Xem mẫu

  1. BÀI 28 SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HOÁ DÂN TỘC (Cuối TK XVIII - đầu TK XIX) A. Mục tiêu: KT: Sự phát triển cao hơn của nền văn hoá dân tộc với nhiều thể loại phong phú, nhiều tác giả nổi tiếng Văn nghệ dân gian phát triển, các thành tựu về hội hoạ dân gian kiến trúc. Sự chuyển biến về khoa học, kỉ thuật, sử học, địa lý, y học TT: Trân trọng, ngưỡng mộ, tự hào đối với những thành tựu văn hoá khoa học mà cha ông ta sáng tạo. Góp phần hình thành ý thức thái độ bảo vệ và phát huy các di sản văn hoá. KN: Rèn luyện kỉ năng miêu tả thành tựu văn hoá có trong bài học. B. Phương tiện dạy học: Tranh ảnh, tài liệu liên quan đến bài học. C. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định: 2. KTBC: Đời sống nhân dân ta dưới thời Nguyễn? 3. Bài mới: Giới thiệu: Mặc dù các cuộc khởi nghĩa Liên tục bùng nổ vì nhữngchính sách phản động lỗi thời của nhà Nguyễn, nền văn học nghệ thuật phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản GV(H): Văn hoá dân gian bao gồm những thể loại nào? 1. Văn học: Kể tên một vài tác phẩm mà em biết? * Văn học dân gian: Tục ngữ ca HS: Tục ngữ, ca dao, hò vè dao, Truyện Nôm Truyện Nôm dài, truyện khôi hài, tiếu lâm,... HS đọc SGK" Trải qua nhiều TK.........người phụ nữ." * Văn học bác học: GV(H): Trong thời kì này nền văn hoá nước ta có những - Truyện Nôm: Truyện Kiều tác giả, tác phẩm tiêu biểu nào? (Nguyễn Du) HS: Thảo luận tự rút ra kết luận " Nguyễn Du là một nhà thơ kiệt xuất" GV(H): Văn hoá thời kì này phản ánh nội dung gì? HS: Phản ánh sâu sắc cuộc sống XH đương thời thể hiện tâm tư, nguyện vọng của nông dân. GV(H): Tại sao văn học, bác học thời kì này lại phát triển rực rỡ, đạt tới đỉnh cao như vậy? HS: Đây là giai đoạn khủng hoảng trầm trọng của XH phong kiến. Là giai đoạn bão táp của cách mạng, sôi động trong lịch sử. 2. Nghệ thuật: GV gọi HS đọc mục 2 SGK * Văn nghệ dân gian GV(H): Văn nghệ dân gian bao gồm những thể loại nào? HS Sân khấu: chèo; tuồng; quan họ lí; dặm ở miền xuôi; Sân khấu: chèo; tuồng hát luợn hát xoan ở miền núi. * Tranh dan gian GV Gới thiệu dòng tranh Đông Hồ và cho HS Xem một số Dòng tranh Đông Hồ bức tranh ( Đánh vật, chăn trâu thổi sáo, Bà Triệu,...)
  2. GV(H): Em có nhận xét gì về đề tài tranh dân gian? HS: Mang đậm tính dân gian, dân tộc, phản ánh mọi mặt sịnh hoạt về nguyện vọng của nhân dân. * Kiến trúc GV(H): Những thành tự nổi bật về kiến trúc trong thời kì này? GV cho HS xem ảnh chùa Tây Phương (chùa Tây Phương nay ở xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây) chùa do nhân dân thôn Nguyên Xá làm khoảng năm 1794. GV(H): Em có nhận xét gì về kiến trúc ở chùa Tây Phương? HS: Kiểu kiến trúc đặt sắc, mái uốn cong kiểu cung đình tạo sự tôn vinh cao quý. Nghệ thuật đúc tượng, đúc đồng GV cho HS xem ảnh chụp 9 đỉnh đồng lớn ở Huế. rất tài hoa. GV(H):Em có nhận xét gì về nghệ thuật đúc đồng trong Kiến trúc độc đáo. thời kì này? HS: nhận xét GV(H): Hãy kể một số công trình kiến trúc, điêu khắc tiêu biểu mà em biết? HS: Chùa Hương, chùa Thiên Mụ, tượng thánh Trấn Võ,... 