Xem mẫu
- BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHOA CƠ KHÍ MÁY
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY
GIÁO TRÌNH LƯU HÀNH NỘI BỘ
2006
Giảng viên chính - Thạc Sỹ : HOÀNG TRÍ
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
Lôøi Noùi Ñaàu
Giaùo trình moân hoïc An Toaø n Lao Ñoäng vaø Moâi Tröôøng ñöôï c bieân soaïn theo ñeà cöông cuûa Boä
moân Coâng Ngheä Cheá taïo Maùy thuoä c Khoa Cô Khí Maùy tröôøng Ñaïi Hoï c Sö Phaïm Kyõ Thuaät T/p Hoà
Chí Minh.
Noäi dung bieâ n soaïn ñöôï c xaây döïn g treân caùc giaùo trình ñaõ ñöôïc giaû ng daïy taï i caùc tröôøng Ñaïi hoï c
cuõng nhö caù c tröôøng Trung hoï c chuyeân nghieäp, cuõn g nhö moä t soá noä i dung môù i nhaèm ñaù p öùng ñöôï c
yeâu caàu naân g cao chaá t löôïng hoïc taäp cuû a sinh vieân trong söï nghieäp coâng nghieäp hoù a vaø hieän ñaïi hoù a
ñaá t nöôù c.
Vôùi nhöõng tieâu chí neâ u treâ n taùc giaû ñaõ ñöa vaøo Giaùo trình caù c noäi dung nhaèm cung caáp cho Sinh
vieân; Hoï c sinh caù c tröôø ng hoïc veà caù c ngaø nh ngheà kyõ thuaät, cuõ ng nhö nhöõng ngöôø i ñang laøm vieä c
trong nhaø maùy, xí nghieäp nhöõng kieá n thöùc cô baûn veà khoa hoï c Baûo Hoä Lao Ñoä ng; Luaä t phaùp, cheá ñoä
chính saùch baûo hoä lao ñoäng; Veä sinh lao ñoän g; Kyõ thuaät An Toaøn trong laoM ng vaø saûn xuaát; Caâ p cöùu
ñoä
HC
TP. n; Caù c phöông loï c buï i; Caù c
tai naïn lao ñoäng. Moâi tröôøn g coâng nghieä p; Nguoàn goá c OÂ nhieåPKT quyeå
m khí
ÑH S
öôøng
nguoàn naêng löôïng môù i.
eà Tr
Noäi dung Giaùo trình ñöôïc bieâ n soaïn vôù i thuoäc v ng:
thôø i löôï 30 tieá t
uyeàn
q
Baûn
Phaà n I: Nhaäp moâ n veà Khoa hoï c kyõ thuaä t baûo hoä lao ñoäng 03 tieá t
Chöông I: Nhöõ ng khaù i nieäm chung veà khoa hoïc kyõ thuaä t baûo hoä lao ñoäng 02 tieá t
Chöông II: Luaät phaùp, cheá ñoä chính saùch baûo hoä lao ñoäng 01 tieá t
Phaà n II: Kyõ thuaät Veä sinh lao ñoäng 04 tieá t
Chöông III: Kyõ thuaät veä sinh lao ñoäng 04 tieá t
Phaà n III: Kyõ thuaät An toaøn lao ñoän g 12 tieá t
Chöông IV: Caù c quy taéc chung veà an toaøn lao ñoâng 02 tieá t
Chöông V: An toø an Ñieän 02 tieá t
Chöông VI: An toøan trong xaây döïng 02 tieá t
Chöông VII: An toøan hoù a chaá t 02 tieá t
Chöông VIII: An toaøn trong Cô khí 02 tieá t
Chöông IX: An toaøn ñoá i vôù i caùc thieá t bò chòu aù p löïc 01 tieá t
Chöông X: An toaøn ñoái vôù i caù c thieát bò naâng haï 01 tieá t
Phaà n IV: Moâ i tröôø ng coâng nghieäp 11 tieá t
Chöông XI: Moâ i tröôøng laø yeá u toá saûn xuaát 02 tieá t
Chöông XII: Baûo veä moâ i tröôøn g laø muï c tieâu cuû a doanh nghieäp 02 tieá t
Chöông XIII: Nguoàn goác OÂ nhieåm khí quyeån, Ñinh möù c cho pheùp caùc chaá t ñoä c haïi trong khí quyeån
vaø phöông höôùn g baû o veä moâi tröôøng 02 tieá t
Trang 1
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
Chöông XIV: Phöông phaùp loï c buïi laøm saïch khí 02 tieá t
Chöông XV: Caù c nguoàn naêng löôïng môù i 03 tieá t
Trong quù a trình söû duïng Giaùo trình, tuyø theo ñoá i töôïng cuï theå , giaùo vieân coù theå ñieàu chænh thôø i
löôïng (soá tieá t gæang daïy ) cho thích hôïp vôù i ñoá i töôïng.
