Xem mẫu
- BÀI 4:
PHONG TRÀO CÔNG NHÂN VÀ
SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
(2 tiết)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức :
– Buổi đầu của phong trào công nhân: đập phá máy, bãi công
trong buổi đầu thế kỷ XIX.
– C. Mác và Anghen và sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học.
– Phong trào công nhân vào những năm 1848 – 1870.
2. Tư tưởng :
– Lòng biết ơn các nhà sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học.
– Giáo dục tinh thần quốc tế chân chính, tinh thần đoàn kết đấu
tranh của giai cấp công nhân.
3. Kỹ năng :
– Biết phân tích, nhận định về quá trình phát triển của phong trào
công nhân vào thế kỷ XIX.
– Bước đầu rèn luyện làm quen với văn kiện lịch sử – Tuyên
ngôn của Đảng Cộng sản.
II. CHUẨN BỊ BÀI GIẢNG :
– Tìm hiểu tranh ảnh trong sách giáo khoa.
– Ảnh chân dung C. Mác và Anghen.
– Bản tuyên ngôn của Đảng Cộng sản.
– Tài liệu tham khảo.
o Sách giáo viên Sử 8 + SGK Sử.
o Đại cương lịch sử thế giới.
o Lịch sử thế giới cận đại.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC :
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ: Bài 3 – tiết 2 :
Câu hỏi: Vì sao các nước tư bản phát triển đẩy mạnh việc xâm
chiếm thuộc địa? Kết quả?
Giáo viên nhận xét
- 3. Giảng bài mới :
Vào bài: Cách mạng Công nghiệp Anh bắt đầu từ nửa sau thế
kỷ XVIII đã gây nên những chuyển biến căn bản trong việc phát triển
của sức sản xuất và quan hệ sản xuất. Trong xã hội, mâu thuẫn giữa
tư sản và vô sản ngày càng nặng nề, vì vậy đã đưa tới những cuộc
đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản, giải phóng
người lao động khỏi ách áp bức, bóc lột. Giai cấp công nhân lãnh đạo
cuộc đấu tranh, trong phong trào đấu tranh của công nhân, CNXHKH
ra đời đã đưa phong trào công nhân là một bước mới. Hôm nay
chúng ta hãy cùng tìm hiểu “Phong trào công nhân và sự ra đời của
chủ nghĩa Mác”.
Các hoạt động của thầy – trò
Tiết 7:
I. PHONG TRÀO CÔNG NHÂN NỬA ĐẦU THẾ KỶ XIX
Hoạt động 1: Nội dung 1. Phong trào đập phá
– Nguyên nhân dẫn đến phong trào máy móc và bãi công
đấu tranh của công nhân.
– Các hình thức đấu tranh. Nguyên nhân
– Kết quả. Lòng tham lợi nhuận
Giáo viên: Cùng với sự phát triển của sự bóc lột càng tăng
công nghiệp, giai cấp công nhân hình đời sống công nhân khổ
thành ở Anh và ngày một tăng nhanh ở cực.
một số nước khác.
Phỏng vấn: Vì sao ngay lúc mới ra đời
giai cấp công nhân đã đấu tranh chống
lại chủ nghĩa tư bản?
(Bị bóc lột nặng nề, phải làm việc từ
14 16h mỗi ngày. Trong điều kiện lao
động vất vả, tiền lương thấp, điều kiện
ăn ở tồi tàn,…)
Giáo viên: Cuộc cách mạng công nghiệp
làm cho số công nhân ngày một đông
- đảo và tập trung nhưng không cải thiện
đời sống cho họ. Tình cảnh họ tồi tệ và
sa sút. Ngày lao động của công nhân kéo
dài từ 14 16h và chỉ được lãnh đồng
lương chết đói. Lao động trẻ em và phụ
nữ được sử dụng rộng rãi trong những
điều kiện khắc nghiệt: nơi sản xuất rất
nóng vào mùa hè và lạnh vào mùa đông.
