1. Trang Chủ
  2. Luật học
  3. Giáo trình An toàn lao động và môi trường công nghiệp - Chương 11

Giáo trình An toàn lao động và môi trường công nghiệp - Chương 11

CHƯƠNG XI MÔI TRƯỜNG LÀ YẾU TỐ SẢN XUẤT Đầu ra Từ thiên nhiên Hệ thống kinh tế Đầu ra không Mong muốn Phải trang trải chi phí môi trường Xuất hiện hiệ u ứng ngoạ i vi Môi trường là tài sản tự do TP. Khan hiếm PKT ĐH S định suất ường r về T uộc n th quye Bản HCM Môi trường là tài sản cộng đồng Sự khan hiếm tích tụ Hệ thống kinh tế XI.1. MÔI TRƯỜ NG TRONG LÝ THUYẾ T KINH ĐIỂ N VỀ SẢN XUẤ T VÀ CHI PHÍ Lý thuyế t... Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng

Thể loại Tài liệu miễn phí Luật học

Số trang 8

Ngày tạo 8/29/2018 9:18:34 PM +00:00

Loại tệp PDF

Kích thước

Tên tệp

Tải Giáo trình An toàn lao động và môi trường công ngh... (.pdf)

Xem mẫu

  1. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp PHAÀN IV M . HC T TP PK ÑH S ôøng à Trö äc ve huo eàn t quy MOÂI TRÖÔØNG Baûn COÂNG NGHIEÄP Trang 100 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  2. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp CHÖÔNG XI M OÂI TRÖÔØNG LAØ YEÁU TOÁ SAÛN XUAÁT Ñaàu ra Ñaàu ra khoâng Heä thoáng kinh teá Töø thieân nhieân M ong muoán Phaûi trang traûi chi phí Xuaát hieän hieä u moâi tröôøng öùng ngoaï i vi HCM TP. PKT Moâi tröôøng laø taøi saûn Khan hieám ÑH S ñònh suaát öôøng töï do r veà T uoäc àn th quye Baûn Moâi tröôøng laø taøi saûn Söï khan hieám coäng ñoàng tích tuï Heä thoáng kinh teá XI.1. MOÂI TRÖÔØ NG TRONG LYÙ THUYEÁ T KINH ÑIEÅ N VEÀ SAÛN XUAÁ T VAØ CHI PHÍ Lyù thuyeá t saûn xuaát vaø chi phí nguyeân cöùu söï phoá i hôïp caù c yeáu toá saûn xuaát. Trong thuyeát kinh ñieån cuû a heä thoáng Gutenberg tröôù c ñaây chæ phaâ n bieät caùc yeáu toá cô baûn laø: lao ñoäng, phöông tieän saûn xuaát vaø nguyeân lieäu . Theo quan ñieåm caän ñaïi, ngöôø i ta coøn ñöa theâm caùc yeáu toá khaùc: yeáu toá caù nhaân vaø yeáu toá coä ng ñoàn g, yeá u toá töï tin… Moâ i tröôøng thieân nhieân trong heä thoá ng cuûa Gutenberg chæ ñöôï c löu yù trong chöùc naên g laø nguoàn cung caáp taø i nguyeân thieân nhieân. Ví duï : nhö vai troø cuû a yeáu toá nguyeân lieäu. Trong ñònh nghóa veà ñaë c ñieåm cuû a moä t yeáu toá saûn xuaát Gutenberg ñaõ neâu khoân g theå thieáu ñöôïc trong vieä c taï o neân saûn phaåm . Ñieàu ñoù khoâng nhöõng ñuùng vôù i moâ i tröôøng ôû noä i dung laø nôi khai thaùc nguyeân lieäu vaø naêng löôïng ôû caù c daïng raén , loûng, khí thaäm chí caû phoùng xaï cuõ ng nhö tieán g oàn. Nguyeâ n nhaân cuû a söï khoâng löu yù ñeán moâ i tröôø ng laø moät yeáu toá saû n xuaát chuû yeáu laø ôû choå ngöôøi ta ñaõ coi moâ i tröôøng thieân nhieân laø moä t saûn phaåm töï do. Vôù i quan ñieåm ñoù laø töï do neâ n khoân g tính ñeán nhö moä t yeáu toá saûn xuaát, neáu nhö noù khoâng phaû i laø khan hieám – coù nghóa laø noù khoân g coù giaù trò kinh teá, vieä c khai thaù c vaø söû duï ng noù seõ gaây neân chi phí cho kinh teá doanh nghieäp . Vì leõ ñoù moâi tröôøng ñaõ khoâng ñöôïc ñöa vaøo lyù thuyeá t saûn xuaá t vaø lyù thuyeá t chi phí. Trang 101 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  3. