Xem mẫu
www.dutoan.com
Tủ sách Kinh tế Xây dựng thực hành
Giáo trình
Dự toán Xây dựng thực hành
Ks. Trần Chiến Thắng
www.dutoan.com – 094.233.1972
Tp. HCM tháng 4 năm 2014
Cuốn sách này là tổng kết những kinh nghiệm gần 20 năm làm dự toán –
viết phần mềm dự toán – giảng dạy – va chạm các tình huống đấu thầu, thanh
quyết toán … của tôi, với mong muốn đem lại cho độc giả những kiến thức thực
tế khi làm dự toán, đấu thầu, thanh quyết toán, áp dụng các văn bản pháp luật và
những việc liên quan.
Tôi viết dưới dạng hỏi đáp, mỗi câu hỏi là một tình huống cụ thể, tập
trung vào các vấn đề thường gặp khi làm dự toán thực tế. Với nhịp sống gấp gáp
hiện nay, tôi cố gắng viết ngắn gọn và cô đọng nhất có thể. Những vấn đề
vướng mắc, các bạn có thể tra khảo trên mạng internet hoặc liên hệ với tôi.
ĐT: 094.233.1972
Email: thangdutoan@gmail.com
Website: www.dutoan.com
Facebook: www.facebook.com/thangdutoan72
Phiên bản online trên blog: www.dutoanonline.blogspot.com
Bố cục cuốn sách này như sau:
Chương 1
Từ bài 1 - bài 3
Khái niệm dự toán
Trang 3
Chương 2
Từ bài 4 - bài 9
Tính khối lượng
Trang 7
Chương 3
Từ bài 10 - bài 15
Đơn giá thực tế
Trang 18
Chương 4
Từ bài 16 - bài 22
Cách quản lý của nhà nước trong
dự toán
Trang 27
Chương 5
Từ bài 23 - bài 32
Đơn giá nhà nước
Trang 36
Chương 6
Từ bài 33 - bài 48
Sử dụng máy tính
Trang 50
Chương 7
Từ bài 49 - bài 59
Dự toán dự thầu & tiến độ Excel
Trang 76
Phụ lục 1
Một số lưu ý khi sử dụng đơn giá, định mức
Trang 97
Tài liệu này và tất cả các file định mức – đơn giá và các văn bản liên quan
tới dự toán có thể download tại địa chỉ
https://drive.google.com/folderview?id=0By5DhT7vu87cU5xd2RqZDZZMkk&usp=sharing
2 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM VỀ DỰ TOÁN
Bài 1: Dự toán là gì?
Dự toán, đơn giản chỉ là các bảng tính chi phí cần thiết để xây dựng công trình
hoặc hạng mục công trình.
Thông dụng nhất là cách bóc tách khối lượng cho từng công việc một.
VD: Một chủ đầu tư muốn tính dự toán một sân bê tông. Họ sẽ đưa cho bạn bản
vẽ (hoặc các mô tả cần thiết). Trong ví dụ này, sân dài 500m, rộng 300m, gồm
các lớp: Đệm cát đầm chặt dày 600, BT lót đá 4x6 M100 dày 100, BT nền đá
1x2 M200 cắt joint 6x6m. Bảng dự toán như sau:
STT
1
2
3
4
TÊN CÔNG VIỆC ĐƠN KHỐI
MÃ
ĐƠN
THÀNH
HIỆU
VỊ LƯỢNG
GIÁ
TIỀN
AB.1234 Đắp cát đầm chặt
M3
9.000
150.000 1.350.000.000
300x500x0.6
AB.1234 BT lót đá 4x6 M100 M3
1.500
600.000
900.000.000
300x500x0.1
AB.1234 BT nền đá 1x2 M3
3.000 1.200.000 3.600.000.000
M200
300x500x0.2
AB.1234 Cắt joint 6m x 6m
M
49.400
12.000
592.800.000
300x83+500x49
TỔNG CỘNG
6.442.800.000
Bạn thấy rằng về hình thức, dự toán cũng tương tự một bảng tính tiền (quán ăn,
siêu thị …).