Không khí lao động nặng nề, môi trường
bị ô nhiễm người lao động mắc một
số bệnh: đau xương sống, chân đi vòng
kiềng, vẹo xương, nhiều bệnh hiểm
nghèo khác, người lao động không thọ
quá 40 tuổi. Họ còn bị nạn thất nghiệp đe
dọa do những cuộc khủng hoảng kinh tế
gây nên sẵn sàng hất họ ra hè phố
Trước tình cảnh trên mâu thuẫn giữa giai
cấp vô sản và tư sản là điều không thể
tránh khỏi và ngày càng trở nên gay gắt.
Vì sao công nhân lại đập phá máy móc?
Hành động này thể hiện sự nhận thức
như thế nào của công nhân?
Giáo viên: Mâu thuẫn giữa tư sản và vô
sản càng gay gắt thì công nhân càng
đứng dậy đấu tranh giành chính quyền
lợi cho mình. Hình thức phản kháng sơ
khai của người công nhân là những cuộc
bạo động tự phát chống lại việc áp dụng
máy móc, họ cho rằng nguồn gốc của nỗi
khổ đau chính là máy móc. Vì vậy,
phong trào phá máy móc, đập phá, đốt
xưởng lan tràn rất nhanh trong các trung
tâm công nghiệp. Nhưng dần họ thấy
rằng máy móc không phải là kẻ thù thực
Hình thức đấu tranh
sự và hậu quả của những cuộc phá máy
- là sự trấn áp của giai cấp nắm chính – Đập phá máy móc.
quyền. Họ tiến lên một bước cao hơn là – Đốt công xưởng.
đấu tranh bãi công và xây dựng công – Bãi công.
đoàn.
Trong những năm 20 – 30 của thế kỷ
XIX các ngành lao động ở Anh đều tổ Kết quả
chức công đoàn với chủ trương là bảo vệ – Thất bại
nhân công, chống những hoạt động bạo – Thành lập công đoàn
ngược của giai cấp tư sản.
Phỏng vấn:
Phong trào đấu tranh của công nhân
với những hình thức đấu tranh như 2. Phong trào công nhân
trong những năm 1830 –
thế nào? (đập phá máy móc, đốt
1840.
phân xưởng, bãi công).
Mục đích của các công đoàn là gì?
Nguyên nhân
(đòi tăng lương, giảm giờ làm,
Giai cấp công nhân
cải thiện điều kiện làm việc).
phát triển ý thức đấu
Việc đấu tranh đập phá máy có đưa
tranh càng cao.
đến thành công trong cuộc đấu tranh
chống tư sản hay không?
(đều bị thất bại, bị đàn áp của giai cấp
tư sản thành lập các công đoàn)
Hoạt động 2: Nội dung
– Nhận thức của giai cấp công nhân
Phong trào đấu tranh
phát triển dẫn đến những cuộc đấu
– 1831 công nhân dệt
tranh mới.
phố Lion
thành
– Kết quả các cuộc đấu tranh.
(Pháp) khởi nghĩa.
Trình bày Giáo viên: Qua quá trình đấu
– 1844 công nhân dệt
tranh, giai cấp công nhân dần dần có ý
vùng Sơ lê din
thức và tổ chức hơn, họ tiến hành những
(Đức).
cuộc đấu tranh với quy mô lớn hơn
– 1836 – 1847 Phong
chống lại không riêng một chủ xưởng mà
trào Hiến chương ở
với toàn bộ giai cấp tư sản, đòi hỏi
Anh.
không riêng quyền lợi kinh tế mà còn có
- yêu cầu chính trị rõ rệt.
Phỏng vấn: Từ những năm 30 của thế kỷ
XIX giai cấp công nhân như thế nào?
(Trở thành một lực lượng xã hội độc
lập) trực tiếp chống lại giai cấp tư
sản.
Kết quả
Trình bày Giáo viên: Một số công nhân
– Đều thất bại
dệt thành phố Lion Pháp – trung tâm
công nghiệp lớn sau Paris với 30.300
công nhân dệt sống rất khổ cực, họ đã
đòi tăng lương nhưng không được chủ
chấp nhận nên đứng lên đấu tranh làm
chủ thành phố trong 4 ngày.
Em hiểu câu khẩu hiệu “Sống trong lao
động, chết trong chiến đấu” là như thế
nào?