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Hieä n nay nhu caàu veà moâ i tröôøng ngaøy caøn g taêng vaø moâi tröôøng ñaõ trôû thaø nh moät ngaønh kinh teá vôùi chi phí ñaùng keå thì söï khieám khuyeá t trong lyù thuyeá t kinh ñieån ngaøy caøng boäc loä roõ neù t. Tuy vaäy , vaán ñeà naøy coù theå söû lyù töøng phaàn maø khoâng caàn ñeán söï thay ñoåi veà lyù thuyeát, bôû i vì nhu caàu veà moâi tröôøn g ñöôïc theå hieän baèng vieäc gia taêng giaù caû caù c yeáu toá saûn xuaá t laø “ phöông tieän saûn xuaát” vaø laø “ nguyeâ n nhieân vaät lieäu”. Ngay trong baûn thaân giaù caû cuû a moät yeá u toá saûn xuaá t nhö yeáu toá lao ñoäng cuõ ng coù theå chöùng minh moä t caùch giaùn tieáp laø hieäu öùng “ moâi tröôøng”. Ví duï : vì lyù do oâ nhieãm khoâ ng khí trong nôi saû n xuaá t cho neân soá ngöôøi oám ñau taêng ñöôï c theå hieän baè ng vieä c taêng chi phí trong quó löông vaø do ñoù giaù thaønh saû n phaåm taên g. Nhö vaäy, hieäu öùn g ngoaï i vi ôû ñaâu ra phaùt sinh. Ñoù laø vieä c ngöôø i khoâng gaây oâ nhieãm khoâng khí cuõng phaûi gaùnh chòu söï taêng giaù thaønh cuû a saûn phaåm. Hieä u öùng naøy cuõng coù giaù trò ñoái vôù i yeáu toá saû n xuaá t khaù c, bôû i leõ ñoù cuõng coù hieäu öùn g ngoaïi vi taùc ñoäng ñeá n. Giaù caû taê ng laø do caù c ñieàu kieä n moâi tröôøng ñaõ ñuïng chaïm ñeán taát caû nhöõ ng ngöôøi coù nhu caàu veà “ ñaàu vaø o” vaø noù khoâ ng phuï thuoäc vaøo möùc ñoä vaø theå thöùc cuû a nhu caàu veà moâi tröôøng trong saûn xuaá t maø do caùc yeáu toá ñaà u vaøo mang laï i. Hieäu öùng ngoaï i vi caøng lôùn thì yeâu caàu veà moâi tröôøn g trong saûn xuaát seõ laø moät yeáu toá coù trong xaây döïng giaù thaønh saûn phaåm caøng taêng. Hoaë c caøng laøm giaûm hieäu löï c cuû a yù nghóa caû i tieán saûn xuaát ñeå giaûm giaù M nh. Ñieàu naøy coù giaù trò ôû P. HC thaø möùc ñoä toá i thieåu laø chi phí ngoaïi vi cuû a yeâu caàu moâ i tröôøng T T c thöï c hieän theo nguyeân taé c “ SPK seõ ñöôï g ÑH rö øn cuøng gaùnh chòu” vaø noù ñöôïc phaân boå cho caù c ñoá iôtöôïng coù lieân quan. Coù moä t ñieà u khoâng deã laøm ñöôïc ñoù laø chi phí ngoaïi vi cuû a chuû theåäckinhT naøy gaây taùc ñoä ng moâ i tröôøng ñöôïc phaâ n boå cho veà teá thuo chuû theå kinh teá khaù c maø töø ñoù daãyeàn n söï thay ñoåi veà keá t caáu chi phí. u n ñeá ûn q Ñöùng treân phöông dieäBatoå ng theå cuûa neàn kinh teá thì caù c taø i nguyeân thieân nhieân cuû a moâ i tröôøng n ñaõ töø laâu khoâng coøn laø saûn phaåm töï do nöõa . Song, ñeå noù ñöôï c xem laø moä t ngaønh kinh teá thì ñieàu ñoù coøn thieáu ñaë c tính veà chi phí. Chæ moä t khi chi phí cho moâ i tröôøng ñöôïc phaân boå theo nguyeân taéc “ ai gaây neân, ngöôø i