Xem mẫu
- GIAO THOA SÓNG
I. Mục tiêu:
1) Kiến thức:
-Đưa ra dự đoán về vân thoa được tạo thành trên mặt nước khi có sự gặp nhau của
hai sóng.
-Dùng phương trình SÓNG v qui luật tổng hợp SÓNG kiểm tra dự đoán bằng lí
thuyết.
-Nêu được điều kiện để có hiện t ượng giao thoa.
-Mô tả hiện tượng nhiễu xạ sóng.
-Vận dụng tốt kiến thức về giao thoa để giải thích những hiện t ượng về giao thoa
sóng.
2) Kĩ năng: Giúp HS quan sát, phân tích và t ổng hợp kiến thức khi phân tích một
hiện tượng vật lí, đưa ra những dự đoán có căn cứ khi quan sát một hiện tượng
trên cơ sở kiến thức vật lí, vận dụng và giải thích.
II. Chuẩn bị:
1) Gio vin:
-Chuẩn bị bộ thí nghiệm về sóng nước để làm giao thoa sóng nước và hiện tượng
nhiễu xạ sóng qua khe hẹp.
-Chuẩn bị phần mềm Sóng cơ học, mô phỏng hiện tượng sóng cơ học.
2) Học sinh: Ôn tập kiến thức về phương trình SÓNG, dao động tổng hợp, độ lệch
pha của hai dao động điều hịa cng tần số.
- III. Tổ chức các hoạt động dạy học:
Hoạt động 1. (10’) Kiểm tra:
+ GV dùng phiếu học tập đ chuẩn bị nội dung kiể m tra. HS được gọi kiểm tra
trình by kiến thức được kiểm tra.
+ Nội dung kiểm tra bao gồm:
Đặc điểm của sóng phản xạ so với sóng tới.
-
Viết được pt sóng phản xạ tại một vị trí.
-
Viết đúng pt sóng dừng, suy ra Bàiên độ sóng tại một vị trí.
-
Xác định đúng vị tr í điểm dao động cực đại (bụng) và đứng yên (nút)
-
Vận dụng tốt điều kiện để có sóng dừng bằng bài toán TN.
-
Hoạt động 2. (30’) Giảng Bài mới:
Nội dung 1: (25’) Tìm hiểu Sự giao thoa của hai SÓNG trn mặt nước.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
- Nu cu hỏi gợi ý: Thảo luận nhóm, đưa ra M
dự đoán.
H1 . Hiện tượng gì sẽ xảy ra
nếu cho hai nguồn S1, S2 -Có hai sóng truyền đi,
d1 d2
cùng tần số, cùng pha dao gặp nhau.
động trên mặt nước của
-Có điểm dao động với
một khay nước?
Bàiên độ cực đại hoặc
H2 . Nếu xét một điểm M đứng yên.
trên mặt nước, dao động
-Tại M có hai dao động từ
điểm M được truyền từ đâu
S1, S2 truyền đến. Có thể S1
đến? Bằng lí thuyết có thể
M dao động cực đại hoặc S2
kiểm tra dao động của M
đứng yên.
như thế nào?
Gợi ý cho HS dự đoán.
S1, S2 hai nguồn cùng tần số,
cùng pha, hai sóng t ạo thành
H3 . Nếu xem Bàiên độ
có cùng bước sóng.
sóng không đổi, hai dao -Một HS lên bảng viết pt
động thành phần tại M do dao động tại M do S1, S2
uS1 uS2 a cos 2 ft
S1, S2 truyền đến có dạng truyền đến.
thế no? Dao động S1, S2 truyền đến M
có pt:
d
u1M a cos 2 ft 2 1
-Thảo luận nhóm, ôn kiến d
u2 M a cos 2 ft 2 2
H4 . Xác định độ lệch pha thức cũ để vận dụng xác
của hai dao động thành định độ lệch pha của hai
dao động tại M và Bàiên 1)Độ lệch pha của hai dao
phần tại M.
độ dao động tổng hợp tại động tại M:
M.