Giáo viên: Câu khẩu hiệu có ý nghĩa
quyền được lao động không bị bóc lột và
quyết tâm chiến đấu để bảo vệ quyền lao
động của mình.
Năm 1844 sự kiện gì xảy ra?
( công nhân dệt vùng Sơ-đê-lin Đức
Ý nghĩa
khởi nghĩa).
– Sự trưởng thành của
Phỏng vấn:
phong trào công
Từ 1836 – 1847?
nhân quốc tế.
(Phong trào hiến chương ở Anh)
– Tạo tiền đề cho sự ra
Kết quả phong trào đấu tranh của các
đời lý luận cách
nước Châu Âu trong nửa đầu thế kỷ
mạng
XIX? (đều bị thất bại).
Giáo viên: Cuộc khởi nghĩa Lion ở Pháp
1831, phong trào Hiến chương ở Anh
1836 – 1847 và cuộc khởi nghĩa Sơ-lê-
din ở Đức 1844 đánh dấu thời kỳ đấu
tranh có tính chất độc lập của giai cấp
- công nhân.
Vì sao những cuộc đấu tranh của công
nhân mạnh mẽ mà không đi đến thắng
lợi? Nguyên nhân?
Trình bày Giáo viên: Những cuộc đấu
tranh bị thất bại vì nó bộc lộ những hạn
chế chưa có một đường lối đấu tranh
khoa học chính xác, chưa có một tổ chức
lãnh đạo sáng suốt của giai cấp công
nhân.
Sự ra đời của CNCSKH mà người sáng
lập vĩ đại là C. Mác và Anghen đã đặt cơ
sở lý luận cho việc giải quyết những yêu
cầu của công nhân.
Các cuộc đấu tranh của công nhân có ý
nghĩa lịch sử như thế nào?
(đánh dấu bước trưởng thành về tư
tưởng nhận thức của phong trào công
nhân; tạo tiền đề cho sự ra đời của lý
luận cách mạng).
4. Củng cố
Cho học sinh làm bài tập:
Câu hỏi:
Phong trào công nhân ở các nước Châu Á trong những năm 1830
– 1840 có những điểm gì khác phong trào công nhân nhận thức
trước đó?
Nêu các sự kiện chủ yếu về phong trào công nhân trong những
năm 1830 – 1840?
5. Dặn dò
– Xem lại bài + học thuộc bài.
– Trả lời câu hỏi bài tập.
– Đọc trước phần II và trả lời câu hỏi.
– Làm bài tập câu hỏi trang 36.
Tiết 8
- II. SỰ RA ĐỜI CỦA CHỦ NGHĨA MÁC
Chuẩn bị bài giảng
o Tranh ảnh C. Mác và Anghen (SGK).
o Tài liệu về Tuyên ngôn Đảng Cộng sản.
o Sách giáo viên Sử và SGK Sử 8.
Các hoạt động dạy – học
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Bài 4 – Tiết 1
Câu hỏi:
– Trình bày phong trào đấu tranh của công nhân trong những năm
1830 – 1840?
– Kết quả – ý nghĩa của phong trào công nhân thế kỷ XIX?
Giáo viên nhận xét.
3. Giảng bài mới
Vào bài: Phong trào đấu tranh công nhân ngày càng phát triển
không chỉ về số lượng mà còn về chất lượng. Vì vậy sự ra đời của
chủ nghĩa xã hội khoa học sẽ đưa phong trào của công nhân lên một
bước, giải quyết những yêu cầu của giai cấp công nhân. Tiết hôm nay
chúng ta sẽ cùng tìm hiểu phần II.
a. Các hoạt động giảng dạy
Hoạt động 1: Nội dung 1. Mác Và Enghen
– Sự ra đời của chủ nghĩa Mác. Tiểu Sử (SGK Trang
– Nội dung Tuyên ngôn Đảng Cộng 32, 33)
sản. – Mác (1818 – 1883)
– Sự ra đời của Quốc tế I – Enghen (1820 –
– Tiểu sử Mác và Anghen. 1855).
Giáo viên: Đọc SGK.