ñoù chòu” moä t caùch coâ ng baèng thì noù môùi ñem laïi söï thay ñoå i veà tö duy trong lyù thuyeát saûn xuaá t vaø chi phí. Ñieàu naøy seõ ñöôï c thöï c hieä n moä t phaàn baèng söï thay ñoåi yeáu toá giaù caû cho caùc yeáu toá cô baûn kinh ñieån. Ngoaø i ra, caà n phaûi coi taø i nguyeân moâ i tröôøng laø moät yeáu toá saû n xuaát vaø ñöa noù vaøo lyù thuyeá t saû n xuaát vaø chi phí. Khaù c vôù i taát caû caùc moâ hình veà lyù thuyeát saû n xuaá t vaø giaù trò, thieân nhieân ñaõ ñöôïc coi laø moät yeáu toá saû n xuaá t trong ngaønh noâng nghieäp ôû theá kyû XVIII. Hans Immler ñaõ daãn daé t trong saù ch cuû a mình nhö sau: “ ñoù laø moä t phaùt minh veà lyù thuyeá t kinh teá vaø kinh teá chính trò cuûa nhaø canh noâ ng maø ñaë c bieä t laø cuûa Wuesnays” Theo hoï, taøi nguyeân thieân nhieân laø moä t söù c saûn xuaát vaø hoï ñaõ khaúng ñònh raèng: - Thöù nhaát: söù c saûn xuaát cuû a taøi nguyeân thieân nhieân chính laø söù c maïnh vaät lyù vaø vaä t chaát. - Thöù hai: söï taän duïng coù heä thoán g vaø kinh teá söù c saûn xuaát cuû a taøi nguyeâ n thieân nhieâ n ñaõ cho tieà n ñeà ñeå hình thaøn h lyù thuyeá t saûn xuaát. - Thöù ba: Caàn suy nghó veà söï baûo toàn vaø chaêm soù c caùc ñieàu kieän saû n xuaát töø taøi nguyeâ n thieâ n nhieâ n. Taát caû caù c ñieàu ñoù ñaõ chöùng minh cho lyù thuyeát cô baûn veà taùi saûn xuaá t vaä t chaá t. Noù i moä t caù ch chaë t cheõ theo quan ñieåm cuûa nhaø noâng thì chæ coù ngoaïi caûnh töï nhieân môùi coù theå “ saûn sinh ra giaù trò môùi”, ngaén goï n maø noù i laø “ thieân nhieâ n saûn xuaá t vaø con ngöôø i hoã trôï vaøo” .Chìa khoaù cuû a lyù thuyeá t saûn xuaát naèm trong tö duy laø phaû i söû duïn g taát caû caù c phöông tieän kinh teá sao cho thieân nhieân saú n saøn g saûn sinh vaø cung öùng saûn phaåm. Kinh teá hoaù thieân nhieân seõ trôû thaønh moä t quaù trình toå chöù c cuû a saûn phaåm XI.2. MOÂI TRÖÔØ NG LAØ YEÁU TOÁ ÑAÀU VAØO Trang 102 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  4. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Vieä c söû duïng saûn phaåm hoaù thaï ch vaø saûn phaåm cuûa moâi tröôøng thieân nhieân trong quaù trình kinh teá ñöôïc giôùi thieäu trong heä thoá ng ñaàu vaøo kinh ñieån nhö laø nguyeân lieäu vaø phöông tieä n saûn xuaá t. Theá nhöng, nhu caàu veà moâ i tröôøng ñöôï c tính ñeán trong giaù thaønh saû n phaåm ñöôï c löu yù ñeán möù c ñoä naøo thì vaãn chöa coù lôø i giaûi thoaû ñaùng. Song coù theå maïn pheùp cho raèng xu höôùng laø tuyø thuoäc vaøo chi phí trong khai thaùc vaø noù ñöôï c coi nhö thang ñeå tính giaù thaøn h chöù khoâng phaûi laø döï toaù n veà söï khan hieám hay thöï c chaát noù laø nhu caàu cuû a moâ i tröôøng. Vieä c söû duï ng moâ i tröôøng cho ñeán nay chuû yeáu vaãn laø khoâng maát tieàn ( khoâng chi phí ). Chæ coù ñieà u laø chi phí cho vieä c khai thaùc ngaøy caøng taêng do ñaõ maát söï doà i daøo veà nguoàn döï tröõ, chi phí