËp
1.Gi¶i thÝch nhiÖm vô cña b¬m x¨ng ? b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ ho¹t ®éng ®îc nhê bé
phËn nµo dÉn ®éng ?
2. Gi¶i thÝch t¹i sao khi trong buång phao cña bé chÕ hßa khÝ ®Çy x¨ng, b¬m x¨ng
ngõng b¬m ?
3. Nªu nh÷ng h háng lµm gi¶m lu lîng cña b¬m x¨ng ?
15
- thùc tËp b¶o dìng b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
i. bè trÝ n¬i lµm viÖc, chuÈn bÞ dông cô
1. Bè trÝ n¬i lµm viÖc: Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2 - 4
häc viªn, ®¶m b¶o n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh.
2. chuÈn bÞ dông cô: Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch, kiÓm tra vµ b¶o dìng.
- Bé dông cô ®å nghÒ söa ch÷a «t«.
- Bµn th¸o l¾p, mÆt ph¼ng chuÈn
- M¸y nÐn khÝ, khay ®ùng chi tiÕt, vËt t, nguyªn liÖu ®Ó lµm s¹ch, b«i tr¬n
. DÇu háa hoÆc x¨ng, mì b«i c¸c chi tiÕt.
- C¸c chi tiÕt thay thÕ: ®Öm, mµng b¬m, van khi cÇn thiÕt thay thÕ.
- Tµi liÖu tra cøu th«ng sè kü thuËt yªu cÇu söa ch÷a b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ.
ii. th¸o l¾p b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
a. Quy tr×nh th¸o b¬m x¨ng
1. Lµm s¹ch bªn ngoµi b¬m x¨ng.
. Dïng dÇu háa vµ dÎ lau röa s¹ch b¬m vµ lau kh«
2. Th¸o n¾p b¬m, dïng tuèc n¬ vÝt níi ®Òu hai vit b¾t gi÷ n¾p b¬m víi th©n b¬m
th¸o ®Öm, líi läc.CÈn thËn kh«ng lµm r¸ch ®Öm vµ líi läc.Chó ý ®¸nh dÊu vÞ trÝ l¾p
n¾p b¬m
3. Th¸o ®Çu b¬m ra khái th©n b¬m, dïng tuèc n¬ vÝt níi ®Òu ®èi xøng c¸c vÝt
4. Th¸o côm cÇn b¬m m¸y, th¸o lß xo cÇn b¬m, th¸o trôc cÇn b¬m,dïng tay Ên
mµng b¬m xuèng rót cÇn b¬m m¸y ra
5. Th¸o côm mµng b¬m, chó ý kh«ng ®Ó b¾n lß xo mµng b¬m
6. Th¸o côm cÇn b¬m tay
7. Th¸o c¸c van hót, van ®Èy ra khái ®Çu b¬m, chó ý kh«ng lµm h háng c¸c chi tiÕt
cña van
8. Röa s¹ch c¸c chi tiÕt ®Ó ®óng n¬i quy ®Þnh.
b. Quy tr×nh l¾p
* L¾p c¸c chi tiÕt theo thø tù ngîc víi quy tr×nh th¸o (sau khi ®· kiÓm tra thay thÕ
c¸c chi tiÕt h háng)
- L¾p ®óng yªu cÇu kü thuËt kh«ng l¾p ngîc chiÒu van hót, van ®Èy.
- L¾p n¾p b¬m ®óng dÊu ®Ó khi l¾p c¸c èng dÉn x¨ng dÔ dµng.
- §èi víi b¬m x¨ng cã cèc läc dïng tay vÆn ®ai èc kÑp gi÷ cèc läc x¨ng.
- L¾p mµng b¬m ë phÝa díi ®óng ký hiÖu
- VÆn chÆt c¸c vÝt cè ®Þnh n¾p b¬m víi ®Çu b¬m, ®Çu b¬m víi th©n b¬m (®Òu vµ ®èi
xøng). Dïng tay vÆn vµo ren tÊt c¶ c¸c vÝt råi míi dïng dông cô xiÕt, ®Ó tr¸nh lµm
chên háng ren cña c¸c vÝt.
16
- HäC T¹I PHßNG CHUY£N M¤N HO¸
i. HiÖn tîng vµ nguyªn nh©n h háng cña B¥M x¨ng b»ng c¬ khÝ.