Trình bày:
C. Mác 5/5/1818 ở thành phố Tơriô
sinh trưởng trong một gia đình trí
thức gốc Do Thái 1841 ông trình
bày luận án tiến sĩ với đề tài “Sự
khác nhau giữa triết học tự nhiên
Đêmôcrit với triết học tự nhiên
- Êpiquga”. Tháng 4/1842 làm cộng
tác viêiệt nam với báo Sông Ranh.
Tháng 1/1848 Mác sang Paris, ở đây
ông thường xuyên tiếp xúc với nhiều
nhà hoạt động cách mạng của phong
trào công nhân đồng thời nghiên cứu
cách mạng Pháp và các tác phẩm
duy vật Pháp và một số cuốn sách
của Phuariê, Xanh Ximông,… đặc
biệt là tác phẩm của nhà triết học
Đức Lurich Phơbách. Tháng 2/1844
ông xuất bản tạp chí Pháp Đức niên
giám và tiếp tục tham gia phong trào
cách mạng ở Pháp.
Anghen 28/11/1820 ở thành phố
Bácmen thuộc trung tâm công
nghiệp lớn ở Đức. Tháng 11/1842
sang Anh, ông tìm đọc tài liệu, báo
cáo, thống kê, nhận định của người
trước về giai cấp công nhân Anh,
xây dựng tác phẩm “Tình cảnh giai
cấp lao động ở Anh”. Tháng 8/1844
Enghen sang Paris gặp Mác, cả 2
ông cùng nghiên cứu tạo ra những
tiền đề lý luận cho chủ nghĩa xã hội 2. Đồng Minh Những
khoa học. Người Cộng Sản và
Những điểm giống nhau nổi bật trong tư Tuyên ngôn Đảng Cộng
tưởng của Mác và Enghen? Sản.
(Xây dựng học thuyết CNCSKH, chỉ
ra sứ mệnh lịch sử của giai cấp công
nhân, sự phát triển của cuộc đấu tranh
giai cấp xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, chỉ
rõ bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư
bản).
Hoạt động 2: Nội dung
- – Sự ra đời Tuyên ngôn Đảng Cộng
sản.
– Nội dung Tuyên ngôn.
– Ý nghĩa lịch sử.
Trình bày Giáo viên: Quá trình công tác
cỉa 2 ông trong việc nghiên cứu đã tạo ra
những tiền đề lý luận cho chủ nghĩa xã
hội khoa học. Trong khi xây dựng nền
tảng đầu tiên cho học thuyết Mác và
Enghen rất chú ý đến công tác tuyên
truyền và xây dựng tổ chức phong trào
công nhân. Trong thời gian ở Anh, Mác
và Enghen đã liên hệ một tổ chức bí mật
của công nhân Châu Âu, tổ chức “Đồng
minh những người chính nghĩa” được
thành lập ở Paris 1836. Để tạo điều kiện
tuyên truyền chủ nghĩa Cộng sản và – 2/1848 cương lĩnh
phong trào công nhân và đặt sợi dây liên của Đồng minh được
lạc giữa những người hoạt động xã hội công bố Tuyên
chủ nghĩa, Mác và Enghen đã thành lập ngôn Đảng Cộng sản
Ủy ban thông tấn cộng sản.
Đầu tháng 6/1847, Đồng minh tiến
hành đại hộ ở Luân Đôn và đổi tên là
“Đồng minh những người Cộng sản”
đây chính là chính đảng độc lập đầu tiên
của vô sản quốc tế.
Nội dung (SGK)
Đại hội thứ nhất của Đồng minh
những người Cộng sản đành dấu một
Ý Nghĩa
bước thắng lợi lớn về mặt tư tưởng và tổ
– Là văn kiện quan
chức. Chứng tỏ giai cấp công nhân đã
trọng của chủ nghĩa
bước đầu tiếp thu học thuyết chủ nghĩa
xã hội khoa học.
Mácxít, thoát khỏi ảnh hưởng của chủ
nghĩa xã hội tiểu tư sản xây dựng nên
một tổ chức độc lập của mình.