cao leâ n do söï ñieàu chænh ñeà n buø vaø phaàn nhieàu do caùc yeâu caàu traù ch nhieäm cuû a caù c bieän phaùp phoøng ngöø a nhaèm ngaên chaë n hay giaûm thieä t haï i. Ngoaøi ra, coøn coù chi phí cho nhu caà u moâi tröôøng laø ñaá t, laø caûnh quan, laø khoâng khí, laø nöôù c , v.v.. ñeå tieáp nhaän chaá t thaûi cuû a saû n xuaá t vaø tieâu duøng. Taát caû caù c caùi ñoù ñaõ laøm taêng caùc yeâu caàu leân vaø vôù i noù laø chi phí. Ví duï: - Taêng yeâu caàu veà xöû lyù chaát thaû i raén trong ñoù coù chaát thaûi ñaë c bieä t hoaëc nguy haïi, kyõ thuaä t xöû lyù . - Taêng yeâu caàu veà xöû lyù nöôù c thaûi ( heä thoáng kyõ thuaät ñeå xöû lyù, leä phí xöû lyù ). HCM - Taêng yeâu caàu trong vieä c xöû lyù khí thaûi vaø tieáng oàn. TP. T n g moâi tröôøng laø nôi tieáp nhaän caù c Tuy nhieân, trong khai thaùc yeáu toá ñaàu vaøo vaø trong vieäc taän K H SP duï nÑ loaïi chaát thaûi vaã n chöa ñöôï c ñöa vaøo soå saùch keá rtoaùngbôûi vì coø n söï cheânh leä ch giöõa töøng vuøn g laõnh ôø àT ö äc ve thuo thoå giöõ a caùc quoá c gia. XI.3. MOÂI TRÖÔØ NG LAØ uyeàn TIEÁ P NHAÄN ÑAÀU RA. q NÔI Baûn Trong muï c II ñaõ neâu leâ n chöù c naêng cuû a moâ i tröôø ng laø “ Nguoàn cung caáp yeáu toá ñaàu vaø o”, laø phöông tieä n saûn xuaát vaø nguyeân lieäu thì ñoàng thôø i moâi tröôøng cuõn g laøm nhieäm vuï laø nôi tieáp nhaän ñaàu ra. Trong baûn g caân ñoái veà nguyeân nhieân vaä t lieäu vaø naêng löôïng cuû a quaù trình saûn xuaá t trong doanh nghieäp thì pheá lieäu vaø chaá t ñoä c haï i laø ñaàu ra. Theo nhaän thöù c cuû a hoï c thuyeát kinh teá doanh nghieäp thì pheá thaûi vaø chaá t thaû i ñoä c haïi thuoä c danh muï c ñaàu ra khoâ ng mong muoán. Ñoù laø : chaá t thaûi ôû daïng raén , loûng, khí, phoùn g xaï , tieáng oàn, söï toaû nhieät vaø tieáng ñoäng. Chuùng luoâ n ñi lieàn vôùi quaù trình taïo ra saûn phaåm cuõng nhö vôù i quaù trình taù i taïo giaù trò. Trong khi nhöõn g ñaàu ra mong muoán laø nhöõng saûn phaåm coù thò tröôøng vaø mang laï i doanh thu cho doanh nghieäp thì nhöõng ñaàu ra khoâng mong muoán laï i trôû thaø nh gaùnh naën g cho moâ i tröôø ng thieân nhieâ n. Quan saù t treâ n khi môû roäng döôù i goùc ñoä sinh thaù i laï i cho thaáy, ngay baûn thaân vieäc söû duïn g hay tieâu duøng ñaàu ra mong muoán cuõng taïo neâ n nhu caàu ñoá i vôù i moâi tröôøn g, song ñieà u ñoù cho ñeá n nay phaàn lôùn vaãn naèm ngoaøi söï quan saù t cuûa kinh teá doanh nghieäp, bôû i leõ noù naèm trong phaïm truø cuûa ngöôø i tieâu duøng. Ngaø y nay nhieàu nhaø saûn xuaá t ñaõ daàn daàn thöù c tænh veà traùch nhieäm cuûa mình tröôùc ñoøi hoû i cuû a moâ i tröôøng trong giai ñoaïn tieâ u duø ng vaø sau tieâu duøn g, thöï c chaá t thì giai ñoaïn tieâu duøng chæ laø thôøi gian löu laïi taïm thôø i cho ñeán luùc ñaàu ra mong muoán trôû thaøn h ñaàu ra khoân g mong muoán. Chính trong lónh vöïc naøy laïi theå hieän söï khieám khuyeát lôùn nhaát trong vieäc ñöa moâi tröôøng