1. HiÖn tîng vµ nguyªn nh©n
C¸c chi tiÕt cña b¬m x¨ng bÞ h háng, mßn, hë ®Òu lµm gi¶m lu lîng cña b¬m x¨ng,
hoÆc b¬m kh«ng ho¹t ®éng ®uîc.
a) HiÖn tîng
Khi b¬m ho¹t ®éng lu lîng b¬m gi¶m, hoÆc kh«ng b¬m ®îc x¨ng.
b) Nguyªn nh©n
- Mßn cam vµ cÇn b¬m hoÆc do trôc cÇn b¬m vµ lç trôc mßn lµm cÇn b¬m h¹ thÊp
xuèng, hµnh tr×nh dÞch chuyÓn cña mµng b¬m gi¶m, lu lîng b¬m gi¶m ®i.
- L¾p ®Öm gi÷a mÆt bÝch b¬m x¨ng vµ th©n m¸y qu¸ dµy, hµnh tr×nh kÐo mµng b¬m
®i xuèng hót x¨ng vµo b¬m gi¶m, lu lîng b¬m gi¶m.
- Mµng b¬m bÞ chïng do ®ã ë hµnh tr×nh hót ¸p suÊt kh«ng khÝ Ðp mµng b¬m lâm
vµo lµm kh«ng gian hót thu nhá l¹i b¬m x¨ng yÕu.
- Van hót, van ®Èy hë lµm cho nhiªn liÖu trong b¬m ë hµnh tr×nh ®Èy håi ngîc vÒ ®-
êng hót. Hµnh tr×nh hót x¨ng håi trë l¹i ®êng ®Èy lµm gi¶m lîng x¨ng hót vµo b¬m.
- C¸c mÆt ph¼ng l¾p ghÐp gi÷a n¾p vµ th©n b¬m, gi÷a th©n vµ ®Õ b¬m bÞ hë kh«ng
khÝ lät vµo khoang b¬m, lµm gi¶m ®é ch©n kh«ng, lîng x¨ng hót vµo sÏ gi¶m.
- Mµng b¬m bÞ thñng, hoÆc bÞ hë ë vÞ trÝ b¾t ®ai èc vµ tÊm ®Öm b¾t mµng b¬m víi
thanh kÐo lµm x¨ng lät xuèng c¸c te, dÇu nhên bÞ lo·ng.
NÕu lç thñng lín b¬m sÏ kh«ng b¬m ®îc x¨ng lªn bé chÕ hßa khÝ.
- Mµng b¬m bÞ thñng, hoÆc bÞ hë ë vÞ trÝ b¾t ®ai èc vµ tÊm ®Öm b¾t mµng b¬m víi
thanh kÐo lµm x¨ng lät xuèng c¸c te, dÇu nhên bÞ lo·ng. NÕu lç thñng lín b¬m sÏ
kh«ng b¬m ®îc x¨ng lªn bé chÕ hßa khÝ.
- Lß xo mµng b¬m bÞ mÊt tÝnh ®µn håi, ¸p suÊt nhiªn liÖu trªn ®êng èng ®Èy bÞ gi¶m,
lu lîng b¬m gi¶m, sÏ lµm cho ®éng c¬ thiÕu x¨ng.
thùc tËp söa ch÷a b¬m x¨ng b»ng c¬ khÝ
i. bè trÝ n¬i lµm viÖc, chuÈn bÞ dông cô
1. Bè trÝ n¬i lµm viÖc:
- Bè trÝ n¬i lµm viÖc cho c¸c nhãm häc viªn mçi nhãm tõ 2 - 4 häc viªn, ®¶m b¶o
n¬i lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¸ng m¸t ®óng quy ®Þnh.
2. chuÈn bÞ dông cô:
- Th¸o l¾p, röa lµm s¹ch vµ söa ch÷a, vËt t, nguyªn liÖu ®Ó lµm s¹ch, b«i tr¬n c¸c
chi tiÕt.
- C¸c chi tiÕt söa ch÷a, thay thÕ
- Tµi liÖu tra cøu th«ng sè kü thuËt yªu cÇu söa ch÷a b¬m x¨ng.
ii. th¸o l¾p b¬m x¨ng trªn ®éng c¬
a. th¸o b¬m x¨ng tõ trªn ®éng c¬
1. Lµm s¹ch bªn ngoµi b¬m
2. Th¸o c¸c ®êng èng dÉn x¨ng tõ thïng x¨ng ®Õn b¬m , tõ b¬m lªn bé CHK.
3. Th¸o bulon b¾t chÆt b¬m x¨ng, th¸o b¬m x¨ng ra khái ®éng c¬.
b. th¸o rêi b¬m x¨ng
1. Lµm s¹ch bªn ngoµi b¬m
2. Th¸o rêi b¬m (theo ®óng quy tr×nh)
3. Röa s¹ch c¸c chi tiÕt vµ kiÓm tra h háng.
c. l¾p b¬m x¨ng
17
- 1. L¾p c¸c chi tiÕt cña b¬m x¨ng theo thø tù ngîc víi quy tr×nh th¸o.