Maëc duø ñaõ raá t coá gaéng ñeå hoaøn thaønh giaùo trình naøy nhöng khoâng traùnh khoû i söï sai soù t raá t mong
söï ñoùn g goùp chaân tình cuûa ñoä c giaû.
Moïi söï ñoùng goù p xin lieân heä veà : Boä moân Coâng ngheä cheá taïo maùy – Khoa Cô khí maùy Tröôø ng
Ñaïi hoïc sö phaïm kyõ thuaät T/p Hoà chí Minh.
Chaân thaøn h caùm ôn.
Taùc giaû
GVC. Th.CM ng Trí
. H S Hoaø
T TP
SPK
H
øng Ñ
röô
veà T
huoäc
àn t
quye
Baûn
Trang 2
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
PHAÀN I
M
. HC
T TP
PK
ÑH S
ôøng
à Trö
äc ve
huo
eàn t
quy
Baûn
NHAÄP MOÂN VEÀ
KHOA HOÏC BAÛO HOÄ LAO ÑOÄNG
Trang 3
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
CHÖÔNG I:
NHÖÕN G KHAÙI NIEÄM VEÀ KHOA HOÏC BAÛO HOÄ LAO ÑOÄNG
Khoa hoïc Baûo hoä lao ñoäng laø moät moân khoa hoïc nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà lyù thuyeát vaø thöï c teá
nhaèm caûi thieän ñieàu kieän lao ñoäng vaø ñaû m baûo an toaøn lao ñoäng.
I.1 MUÏ C ÑÍCH, YÙ NGHÓA VAØ TÍNH CHAÁT CUÛ A COÂNG TAÙC BAÛO HOÄ LAO ÑOÄNG:
I.1.1Muïc ñích – YÙ nghóa cuûa coâng taù c baûo hoä lao ñoäng:
Muïc ñích cuû a coâ ng taùc baûo hoä lao ñoäng laø thoâ ng qua caùc bieä n phaùp veà khoa hoï c kyõ thuaät, toå
chöù c, kinh teá, xaõ hoä i ñeå loaïi tröø caùc yeá u toá nguy hieåm coù haï i trong saû n xuaá t vaø lao ñoäng, taïo ra moä t
ñieàu kieän lao ñoä ng thuaän lôï i vaø ngaøy caøn g ñöôï c caûi thieän toá t hôn; ngaên ngöøa tai naïn lao ñoä ng vaø beä nh
ngheà nghieäp, haïn cheá oám ñau vaø giaûm söùc khoeû cuõng nhö nhöõng thieä t haï i khaùc ñoái vôù i ngöôøi lao
ñoäng, nhaèm ñaûm baûo an toaøn baûo veä söùc khoeû vaø tính maïng ngöôø i lao ñoäng, tröï c tieáp goù p phaàn baûo
veä vaø phaùt trieå n löïc löôï ng saûn xuaát, taêng naê ng suaát lao ñoän g. M
. HC
T o P cho ngöôø i lao ñoäng. Maët khaù c
T veä
Baûo hoä lao ñoäng tröôù c heá t laø moä t phaïm truø saûn xuaát, nhaèmKbaû
H SP
i haïn Ñ
vieäc chaêm lo söù c khoeû cho ngöôø i lao ñoäng, mang laïöôøng h phuù c cho baûn thaân vaø gia ñình hoï coøn coù yù
r
veà T
uoäc
nghóa nhaâ n ñaïo.
