Xem mẫu

  1. Giáo án Ngữ văn lớp 7 TUẦN 26 TIẾT 93 –VĂN BẢN ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ (Phạm Văn Đồng) Đồng) A. KẾT QUẢ CẦN ĐẠT: 1. Kiến thức: Giúp HS thấy được đức tính giản dị là phẩm chất cao quý của Bác Hồ được biểu hiện trong lối sống, trong quan hệ với mọi người, trong việc làm và trong sử dụng ngôn ngữ nói, viết. - Nắm sơ giản về tác giả Phạm Văn Đồng. - Thấy được cách nêu dẫn chứng và bình luận, nhận xét: giọng văn sôi nổi, nhiệt tình của tác giả. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận xã hội. - Đọc diễn cảm và phân tích nghệ thuật nêu luận điểm và luận chứng trong văn bản nghị luận. B. CHUẨN BỊ: -GV nghiên cứu bài, soạn bài, chuẩn bị tranh ảnh minh họa về tác giả và về Bác. - HS học bài cũ, đọc văn bản và soạn bài mới. C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: *Câu hỏi: Nêu trình tự lập luận của văn bản “Sự giàu đẹp của tiếng Việt ”? “Sự -1-
  2. Giáo án Ngữ văn lớp 7 3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG Hoạt động 1: I. TÌM HIỂU CHUNG -GV đọc mẫu một đoạn và cho 2 HS 1. Đọc, tìm hiểu từ khó đọc văn bản, GV nhận xét. *Từ khó: (SGK) - Lưu ý HS đọc với giọng rõ ràng, mạch lạc, chú ý đọc những câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Bác. - Từ khó theo 7 chú thích ở sgk. 2. Tác giả ? Hãy nên tóm tắt vài nét về tác giả? Phạm Văn Đồng ( 1906 – 2000 ) – một Tác phẩm? nhà cách mạng nổi tiếng, nhà văn hóa - Những tp của PVĐ hấp dẫn người lớn. Ông là học trò ưu tú và là một cộng đọc bằng tư tưởng sâu sắc, tình cảm sự gần gũi của CT HCM. Ông từng là sôi nổi, lời văn trong sáng. Thủ tướng Chính phủ trên ba mươi năm. Tác phẩm: - Văn bản trích từ bài “CT HCM, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại” – diễn văn trong Lễ kỉ đại” ? Em hãy cho biết bài văn nghị luận niệm 80 năm ngày sinh CH HCM. về vấn đề gì? Nêu luận điểm chính 3. Bố cục và trình tự lập luận của toàn bài trong đoạn mở đầu? của - Văn bản là một đoạn trích nên - Đối tượng và đề tài nghị luận không đủ được bộc lộ thành phần của một bài văn nghị luận ở tên bài và ở câu mở đầu đoạn văn 1. thông thường, có thể nhận ra bố cục hai + Đức tính giản dị của Bác Hồ. phần sau: + …sự nhất quán……..của Hồ Chủ -Mở bài: (Từ đầu đến “trong sáng, -2-
  3. Giáo án Ngữ văn lớp 7 Tịch”. thanh ? Để làm rõ đức tính giản dị của Bác bạch, tuyệt đẹp”) Hồ, t/g đã chứng minh ở những  Sự nhất quán giữa cuộc đời cách phương diện nào trong đời sống và mạng con người Bác? vớicuộc sống giản dị của Hồ Chủ -Bữa ăn hằng ngày, nhà ở, việc làm, tịch. lời nói, bài viết. -Thân bài: (phần còn lại) ? Hãy cho biết bài văn lập luận theo => Đức tính giản dị của Bác thể hiện trình tự nào trên cơ sở đó nêu bố cục trong sinh hoạt, cuộc sống, việc làm. của bài văn? Hoạt động 2: Bước 1: -HS đọc kĩ hai đoạn đầu của văn bản. II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN ? trong phần mở đầu của văn bản, tác 1. Nhận định về đức