- Trang Chủ
- Giáo án điện tử
- Giáo án Lịch sử 11 bài 23: Phong trào yêu nước và cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914)
Xem mẫu
- bài 23
phong trào yêu nước cách mạng ở Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến
chiến tranh thế giới thứ nhất1914
I. mục tiêu bài học
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần:
1. Kiến thức
- Nắm được nét chính của các phong trào Đông Du, Đông Kinh nghĩa
thục,cuộc bận động Duy tân và chống thuế ở Trung kì.
- Nhận biết được những nét mới, sự tiến bộ của phong trào yêu nước đầu
thế kỉ XX so với phong trào cuối thế kỉ XIX
2. Tư tưởng, tình cảm
- Thán phục tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh của các v ị Phan B ội Châu,
Phan Châu Trinh....
- Giáo dục lòng căm thù bọn thực dân Pháp tàn bạo
.
3. Kĩ năng
- Rèn luyện các kĩ năng đối chiếu, so sánh các sự kiện lịch sử.
- Khả năng đánh giá, nhận định hành động của các nhân vật lịch sử
ii. phương tiện dạy học
- ảnh: - Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh.
iii. tiến trình tổ chức dạy học
Kiểm tra bài cũ
Câu 1. Trình bày nét chính về sự biến chuyển xã hội ở nông thôn dưới tác
động của cuộc khai thác lần thứ nhất. Thái độ chính trị của các giai cấp ấy thế
nào?
Trả lời:
- Câu hỏi: Vì sao xuất hiện xu hướng mới trong cuộc vận động giải phóng
dân tộc hồi đầu thế kỉ XX.
2. Giới thiệu bài mới
ách thống trị của thực dân Pháp ở Việt Nam đã khiến cho mâu thuẫn dân
tộc và giai cấp ở Việt Nam ngày càng sâu sắc.
Bên cạnh phong trào vũ trang khởi nghĩa tiếp tục bùng n ổ ở các tỉnh trung
du, miền núi, dưới tác động của trào lưu cách mạng thế giới, ở Việt Nam đầu
thế kỉ XX đã xuất hiện khuynh hướng đấu tranh mới.
Bài này chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung và nét mới c ủa phong trào yêu n ước
đầu thế kỉ XX so với phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX.
Trong tiết học hôm nay, chúng ta tìm hiểu ba phong trào: Đông Du, Đông
Kinh nghĩa thục và cuộc vận động Duy tân và chống thuế ở Trung Kì.
3. Tổ chức các hoạt đông dạy học trên lớp
Hoạt động của thày và trò Kiến thức cơ bản HS
cần nắm vững
hoạt động 1: nhóm 1. Phan Bội Châu và xu
- GV tổ chức cho HS đọc SGK và thảo hướng bạo động
luận nhóm theo câu hỏi: Vì sao Phan Bội Châu
lại chủ trương bạo động vũ trang để giành độc
lập và muốn dựa vào Nhật Bản. Hoạt động
chính của phong trào Đông du?
HS thảo luận theo nhóm và cử đại diện
trình bày kết quả của mình, HS nhóm khác có
thể bổ sung.
Cuối cùng, GV nhận xét và kết luận:
- Phan Bội Châu cho rằng độc lập dân tộc
là nhiệm vụ cần làm trước để đi tới phú
cường. Muốn giành được độc lập thì chỉ có
con đường bạo động vũ trang (truyền thống
của dân tộc ta trong việc đấu tranh giành
- lại và bảo vệ độc lập dân tộc cũng là đấu
tranh vũ trang: các cuộc khởi nghĩa...) Nên
ông chủ trương lập ra Hội Duy tân với mục
đích là lập ra một nước Việt Nam độc lập.
- Phan Bội Châu cho rằng Nhật Bản cùng
màu da, cùng văn hoá Hán học (đồng chủng,
đồng văn), lại đi theo con đường tư bản châu
Âu, giàu mạnh lên và đánh thắng đế quốc Nga
(1905) nên có thể nhờ cậy được. Ông đã quyết
định xuất dương sang Nhật (1905) cầu viện.
Người Nhật chỉ hứa đào tạo cán bộ cho cuộc
bạo động vũ trang sau này. Ông tổ ch ức học -Nguyên nhân : Nhật Bản
sinh Việt Nam sang Nhật du học- gọi là phong cùng màu da, cùng văn hoá
trào Đông du. Hán học (đồng chủng, đồng
văn), lại đi theo con đường tư
- Nét chính hoạt động của phong trào Đông bản châu Âu, giàu mạnh lên
du: và đánh thắng đế quốc Nga
* từ năm 1905 đến 1908, số học sinh Việt (1905).
