Giáo trình Luật tố tụng Hình sự Việt Nam - Mạc Giáng Châu

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA LUẬT ✪ ¸ Giáo trình LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM Biên soạn: Mạc Giáng Châu 2006 MỤC LỤC CHƯƠNG 1 Trang NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG CỦA LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ.............. 1 BÀI 1. KHÁI NIỆM, NHIỆM VỤ VÀ CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ..................................................................................1 I.KHÁI NIỆM CHUNG ........................................................................................................1 1. Một số khái niệm cơ bản trong tố tụng hình sự...............................................................1 1.1. Tố tụng hình sự.........................................................................................................1 1.2. Thủ tục tố tụng hình sự.............................................................................................1 1.3. Giai đoạn tố tụng.......................................................................................................1 1.4. Luật tố tụng hình sự..................................................................................................2 2. Đối tượng điều chỉnh và phương pháp điều chỉnh..........................................................2 2.1. Đối tượng điều chỉnh ................................................................................................2 2.2. Phương pháp điều chỉnh ..........................................................................................3 3. Mối quan hệ giữa khoa học luật tố tụng hình sự và các ngành khoa học khác có liên quan.........................................................................................................................5 II. NHIỆM VỤ VÀ CÁC NGUYÊN TẮC CƠ BẢN CỦA LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ ....................................................................................................................................5 1. Nhiệm vụ của Bộ luật tố tụng hình sự.............................................................................5 2. Các nguyên tắc cơ bản của luật tố tụng hình sự..............................................................6 2.1. Các nguyên tắc bảo đảm pháp chế trong hoạt động tố tụng.....................................6 2.2. Các nguyên tắc bảo đảm quyền và lợi ích của công dân..........................................7 2.3. Các nguyên tắc bảo đảm tính chính xác, khách quan của hoạt động tố tụng hình sự ....................................................................................................................12 2.4. Các nguyên tắc bảo đảm tính dân chủ trong hoạt động tố tụng..............................14 2.5. Nguyên tắc bảo đảm hiệu lực của bản án và quyết định của Tòa án......................16 2.6. Nguyên tắc thực hiện chế độ hai cấp xét xử...........................................................16 2.7. Nguyên tắc về việc giải quyết vấn đề dân sự trong vụ án hình sự..........................17 3. Hiệu lực của Bộ luật tố tụng hình sự.............................................................................17 BÀI 2. CƠ QUAN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG, NGƯỜI TIẾN HÀNH TỐ TỤNG, NGƯỜI THAM GIA TỐ TỤNG.........................................................................19 I. CƠ QUAN TIẾN HÀNH TỐ TỤNG...............................................................................19 1. Khái niệm ......................................................................................................................19 2. Các cơ quan tiến hành tố tụng.......................................................................................19 2.1. Cơ quan điều tra......................................................................................................19 2.2. Viện kiểm sát ..........................................................................................................25 2.3. Tòa án......................................................................................................................26 II. NGƯỜI TIẾN HÀNH TỐ TỤNG..................................................................................27 1. Khái niệm ......................................................................................................................27 2. Những người tiến hành tố tụng......................................................................................27 2.1. Thủ trưởng, Phó Thủ trưởng Cơ quan điều tra, Điều tra viên................................27 2.2. Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát, Kiểm sát viên.................................30 2.3. Chánh án, Phó Chánh án Tòa án, Thẩm phán, Hội thẩm, Thư ký Tòa án..............33 3. Thay đổi người tiến hành tố tụng ..................................................................................37 III. NGƯỜI THAM GIA TỐ TỤNG...................................................................................39 1. Khái niệm ......................................................................................................................39 2. Những người tham gia tố tụng cụ thể............................................................................39 2.1. Người tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích pháp lý liên quan đến vụ án....................................................................................................................................39 2.2. Người tham gia tố tụng theo nghĩa vụ pháp lý .......................................................44 2.3. Người tham gia tố tụng để hỗ trợ pháp lý cho những người tham gia tố tụng khác................................................................................................................................46 BÀI 3. CHỨNG CỨ TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ......................................................54 I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CHỨNG CỨ.........................................................................54 1. Định nghĩa về chứng cứ.................................................................................................54 2. Thuộc tính của chứng