2. L¾p b¬m x¨ng lªn ®éng c¬ (ngîc víi quy tr×nh th¸o)
iii. Söa ch÷a b¬m x¨ng
Sau khi th¸o rêi b¬m x¨ng, tiÕn hµnh kiÓm tra h háng c¸c chi tiÕt cña b¬m vµ söa
ch÷a c¸c chi tiÕt bÞ h háng.
1. Mµng b¬m
a) H háng vµ kiÓm tra
- H háng chÝnh cña mµng b¬m bÞ chïng, thñng. Mµng b¬m bÞ thñng, hë ë vÞ trÝ b¾t ®ai
èc vµ tÊm ®Öm b¾t mµng b¬m vµo víi thanh kÐo lµm ch¶y x¨ng lät xuèng c¸c te.
- KiÓm tra : Mµng b¬m r¸ch, thñng, chïng b»ng ph¬ng ph¸p quan s¸t.
b) Söa ch÷a: Mµng b¬m bÞ r¸ch, thñng, chïng ®Òu ph¶i thay mµng b¬m míi ®óng
lo¹i chÞu ®îc x¨ng.
2.Th©n, n¾p b¬m
a) H háng vµ kiÓm tra
- H háng mÆt l¾p ghÐp gi÷a n¾p víi th©n b¬m, gi÷a th©n b¬m vµ ®Õ b¬m bÞ hë, nøt,
vì, lµm lät kh«ng khÝ vµo trong khoang b¬m kh«ng t¹o ®îc ®é ch©n kh«ng ®Ó hót
x¨ng.
- KiÓm tra : Quan s¸t c¸c vÕt nøt, vì cña n¾p. KiÓm tra c¸c mÆt ph¼ng l¾p ghÐp gi÷a
n¾p vµ th©n b¬m trªn bµn rµ nguéi b»ng bét mµu.
b) Söa ch÷a: Ph¶i tiÕn hµnh mµi l¹i nÕu bÒ mÆt cã nh÷ng chç lâm s©u qu¸ 0,05 mm.
Sau khi s÷a ch÷a xong thay ®Öm míi khi l¾p. Th©n, n¾p b¬m bÞ nøt nhÑ cã thÓ hµn
thiÕc, vì thay míi.
3. Cam, cÇn b¬m, trôc vµ lç trôc
a) H háng vµ kiÓm tra
- H háng chÝnh cña cam, cÇn b¬m, trôc vµ lç trôc cÇn b¬m bÞ mßn lµm cho hµnh
tr×nh dÞch chuyÓn cña mµng b¬m gi¶m.
- KiÓm tra: Dïng dông cô ®o ®é mßn cña cÇn b¬m, ®é mßn cña c¸c lç trôc. Sau ®ã
so víi tiªu chuÈn kü thuËt.
b) Söa ch÷a: CÇn b¬m mßn phÇn tiÕp xóc víi vÊu cam >0,2 mm tiÕn hµnh hµn ®¾p
dòa ph¼ng.
CÇn b¬m tay, thanh kÐo, cong n¾n l¹i, nøt, g·y thay míi.
4. Lß xo
a) H háng vµ kiÓm tra
- H háng chÝnh cña lß xo mÊt tÝnh ®µn håi.
- kiÓm tra lß xo b»ng ph¬ng ph¸p ®o chiÒu dµi tù do cña lß xo mµng b¬m, lß xo cÇn
b¬m råi so s¸nh víi tiªu chuÈn kü thuËt. ChiÒu dµi tù do lß xo gi¶m > 2 mm thay lß xo
míi ®óng lo¹i.
b) Söa ch÷a: C¸c lß xo håi vÞ yÕu g·y thay míi ®óng lo¹i.
5. C¸c van cña b¬m
a) H háng vµ kiÓm tra
- H háng cña c¸c van: van hót
- kiÓm tra ®é kÝn cña van trªn thiÕt bÞ chuyªn dïng kiÓm tra b¬m x¨ng vµ bé chÕ hßa
khÝ.
b) Söa ch÷a: C¸c van mßn hë thay ®óng lo¹i, lß xo van g·y yÕu thay míi.