h
eàn t
I.1.2 Tính chaát cuûa coâng taùc baûo hoä y ñoäng:
qu lao
Baûn
Tính chaát phaùp luaät: Ñeå baû o ñaûm thöï c hieän toá t vieä c baû o veä tính maïng vaø söù c khoeû cho ngöôø i
-
lao ñoäng, coâng taùc baû o hoä lao ñoän g ñöôï c quy ñònh thaønh phaù p luaä t cuû a nhaø nöôù c. Nhöõ ng noä i dung cô
baûn veà coâ ng taùc baûo hoä lao ñoäng ñaõ ñöôï c quy ñònh trong ñieàu leä taïm thôø iveà baûo hoä lao ñoäng, ban
haønh theo nghò ñònh soá 181 CP ngaøy 18/12/1964 cuû a Chính phuû cuõng nhö caùc luaä t leä, cheá ñoä, chính
saù ch veà baûo hoä lao ñoäng bao goàm caù c quy phaïm quy trình veà an toaøn kyõ thuaä t vaø veä sinh lao ñoä ng do
nhaø nöôù c ban haønh ñeàu mang tính chaát phaùp luaät.
Tính chaát khoa hoï c kyõ thuaät: Nguyeâ n nhaân cô baû n gaâ y ra tai naïn lao ñoän g vaø beänh ngheà
-
nghieäp cho ngöôøi lao ñoäng laø ñieàu kieän kyõ thuaä t khoâng ñaûm baûo an toaøn lao ñoäng, ñieàu kieän veä sinh,
moâi tröôøng lao ñoäng. Muoán saûn xuaát ñöôï c an toaøn vaø hôïp veä sinh, vaán ñeà caûi tieán maùy moù c thieá t bò;
coâng cuï lao ñoäng; boá trí maë t baèøng nhaø xöôûng; hôïp lyù hoaù daây chuyeàn vaø phöông phaùp saûn xuaát; trang
bò phoøng hoä lao ñoän g; vieäc cô khí hoaù vaø töï ñoän g hoùa trong quaù trình saûn xuaát ñoøi hoûi phaûi vaän duï ng
caù c kieán thöù c khoa hoï c kyõ thuaät, khoâng nhöõng ñeå naâng cao naên g suaát lao ñoä ng, maø coøn laø moät yeáu toá
quan troïn g haøng ñaàu ñeå baûo hoä ngöôøi lao ñoän g, traùn h ñöôïc nhöõng nguy cô tai naïn vaø beän h ngheà
nghieäp.
Tính chaá t quaàn chuùn g: Coâng taùc baûo hoä lao ñoäng khoâ ng chæ rieâng cuû a nhöõng ngöôø i caùn boä
-
quaûn lyù saûn xuaát maø ñoù coøn laø traùch nhieäm chung cuû a toaøn theå ngöôø i lao ñoäng vaø toaøn xaõ hoä i. Trong
ñoù ngöôø i lao ñoän g ñoùng moä t vai troø heá t söùc quan troïng trong coâng taùc baûo hoä lao ñoäng. Kinh nghieäm
thöï c tieå n cho thaáy ôû nôi naøo maø ngöôøi lao ñoäng cuõng nhö caùn boä quaûn lyù ôû nhöõng nôi ñoù naém vöõ ng
ñöôïc quy taéc ñaûm baûo an toaøn vaø veä sinh lao ñoäng thì nôi ñoù ít xaõy ra tai naïn lao ñoäng
Trang 4
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
I.2. ÑOÁI TÖÔÏNG NGHIEÂN CÖÙU MOÂN HOÏ C VAØ HÌNH THÖÙ C LAO ÑOÄNG :
I.2.1 Ñoái töôïng nghieân cöùu:
An toaøn lao ñoäng laø moät moâ n hoïc nghieân cöùu nhöõng vaán ñeà lyù thuyeá t vaø thöïc nghieäm nhaèm caû i
thieän ñieàu kieän lao ñoäng vaø ñaûm baûo an toaøn lao ñoäng mang tính khoa hoï c kyõ thuaät cuõng nhö khoa
hoïc veà xaõ hoä i.
Phöông phaùp nghieân cöùu cuû a moân hoï c chuû yeá u taäp trung vaøo ñieàu kieän lao ñoäng; caù c moá i nguy
hieåm coù theå xaõ y ra trong quaù trình saûn xuaá t vaø caùc bieän phaùp phoø ng choán g. Ñoái töôïng nghieân cöùu laø
quy trình coân g ngheä; caáu taïo vaø hình daùng cuû a thieá t bò; ñaë c tính cuûa nguyeân lieäu thaønh phaåm vaø baùn
thaønh phaåm .