laø moät yeáu toá saûn xuaát vôùi yù nghóa laø “ khoâng theå thieáu ñöôï c trong vieä c taïo neâ n saûn phaåm” , ñoái vôù i ñaàu ra khoâng mong muoá n taïi ngay trong khaâu saûn xuaá t vaø phaân phoá i thì moâ i tröôøng ñaõ trôû thaønh nôi tieáp nhaän caàn thieát, nhöng noù ngaøy caøng khan hieám hôn vaø baûn thaân ñaàu ra ñoù cuõng trôû thaønh moä t saûn phaåm maø chi phí cuû a noù cuûa noù cuõn g ñaùng keå ( khaâ u giaûi quyeá t pheá lieäu, khaâu laøm saïch nöôù c thaûi ). Yeâu caàu moâ i tröôø ng ñoá i vôùi ñaàu ra mong muoán ôû ñaây chöa ñöôï c löu yù ñeán vaø noù chöa ñöôïc phaân boå veà chi phí. Ví duï : - Chaá t thaûi bao goù i trong lónh vöï c tieâ u duøn g gia ñình. - Söï phaù t thaû i taát caû caùc loaïi ( dung moâi, thuoá c xòt….) maø do söû duïng haøng tieâu duøng gaâ y neân. Trang 103 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  5. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Taát caû caù c vaä t duïn g ñeàu thaû i ra töø lónh vöï c tieâu duø ng daân duï ng ( töø tuû laïnh ñeán oâ toâ). - Yeâu caàu cuû a moâ i tröôøng bao goàm caù c lónh vöï c caûnh quan, khoâng khí, ñaá t, sinh vaät ( tröï c tieáp vaø giaùn tieáp ). ÔÛ ñaây coù chieàu höôùn g laø coù söï thay ñoåi veà ñieàu kieän baûo hieåm treâ n cô sôû luaä t phaùp vaø söï chòu traù ch nhieäm. Hình 1: Moâi tröôøng laø nôi tieáp nhaän M . HC T TP PK ÑH S ôøng à Trö äc ve huo eàn t quy Baûn Ngöôøi cung caáp Moâi tröôøng laø ngöôøi cung öùng cho cho naên g löïc tieáp nhaän Khoâ ng phaû i Chi phí Vaä t tö dö thöøa trong tieâu duøng chi phí Hình 2: Pheá Ñaë c lieäu tính - khoâng khí , nöôùc , ñaát ñaàu - Söï taùi taïo thieân nhieâ n vaøo cuû a Lieân keá t Caùc yeáu toá cô baûn moâi Thò tröôøng laø - lao ñoäng nôi tieáp nhaän tröôøng - Phöông tieän laøm vieäc ñaàu ra mong laø yeáu Bieán ñoåi - Nguyeân vaät lieäu muoán toá saûn xuaát Hieä u quaû caù nhaân - Hieä u quaû nhaø nöôù c - Thoâng tin - Trang 104 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  6. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp XI.4. NHÖÕNG ÑAË C ÑIEÅM MOÂI TRÖÔØNG CUÛA YEÁ U TOÁ SAÛN XUAÁ T  Moâ i tröôøng laø saûn phaåm töï do ÔÛ goù c ñoä kinh teá doanh nghieäp thì moâi tröôø ng ñöôï c coi laø moät saûn phaåm töï do, neáu nhö vieä c söû duïng noù khoâng phaûi chi phí. Ñieàu ñoù cuõ ng coù giaù trò, neáu nhö noù gaây neân chi phí chung cho neàn kinh teá vaø ñeå ñieàu chænh thieät haïi ñoù, noù ñöôï c ñieàu tieá t qua thueá vaø caù c loaïi leä phí vaø nhö vaäy, chi phí ñöôïc phaân boå laïi cho caùc ñoái töôï ng chòu thueá vaø chi phí. Theá nhöng, nhö trong muï c II ñeå giaûi trình giaù thaø nh cuû a caùc yeá u toá kinh ñieån cô baûn taêng leân vôùi söï khan hieám cuû a yeáu toá moâ i tröôøng, thì ñoù laø keát quaû cuû a quaù trình phaân boå chi phí. Nguyeân nhaân cuû a noù laø chi phí caàn thieá t ñeå baûo veä moâi tröôø ng, nhö leä phí, chi phí theo yeâu caàu cuï theå vaø chi phí cho ruû i ro ngaø y caøng taêng.  