Bạn sẽ tính khối lượng cho từng công việc một, áp giá tương ứng và cộng tổng
lại là xong. Trường hợp các bạn làm dự toán những công trình lớn hơn, phức tạp
hơn (tòa nhà chung cư, cây cầu, nhà máy …) cũng tương tự, tất nhiên là số
lượng công việc và cách tính toán sẽ nhiều và rắc rối hơn.
Lưu ý: Thường càng bóc tách thành nhiều công tác thì dự toán càng chính xác.
Nhưng ta cũng có thể cân nhắc để gộp những công việc liên quan cho thuận tiện
tính toán và kiểm soát hơn.
VD: Ta có thể gộp công tác BT nền và cắt joint lại. Đương nhiên, lúc này
đơn giá sẽ không còn là 1.200.000đ/m3 nữa mà sẽ phải cộng thêm chi phí cắt
joint. Thậm chí có thể gộp cả 4 công việc lại và tính trên cơ sở m2 sân hoàn
thiện (trường hợp này là 6.442.800.000/15.000=429.520đ/m2)
3 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
Với các công trình nước ngoài hoặc tư nhân, họ rất hay gộp các công việc lại
cho gọn. Chẳng hạn công tác cọc khoan nhồi D1000: Nếu bóc tách sẽ có rất
nhiều công việc như khoan cọc, hốt bùn, chở đi, bentonite, cốt thép, bê tông,
vận chuyển máy ... nhưng người ta có thể gộp chung và dự toán theo md cọc
(tất nhiên phải dựa trên cơ sở số liệu từ thực tế để tính ra đơn giá tổng hợp là
bao nhiêu tiền/md cọc).
Nhưng với các công trình có yếu tố nhà nước thì bắt buộc phải bóc tách chi
tiết để áp đúng đơn giá theo quy định của nhà nước.
Nhà dân là trường hợp đặt biệt vì dự toán bóc tách chi tiết là quá phức tạp
với cả chủ nhà và nhà thầu nên thường tính theo m2 xây dựng, dù rằng cách
đó không được chính xác và dễ nảy sinh những tranh cãi khi thực hiện.
Bài 2: Dự toán nhà nước
Rất nhiều học viên hỏi: Thày nói thấy rất đơn giản, nhưng dự toán ở công ty em
làm thấy rắc rối và phức tạp hơn nhiều?
Đúng là như vậy. Nhưng việc phức tạp nên tách thành 2 nguyên nhân
1. Phức tạp do công trình lớn, quá nhiều công việc nên tính toán khó khăn.
VD: Một tòa nhà văn phòng hay chung cư có tới cả ngàn đầu công việc. Có
những công việc phải tính toán từ vài trăm cấu kiện (VD: BT dầm mỗi tầng mấy
chục loại nhân với 20 tầng).
2. Phức tạp thứ 2 do cách làm dự toán theo quy định nhà nước hiện nay khá rắc
rối. Những công trình có yếu tố nhà nước đều phải tuân thủ quy định này.
Dự toán (theo đơn giá nhà nước) gồm các bước sau:
2.1. Áp giá theo bộ đơn giá của Sở XD (tỉnh, thành phố) công bố. Công trình
nằm trên địa bàn tỉnh nào thì áp bộ đơn giá tỉnh đó.
2.2. Phân tích vật tư: Áp định mức dự toán do Bộ Xây dựng công bố để tính
xem mỗi công việc sử dụng hết bao nhiêu vật tư.
3.3. Tổng hợp vật tư: Cộng tổng vật tư sử dụng cho toàn bộ công trình rồi áp giá
thực tế để tính tổng giá trị vật tư thực tế (hoặc tính bù giá vật liệu).
3.4. Tổng hợp dự toán: Nhân giá trị nhân công và máy theo đơn giá với hệ số
điều chỉnh theo mức lương mới nhất. Sau đó tính thêm một số chi phí theo quy
định như: chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước, thuế GTGT, lán trại ...