Nhieäm vuï cuûa moân hoï c An toaøn lao ñoäng laø trang bò cho ngöôø i hoïc nhöõng kieán thöù c cô baûn veà
luaät phaùp Baûo hoä lao ñoäng cuû a nhaø nöôù c. Caù c bieä n phaùp phoø ng choá ng tai naïn vaø beänh ngheà nghieä p,
phoøng choáng chaùy noå. Nghieân cöù u phaân tích heä thoá ng, saép xeáp, theå hieän nhöõ ng ñieàu kieän kyõ thuaä t, toå
chöù c vaø xaõ hoäi cuûa quaù trình lao ñoäng vôù i muï c ñích ñaït hieäu quaû cao.
M
. HC
T TP
SPK
g ÑH
Y hoïc lao ñoäng: röôøn
àT
lao ñoä e
- Sinh lyù hoï c huoäc vng
t
- Giaûquyeàn hoïc
i phaåu
aûn
- BVeä sinh lao ñoäng
Hoùa chaát ñoä c haïi trong lao ñoäng
-
Beänh lyù hoï c lao ñoäng
-
Taâm lyù hoï c veà lao ñoä ng
Coâng ngheä lao ñoäng
Khoa hoï c
Luaä t lao ñoäng Xaõ hoäi hoï c veà lao ñoän g
lao ñoäng
Hoïc thuyeá t kinh teá veà lao ñoäng Giaùo duïc hoï c veà lao ñoän g
Trang 5
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
I.2.2 Hình thöù c lao ñoäng:
- Lao ñoäng rieâng reõ ; lao ñoäng toå hay nhoùm.
Ngöôø i lao ñoän g
Phöông tieän lao ñoäng
Ngöôø i lao ñoän g
Phöông tieä n lao ñoäng
Ngöôø i lao ñoän g
- Lao ñoäng daâ y chuyeàn. M
. HC
T TP
PK
ÑH S
ôøng
à Trö
äc ve
Phöông tieä n lao ñoäng eàn thuo Phöông tieä n lao ñoäng
quy
Baûn
Ngöôø i lao ñoän g Ngöôø i lao ñoän g Ngöôø i lao ñoän g
- Lao ñoäng moät choã hay nhieàu choã:
Phöông tieä n lao ñoäng
Ngöôø i lao ñoän g Phöông tieä n lao ñoäng
Phöông tieä n lao ñoäng
Trang 6
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
Phöông tieä n lao ñoäng
Ngöôø i lao ñoäng
Phöông tieä n lao ñoäng
Ngöôø i lao ñoän g
Phöông tieä n lao ñoäng
- Lao ñoä ng cô baép (mang vaù c).
M
- Lao doä ng chuyeån ñoå i (söû a chöõ a; laép raùp).
. HC
T TP
PK
ÑH S
- Lao ñoä ng taä p trung (laù i oâ toâ).
ôøng
à Trö
- Lao ñoä ng toång hôïp ( thieát keá ; thanh tra). ve
huoäc
eàn t
- Lao ñoä ng saùn g taïo (phaùt minh).uy
q
Baûn
I.3. PHAÏM VI THÖÏ C TIEÃN CUÛ A KHOA HOÏC LAO ÑOÄNG:
- Bieän phaùp baû o hoä lao ñoäng laø nhöõng bieän phaùp phoøng traùn h hay xoaù boû nhöõn g nguy hieåm do con
ngöôø i trong quaù trình lao ñoäng.
- Toå chöùc thöï c hieän lao ñoän g laø nhöõng bieän phaùp ñeå ñaûm baûo nhöõ ng lôøi giaû i ñuù ng ñaén thoâng qua
vieäc öùng duïng nhöõn g tri thöù c khoa hoïc an toaøn cuõng nhö ñaûm baûo phaù t huy hieäu quaû cuû a heä thoá ng lao
ñoäng.
- Kinh teá lao ñoäng laø nhöõng bieän phaùp khai thaù c vaø ñaùnh giaù naê ng suaá t veà phöông dieän kinh teá ,
chuyeân moân , con ngöôøi vaø thôøi gian
- Quaû n lí lao ñoäng laø nhöõng bieän phaùp chung cuûa xí nghieäp ñeå phaù t trieån, thöï c hieän vaø ñaù nh giaù söï
lieân quan cuû a heä thoáng lao ñoä ng.
Vieä c ñöa kyõ thuaät vaøo trong caùc heä thoá ng saûn xuaát seõ laøm thay ñoå i nhöõ ng hoaï t ñoä ng cuûa ngöôø i lao
ñoäng, ví duï nhö thay ñoåi veà taâm , sinh lyù .
