Xem mẫu
- §ång SH gi÷a NN víi t b¶n t nh©n SH cña c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi c- Quan hÖ gi÷a c¸c lo¹i h×nh SH: _ SH c«ng céng vµ SH t nh©n ®Òu lµ nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh, c¬ cÊu SH ®a d¹ng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn KTTT ®Þnh híng XHCN ë VN. NghÜa lµ ta kh«ng nªn xem xÐt chia t¸ch rêi gi÷a SHCC vµ SH t nh©n. _ Trong c¬ cÊu së h÷u ®ã th× SHCC gi÷ vai trß nÒn t¶ng. §©y lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c v× CNXH cña VN lµ CNXH theo quan ®iÓm M¸c-Lªnin. _ Së h÷u t nh©n lµ mét trong nh÷ng ®éng lùc kinh tÕ quan träng cña nÒn KTTT. SH t nh©n chÝnh lµ c¸i chung cña KTTT. Thõa nhËn SH t nh©n trong nÒn kinh tÕ nhng thõa nhËn trong kÕt cÊu SH ®a d¹ng, chÝnh v× thÕ hä ®· xö lý, kÕt hîp 1 c¸ch hµi hoµ gi÷a SH t nh©n vµ SHCC. §iÓm cèt lâi ë ®©y lµ gi¶i ph¸p 1 c¸ch hîp lý mèi quan hÖ gi· SHCC vµ SH t nh©n. _ Sù ph¸t triÓn cña SH cæ phÇn: chÝnh lµ c¬ chÕ ®Ó cho SH t nh©n dÇn dÇn tiÕp cËn víi SHCC. ë VN ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña SH cæ phÇn. ii. nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn ë viÖt nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. 8
- 2.1 TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan dÉn ®Õn viÖc tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam. Sù tån t¹i kh¸ch quan cña c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ ®Æc trng kinh tÕ mang tÝnh phæ biÕn ë c¸c níc vµ ë ViÖt Nam trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. ë ViÖt Nam c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn tån t¹i kh¸ch quan lµ v× khi bíc vµo thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ lùc lîng s¶n xuÊt vÒ ph©n c«ng lao ®éng, n¨ng xu¸t lao ®éng, tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp, kh«ng ®Òu qi÷a c¸c xÝ nghiÖp c¸c ngµnh... ViÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng hãa cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ níc thùc hiÖn sù c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho chñ nghÜa x· héi. ChØ cã ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn chóng ta míi gi¶i quyÕt ®îc nh÷ng vÊn ®Ò viÖc lµm trªn ®Êt níc VN lµ cã lao ®éng thÆng d. Lý luËn vÒ quèc h÷u hãa cña chñ nghÜa M¸c – Lª Nin kh¼ng ®Þnh kh«ng nªn quèc h÷u hãa ngay mét lóc mµ ph¶i tiÕn hµnh tõ tõ theo tõng giao ®o¹n vµ b»ng h×nh thøc ph¬ng ph¸p ®iÒu kiÖn phï hîp víi doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n chñ nghÜa cßn tån t¹i. §èi víi t h÷u nhá th× chØ cã th«ng qua con ®êng hîp t¸c hãa theo c¸c nguyªn t¾c mµ Lª Nin ®· v¹ch ra lµ tù nguyÖn, d©n chñ cïng cã lîi ®ång thêi tu©n theo c¸c quy luËt kh¸ch quan. Qua ®ã ta thÊy sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ VN. §Ó thÊy ®îc vai trß quan träng cña vÊn ®Ò ®ã ta ®i s©u nghiªn cøu tõng thµnh phÇn kinh tÕ. 2.2 VÞ trÝ vai trß cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. 9
- C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë VN cã sù kh¸c nhau râ nÐt vÒ h×nh thøc së h÷u, c¸ch thøc thu nhËp. Tuy nhiªn chóng ®Òu xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn kh¸ch quan v× vËy mçi thµnh phÇn kinh tÕ lµ mét bé phËn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Chóng cã vÞ trÝ vai trß nhÊt ®Þnh trong hÖ thèng kinh tÕ cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. 2.2.1 Kinh tÕ nhµ níc: Thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc lµ nh÷ng ®¬n vÞ tæ chøc trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh hoÆc phôc vô s¶n xuÊt mµ toµn bé nguån lùc thuéc së h÷u cña nhµ níc hoÆc bÞ nhµ níc khèng chÕ. Kinh tÕ nhµ níc gåm c¸c doanh nghiÖp nhµ níc c¸c tµi s¶n nh ®Êt ®ai, tµi nguyªn, kÕt cÊu h¹ tÇng. MÆt kh¸c nã cßn cung øng nh÷ng hµng hãa dÞch vô quan träng nh giao th«ng, th«ng tin liªn l¹c, an ninh. MÊy n¨m qua khu vùc kinh tÕ nhµ níc cã nhiÒu chuyÓn biÕn s¶n phÈm trong níc t¨ng tõ 36% n¨m 1991 lªn 43% n¨m 1994. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng. VÊn ®Ò cÊp thiÕt nhÊt ®Æt ra cho khu vùc kinh tÕ nhµ níc lµ t¹o ra ®éng lùc, lîi Ých trùc tiÕp cho ngêi lao ®éng. ViÖc ®æi míi ph¶i coi träng ®Çu t nh»m thùc hiÖn tèt vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nh»m ®¶m b¶o môc tiªu ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. 2.2.2 Kinh tÕ tËp thÓ: 10
- Kinh tÕ hîp t¸c dùa trªn c¬ së liªn kÕt tù nguyÖn cña ngêi lao ®éng kÕt hîp víi nhau ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. Kinh tÕ hîp t¸c mµ nßng cèt lµ hîp t¸c x· hiÖn nay, mét sè thùc tÕ ®Æt ra nÕu kh«ng ph¸t triÓn vµ cñng cè hîp t¸c x· ®Ó nã cïng víi kinh tÕ nhµ níc t¹o thµnh nÒn t¶ng cña x· héi th× môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ rÊt khã kh¨n. V× vËy ®¹i héi toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ®· nªu nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ hîp t¸c x· víi mét h×nh thøc ®a d¹ng tõ thÊp ®Õn cao theo nguyªn t¾c cïng cã lîi. 2.2.3 Kinh tÕ t b¶n nhµ níc: Kinh tÕ t b¶n nhµ níc lµ cã sù can thiÖp cña nhµ níc vµo c¸c ho¹t ®éng tæ chøc, ®¬n vÞ kinh tÕ t b¶n trong vµ ngoµi níc. Kinh tÕ t b¶n nhµ níc ë ViÖt Nam ®a sè lµ nh÷ng doanh nghiÖp nhá võa. ViÖt Nam kh«ng thÓ nhanh chãng rót ng¾n qu¸ tr×nh ®¹t tíi tr×nh ®é cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Do ®ã ®Ó thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi ViÖt Nam cÇn t¹o m«i trêng ®Çu t thuËn lîi, hÊp ®·n b»ng c¸ch ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc ®Çu t, x©y dùng ®éi ngò cã chuyªn m«n, x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt æn ®Þnh t¹o lßng tin vµ d÷ v÷ng ch÷ tÝn víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi. 2.2.4 Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ. Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ lµ thµnh phÇn kinh tÕ ho¹t ®éng cña b¶n th©n. Së h÷u c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy lµ së h÷u t nh©n. ThÕ m¹nh cña thµnh phÇn 11
- kinh tÕ nµy lµ ph¸t huy nhanh cã hiÖu qu¶ tiÒn vèn, søc lao ®éng tay nghÒ. V× thÕ nã gi÷ vai trß quan träng, l©u dµi trong thêi kú qu¸ ®é vµ ®ang ®îc sù gióp ®ì vÒ vèn còng nh khoa häc c«ng nghÖ. Tuy vËy nã vÉn cã nh÷ng h¹n chÕ kh«ng phï hî víi chñ nghÜa x· héi. Do ®ã cÇn ph¶i híng ®i vµo con ®êng hîp t¸c tù nguyÖn. Nã cã thÓ tån t¹i ®éc lËp hoÆc tham gia víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ hîp t¸c x· ®ã lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó nã hßa nhËp víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ. 2.2.5 Kinh tÕ t b¶n t nh©n. Lµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ mµ vèn do mét hoÆc mét sè nhµ níc t b¶n trong vµ ngoµi níc ®Çu t ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. §©y lµ thµnh phÇn dùa trªn së h÷u t nh©n hoÆc së h÷u hçn hîp vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ bãc lét søc lao ®éng thêng ®Çu t vµo nh÷ng ngµnh vèn Ýt l·i cao. Tõ n¨m 1991, sau khi cã luËt doanh nghiÖp t nh©n ë ViÖt Nam kinh tÕ t b¶n nhµ níc ph¸t triÓn rÊt m¹nh vµ sÏ trë thµnh mét lùc lîng ®¸ng kÓ trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc. Kinh tÕ t b¶n t nh©n do tõ chÕ ®é cò chuyÓn sang vµ sù khuyÕn khÝch lµm giÇu chÝnh ®¸ng tù do trao ®æi hµng hãa ®a sè lµ c¸c doanh nghiÖp nhá võa, t¹o m«it trêng thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t bá vèn ra kinh doanh cÇn ®îc b¶n vÖ b»ng ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch. Nh÷ng nhµ ®Çu t t nh©n ph¶i ®îc b×nh ®¼ng trong kinh doanh tríc ph¸p luËt, ®îc t«n träng trong x· héi bëi hiÖn nay nhiÒu nhµ doanh nghiÖp t nh©n vÉn bÞ coi lµ kÎ bãc lét, so víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hä cßn bÞ thua kÐm nhiÒu bÒ. 12