Mác và Enghen được ủy nhiệm soạn
- thảo cương lĩnh của Đồng minh. Tháng
2/1848 bản tuyên ngôn Đảng Cộng sản
lần đầu tiên được tuyên bố tại Luân Đôn.
Phỏng vấn:
Hoàn cảnh ra đời của tuyên ngôn Đảng
Cộng sản?
3. Phong trào công nhân
(ra đời trong điều kiện: sự phát triển
từ những năm 1848 đến
của nền sản xuất và trong xã hội phân
1870: Quốc tế thứ nhất.
chia thành các giai cấp đối kháng, đấu
Hoàn cảnh
tranh giai cấp là động lực phát triển xã
– Phong trào công
hội).
nhân phát triển.
Nội dung chủ yếu của Tuyên ngôn Đảng
– Đòi hỏi thành lập
Cộng sản?
một tổ chức của giai
SGK trang 34
cấp vô sản.
Em nào cho biết ý nghĩa của câu kết thúc
Thành lập
Tuyên ngôn là gì? (nêu cao tinh thần
Ngày 28/9/1864 ở
đoàn kết vô sản quốc tế vô sản).
Luân Đôn – “Hội liên
Tuyên ngôn Đảng Cộng sản có ý nghĩa
hiệp quốc tế của những
như thế nào?
người lao động” Quốc
(Là văn kiện quan trọng của chủ
tế 1.
nghĩa xã hội khoa học, gồm những luận
Hoạt động
điểm cơ bản về sự phát triển xã hội và
– Chống tư tưởng lệch
cách mạng xã hội chủ nghĩa, phản ánh
lạc phi vô sản.
quyền lợi của giai cấp công nhân và là
– Thúc đẩy phong trào
vũ khí lý luận trong cuộc đấu tranh
công nhân quốc tế.
chống giai cấp tư sản).
Vai trò của Mác
Giáo viên: CNXHKH và Tuyên ngôn
Soạn thảo các văn kiện,
Đảng Cộng sản ra đời có ý nghĩa to lớn
hoạt động của Quốc tế I.
nhằm giác ngộ giai cấp công nhân và
nhân dân lao động đứng lên đấu tranh
chống áp bức, bóc lột và bất công, do
vậy đã góp phần thúc đẩy lịch sử phát
triển nhanh chóng.
Hoạt động 3: Nội dung
- – Hoàn cảnh ra đời Quốc tế 1.
– Vai trò của Mác trong Quốc tế 1.
Giáo viên: Cùng với sự phát triển của
nền sản xuất công nghiệp, giai cấp công
nhân hình thành ở nước Anh và tăng
nhanh ở các nước khác. Mâu thuẫn giữa
tư sản và vô sản ngày càng gay gắt thì
công nhân càng đứng dậy đấu tranh
giành quyền lợi cho mình. Hàng loạt các
cuộc đấu tranh của công nhân nổ ra
chống lại giai cấp tư sản như: cuộc khởi
nghĩa của công nhân dệt thành phố Lion
(Pháp) 1831, phong trào Hiến chương ở
Anh (1836 – 1847), và cuộc khởi nghĩa
của công nhân dệt vùng Sơ-lê-đin (Đức)
1844 đánh dấu thời kỳ đấu tranh có tính
chất độc lập của giai cấp công nhân. Các
cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân nổ
ra mạnh mẽ với hình thức: đập phá máy
móc, đốt công xưởng, bãi công,… tuy
nhiên đều bị thất bại, nó bộc lộ những
nhược điểm: chưa có đường lối đấu tranh
khoa học chính xác, chưa có một tổ chức
lãnh đạo sáng suốt của giai cấp công
nhân. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội
khoa học của Mác và Enghen đặt cơ sở
lý luận cho việc giải quyết những yêu
cầu của công nhân, trang bị cho giai cấp
vô sản vũ khí tư tưởng trong cuộc đấu
tranh chống giai cấp tư sản, giải phóng
con người lao động thoát khỏi ách bóc
lột, áp bức, giương cao ngọn cờ xã hội
chủ nghĩa và chủ nghĩa Cộng sản.