tính giản dị của giả đã viết hai câu văn: Bác - Một câu nêu nhận xét chung. Hồ - Một câu giải thích nhận xét ấy. ? em hãy cho biết đó là những câu văn - Điều rất quan trọng…..của Hồ Chủ nào? Tịch. ? Em hãy cho biết nhận xét được nêu - Rất lạ lùng…..trong sáng, thanh lùng…..trong thành luận điểm ở câu thứ nhất là gì? bạch - Luận điểm này đề cập đến hai phạm tuyệt đẹp. vi đời sông của Bác, đó là đời sống  Luận điểm: “Sự nhất quán giữa cách mạng to lớn và đời sống hằng đời hoạt ngày giản dị. động chính trị lay trời chuyển đất với ? Em nhận thấy văn bản này tập trung đời sống bình thường vô cùng giản dị làm nổi rõ phạm vi đời sống nào của và khiêm tốn của Bác”. Bác? ? Trong đời sống hằng ngày, đức tính -3-
  4. Giáo án Ngữ văn lớp 7 giản dị của Bác được tác giả nhận định bằng những từ (tính từ) nào? trong các từ đó, từ nào thâu tóm được đức tính giản dị của Bác? Vì sao? ? Qua phần nhận định của tác giả về đức tính giản dị của Bác, em nhận  T/g tin ở nhận định của mình; ngợi thấy tác giả có thái độ như thế nào? ca Bác. Lời văn nào thể hiện thái độ ấy? Bước 2: - HS chú ý phần văn bản tiếp theo, từ “Con người của Bác” đến “Nhất, Định, 2. Đức tính giản dị của Bác Hồ Bác” “Nhất, Thắng, Lợi!”. ? Trong phần văn bản này, tác giả đã đề cập đến những phương diện trong đời sống và con người giản dị của Bác, đó là những phương diện nào? - Giản dị trong lối sống (bữa ăn, nơi ở, sinh hoạt); quan hệ với mọi người (người -Con người của Bác giản dị như thế giúp việc, các cháu ở MN, khách nào,, mọi người chúng ta đều biết: bữa quôc tế); việc làm (lời nói, bài viết). cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống.” ? Để triển khai luận điểm Bác Hồ sống giản dị ở đoạn đầu phần thân bài, tác giả đã dùng thao tác chứng minh. Em hãy xác định câu văn thể hiện định hướng chung cho lập luận chứng minh của T/g? a) Giản dị trong đời sống ? Để chứng minh Bác giản dị trong *Bữa ăn: -4-
  5. Giáo án Ngữ văn lớp 7 bữa ăn, tác giả đã đưa ra những dẫn - Bữa cơm chỉ vẹn vẹn vài ba món. ăn, chứng nào? em có nhận xét gì về các - Lúc ăn, Bác không để rơi vãi một hạt dẫn chứng mà tác giả đưa ra? cơm. ? “Ăn xong, bát sạch mọi hạt cơm, - Ăn xong, bát sạch mọi hạt cơm, thức thức ăn còn lại được sắp xếp tươm ăn còn lại được sắp xếp tươm tất. tất” và lời bình luận của tác giả cho => thể hiện thái độ quý trọng của Bác thấy thái độ của Bác ntn? đối với người lao động và kính trọng - Không đề rơi vãi một hạt cơm vì người phục vụ. Bác coi hạt cơm là kết tinh mồ hôi, nước mắt của người làm ruộng một nằng hai sương. Bác giữ bát ăn sạch không sót hạt cơm, thức ăn còn lại Bác sắp xếp tươm tất vì Bác kính trọng người phục vụ. Đây cũng là nét đẹp trong lối sống *Nơi ở: giản dị của Bác. - Nhà sàn “vẹn vẹn….ba phòng..”; “vẹn phòng..” ? Nhà Bác ở rất giản dị được chứng “luôn …..thơm của hoa vườn”. minh bằng những chi tiết nào? => sống thanh bạch và tao nhã biêt bao. ? Tác giả đã bình luận như thế