- §Ó ph¸t huy vai trß cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ hµng hãa nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam hiÖn nay theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, viÖc ®Èy m¹nh hiÖn ®¹i hãa cÇn ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm c¬ b¶n cña ®¹i héi ®¹i biÓu lÇn thø VIII gi÷ v÷ng ®éc lËp tù chñ ®i ®«i víi hîp t¸c quèc tÕ ®a ph¬ng hãa ®a d¹ng hãa quan hÖ ®èi ngo¹i hßa nhËp vµ kh«ng hoµn toµn ph¶i coi träng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ sù nghiÖp cña toµn d©n mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã kinh tÕ nhµ níc lµ chñ ®¹o lÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ngêi lµ yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh bÒn v÷ng. 2.2.6 Thµnh phÇn kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Thµnh phÇn kinh tÕ nµy míi t¸ch ra tõ sau §¹i héi IX khái kinh tÕ t b¶n Nha níc. Ly do t¸ch ra : - Trong thêi kú tíi Nhµ níc chñ tr¬ng khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi, cho nªn ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ riªng ®Ó võa khuyÕn khÝch võa qu¶n lý. - Trong sè c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi cã chñ ®Çu t lµ Nhµ níc cña quèc gia cã cïng chÕ ®é chÝnh trÞ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ, nh©n ®¹o cho nªn kh«ng xÕp tÊt vµo t b¶n Nhµ níc ®îc. - Nhµ níc coi ®ã lµ thµnh phÇn cÊu thµnh nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. Nhµ níc cã chÝnh s¸ch u ®·i th«ng tho¸ng ®Ó khuyÕn khÝch c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt Nam vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc 13
- ngoµi sÏ lµ gi¶i ph¸p ®Ó tranh thñ lîi thÕ bªn ngoµi, ph¸t huy lîi thÕ bªn trong ®Ó thóc ®Èy t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam vµo khu vùc vµ thÕ giíi. 2.3 Mèi liªn hÖ biÖn chøng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é ë ViÖt Nam. NÒn kinh tÕ hµng hãa trong thêi kú qu¸ ®é tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ víi nh÷ng kiÓu s¶n xuÊt hµng hãa kh«ng cïng b¶n chÊt võa thèng nhÊt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh«ng biÖt lËp g¾n bã ®an xen x©m nhËp thèng nhÊt qua c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn kh¸ch quan. Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay do nhiÒu h¹n chÕ cña nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp cña ViÖt Nam sau ngµy MiÒn nam hoµn toµn gi¶i phãng ®· gÆp nhiÒu khã kh¨n. VËn hµnh trong c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ võa cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi l¹i võa t¸c ®éng qua l¹i víi nhau t¹o thµnh mét nÒn kinh tÕ thèng nhÊt gãp phÇn ®a ®Êt níc ta tho¸t khái cuéc khñng ho¶ng vµ ra khái t×nh tr¹ng l¹m ph¸t gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh më réng thÞ trêng t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ n©ng cao ®êi sèng. 2.4 Nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®îc vµ nh÷ng mÆt h¹n chÕ. 14
Chính trị học
Báo chí - Truyền thông
Xã hội học
Giáo dục học
Tâm lý học
Lịch sử - Văn hoá
Triết học
Ngôn ngữ học
Thư viện thông tin
Văn học nước ngoài
Ngư nghiệp
Hành chính - Pháp luật
Địa lý - Địa danh
Văn học Việt nam
Lịch sử Đảng
CNXH - KH
Tư Tưởng HCM
Ngụ ngôn - Cổ tích
Ca dao - Tục ngữ
Hoá học
Sinh học
Y khoa - Dược
Kinh tế học