- 2
d d
21
2)Dao động tổng hợp tại M có
-Một HS ln bảng xy dựng Bàiên độ:
cc Bàiểu thức.
H5 . Dao động tổng hợp tại A2 A12 A2 2 A1 A2 cos
2
M có Bàiên độ được xác
a 2 A cos
2
định như thế nào?
a 2 A cos
2
*Bàiên độ dao động tại M phụ
thuộc độ lệch pha của 2 dao
động từ S1, S2 truyền đến.
*Nếu 2 dao động cùng pha:
-Dựa vào độ lệch pha của
k 2 d2 d1 k
H6 . Xác định vị trí những hai dao động cùng pha và
điểm dao động cực đại và ngược pha, lập Bàiểu thức
Với k = 0; 1 ; 2…
xác định vị trí những
cực tiểu. Nhận xét?
điểm dao động cực đại M: dao động cực đại.
hoặc cực tiểu.
*Nếu 2 dao động ngược pha:
2k 1
1
d 2 d1 k
2
Với k = 0; 1 ; 2…
H7 . xác định quỹ tích
những điểm M với Bàiên
M: không dao động.
độ cực đại và quỹ tích
- những điểm M không dao
động?
-Thảo luận nhóm, báo cáo -Nguồn kết hợp. SÓNG kết
Lưu ý HS vị trí những kết quả: có hai họ đường hợp.
điểm dao động cực đại cong hyperbol tập hợp
+ Định nghĩa hiện tượng giao
hoặc cực tiểu ứng với k = những điểm dao động cực
thoa.
đại, cực tiểu xen kẽ, cách
0; 1; …
đều nhau.
+ Điều kiện để có hiện t ượng
giao thoa.
-Cng với GV bố trí thí
nghiệm kiểm tra, quan st
v Rút ra kết luận.
-Hướng dẫn HS thiết kế
phương án TN kiểm tra
những dự đoán lý thuyết.
-Hướng dẫn HS quan sát
và rút ra kết luận.
-GV thơng bo:
+ Nguồn kết hợp.
+ Thế nào là hiện tượng
giao thoa.
- + Điều kiện để có hiện
tượng giao thoa.
Nội dung 2. (5’) Tìm hiểu Sự nhiễm xạ v ứng dụng của hiện t ượng giao thoa.
- GV yêu cầu HS đọc SGK
và trả lời câu hỏi để tìm
-Lm việc c nhn t ìm hiểu
hiểu ứng dụng của hiện
ứng dụng của hiện tượng
tượng giao thoa.
giao thoa.
H. Nếu không quan sát
HS xem SGK, ghi nhận:
được quá tr ình SÓNG, dựa
vo hiện tượng nào thì cĩ thể Hiện tượng sóng khi gặp vật
-Thảo luận, trả lời cu hỏi.
kết luận đó là quá trình cản thì đi lệch khỏi phương
truyền SÓNG. truyền thẳng của sóng và đi
vịng qua vật cản.
-Cho HS đọc SGK, tìm hiểu
sự nhiễm xạ SÓNG.
Hoạt động 3. (5’) Vận dụng – Củng cố.
Yêu cầu HS làm bài tập TN trong phiếu học tập đ chuẩn bị.
-
Hướng dẫn HS ôn tập và chuẩn bị cho bài mới: Xem lại kiến thức về âm ở lớp
-
7.
M1, M2: hai điểm dao động cực đại liền kề trên đoạn nối 2 nguồn dao động.
+ Tại M1: d 2 d1 k (1)
Tại M2: d 2 ' d1 ' k 1 (2)
+ Khoảng cch M1M2: d1’ – d1 = d2 – d2’
- Từ (2) v (1):
d2 ' d1 ' d2 d1 k 1 k
d 2 ' d 2 d1 d1 '
M 1 M 2 M 1M 2
M 1M 2
2
M1, M1’: điểm dao động cực đại, dao động cực tiểu liền kề. M 1M 1 '
4
nguon tai.lieu . vn
