Xem mẫu

LỜI NÓI ĐẦU
Linux là tên gọi của một hệ điều hành máy tính và cũng là tên hạt nhân của hệ
điều hành, nó có lẽ là một ví dụ nổi tiếng nhất của phần mềm tự do và của việc phát
triển mã nguồn mở. Để góp phần giúp giáo viên và học sinh, sinh viên có thêm tư liệu
trong việc học tập và giảng dạy. Giáo trình được xây dựng nhằm giúp học sinh, sinh
viên hiểu được các khái niệm cơ bản, chức năng, nhiệm vụ của hệ điều hành nói
chung, bước đầu làm quen và làm chủ được hệ điều hành Linux, cũng như việc phát
triển các ứng dụng trên nền Linux. Từ đó, học sinh, sinh viên có nền tảng cơ bản để
sẵn sàng cho các dự án phát triển ứng dụng trên Linux, hay bắt đầu nghề nghiệp quản
trị hệ điều hành Linux sau khi ra trường. Đây là giáo trình Hệ điều hành Linux được
biên soạn bởi nhóm tác giả nhằm giúp cho việc nghiên cứu, tìm hiểu về một hệ điều
hành mới như Linux giúp cho chúng ta có một cái nhìn rộng hơn về tin học. Linux và
các phần mềm mã nguồn mở cung cấp cho người sử dụng mã nguồn của chương trình.
Xuất phát từ thực tế nhu cầu học tập của học sinh, sinh viên chuyên nghành
CNTT nói chung và học sinh, sinh viên trường Cao đẳng nghề Đăk Lăk nói riêng.
Chúng tôi viết cuốn giáo trình này bám sát theo chương trình khung môn học/mô đun
của trường, để phục vụ cho học sinh, sinh viên theo học Môn học/ mô đun “Hệ điều
hành Linux”.
Do đang trong quá trình xây dựng giáo trình và bài giảng một cách khoa học và
chuyên nghiệp. Vì vậy trong quá trình dịch và biên soạn tài liệu không trabnhs khỏi
những thiếu sót. Rất mong được sự đống góp ý kiến của người đọc để tài liệu ngay
càng được hoàn chỉnh hơn. Nhóm biên soạn xin chân thành cảm ơn.
Nhóm biên soạn

1

MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................... 1
MỤC LỤC ..................................................................................................................... 2
Chương 1: Giới thiệu hệ điều hành Linux ................................................................. 6
1.1. Lịch sử phát triển của Linux ................................................................................... 6
1.2. Ưu nhược điểm của Linux .............................................................................. 7
1.2.1. Những ưu điểm của Linux...................................................................... 7
1.2.2. Nhược điểm của Linux ........................................................................... 8
1.3. Kiến trúc của hệ điều hành Linux ................................................................... 9
1.3.1. Hạt nhân ................................................................................................. 9
1.3.2. Shell ....................................................................................................... 9
1.3.3. Các tiện ích .......................................................................................... 10
1.3.4. Chương trình ứng dụng ........................................................................ 10
1.4. Các đặc tính cơ bản của Linux ...................................................................... 10
1.4.1. Tốc độ cao ............................................................................................ 10
1.4.2. Bộ nhớ ảo ............................................................................................. 10
1.4.3. Sử dụng chung thư viện........................................................................ 10
1.4.4. Sử dụng chung chlương trình xử lý văn bản......................................... 10
1.4.5. Sử dụng chung giao diện cửa sổ ........................................................... 10
1.4.6. Các tiện ích sao lưu dữ liệu .................................................................. 11
1.4.7. Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ lập trình ........................................................... 11
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 11
Chương 2: Cài đặt hệ điều hành Linux .................................................................... 12
2.1. Chuẩn bị cài đặt ............................................................................................ 12
2.1.1. Chọn cấu hình phần cứng ..................................................................... 12
2.1.2. Dung lượng đĩa và bộ nhớ .................................................................... 12
2.1.3. Những cách cài đặt Linux .................................................................... 13
2.1.4. Phân vùng ổ đĩa cứng ........................................................................... 13
2.1.5. Chọn cấu hình phần cứng ..................................................................... 13
2.2. Tiến hành cài đặt .......................................................................................... 14
2.2.1. Các cách cài đặt.................................................................................... 14
2.2.2. Trình tự cài đặt ..................................................................................... 14
2.2.3. Thiết lập cấu hình mạng ....................................................................... 24
2.2.4. Thiết lập trương khoản người dùng ...................................................... 24
2.2.5. Thiết lập cấu hình xác thực .................................................................. 25
2.2.6. Chọn các gói phần mềm cài đặt............................................................ 25
2.2.7. Thiết lập cấu hình X Window .............................................................. 26
2.2.8. Cài đặt các gói phần mềm .................................................................... 27
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 28
Chương 3 Các khái niệm cơ bản trong Linux ......................................................... 29
3.1. Màn hình làm việc ........................................................................................ 29
3.1.1. Đăng nhập ............................................................................................ 29
3.1.2. Sử dụng shell prompt (Terminal) ......................................................... 29
3.1.3. Tạo account mới ................................................................................... 29
3.1.4. Nautilus- File Manager ........................................................................ 29
3.1.5. Start here .............................................................................................. 30
3.2. Giao diện đồ họa và giao diện dòng lệnh ...................................................... 30
3.2.1. Giao diện đồ họa .................................................................................. 30