Moâ i tröôøng laø saûn phaåm cuûa coän g ñoàng M . HC Moät thöïc teá laø ñaïi boä phaän saû n phaåm cuû a moâi tröôø ng laø saûn TP m cuû a coäng ñoàn g. Ñieàu ñoù daãn T phaå SPK ñeán vieäc saûn phaåm ñoù khoâng chia ñöôïc vaø cuõng khoâg g H n ñöôï c. Ngöôøi ta coù theå töï nguyeän tham nÑ baù ôøn à Trö äc e gia ñeå taïo ra noù. Bôûi leõ , ngöôøi naø o cuõng coùvtheå söû duïng saûn phaåm coän g ñoàng ñoù, veà nguyeâ n taéc laø uo khoâng caám ñoaùn, do ñoù ngöôø i tauñaõàn th ng tuyø yù maø khoâng caà n phaûi ñoùng goùp chi phí. Chính vì theá ye söû duï q Baûn moâi tröôø ng khoâng coù nhu caàu vaø vì vaäy noù cuõng khoâng coù thò tröôøng. Ñaëc tính ñaàu vaøo cuû a moâ i tröôø ng laø nôi tieáp nhaä n ñaàu ra khoân g mong muoán, laø söû duïng moâi tröôøng ñeå tieáp nhaän ñaàu ra khoâ ng mong muoán cuõ ng gioáng nhö vieäc söû duïng moâ i tröôø ng laøm ñaàu vaøo, bao goàm caù c chaát höõ u cô vaø voâ cô vaø caùc yeâu caàu veà ñaát, nöôùc, khoâng khí vaø caû nh quan cho saûn xuaát. Song caùi ñoù laø moä t tieàm naêng coù haïn vaø nhö vaäy, neáu xem noù laø moät saûn phaåm thì ñoù cuõng laø moä t saû n phaâm khan hieám, ñieàu maø cho ñeán nay ngöôø i ta vaãn thöôøn g boû qua. Beâ n caïnh thöïc teá laø noù khoân g gaây neân chi phí cho moät ngaøn h kinh teá naøo cho neân ngöôø i ta ñaõ khoâng nhìn nhaän ñöôïc ñaëc tính ñaàu vaøo cuûa moâ i tröôøng laø nôi tieáp nhaän khoân g theå boû qua ñöôïc ñoá i vôù i chaá t thaû i cuûa saûn xuaát vaø tieâu duøng.  Moâ i tröôøng laø yeáu toá tieâu duøn g vaø laø yeá u toá tieàm naêng Yeáu toá tieâu duøng cuû a moâ i tröôøng bò maát ñi ñaë c tính laø moät saûn phaåm ñoäc laäp vôù i quaù trình chuyeån hoaù cuûa noù. Yeá u toá tieàm naêng cuû a moâi tröôøng seõ maá t ñi giaù trò töø thôø i ñieåm noù ñöôï c khai thaùc vaø khoâng coøn giaù trò nöõa theo thôø i gian. Nhu caàu veà moâ i tröôø ng chæ coù trong saû n xuaát hay tieâu duøng vaø coù khaû naêng traùnh neù ñöôï c töøng phaàn, neáu nhö ñaàu ra khoân g mong muoán tuy coù taùc haï i cho moâi tröôøn g, song baèn g phöông phaùp thích hôï p ( taùi sinh, chuyeån hoaù) caùc yeáu toá taù c haï i ñoù seõ phaàn naøo maát ñi aûnh höôû ng ñeán moâi tröôø ng. Tuy nhieân söï phaân ñònh moâ i tröôøng laø yeáu toá saûn xuaá t nhö vaäy cuõng coø n phaûi kieåm ñònh laï i vaø phaân hoaù laï i. Qua phaân tích taø i nguyeân thieân nhieân theo goù c ñoä tieàm naêng thì ngöôø i ta ñaõ ñi ñeán keá t luaän laø : coù nhieà u tieâu chuaån cho yeáu toá tieàm naêng ñaõ ñaït ñöôïc ( khoâng phaân chia ñöôï c, khoâng vaän ñoäng, coù giôùi haïn , söû duïng thay theá ñöôï c).  Söï khan hieám ñònh suaá t vaø söï khan hieám tích tuï Trang 105 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  7. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Moät vaán ñeà tieâu bieåu khi coi moâ i tröôøng laø yeáu toá saûn xuaát ( keå caû khía caïnh laø nôi cung caáp ñaàu vaøo vaø caû khía caïnh laø nôi tieá p nhaän ñaà u ra ) ñaõ daãn ñeá n khaùi nieäm môù i veà söï khan hieám. Ñoái vôùi nhöõng nguyeâ n lieä u taù i taïo ñöôï c ( nhö caây vaø con) seõ cho thaáy söï khan hieám veà ñònh suaá t. Ñieàu ñoù coù nghóa laø nhu caàu ñoøi hoû i veà maët moâ i tröôøn g ñöôï c coi laø vaán ñeà, moä t khi ñònh suaát khai thaùc thöôøng xuyeâ n vöôït quaù ñònh möùc taù i taïo. Ñieà u ñoù cuõng coù giaù trò ñoá i vôùi moâi tröôøng laø nôi thu nhaän laï i ñaàu ra khoâ ng mong muoán, ví duï: Ñaát, khoâng khí vaø nöôù c chæ coù khaû naêng haáp thuï moät löôï ng oâ nhieãm nhaát ñònh naøo ñoù. Neáu nhö ñònh suaát oâ nhieãm khoâng vöôï t quaù möù c giôùi haïn thì noù vaãn chöa bò oâ nhieãm vónh cöûu, maë c duø coù oâ nhieãm. Trong tröôø ng hôïp ñoù maë c duø moâ i tröôøng vaãn ñöôï c xem laø yeáu toá saûn xuaát khoâng theå boû qua ñöôï c nhöng noù khoâng gaây neâ n chi phí gì cho neàn kinh teá chung hay cho töøng ñôn vò kinh teá rieâng leû. Chæ moä t khi söï oâ nhieãm vöôï t quaù ngöôõ ng ñònh suaát khai thaùc hay ñònh suaá t tieáp nhaän, coù nghóa laø vöôï t quaù khaû naêng taùi taïo hoâ haáp cuû a moâ i tröôøng thieân nhieân , thì noù môùi gaây neân chi phí veà söï khan hieám. Ví duï: khai thaùc goã trong röøn g, chaát thaû i höõu cô trong nöôùc vaø ñaá t, ñaùn h baét caù, saên baén... M Khaù c vôùi söï khan hieám ñònh suaát laø nhu caàu veà moâ i tröôøng maø trong ñoù, söï taù i taïo thieâ n nhieân . HC chæ coù theå thöï c hieän ñöôïc trong moät khoaûng thôøi gian raát daø i vaøPcuõ ng coù khi laø khoâng thöïc hieän TT PK ñuôïc, trong khan hieám tích tuï thì yeâu caàu cuû a moâ iøntröôøHgScoù khaù c vaø veà baûn chaá t, noù laø moä t quaù g Ñn öô trình khoâng taùi taïo laï i ñöôï c. Ví duï : ôû ñaâ yäclaø eà Tr khai thaùc nguyeâ n lieäu khoaùng saûn vaø nguyeân lieäu v vieä c thuo uyeàn hoaù thaïch ( kim loaï i, daàu moû, than) vaø traû laï i thieân nhieân nhöõng chaát thaûi trong ñoù coù chaát ñoä c haïi q nhö: kim loaï i naëng, tia xaï,Baûn … XI.5. CÔ SÔÛ KHOÁI LÖÔÏNG VAØ GIAÙ TRÒ CUÛA YEÁ U TOÁ SAÛN XUAÁ T LAØ MOÂI TRÖÔØNG Vieä c ñöa moâ i tröôøn g laø yeáu toá saûn xuaát ñoäc laäp laø khuoân khoå cuûa lyù thuyeá t saûn xuaát vaø chi phí caàn phaûi coù söï xem xeù t taù ch baï ch vaø toå ng hôïp veà tính phuï thuoä c cuûa noù . Trong ñoù caàn ñaëc bieät löu yù ñeán : Heä soá chaát thaûi: cho moä t ñôn vò saûn phaåm, trong ñoù chaá t thaûi ñöôïc phaân loaï i theo ñaëc tính nguy - hieåm cuû a noù ñoái vôi moâ i tröôøng. Ñònh suaá t taùi sinh: laø khoá i löôï ng chaá t thaû i coù theå taù i sinh ñuôï c tính treân moä t ñôn vò saûn phaåm. ÔÛ - ñaây cuõn g caàn löu yù ñeân oâ nhieåm moâ i tröôø ng do vieäc taùi sinh gaây neân. Ñònh suaá t chuyeån hoaù: laø khoá i löôïng chaá t thaû i gaây oâ nhieãm moâi tröôøng neáu qua xöû lyù veà maët sinh - thaùi khoâ ng coù vaán ñeà gì hoaëc löôïng ñoäc toá coøn laïi raát ít vaø moâ i tröôøng coù khaû naêng