để được tổng chi phí xây dựng.
3.5. Tổng dự toán: Tính thêm các chi phí thiết bị (nếu có) và chi phí tư vấn quản lý dự án. Thường thì chỉ Chủ đầu tư và dự toán thiết kế mới phải làm bước
này. Nhà thầu thì chỉ quan tâm tới tổng hợp dự toán (ở bước 3.4)
Nói chung, dự toán nhà nước phức tạp hơn dự toán thực tế rất nhiều.
4 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
Dự toán thực tế (với CĐT là tư nhân hoặc nước ngoài) chỉ cần xong khối lượng
là xong, còn đơn giá là đơn giá thực tế thị trường. CĐT cũng chỉ cần đơn giá
tương đối để kiểm soát, còn giá chính xác được xác định thông qua đấu thầu.
Nhưng đối với công trình nhà nước thì tất cả phải tuân thủ quy định nhà nước.
Phê duyệt phải qua rất nhiều cấp (tư vấn thẩm tra, CĐT, các cơ quan quản lý
khác …) và chỉ cần sai chút xíu là phải chỉnh sửa rất mệt mỏi.
Bài 3: Tại sao phải rắc rối như vậy, tại sao không làm theo kiểu lum-sum
cho nhanh
Đúng là làm dự toán và quản lý theo kiểu nước ngoài (lump-sum) như ở trong ví
dụ của bài 1 rất nhanh, chỉ khối lượng x đơn giá là xong. Thực tế thì các công
trình tư nhân và nước ngoài hiện nay cũng thường tính theo cách này cho đơn
giản và dễ quản lý.
Nhưng với các công trình của nhà nước (vốn ngân sách) hoặc “có yếu tố nhà
nước”, thì chủ đầu tư (và có thể sau này được thụ hưởng) chỉ là người quản lý
vốn của nhà nước, vì vậy nhà nước phải ra rất nhiều quy định để kiểm soát tránh
thất thoát (nhưng thực tế vẫn thất thoát như thường !!!)
Thực ra năm 2007 nghị định 99 và thông tư 05 đã có quy định về việc nhà nước
không quản lý định mức và đơn giá nữa (định mức đơn giá giờ chỉ là công bố
chức không phải ban hành như trước nữa), CĐT là người quyết định và chịu
trách nhiệm, kỹ sư định giá sẽ là người tư vấn giúp CĐT về định mức và đơn
giá ... Nhưng trong thực tế thì cách quản lý "nguyễn y vân", đơn giản là vì
những người thực hiện thà cứ làm đúng theo định mức đơn giá như cũ, nếu có
gì sai sót thì đó là do định mức đơn giá sai, chứ nếu tự mình quyết định nếu xảy
ra cái gì thì mình lại phải chịu trách nhiệm.
VD: Một vài thay đổi về hình thức định mức, đơn giá sau năm 2007:
2005: Ban hành định mức 24 (phần xây dựng), định mức 33 (phần lắp đặt)
2007: Bãi bỏ định mức 24, định mức 33. Công bố định mức 1776 (phần xây
dựng), 1777 (phần lắp đặt) nhưng nội dung y chang ĐM 24 và ĐM 33 (tức là
chỉ thay hình thức ban hành bằng công bố mà thôi)
Ở thành phố HCM, năm 2008 công bố đơn giá 1297, 1298, 1299 thay thế cho
bộ đơn giá xây dựng (103), lắp đặt (104) và khảo sát đã ban hành năm 2006
nhưng do nội dung không có gì thay đổi nên vẫn sử dụng lại các cuốn đơn giá
cũ.
Ở các tỉnh khác tương tự. Một số tỉnh "siêng" tính lại và công bố đơn giá mới,
các tỉnh khác làm giống Tp. HCM, bình mới rượu cũ cho nhanh.