cứ...............................................................................................54 3. Phân loại chứng cứ........................................................................................................55 3.1. Chứng cứ trực tiếp và chứng cứ gián tiếp...............................................................55 3.2. Chứng cứ gốc và chứng cứ sao chép lại, thuật lại ..................................................55 3.3. Chứng cứ buộc tội và chứng cứ gỡ tội....................................................................56 3.4. Chứng cứ vật thể và chứng cứ phi vật thể ..............................................................57 II. VẤN ĐỀ CHỨNG MINH..............................................................................................57 1. Đối tượng chứng minh...................................................................................................57 2. Nghĩa vụ chứng minh....................................................................................................58 3. Quá trình chứng minh....................................................................................................59 III. CÁC PHƯƠNG TIỆN CHỨNG MINH........................................................................61 1. Vật chứng ......................................................................................................................61 2. Lời khai..........................................................................................................................64 3. Kết luật giám định.........................................................................................................65 4. Biên bản và các tài liệu khác...........................................................................................65 BÀI 4. CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN........................................................................66 I. KHÁI NIỆM VÀ CÁC CĂN CỨ ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN..........66 1. Khái niệm ......................................................................................................................66 2. Căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn......................................................................66 3. Tính chất và ý nghĩa của những biện pháp ngăn chặn ..................................................69 II. CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN CỤ THỂ ..................................................................69 1. Bắt người.......................................................................................................................69 1.1. Bắt bị can, bị cáo để tạm giam................................................................................69 1.2. Bắt người trong trường hợp khẩn cấp.....................................................................71 1.3. Bắt người phạm tội quả tang hoặc đang bị truy nã.................................................72 2. Tạm giữ..........................................................................................................................73 3. Tạm giam.......................................................................................................................74 4. Cấm đi khỏi nơi cư trú...................................................................................................77 5. Bảo lĩnh..........................................................................................................................78 6. Đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo đảm....................................................................79 III. VIỆC HỦY BỎ VÀ THAY THẾ CÁC BIỆN PHÁP NGĂN CHẶN..........................80 CHƯƠNG II CÁC GIAI ĐOẠN TỐ TỤNG HÌNH SỰ................................82 BÀI 5. KHỞI TỐ VỤ ÁN HÌNH SỰ................................................................................82 I. KHÁI NIỆM CHUNG .....................................................................................................82 1. Khái niệm ......................................................................................................................82 2. Nhiệm vụ của giai đoạn khởi tố vụ án hình sự..............................................................83 3. Đặc điểm........................................................................................................................84 II. CĂN CỨ KHỞI TỐ VỤ ÁN HÌNH SỰ.........................................................................84 1. Căn cứ để khởi tố vụ án hình sự....................................................................................84 1.1. Tố giác của công dân ..............................................................................................84 1.2. Tin báo của cơ quan, tổ chức..................................................................................85 1.3. Tin báo trên các phương tiện thông tin đại chúng..................................................85 1.4. Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án, Bộ đội biên phòng, Hải quan, Kiểm lâm, lực lượng cảnh sát biển và các cơ quan khác của Công an nhân dân, Quân đội nhân dân được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trực tiếp phát hiện dấu hiệu của tội phạm .................................................86 1.5. Người phạm tội tự thú.............................................................................................86 2. Căn cứ không khởi tố vụ án hình sự..............................................................................87 2.1. Không có sự việc phạm tội .....................................................................................87 2.2. Hành vi không cấu thành tội phạm.........................................................................87 2.3. Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội chưa đến tuổi chịu trách nhiệm hình sự .........................................................................................................88 2.4. Người mà hành vi phạm tội của họ đã có bản án hoặc quyết định đình chỉ vụ án có hiệu lực pháp luật..........................................................................................88 2.5. Đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự .......................................................88 ... - tailieumienphi.vn