nào về đời sống của Bác trong ngôi nhà đó? *Sinh hoạt: - Bác là người làm việc suốt đời, suốt ? T/g đã làm rõ lối sống sinh hoạt của ngày, từ việc lớn đến việc nhỏ. Bác bằng những điểm nào? - Bác cố gắng tự mình làm việc, người giúp việc và phục vụ Bác có thể đếm được trên đầu ngón tay (nghĩa là rất ít). => Bác sống rất giản dị. ?Những dẫn chứng này khẳng định  chứng cứ phong phú, cụ thế, xác điều gì ở Bác? thực, đáng tin cậy => Dễ hiểu và giàu -5-
  6. Giáo án Ngữ văn lớp 7 ? Em có nhận xét như thế nào về sức thuyết phục. những chứng cứ mà tác giả đưa ra để làm rõ sự giản dị của Bác trong lối sống? - Những chứng cứ giàu sức thuyết phục, vì: + phong phú, phản ánh được nhiều mặt. b) Giản dị trong quan hệ với mọi + cụ thể, xá thực, đáng tin cậy. người + chứng cứ được bảo đảm bằng mối - Viết thư cho một đồng chí. quan hệ gần gũi, lâu dài,gắn bó của - Nói chuyện với các cháu miền Nam. t/g và CT HCM. - Đi thăm nhà tập thể của công nhân, từ nơi - Quan hệ với mọi người là một làm việc đến phòng ngủ nhà ăn. phương - Việc gì tự làm được thì không cần diện thể hiện sự giản dị của Bác Hồ. người ? Để thuyết phục bạn đọc về sự giản khác giúp. dị của Bác trong quan hệ với mọi - Đặt tên cho người phục vụ: Trường, người, tác giả đã nêu những chi tiết cụ Kì, thể nào? Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi.  Tỉ mỉ, trân trọng và yêu quý tất cả. ? Em có nhận xét gì về cách đưa dẫn chứng trong đoạn này? Qua các dẫn chứng này em thấy hiểu thêm điều gì về thái độ, tình cảm của Bác đối với mọi người? ? trong đoạn văn này, tác giả đã dùng hình thức chứng minh kết hợp với -6-
  7. Giáo án Ngữ văn lớp 7 bình luận và biểu cảm, em hãy chỉ ra cảm, các câu văn bình luận, biểu cảm và nêu tác dụng của các câu văn đó? - Khẳng định lối sống giản dị của bác. - Bày tỏ tình cảm quý trọng của người viết. - Tác động tới tình cảm, cảm xúc của người đọc, người nghe. - GV: Ở đoạn văn tiếp theo, tác giả giải thích và bình luận về lí do và ý nghĩa đức tính giản dị của Bác. ? Em hiểu gì về li do lối sống giản dị BH sống… Người sống … của Bác Hồ từ lời giải thích của tác vì giả? Vế 1(KQ) Vế 2(NN) -Bác sống giản dị vì cuộc đời Bác  Suy luận ngược chiều. luôn gắn liền và được tôi luyện trong Đời sống… với đời sống … cuộc đấu tranh gian khổ của nhân càng … dân V1(đ/s vật chất) V2(đ/s tinh ? Em hiểu thế nào về ý nghĩa của lối thần) sống giản dị của Bác Hồ từ lời bình  Suy luận tương đồng thuận chiều. luận của tác giả? -Là phẩm chất cao quý tuyệt đẹp của c. Giản dị trong nói và viết đời sống thật sự văn minh mà mọi - Không có gì quý hơn độc lập tự do. người cần noi theo. - Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt ?* Ở đoạn văn này, tác giả đã dùng Nam những phép lập luận nào để người là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, phép -7-