Tóm lại, về đơn giá định mức và cách quản lý của nhà nước, các bạn chỉ cần
nhớ 2 điểm:
5 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
nguon tai.lieu . vn
Tủ sách Kinh tế Xây dựng thực hành
Giáo trình
Dự toán Xây dựng thực hành
Ks. Trần Chiến Thắng
www.dutoan.com – 094.233.1972
Tp. HCM tháng 4 năm 2014
Cuốn sách này là tổng kết những kinh nghiệm gần 20 năm làm dự toán –
viết phần mềm dự toán – giảng dạy – va chạm các tình huống đấu thầu, thanh
quyết toán … của tôi, với mong muốn đem lại cho độc giả những kiến thức thực
tế khi làm dự toán, đấu thầu, thanh quyết toán, áp dụng các văn bản pháp luật và
những việc liên quan.
Tôi viết dưới dạng hỏi đáp, mỗi câu hỏi là một tình huống cụ thể, tập
trung vào các vấn đề thường gặp khi làm dự toán thực tế. Với nhịp sống gấp gáp
hiện nay, tôi cố gắng viết ngắn gọn và cô đọng nhất có thể. Những vấn đề
vướng mắc, các bạn có thể tra khảo trên mạng internet hoặc liên hệ với tôi.
ĐT: 094.233.1972
Email: thangdutoan@gmail.com
Website: www.dutoan.com
Facebook: www.facebook.com/thangdutoan72
Phiên bản online trên blog: www.dutoanonline.blogspot.com
Bố cục cuốn sách này như sau:
Chương 1
Từ bài 1 - bài 3
Khái niệm dự toán
Trang 3
Chương 2
Từ bài 4 - bài 9
Tính khối lượng
Trang 7
Chương 3
Từ bài 10 - bài 15
Đơn giá thực tế
Trang 18
Chương 4
Từ bài 16 - bài 22
Cách quản lý của nhà nước trong
dự toán
Trang 27
Chương 5
Từ bài 23 - bài 32
Đơn giá nhà nước
Trang 36
Chương 6
Từ bài 33 - bài 48
Sử dụng máy tính
Trang 50
Chương 7
Từ bài 49 - bài 59
Dự toán dự thầu & tiến độ Excel
Trang 76
Phụ lục 1
Một số lưu ý khi sử dụng đơn giá, định mức
Trang 97
Tài liệu này và tất cả các file định mức – đơn giá và các văn bản liên quan
tới dự toán có thể download tại địa chỉ
https://drive.google.com/folderview?id=0By5DhT7vu87cU5xd2RqZDZZMkk&usp=sharing
2 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
CHƯƠNG 1: KHÁI NIỆM VỀ DỰ TOÁN
Bài 1: Dự toán là gì?
Dự toán, đơn giản chỉ là các bảng tính chi phí cần thiết để xây dựng công trình
hoặc hạng mục công trình.
Thông dụng nhất là cách bóc tách khối lượng cho từng công việc một.
VD: Một chủ đầu tư muốn tính dự toán một sân bê tông. Họ sẽ đưa cho bạn bản
vẽ (hoặc các mô tả cần thiết). Trong ví dụ này, sân dài 500m, rộng 300m, gồm
các lớp: Đệm cát đầm chặt dày 600, BT lót đá 4x6 M100 dày 100, BT nền đá
1x2 M200 cắt joint 6x6m. Bảng dự toán như sau:
STT
1
2
3
4
TÊN CÔNG VIỆC ĐƠN KHỐI
MÃ
ĐƠN
THÀNH
HIỆU
VỊ LƯỢNG
GIÁ
TIỀN
AB.1234 Đắp cát đầm chặt
M3
9.000
150.000 1.350.000.000
300x500x0.6
AB.1234 BT lót đá 4x6 M100 M3
1.500
600.000
900.000.000
300x500x0.1
AB.1234 BT nền đá 1x2 M3
3.000 1.200.000 3.600.000.000
M200
300x500x0.2
AB.1234 Cắt joint 6m x 6m
M
49.400
12.000
592.800.000
300x83+500x49
TỔNG CỘNG
6.442.800.000
Bạn thấy rằng về hình thức, dự toán cũng tương tự một bảng tính tiền (quán ăn,
siêu thị …).