Trước tình hình phong trào giai cấp
công nhân ngày một trưởng thành và
- phát triển. Ngày 23/6/1848 công nhân và
nhân dân lao động Paris lại tiến hành
một cuộc khởi nghĩa.
* Tường thuật: Từ sáng sớm ngày 23/6
công nhân bắt đầu xây dựng những ụ
chiến đấu, trên ụ chiến đấu những lá cờ
đỏ tung bay với khẩu hiệu “Sống trong
lao động, chết trong chiến đấu”, “Nền
cộng hòa dân chủ và xã hội chủ nghĩa
muôn năm”. Trong 2 ngày đầu 23 và
24/06 quân khởi nghĩa tấn công vào Toà
Thị chính. Đến chiều, quân chính phủ
tăng viện. Ngày 25/06 cuộc chiến diễn ra
ác liệt trên từng ụ chiến và trên từng
đường phố. Ngày 26/06 quân khởi nghĩa
rút khỏi thành phố, giai cấp tư sản điên
cuồng khủng bố, giết hết những nghĩa
quân bị thương, bắt giam 25.000 người,
nhiều người bị kết án tử hình. Cuộc khởi
nghĩa bị đàn áp đẫm máu.
Phỏng vấn:
Vì sao giai cấp công nhân ngày càng
nhận thức rõ tầm quan trọng của sự đoàn
kết quốc tế?
( Có chung một kẻ thù, đoàn kết tọa
ra sức mạnh chống lại sự áp bức bóc lột
của giai cấp tư sản).
Giáo viên: 1848 ở Pháp, Đức, Anh diễn
ra phong trào đấu tranh rầm rộ của giai
cấp công nhân đòi quyền lợi cho mình,
giai cấp tư sản tiến hành khủng bố, đàn
áp giai cấp vô sản. Tuy nhiên phong trào
đấu tranh vẫn tiếp tục phát triển. Tổ chức
Quốc tế thứ nhất của giai cấp công nhân
ra đời khi phong trào công nhân diễn ra
- rầm rộ, mâu thuẫn giai cấp gay gắt.
Ngày 28/9/1864 tại Luân Đôn, Hội Liên
hiệp quốc tế những người lao động –
Quốc tế I được thành lập, Mác là người
đứng đầu.
Quốc tế thứ nhất ra đời trong hoàn cảnh
nào?
(phong trào công nhân diễn ra rầm rộ,
quyết liệt, mậu thuẫn giai cấp ngày càng
gay gắt nhu cầu đòi hỏi cần có một tổ
chức để lãnh đạo phong trào công nhân
chiến đấu Quốc tế I ra đời đáp ứng
những yêu cầu trên).
Mác có vai trò như thế nào trong Quốc tế
I?
(là người đứng đầu lãnh đạo, chuẩn bị
về tổ chức, soạn thảo văn kiện và các
hoạt động lãnh đạo Đại hội thành lập
Quốc tế I).
Vai trò của Quốc tế I đối với phong trào
công nhân quốc tế như thế nào?
(đấu tranh chống tư tưởng sai lệch và
tổ chức, thúc đẩy phong trào công nhân
phát triển).
TỔNG KẾT BÀI
– Giai cấp vô sản ra đời cùng giai cấp tư sản hình thành xã hội tư
bản chủ nghĩa. Ngay từ đầu hai giai cấp này đối lập với nhau,
mâu thuẫn gay gắt. Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống
lại sự áp bức, bóc lột của giai cấp tư sản với các hình thức phát
triển dần lên cao.
– Trong Phong trào công nhân, chủ nghĩa xã hội khoa học được
hình thành đánh dấu bằng việc ra đời Tuyên ngôn của Đảng
Cộng sản, nêu lên sứ mạng lịch sử và sự đoàn kết quốc tế của
- giai cấp vô sản để đánh đổ chế độ tư bản, xác lập xã hội xã hội
chủ nghĩa.
4. Củng cố
Làm bài tập câu 01/03 trang 36
Giáo viên nhận xét
5. Dặn dò:
– Xem lại bài + học bài
– Làm bài tập
– Đọc và trả lời các câu hỏi bài 5: “Công xã Paris 1871”.
nguon tai.lieu . vn
