Xem mẫu

-0-

LỜI NÓI ĐẦU
Giáo trình Máy thu hình 1 được xây dựng và biên soạn trên cơ sở chương
trình khung đào tạo nghề “Mô đun 20: Máy thu hình 1 ”, đã được Bộ Lao động –
Thương binh và Xã hội phê duyệt.
Trên cơ sở phân tích nghề và phân tích công việc (theo phương pháp
DACUM) Giáo viên biên soạn đề cương theo nội dung giáo án được soạn.
Trong quá trình biên soạn giáo viên đã nhận được sự tham gia góp ý tích
cực của các đồng chí giáo viên chuyên môn nghề “Điện tử dân dụng”.
Giáo trình “Máy thu hình 1” được biên soạn theo các nguyên tắc: tính định
hướng thị trường lao động; tính hệ thống và khoa học; tính ổn định và linh hoạt;
cập nhật theo cấu tạo các máy thu hình mới, phổ biến trên thị trường Việt Nam.
Song do điều kiện về thời gian, mặt khác đây là lần đầu biên soạn giáo trình
dựa trên năng lực thực hiện, nên không tránh khỏi những thiếu sót nhất định. Rất
mong nhận được những ý kiến đóng góp để giáo trình “Máy thu hình 1” được hoàn
thiện hơn, đáp ứng được yêu cầu của thực tế học sinh học nghề.
Giáo viên rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến góp ý của Hội đồng thẩm
định nhà trường, các thầy giáo cô giáo trong khoa và tổ Điện tử để giáo trình được
bổ sung, hoàn chỉnh hơn nữa.
Xin chân trọng cảm ơn!

-1-

CHƯƠNG TRÌNH MÔ ĐUN ĐÀO TẠO MÁY THU HÌNH I
Mã số mô đun : MĐ21
Thời gian của mô đun : 198h; (Lý thuyết : 45h ; Thực hành: 153h)
VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT CỦA MÔ ĐUN :
- Vị trí của mô đun : Mô đun được bố trí sau khi học sinh học xong các môđun/ môn học Kỹ thuật mạch điện tử I, II, Hệ thống âm thanh; Máy
CASSETTE; Máy RADIO và Máy CD/VCD.
- Tính chất của mô đun : Là mô đun chuyên môn nghề bắt buộc
II. MỤC TIÊU MÔ ĐUN :
Học xong môn học này học viên có khả năng:
- Phân tích được sơ đồ nguyên lý của các máy thu hình.
- Trình bày được nguyên lý làm việc của máy thu hình.
- Trình bày được nguyên lý làm việc của các mạch nguồn ổn áp xung, mạch vi
xử lý, mạch điện khối quét ngang, khối quét dọc, mạch bảo vệ, khối chọn
kênh, khối trung tần hình và khuếch đại, mạch giao tiếp TV/AV của máy thu
hình
- Chẩn đoán, sửa chữa được các hiện tượng hư hỏng của các mạch điện nêu
trên trong máy thu hình.
III. NỘI DUNG MÔ ĐUN :
1.Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:
Thời gian
Số
Tên các bài trong mô đun
Tổng

Thực Kiểm
TT
số thuyết hành tra*
1. Sơ đồ khối và nguyên lý làm việc của máy thu
5
03
02
00
hình
2. Tiêu chuẩn của các hệ truyền hình & các hệ màu
4
03
01
00
3. Mạch điện nguồn ổn áp xung
25
05
19
01
4. Mạch điện khối vi xử lý
30
05
24
01
5. Mạch điện khối quyét ngang
30
05
24
01
6. Mạch điện khối quyét dọc
30
05
24
01
7. Mạch bảo vệ
20
05
14
01
8. Mạch điện khối chọn kênh
20
05
14
01
9. Mạch điện khối trung tần hình và khuếch đại
10
05
04
01
hình
10. Mạch giao tiếp TV/AV
24
04
20
00
Cộng:
198
45
146
7
*
Ghi chú: Thời gian kiểm tra được tích hợp giữa lý thuyết với thực hành được tính vào
giờ thực hành.
I.