Bạn sẽ tính khối lượng cho từng công việc một, áp giá tương ứng và cộng tổng
lại là xong. Trường hợp các bạn làm dự toán những công trình lớn hơn, phức tạp
hơn (tòa nhà chung cư, cây cầu, nhà máy …) cũng tương tự, tất nhiên là số
lượng công việc và cách tính toán sẽ nhiều và rắc rối hơn.
Lưu ý: Thường càng bóc tách thành nhiều công tác thì dự toán càng chính xác.
Nhưng ta cũng có thể cân nhắc để gộp những công việc liên quan cho thuận tiện
tính toán và kiểm soát hơn.
VD: Ta có thể gộp công tác BT nền và cắt joint lại. Đương nhiên, lúc này
đơn giá sẽ không còn là 1.200.000đ/m3 nữa mà sẽ phải cộng thêm chi phí cắt
joint. Thậm chí có thể gộp cả 4 công việc lại và tính trên cơ sở m2 sân hoàn
thiện (trường hợp này là 6.442.800.000/15.000=429.520đ/m2)
3 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
Với các công trình nước ngoài hoặc tư nhân, họ rất hay gộp các công việc lại
cho gọn. Chẳng hạn công tác cọc khoan nhồi D1000: Nếu bóc tách sẽ có rất
nhiều công việc như khoan cọc, hốt bùn, chở đi, bentonite, cốt thép, bê tông,
vận chuyển máy ... nhưng người ta có thể gộp chung và dự toán theo md cọc
(tất nhiên phải dựa trên cơ sở số liệu từ thực tế để tính ra đơn giá tổng hợp là
bao nhiêu tiền/md cọc).
Nhưng với các công trình có yếu tố nhà nước thì bắt buộc phải bóc tách chi
tiết để áp đúng đơn giá theo quy định của nhà nước.
Nhà dân là trường hợp đặt biệt vì dự toán bóc tách chi tiết là quá phức tạp
với cả chủ nhà và nhà thầu nên thường tính theo m2 xây dựng, dù rằng cách
đó không được chính xác và dễ nảy sinh những tranh cãi khi thực hiện.
Bài 2: Dự toán nhà nước
Rất nhiều học viên hỏi: Thày nói thấy rất đơn giản, nhưng dự toán ở công ty em
làm thấy rắc rối và phức tạp hơn nhiều?
Đúng là như vậy. Nhưng việc phức tạp nên tách thành 2 nguyên nhân
1. Phức tạp do công trình lớn, quá nhiều công việc nên tính toán khó khăn.
VD: Một tòa nhà văn phòng hay chung cư có tới cả ngàn đầu công việc. Có
những công việc phải tính toán từ vài trăm cấu kiện (VD: BT dầm mỗi tầng mấy
chục loại nhân với 20 tầng).
2. Phức tạp thứ 2 do cách làm dự toán theo quy định nhà nước hiện nay khá rắc
rối. Những công trình có yếu tố nhà nước đều phải tuân thủ quy định này.
Dự toán (theo đơn giá nhà nước) gồm các bước sau:
2.1. Áp giá theo bộ đơn giá của Sở XD (tỉnh, thành phố) công bố. Công trình
nằm trên địa bàn tỉnh nào thì áp bộ đơn giá tỉnh đó.
2.2. Phân tích vật tư: Áp định mức dự toán do Bộ Xây dựng công bố để tính
xem mỗi công việc sử dụng hết bao nhiêu vật tư.
3.3. Tổng hợp vật tư: Cộng tổng vật tư sử dụng cho toàn bộ công trình rồi áp giá
thực tế để tính tổng giá trị vật tư thực tế (hoặc tính bù giá vật liệu).
3.4. Tổng hợp dự toán: Nhân giá trị nhân công và máy theo đơn giá với hệ số
điều chỉnh theo mức lương mới nhất. Sau đó tính thêm một số chi phí theo quy
định như: chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước, thuế GTGT, lán trại ...