4- Củng cố: Nhận xét về văn học-Nghệ thuật thời kì này? Cảm nhận về những thành tựu tiêu biểu của văn học, nghệ thuật cuối TK XVIII nữa đầu TK XIX? 5. Dặn dò: Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:" Sự phát triển của văn hoá dân tộc" ----------------------------------------------- II - GIÁO DỤC , KHOA HỌC - KĨ THUẬT A. Mục tiêu: KT: Nhận rõ bước tiến quan trọng trong các ngành nghiên cứu, biên soạn lịch sử, địa lý và y học dân tộc. Một số kỉ thuật phương Tây đã được người thợ thủ công Việt Nam tiếp thu nhưng hiệu quả ứng dụng chưa nhiều. TT: Tự hào về di sản và thành tựu khoa học của tiền nhân trong các lĩnh vực sử học, địa lý, y học: tự hào về tài năng sáng tạo của người thợ thủ công nước ta cuối TK XVIII nửa TK XIX. KN: Khái quát giá trị những thành tựu đạt được về khoa học, khĩ thuật nước ta thời kì này. B. Phương tiên dạy học: Tranh ảnh liên quan đến bài học. C. Tiến trình dạy học: 1. Ổn định: 2. KTBC: Sự phát triển rực rỡ của văn học chữa Nôm cuối TK XVIII nửa đầu TK XIX nói lên điều gì về ngôn ngữ và văn hoá của dân tộc? 3. Bài mới: GT: Cùng với sự phát triển của văn học, nghệ thuật, khoa học-kỉ thuật thời kì này cũng đạt nhiều thành tựu rực rỡ đặc biệt phải kể đến sự du nhập những kĩ thuật tiên tiến của Phương Tây. Với chính sách bảo thủ, đóng kín của chế độ phong kiến, các ngành khoa học mới không thể phát triển mạnh được. Hoạt động dạy và học Kiến thức cơ bản GV(H): Thời Tây Sơn chính sách giáo dục ,thi cử như thế 1.Giáo dục- thi cử: nào? Thời Tây Sơn Quang Trung ra
  3. HS: Thời Tây Sơn Quang Trung ra "Chiếu lập học" ,chấn "Chiếu lập học" ,chấn chỉnh lại chỉnh lại việc học tập thi cử ;đưa chữ Nôm vào thi cử. việc học tập thi cử ;đưa chữ Thời Nguyễn ,Quốc Tử Giám được đặt ở Huế .Năm Nôm vào thi cử. 1836 cho thành lập "Tứ dịch quán " để dạy tiến nước Thời Nguyễn ,Quốc Tử Giám ngoài . được đặt ở Huế .Năm 1836 cho thành lập "Tứ dịch quán " để dạy tiến nước ngoài . 2. Sử học, điạ lý, ý học: GV(H): Trong thời kì này sử học nước ta có những tác Sử học: giả, tác phẩm nào tiêu biểu? + Đại Nam thực lục HS: Đại Nam thực lục (144 quyển) viết về nhứng năm + Lê Quý Đôn thống trị của nhà Nguyễn. + Lê Huy Chú GV nhấn mạnh: Lê Quý Đôn là nhà bác học lớn nhất của TK XVIII. Kể tên một số tác phẩm nổi tiếng của ông? Kể Địa lý: chuyện về Lê Quý Đôn. Trịnh Hoài Đức Ông là người huyện Duyên Hà - Thái Bình .Một người Lê Quang Định nổi tiếng học giỏi từ thuở nhỏ ( 6 tuổi biết làm thơ ,có trí Ngô Nhân Tỉnh nhớ kì lạ, ham đọc sách ). Y học: GV(H): Những công trình nghiên cứu tiêu biểu về địa lý Lê Hữu Trác (Hải thượng Lãn học? Ông) HS: Trả lời theo SGK Gia Định thành công chí GVnhấn mạnh 3 tác giả lớn "Gia Định tam gia" trong địa lý học. GV cho HS xem ảnh chân dung Lê Hữu Trác. GV giới thiệu: lê Hữu Trác xuất thân từ một gia đình Nho học ở Hưng Yên thông cảm sâu sắc với cuộc sống cực khổ của nhân dân ông từ bỏ con đường làm quan trở thành trở thành thầy thuốc của nhân dân. 2. Những thành tựu về kĩ GV(H): Những cống hiến của ông đối với ngành ý dược thuật: của dân tộc? HS: Phát hiện công dụng của 305 vị thuốc Nam, 2854 Kĩ thuật làm đồng hồ ,kính thiên phương thuốc bệnh. văn.Máy xẻ gỗ, tàu thuỷ chạy Nghiên cứu sách"Hãi thượng yTông tâm lĩnh"(66 quyển) bằng sức máy hơi nước. GV(H): Những thành tựu về nghể thủ công? HS: Máy xẻ gỗ, tàu thuỷ chạy bằng sức máy hơi nước.Kĩ thuật làm đồng hồ ,kính thiên văn. GV(H): Những thành tựu khoa học kĩ thuật phản ánh điều gì? HS: Nhân dân ta biết tiếp thu những thành tự khoa học kĩ thuật mới của các nước phương Tây. Chứng tỏ ND ta có khả năng vươn mạnh lên phía trước vượt qua lạc hậu nghèo nàn. GV(H): Thái độ của chính quyền họ Nguyễn đối với sự
  4. phát triển đó ? HS: Triều Nguyễn với tư tưởng bảo thủ ,lạc hậu đã ngăn cản , không tạo được cơ hội đưa nước ta tiến lên . 4. Củng cố: Nêu một số thành tựu văn học, nghệ thuật và khoa học-kĩ thuật ở nước ta cuối TK XVIII nửa đầu TK XIX 5. Dặn dò: Học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:" Ôn tập chương V và VI"
nguon tai.lieu . vn