-2-

-3-

MỤC LỤC
BÀI 1. SƠ ĐỒ KHỐI VÀ NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC .................................................... 6
1. Nguyên lý hoạt động của máy thu hình ........................................................................................... 6
1.1. Nguyên lý hoạt động của máy thu hình đen trắng ........................................................................... 6
1.2. Nguyên lý hoạt động của máy thu hình màu. ................................................................................. 11
2. Cấu tạo sơ đồ khối, chức năng nhiệm vụ và nguyên lý hoạt động của các khối. ....................... 17
2.1. Sơ đồ khối và nguyên lý hoạt động của các khối trong máy thu hình đen trắng. ................... 17

BÀI 2: TIÊU CHUẨN CỦA CÁC HỆ TRUYỀN HÌNH VÀ CÁC HỆ MÀU............... 23
1. Tiêu chuẩn các hệ truyền hình ....................................................................................................... 23
1.1 Số dòng quét trong mỗi hình ........................................................................................................ 23
1.2. Số hình quét trong một giây: ....................................................................................................... 23
1.3. Các dòng được quét xen kẽ: ........................................................................................................ 23
1.4. Tần số quét ngang (dòng): ........................................................................................................... 24
1.5. Tần số quét dọc (mành): ............................................................................................................... 24
1.6. Phương pháp điều chế tín hiệu hình: ......................................................................................... 24
1.7. Tín hiệu âm thanh:...................................................................................................................... 24
1.8. Độ rộng băng tần chung của kênh truyền hình là: ........................................................................ 24
2. Thông số kỹ thuật của các hệ truyền hình màu cơ bản ............................................................... 25
3. So sánh sự giống và khác nhau giữa các hệ truyền hình màu. .................................................... 25
3.1. So sánh sóng mang màu phụ ......................................................................................................... 25
3.2. Dải thông của tín hiệu màu tổng hợp ............................................................................................ 25
3.3. Phương thức điều chế sóng mang màu. ......................................................................................... 26
4. Xác định tín hiệu truyền hình màu tương thích cho máy thu hình màu trong thực tế. ........... 26

BÀI 3: MẠCH ĐIỆN NGUỒN ỔN ÁP XUNG ............................................................ 27
1. Ảnh hưởng của việc thay đổi tần số, độ rộng của xung đến điện áp cấp cho tải. ..................... 27
2. Các phương pháp tạo xung ngắt mở căn bản .............................................................................. 28
2.1. Giữ nguyên tần số, thay đổi bộ rộng xung .................................................................................... 28
2.2. Giữ nguyên độ rộng xung, thay đổi tần số ngắt mở ...................................................................... 28
2.3. Các dạng nguồn ổn áp dùng xung ngắt mở cơ bản ....................................................................... 28
2.4. Mạch bảo vệ .................................................................................................................................. 32
3. Các dạng khống chế dùng xung ngắt mở ..................................................................................... 33
3.1. Khống chế ngắt mở bằng Rơle .................................................................................................... 33
3.2. Mạch Standby đóng mở nguồn cấp cho các khối H.osc, H.drive, H.out ........................................ 34
3.3. Mạch standby khống chế xung ngắt mở điều khiển transistor Switching. .................................... 35
4. Các nguyên nhân và hiện tượng thường hư hỏng trong mạch nguồn ổn áp dùng xung ngắt mở ......... 38
5. Phương pháp kiểm tra, sửa chữa mạch nguồn ổn áp dùng xung ngắt mở .......................................... 38

BÀI 4: MẠCH ĐIỆN KHỐI VI XỬ LÝ ....................................................................... 40
1.Sơ đồ khối và nguyên tắc hoạt động của mạch điện khối vi xử lý................................................ 40
1.1. Sơ đồ khối...................................................................................................................................... 40
1.2. Nhiệm vụ của các khối. ................................................................................................................. 40
2. Các lệnh điều khiển ở đầu vào và đầu ra của mạch vi xử lý ....................................................... 40
3. Nguyên lý hoạt động của mạch vi xử lý có đầu ra điều khiển bằng điện áp ...................................... 41
4. Nguyên lý hoạt động của mạch vi xử lý điều khiển bằng DATA/CLOCK ........................................ 42
5. Hiện tượng, nguyên nhân và những hư hỏng chính của mạch điện vi xử lý .............................. 42
6. Phương pháp kiểm tra và sửa chữa .............................................................................................. 43
6.1. Kiểm tra nguồn cung cấp cho IC VXL ............................................................................................ 43
6.2. Kiểm tra dao động tạo xung nhịp..................................................................................................... 43
6.3. Kiểm tra hệ thống phím lệnh ........................................................................................................... 43
6.4. Kiểm tra tín hiệu điều khiển xa ...................................................................................................... 43
6.5. Kiểm IC nhớ .................................................................................................................................. 43

-4-

BÀI 5: MẠCH ĐIỆN KHỐI QUÉT NGANG .............................................................. 45
1. Sơ đồ khối của mạch điện quét ngang trong máy thu hình màu ................................................ 45
2. Chức năng, nhiệm vụ và nguyên lý làm việc của các khối .......................................................... 45
2.1. Khối quét dòng. ............................................................................................................................. 45
3. Hiện tượng, nguyên nhân hư hỏng và phương pháp kiểm tra, sửa chữa trong mạch điện khối
quét ngang ................................................................................................................................................ 55