2

3.2.2. Giao diện dòng lệnh ............................................................................. 34
3.3. Hệ thống tập tin ............................................................................................ 35
3.3.1. Các kiểu file có trong Linux ................................................................. 35
3.3.2. Quy ước tên file trong Linux ................................................................ 36
3.3.3. Cấu trúc hệ thống file của Linux .......................................................... 37
3.4. Cấu hình phần cứng ...................................................................................... 38
3.4.1. Cấu hình DHCP Server ......................................................................... 38
3.4.2. Cấu hình Web Server ........................................................................... 39
3.4.3. Network Card ...................................................................................... 39
3.5. Quản lý tiến trình .......................................................................................... 41
3.5.1. Khái niệm ............................................................................................. 41
3.5.2. Các lệnh cơ bản trong quản lý tiến trình............................................... 43
3.6. Tập tin và thư mục ........................................................................................ 46
3.6.1. Một số khái niệm................................................................................. 46
3.6.2. Các lệnh trong hệ thống tập tin ............................................................ 47
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 50
Chương 4: Cài đặt phần mềm trong hệ điều hành Linux ....................................... 51
4.1. RPM là gì? .................................................................................................... 51
4.1.1. Khái niệm ............................................................................................. 51
4.1.2. Quản lý gói........................................................................................... 51
4.1.3. Đặc tính của RPM ................................................................................ 51
4.2. Sử dụng công cụ dòng lệnh RPM ................................................................. 52
4.2.1. Lệnh rpm .............................................................................................. 52
4.2.2. Cài đặt phần mềm bằng rpm ............................................................... 52
4.2.3. Loại bỏ phần mềm đã cài đặt trong hệ thống....................................... 53
4.2.4. Nâng cấp phần mềm ............................................................................ 53
4.2.5. Truy vấn các phần mềm ...................................................................... 53
4.3. Cài đặt các gói dạng TAR............................................................................. 54
4.3.1. Chuẩn bị cài đặt.................................................................................... 55
4.3.2. Tiến hành cài đặt .................................................................................. 55
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 56
Chương 5: Các ứng dụng phần mềm phổ biến trong Linux................................... 57
5.1. Bộ phần mềm văn phòng OpenOffice .......................................................... 57
5.1.1. Hỗ trợ unicode ..................................................................................... 57
5.1.2. Open wrtiter (~Ms Word) .................................................................... 57
5.1.3. Open calc (~Ms Excel) ......................................................................... 57
5.1.4. Open base (~Ms Access) ...................................................................... 57
5.2. Các phần mềm Internet ................................................................................. 58
5.2.1. Web Hosting ........................................................................................ 58
5.2.2. Gửi Và Nhận Thư từ Webmail ............................................................. 58
5.3. Các phần mềm Multimedia ........................................................................... 60
5.3.1. Một số phần mềm multimedia .............................................................. 60
5.3.2. Hình ảnh giao diện của một số phần mềm multimedia ......................... 60
5.3.3. Trình xử lý ảnh The GIMP ................................................................... 61
5.4. Các phần mềm hệ thống ............................................................................... 61
5.4.1. Shell thiết lập các tập tin ...................................................................... 61
5.4.2. Cài đặt các file .rpm ............................................................................. 61
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 62