để được tổng chi phí xây dựng.
3.5. Tổng dự toán: Tính thêm các chi phí thiết bị (nếu có) và chi phí tư vấn quản lý dự án. Thường thì chỉ Chủ đầu tư và dự toán thiết kế mới phải làm bước
này. Nhà thầu thì chỉ quan tâm tới tổng hợp dự toán (ở bước 3.4)
Nói chung, dự toán nhà nước phức tạp hơn dự toán thực tế rất nhiều.
4 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04
Dự toán thực tế (với CĐT là tư nhân hoặc nước ngoài) chỉ cần xong khối lượng
là xong, còn đơn giá là đơn giá thực tế thị trường. CĐT cũng chỉ cần đơn giá
tương đối để kiểm soát, còn giá chính xác được xác định thông qua đấu thầu.
Nhưng đối với công trình nhà nước thì tất cả phải tuân thủ quy định nhà nước.
Phê duyệt phải qua rất nhiều cấp (tư vấn thẩm tra, CĐT, các cơ quan quản lý
khác …) và chỉ cần sai chút xíu là phải chỉnh sửa rất mệt mỏi.
Bài 3: Tại sao phải rắc rối như vậy, tại sao không làm theo kiểu lum-sum
cho nhanh
Đúng là làm dự toán và quản lý theo kiểu nước ngoài (lump-sum) như ở trong ví
dụ của bài 1 rất nhanh, chỉ khối lượng x đơn giá là xong. Thực tế thì các công
trình tư nhân và nước ngoài hiện nay cũng thường tính theo cách này cho đơn
giản và dễ quản lý.
Nhưng với các công trình của nhà nước (vốn ngân sách) hoặc “có yếu tố nhà
nước”, thì chủ đầu tư (và có thể sau này được thụ hưởng) chỉ là người quản lý
vốn của nhà nước, vì vậy nhà nước phải ra rất nhiều quy định để kiểm soát tránh
thất thoát (nhưng thực tế vẫn thất thoát như thường !!!)
Thực ra năm 2007 nghị định 99 và thông tư 05 đã có quy định về việc nhà nước
không quản lý định mức và đơn giá nữa (định mức đơn giá giờ chỉ là công bố
chức không phải ban hành như trước nữa), CĐT là người quyết định và chịu
trách nhiệm, kỹ sư định giá sẽ là người tư vấn giúp CĐT về định mức và đơn
giá ... Nhưng trong thực tế thì cách quản lý "nguyễn y vân", đơn giản là vì
những người thực hiện thà cứ làm đúng theo định mức đơn giá như cũ, nếu có
gì sai sót thì đó là do định mức đơn giá sai, chứ nếu tự mình quyết định nếu xảy
ra cái gì thì mình lại phải chịu trách nhiệm.
VD: Một vài thay đổi về hình thức định mức, đơn giá sau năm 2007:
2005: Ban hành định mức 24 (phần xây dựng), định mức 33 (phần lắp đặt)
2007: Bãi bỏ định mức 24, định mức 33. Công bố định mức 1776 (phần xây
dựng), 1777 (phần lắp đặt) nhưng nội dung y chang ĐM 24 và ĐM 33 (tức là
chỉ thay hình thức ban hành bằng công bố mà thôi)
Ở thành phố HCM, năm 2008 công bố đơn giá 1297, 1298, 1299 thay thế cho
bộ đơn giá xây dựng (103), lắp đặt (104) và khảo sát đã ban hành năm 2006
nhưng do nội dung không có gì thay đổi nên vẫn sử dụng lại các cuốn đơn giá
cũ.
Ở các tỉnh khác tương tự. Một số tỉnh "siêng" tính lại và công bố đơn giá mới,
các tỉnh khác làm giống Tp. HCM, bình mới rượu cũ cho nhanh.
Tóm lại, về đơn giá định mức và cách quản lý của nhà nước, các bạn chỉ cần
nhớ 2 điểm:
5 | dự toán xây dựng thực hành 2014.04