chuyeån hoaù ñöôïc . Heä soá phaù t thaûi : laø khoái löôïng chaá t thaûi sau khi ñaõ xöû lyù , taùi sinh vaø chuyeån hoaù coøn dö laï i, noù - ñöôïc phaân ñònh theo theå loaïi oâ nhieãm moâi tröôø ng. Nhöõng moái lieân quan ñöôïc neâu leân ôû ñaây laø cô sôû cuû a oâ nhieãm moâi tröôøng qua chaá t thaû i vaø söï phaù t thaû i töông öùn g. Ñaây laø vaán ñeà caàn ñöôï c nghieân cöùu kyõ. Cô sôû khoá i löôïng cuû a vieäc tieâ u phí moâi tröôøng qua söï phaùt thaû i coù theå naèm trong vaán ñeå: Nhu caàu choân laáp chaát thaûi raén. - Trang 106 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
  8. Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp Khoá i löôïng khí thaû i. - Phaùt thaûi khí hay xaû thaûi nöôù c vôù i ñoä nhieãm khaùc nhau. - Toaû nhieä t phaùt nhieät. - Nhöõng ñaïi löôï ng neâ u treân cho thaá y caù c theå loaïi vaø möùc ñoä cuûa cô sôû khoá i löôï ng, ñöôï c ñònh möùc treân moät ñôn vò saûn phaåm. Nhö vaäy, noù laø cô sôû ñeå tính chi phí cho nhu caàu veà moâi tröôøng cho ñaàu ra cuû a saûn xuaá t. Ñieàu naøy khoâng chæ daønh rieâng cho quaù trình saûn xuaát vaø phaân phoá i saûn phaåm maø coøn bao haøm caû giaù trò xöû duïng coù lieân quan ñeán nhu caàu veà moâ i tröôøng. Yeáu toá saûn xuaá t laø moâi tröôøng seõ aûnh höôû ng ñeán quyeá t ñònh cuû a töøng ñôn vò kinh teá rieâng leû, moä t khi noù lieâ n quan ñeá n chi phí cuûa doanh nghieäp treân cô sôû veà khoá i löôïng chaá t thaû i. Qui ñònh veà chi phí tröôùc yeâ u caàu cuû a moâi tröôøng hieän nay ñang gaëp phaûi giôùi haïn co heï p. Vieä c thöï c hieä n nguyeân taéc “ Ngöôøi gaây oâ nhieãm phaû i traû tieàn” – laø ñieàu kieän cô baûn thöôøn g gaëp nhöõng caûn trôû naøo ñoù, khoâ ng phaû i laø gì quaù khoù khaên veà nguyeân lyù ( do thieáu kieán thöù c veà moá i lieâ n quan nguyeân nhaân- haäu quaû, veà phöông phaùp phaân loaïi , veà quan ñieåm ñaùnh giaù… ) maø laïi do chöa coù ñöôï c söïTP. HCM t cuû a chính giôù i. Coù theå thoáng nhaá PKTc yeáu toá cô baûn coù tính ñeá n nhu caàu caàn phaûi nguyeân cöùu tính höõ u hieäu cuûa giaù caû thò tröôøngH S caù Ñ cho öôøng o ñeå coù theå thoaû maõn ñöôïc yeâ u caàu cuûa moâi cuû a moâi tröôøn g vaø ñoàng thôø i, vôù i moät giaù trò eà Trtheá naø nhö v uoäcthaáy nguyeân cöùu naøo ñeà caäp ñeán. Tieàn ñeà qui ñònh veà chi àn th tröôøng. Vaán ñeà naøy cho ñeán nay vaãn chöa quye Baûn phí cho söï ñoøi hoû i cuûa moâ i tröôøng coù theå laø : Qui noäp ( noù seõ daãn ñeán muïc “leä phí”, ví duï nhö qui noäp veà nöôù c thaûi). - Hoaï t ñoäng theo chöùng chæ moâ i tröôø ng. - Kieåm toaùn sinh thaùi laøm cô sôû cho vieä c ñaùnh thueá. - Luaä t veà traùch nhieäm cuû a chuû theå gaây ra toå n thöông cho moâ i tröôïn g. - Trang 107 Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
nguon tai.lieu . vn
Quản lý dự án Quản lý Nhà nước Tiêu chuẩn - Qui chuẩn Kinh tế học Luật học Quy hoạch - Đô thị Hoá học Quản trị kinh doanh Kiến trúc - Xây dựng