Töông quan giöõa con ngöôøi vaø söï phaù t trieãn kyõ thuaä t khoâng bao giôø ngöøng vì chính söï thay ñoå i
cuû a khoa hoïc kyõ thuaät laø ñoä ng löïc ñeå phaù t trieån xaõ hoäi nhö:
Söï chuyeå n ñoåû i caùc giaù trò trong xaõ hoäi.
Söï phaù t trieån daân soá
Coâng ngheä môù i
Caáu truù c saûn xuaát thay ñoå i
Beänh taät môùi phaùt sinh
Trang 7
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
M
. HC
T TP i
Hình 1: Nhaân traé c hoï c cuû a ngöôøi lao ñoäng khi ñöùSPK ngoà
ng vaø
g ÑH
ôøn
à Trö
äc ve
thuo
Xaùc ñònh H1 vaø H 2
uyeàn
q
Baûn
Yeâ u caà u coâng Chieà u cao laøm vieäc (mm)
Ví duï
vieäc
H1 (ngoà i) H2 (ñöùng)
F M F M F M F M
400 450 500 550 1100 1200 1250 1350
Yeâ u caà u cao
Laøm vieäc theo
Kieåm tra baèn g
quy luaä t
maét
Laép raùp nhöõng
Toaï ñoä chính
chi tieát nhoû
xaùc
300 350 400 450 1000 1100 1150 1250
Yeâ u caà u trung
bình
Kieåm tra baèng Laép raùp nhöõng
maét vaø Toaï ñoä boä phaän nhoû
chính xaù c vôùi löï c raát nhoû
Laøm vieäc phaân 250 350 900 1000 1050 1150
Yeâ u caà u thaá p
loaïi
Kieåm tra baèng
maét Bao goí
Laép raùp nhöõng
Chuyeån ñoäng
chi tieát naëng
caùnh tay töï do
Trang 8
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
M
. HC
T TP
PK
ÑH S
ôøng
à Trö
äc ve
thuo i lao ñoäng khi laøm vieä c ôû caù c tö theá khaùc nhau
ucuû n
Hình 2: Nhaân traé c hoï c yeàa ngöôø
aûn q
B
Kyù Tình traïng choã laøm vieä c Giaù trò nhoû Giaù trò thích Khi maë c quaàn aùo
hieäu nhaát (mm) hôïp (mm) aám(mm)
Laøm vieäc khi ngoà i
A 1220 - 1300
Chieà u cao
B Chieà u roän g 690 915 1020
- 690-1100 -
Dieä n tích chieám choã
Dieä n tích hoaït ñoäng - 480-865 -
Laøm vieäc khi cuí khom
C Chieà u roän g 915 1020 1120
Dieä n tích chieám choã - 815-1220
Dieä n tích hoaït ñoäng - 610-990
Laøm vieäc khi quyø
D Chieà u roän g 1070 1220 1270
E 1425 - 1500
Chieà u cao
F Chieà u cao cuû a tay töø maët - 690 -
ñaát
Trang 9
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
- Tröôøng ÑH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
An toaøn lao ñoäng vaø moâi tröôøng coâng nghieäp
Dieä n tích chieám choã - 715-1120 -
Dieä n tích hoaït ñoäng - 510-890 -
Laøm vieäc naèm boø
G 790 915 965
Chieà u cao
H 1500 - 1575
Chieà u daøi
Laøm vieäc naèm saáp
I 436 510 610
Chieà u cao
J 2440 - -
Chieà u daì
Laøm vieäc naèm ngöaû
M
K Chieà u cao 510 610 660
. HC
T TP
PK
ÑH S
L 1880 1935 1980
Chieà u daøi
öôøng
r
I.4 NHIEÄM VUÏ CUÛA KHOA HOÏ C LAO ÑOÄNG:à T ve
uoäc
h
eàn t
- Trang bò kyõ thuaä t, thieá t bò; trang y c baûo hoä cho phuø hôïp vôùi ngöôø i lao ñoän g
qu phuï
Baûn
- Toå chöù c saû n xuaát hôïp lyù.
- Nghieân cöùu söï lieân quan giöûa ngöôø i lao ñoäng vaø ñieàu kieä n lao ñoäng trong saûn xuaát.
Trang 10
Thö vieän ÑH SPKT TP. HCM - http://www.thuvienspkt.edu.vn
nguon tai.lieu . vn