3

Chương 6: Giao diện dòng lệnh ................................................................................ 63
6.1. Khái niệm Shell ............................................................................................ 63
6.1.1 Khái niệm .............................................................................................. 63
6.1.2. Phân loại .............................................................................................. 63
6.2. Một số lệnh cơ bản ....................................................................................... 63
6.2.1. Lệnh liên quan đến hệ thống ................................................................ 63
6.2.2. Lệnh thao tác trên tập tin ...................................................................... 64
6.2.3. Lệnh khi làm việc trên terminal ........................................................... 64
6.3. Sử dụng phím tắt .......................................................................................... 65
6.3.1. Trong terminal..................................................................................... 65
6.3.2. Trong GNOME .................................................................................... 65
6.3.3. Trong OpenOffice ................................................................................ 65
6.3.4. Trong vi (vim) ...................................................................................... 65
6.4. Cú pháp lệnh................................................................................................. 66
6.4.1. Tạo thư mục ......................................................................................... 66
6.4.2. Xóa thư mục với lệnh rmdir ................................................................. 66
6.4.3. Xem đường dẫn thư mục hiện thời với lệnh pwd ................................. 66
6.4.4. Lệnh đổi tên thư mục với lệnh mv ....................................................... 67
6.4.5. Tạo file với lệnh touch ......................................................................... 67
6.4.6. Tạo file với lệnh cat ............................................................................. 67
6.5. Cấu hình Shell .............................................................................................. 67
6.5.1. Thiết lập môi trường terminal .............................................................. 67
6.5.2. Thiết lập môi trường Shell ................................................................... 68
6.6. Lập trình Shell .............................................................................................. 68
6.6.1. Lệnh echo ............................................................................................. 68
6.6.2. Lệnh read ............................................................................................. 69
6.6.3. Sử dụng biến ........................................................................................ 69
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 70
Chương 7: Hệ thống tập tin ...................................................................................... 71
7.1. Khái niệm hệ thống tập tin............................................................................ 71
7.1.1. Khái niệm ............................................................................................. 71
7.1.2. Một số nội dung liên quan đến tên file (bao gồm cả tên thư mục)........ 71
7.2. Các công cụ tìm kiếm tập tin ........................................................................ 72
7.2.1. Lệnh Find ............................................................................................. 72
7.2.2. Tìm kiếm với các tiêu chí khác ............................................................ 73
7.2.3. Khắc phục lỗi thường gặp .................................................................... 73
7.3. Di chuyển trong hệ thống tập tin .................................................................. 73
7.3.1. Sao chép file với lệnh cp ...................................................................... 73
7.3.2. Di chuyển tới thư mục khác ................................................................. 75
7.3.3. Sao chép thư mục ................................................................................. 75
7.3.4. Di chuyển thư mục ............................................................................... 75
7.4. Quản lý ổ đĩa và phân vùng .......................................................................... 75
7.4.1. Các lệnh quản lý ổ đĩa .......................................................................... 75
7.4.2. Phân vùng ............................................................................................ 76
7.5. Bảo trì hệ thống tập tin ................................................................................. 76
7.5.1. Quyền hạn ............................................................................................ 76
7.5.2. Lệnh chmd, chown, chgrp .................................................................... 78
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 79

4

Chương 8: Quản lý người dùng ................................................................................ 80
8.1. Khái niệm tài khoản người dùng .................................................................. 80
8.2. Hệ thống quản lý người dùng ....................................................................... 80
8.2.1. Quyền truy nhập ................................................................................... 80
8.2.2. Tạo tài khoản người dùng .................................................................... 82
8.2.3. Thay đổi thông tin của tài khoản .......................................................... 83
8.2.4. Tạm khóa tài khoản người dùng ........................................................... 83
8.2.5. Hủy tài khoản ...................................................................................... 83
8.3. Các lệnh quản lý người dùng ........................................................................ 83
8.3.1. File /etc/passwd .................................................................................... 83
8.3.2. Thêm người dùng với lệnh useradd ...................................................... 84
8.3.3. Thay đổi thuộc tính người dùng ........................................................... 85
8.3.4. Xóa bỏ một người dùng (lệnh userdel) ................................................. 86
8.4. Phân quyền trên hệ thống tập tin .................................................................. 86
Câu hỏi ôn tập chương ................................................................................................. 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................... 88

5

nguon tai.lieu . vn