  8. Giáo án Ngữ văn lớp 7 đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính song chân lí ấy không bao giờ thay đổi. giản dị của Bác? ? Quan những lời giải thích và bình  Vì nó xuất phát từ tấm lòng Bác: luận trên đây, em có nhận xét gì? muốn - Sâu sắc, sát, đúng với con người cho quần chúng nhân dân hiểu được, Bác. nhớ được, làm được. - Mang cảm xúc ngưỡng vọng. -GV: Để mọi người hiểu đầy đủ, trọn vẹn hơn về đức tính giản dị của Bác, ở đoạn văn cuối, cố Thủ tướng PVĐ đã đề cập đến tính chất giản dị trong lời nói và viết của Bác.  Dẫn chứng tiêu biểu, xác thực. ? em hãy cho biết tác giả đã dẫn những câu nói nào của bác ? Tác giả đã giải thích lí do Bác nói giản dị như thế nào?  Vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được. dễ hiểu, dễ đi vào lòng người => có sức tập hợp và lôi cuốn, cảm hóa lòng người. ? Tại sao tác giả dùng những câu nói này để chứng minh cho sự giản dị 3. Đặc sắc nghệ thuật nghị luận trong cách nói và viết của Bác? - Định hướng các vấn đề cần chứng - Đó là những câu nói nổi tiếng về nội minh rất dung ý nghĩa và ngắn gọn,dễ nhớ, dễ rõ ràng. thuộc. - Dẫn chứng tiêu biểu, xác thực nên -8-
  9. Giáo án Ngữ văn lớp 7 - Mọi người dân đều biết, đều thuộc có sức và hiểu câu nói này. thuyết phục cao. ? T/g có lời bình luận như thế nào về - Chọn lọc vấn đề chứng minh rất tác dụng của lối nói giản dị sâu sắc củ điển Bác Hồ? hình,tiêu biểu. -Những chân lí…..anh hùng cách mạng. ? Em hiểu gì về ý nghĩa của lời bình luận này? - Chứng minh kết hợp bình luận và - Đề cao sức mạnh phi thường của đánh giá lối nói làm cho đoạn văn thêm sinh động. giản dị và sâu sắc của Bác, đó là sức  Triển khai luận cứ mạch lạc, lập mạnh lòng yêu nước, ý chí cách mạng luận chặt chẽ, nhận xét sâu sắc. Dẫn trong quần chúng nhân dân. chứng cụ thể, tiêu biểu, được sắp xếp  Khẳng định tài năng có thể viết thành một hệ thống hợp lí có sức giản dị về thuyết phục lớn. những điều lớn lao của Bác Hồ. Bước 3: III. Tổng kết: ? Trong nghệ thuật nghị luận của tác 1. Nội dung:  Ghi nhớ (sgk) giả ở văn bản này, chúng ta thấy có 2. Nghệ thuật: những ưu điểm nổi bật nào? - Riêng về đồ dùng, tác giả không chứng minh vì ai cũng biết bộ quần áo nâu giản dị Bác thường hay mặc, đôi dép cao su Bác thường đi và chiếc quạt nan Bác thường dùng… ? Tác dụng của việc kết hợp chứng -9-
  10. Giáo án Ngữ văn lớp 7 minh với bình luận và đánh giá trong bài văn? ? Em hãy nêu khái quát đặc sắc nghệ thuật lập luận trong bài văn ? Hoạt động 3: ? Nêu tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài nghị luận? ? Em hãy tìm một số ví dụ để chứng minh sự giản dị trong thơ văn Bác. ? Qua văn bản nghị luận “Đức tính giản dị của Bác Hồ”,Em hiểu thế nào là đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong cuộc sống? Em có những hiểu biết mới mẻ, sâu sắc nào về Bác? Em học được gì từ cách nghị luận của tác giả? (- Một số học sinh tự bộc lộ.) D. CỦNG CỐ – DẶN DÒ: - Trình tự lập luận của bài văn? - Nội dung và nghệ thuật của văn bản? - HS học bài cũ, chuẩn bị tiết 94. - 10 -
nguon tai.lieu . vn