BÀI 6: MẠCH ĐIỆN KHỐI QUÉT DỌC .................................................................... 58
1. Sơ đồ khối, chức năng, nhiệm vụ và nguyên lý làm việc của các khối trong mạch điện quét
dọc của máy thu hình màu ...................................................................................................................... 58
1.1. Nhiệm vụ, sơ đồ khối ..................................................................................................................... 58
2. Một số mạch dao động dọc và tạo xung răng cưa ....................................................................... 59
2.1. Mạch dao động dọc dạng RC ........................................................................................................ 59
2.2. Mạch tạo sóng răng cưa ............................................................................................................... 60
2.3. Mạch dao động dọc dùng thạch anh ............................................................................................. 60
3. Mạch khuếch đại công suất dọc .................................................................................................... 61
3.1. Mạch KĐCS mành dùng transistor ............................................................................................... 61
3.2. Phân tích mạch KĐCS dọc dùng IC AN 5515............................................................................... 61
4. Hiện tượng, nguyên nhân và phương pháp kiểm tra sửa chữa những hư hỏng của mạch điện quét dọc ........... 63

BÀI 7. MẠCH BẢO VỆ ................................................................................................. 66
1. Các loại mạch bảo vệ dùng trong máy thu hình màu: trong máy thu hình màu có các loại mạch bảo vệ sau: .... 66
2. Các nguyên tắc tác động của các mạch điện bảo vệ trong máy thu hình màu.......................... 66
2.1. Mạch bảo vệ quá dòng nguồn sơ cấp ........................................................................................... 66
2.2. Mạch bảo vệ trên phần nguồn thứ cấp .......................................................................................... 66
2.3. Mạch bảo vệ quá dòng tác động vào khối VXL ............................................................................ 67
3. Một số mạch bảo vệ thụng dụng .................................................................................................. 68
3.1. Mạch bảo vệ khoá nguồn trên một số Tivi .................................................................................... 68
3.2. Mạch bảo vệ Tivi SANYO 16AC 41N ............................................................................................ 69
4. Hiện tượng, nguyên nhân và phương pháp sửa chữa những hư hỏng của mạch bảo vệ ......... 69

BÀI 8. MẠCH ĐIỆN KHỐI CHỌN KÊNH ................................................................. 71
1. Sơ đồ khối của khối chọn kênh ..................................................................................................... 71
1.1. Mạch chọn kênh ............................................................................................................................ 71
1.2. Mạch tự động điều chỉnh hệ số khuyếch đại (AGC) - Mạch xoá đường hồi (BLK) .................... 74
2. Các phương pháp điều hưởng để có tín hiệu trung tần có tần số cố định ....................................... 76
3. Cấu trúc tổng quát của một hộp kênh.......................................................................................... 77
3.1. Hộp kênh được điều khiển bằng mức điện áp (Tuner dạng1) ....................................................... 77
3.2. Hộp kênh được điều khiển bởi dữ liệu, xung nhịp: ........................................................................ 77
4. Các phương pháp tạo ra các mức điện áp BL, BH, BU điều khiển tuner chỉnh trước. . 78
4.1. Phương pháp tạo điện áp BL, BH, BU, BT trên các máy có tuner chỉnh trước dạng rơle. ............ 78
4.2. Phương pháp tạo các mức BL, BH, BU, BT bằng vi xử lý ............................................................. 79
4.3. Phương pháp tạo các mức áp bằng các Tranzito .......................................................................... 79
4.4. Hiện tượng và các nguyên nhân hư hỏng của khối chọn kênh ....................................................... 80
5. Sửa chữa khối chọn kênh............................................................................................................... 82

BÀI 9. MẠCH ĐIỆN KHỐI TRUNG TẦN HÌNH VÀ KHUẾCH ĐẠI HÌNH ............... 83
1. Nhiệm vụ và sơ đồ khối của mạch khuếch đại trung tần hình và tách sóng hình. ................... 83
1.1. Nhiệm vụ ....................................................................................................................................... 83
1.2. Sơ đồ khối...................................................................................................................................... 83
1.3. Nhiệm vụ của khối ......................................................................................................................... 83
2. Mạch lọc trung tần hình và khuếch đại trung tần hình .............................................................. 84
2.1. Đặc tuyến tần số ............................................................................................................................ 84
2.2. Tạo đặc tuyến tần số trung tần dùng bộ lọc tập trung .................................................................. 84
2.3. Tạo đặc tuyến tần số trung tần hình dùng bộ lọc sau ..................................................................... 84

nguon tai.lieu . vn