6. KiÓm tra ¸p suÊt b¬m x¨ng
B¬m x¨ng sau khi kiÓm tra, söa ch÷a, l¾p l¹i hoµn chØnh, dïng ®ång hè ¸p suÊt l¾p
vµo ®êng èng dÉn x¨ng lªn bé chÕ hßa khÝ. Quay trôc khuûu ®éng c¬ vµ quan s¸t kim
®ång hå b¸o trÞ sè ¸p suÊt b¬m khi cã x¨ng vµ ¸p suÊt b¬m khi kh«ng cã x¨ng ®Ó so
víi tiªu chuÈn (hoÆc quan s¸t ®é b¾n xa cña tia x¨ng tõ 50 - 60 mm lµ ®¹t yªu cÇu).
KiÓm tra c¸c th«ng sè lµm viÖc cña b¬m, lu lîng, ¸p suÊt hót lín nhÊt, ¸p suÊt ®Èy
lín nhÊt, ®é kÝn cña van hót vµ van ®Èy trªn c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng kiÓm tra b¬m
x¨ng vµ bé chÕ hßa khÝ.
- ¸p suÊt b¬m khi cã x¨ng 2 - 3 kg/cm2
- ¸p suÊt b¬m khi kh«ng cã x¨ng 0,3 - 0,5 kg/cm2
18
- BµI 3
B¥M X¡NG B»NG §IÖN (KIÓU MµNG B¥M) - M· bµi: HAR.01 24 03
Giíi thiÖu :
HiÖn nay mét sè ®éng c¬ x¨ng dïng b¬m x¨ng b»ng ®iÖn. B¬m x¨ng b»ng ®iÖn
ho¹t ®éng ®îc nhê nguån ®iÖn cña ¾c quy.
Môc tiªu thùc hiÖn:
Môc tiªu thùc hiÖn: Häc xong bµi nµy häc viªn cã kh¶ n¨ng:
1.Ph¸t biÓu ®óng yªu cÇu, nhiÖm vô vµ ph©n lo¹i cña b¬m x¨ng b»ng ®iÖn.
2.Gi¶i thÝch ®îc cÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng b»ng ®iÖn.
3.Th¸o l¾p, nhËn d¹ng vµ kiÓm tra, b¶o dìng, söa ch÷a ®îc b¬m x¨ng b»ng ®iÖn
®óng yªu cÇu kü thuËt.
Néi dung chÝnh:
I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i cña b¬m x¨ng b»ng ®iÖn
II- CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng b»ng ®iÖn.
III- Th¸o l¾p, kiÓm tra, b¶o dìng, söa ch÷a b¬m x¨ng b»ng ®iÖn ®óng yªu cÇu kü
thuËt.
häc trªn líp vÒ nhiÖm vô, yªu cÇu, cÊu t¹o vµ nguyªn lý
I- NhiÖm vô, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i b¬m x¨ng b»ng ®iÖn
1. NhiÖm vô
B¬m x¨ng cã nhiÖm vô chuyÓn vËn x¨ng tõ thïng chøa ®Õn buång phao cña bé
chÕ hßa khÝ.
2. Yªu cÇu
- CÊu t¹o ®¬n gi¶n,Ýt h háng, b¶o dìng, söa ch÷a, thay thÕ, l¾p ®Æt thuËn tiÖn.
- N¨ng suÊt b¬m cao.
3. Ph©n lo¹i
B¬m x¨ng b»ng ®iÖn cã nhiÒu lo¹i, b¬m x¨ng b»ng ®iÖn kiÓu mµng b¬m, kiÓu pÝt
t«ng, kiÓu r« to
II CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña b¬m x¨ng b»ng ®iÖn kiÓu mµng b¬m
1. CÊu t¹o
B¬m x¨ng dÉn ®éng b»ng ®iÖn
ho¹t ®éng nhê nguån ®iÖn cña ¾c
quy. CÊu t¹o cña b¬m cã c¸c
phÇn chÝnh tiÕp ®iÓm C cuén d©y
nam ch©m ®iÖn B, mµng b¬m M
nèi víi tiÕp ®iÓm C nhê cÇn trung
gian T (h×nh 3-1).
2- Nguyªn lý ho¹t ®éng
Khi b¬m kh«ng lµm viÖc, lß xo
R ®Èy mµng b¬m tròng xuèng,
cÇn T kÐo tiÕp ®iÓm C ®ãng
m¹ch, dßng ®iÖn tõ ¾c quy qua
tiÕp ®iÓm C vµo cuén d©y B ra
m¸t, cuén d©y B ph¸t sinh tõ tr-
êng hót miÕng thÐp S , kÐo mµng
b¬m ®i lªn , x¨ng ®îc hót tõ
thïng chø qua èng dÉn H vµo
buång b¬m. H×nh 3-1: B¬m x¨ng b»ng ®iÖn kiÓu mµng b¬m.
19
nguon tai.lieu . vn