Nam sang Nhật của phong trào Đông du đã lên
tới 200 người, được đưa vào hai nơi để học:
trường Chấn Võ và Đồng văn thư viện (GV
trình bày và phân tích thêm tấm gương vượt
khó học tập vì tương lai Tổ quốc của du học -Lãnh đạo: Pham Bội
sinh Việt Nam). Thời gian này, nhiều văn thơ Châu
yêu nước và cách mạng trong phong trào Đông
du được truyền về nước, đã động viên tinh -Nét chính hoạt động của
thần yêu nước của nhân dân (Hải ngoại huyết phong trào Đông du:
thư, Việt Nam quốc sử khảo...) +Từ năm 1905 đến 1908,
* Từ tháng 9/1908, thực dân Pháp cấu kết đưa học sinh Việt Nam sang
và yêu cầu Nhật trục xuất những người Việt Nhật học đã lên tới 200
Nam yêu nước khỏi đất Nhật. Tháng 3/1909, người.
Phan Bội Châu cũng phải rời đất Nhật. Phong
trào Đông du tan rã. Hội Duy tân ngừng hoạt
động
hoạt động 2: Cá nhân
GV yêu cầu HS suy nghĩ và trả lời câu
hỏi: Vì sao phong trào Đông du thất bại? Bài
- học rút ra từ thực tế phong trào Đông du là gì? +Từ tháng 9/1908, thực
HS trả lời GV bổ sung và kết luận. dân Pháp cấu kết và yêu cầu
Nhật trục xuất những người
-GV trình bày về rút ra bài học từ phong Việt Nam yêu nước khỏi đất
trào: Nhật.
* Chủ trương bạo động là đúng, nhưng
tư tưởng cầu viện là sai (không thể dựa đế
quốc đánh đế quốc được) +Tháng 3/1909, Phan Bội
Châu cũng phải rời đất Nhật.
* Cần xây dựng thực lực trong nước, trên Phong trào Đông du tan rã.
cơ sở thực lực mà tranh thủ hỗ trợ quốc tế Hội Duy tân ngừng hoạt
chân chính. động
hoạt động 1: Cả lớp - Nguyên nhân thất bại:
+ GV trình bày: Một trong những nội dung Do các thế lực đế quốc
tư tưởng cơ bản của những sĩ phu yêu nước (Nhật- Pháp) cấu kết với
thuộc phái "ôn hoà" đầu thế kỉ XX tâm niệm nhau để trục xuất thanh niên
là: để thoát khỏi tình trạng bế tắc, cần phải yêu nước Việt Nam ở Nhật.
nâng cao ý thức tự cường bằng cách bỏ cái cũ
theo cái mới. Vì vậy, ở Trung Kì đã diễn ra
cuộc vận động Duy tân rất sôi nổi.
+ GV trên cơ sở SGK, yêu cầu HS tóm tắt 2.Phan Châu Trinh và xu
và ghi nhớ các hoạt động của cuộc vận động hướng cải cách
Duy tân
- Lãnh đạo: Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc
Kháng...
- Hình thức hoạt động: mở trường, diễn
thuyết về các vấn đề xã hội, tình hình thế
giới, đả phá các hủ tục phong kiến, cổ vũ theo
cái mới: cắt tóc ngắn, mặc áo ngắn, cổ động
mở mang công thương nghiệp...
hoạt động 2.
- Lãnh đạo: Phan Châu
- GV cho HS tự nghiên cứu SGK để trả lời Trinh, Huỳnh Thúc Kháng...
câu hỏi: Nguyên nhân dẫn tới phong trào
- Hình thức hoạt động:
- chống thuế ở Trung Kì năm 1908. mở trường, diễn thuyết về
HS trả lời câu hỏi. GV nhận xét, bổ sung các vấn đề xã hội, cổ vũ theo
và chốt ý. cái mới: cắt tóc ngắn, mặc áo
ngắn, cổ động mở mang công
thương nghiệp...
+ GV yêu cầu HS tóm tắt những diễn biến
chính của phong trào và ghi nhớ vào vở: Phong
trào bắt đầu từ Quảng Nam sau đó lan ra kh ắp
các tỉnh Trung Kì. Phong trào làm tê liệt chính
quyền của bọn thực dân phong kiến ở nông
thôn; từ đấu tranh hoà bình, phong trào thiên về
khuynh hướng bạo động. Thực dân Pháp thẳng
tay đàn áp. Phong trào thất bại. Phan Châu
Trinh và trần Quí Cáp bị kết án tử hình.
hoạt động 1.
GV trình bày:
Nguyên nhân phong trào:
- Trong khi phong trào Đông du đang
+ Do chính sách cai trị tàn
diễn ra sôi nổi thì xuất hiện cuộc vận động ở
bạo của thực dân Pháp, nông
trong nước và được các sĩ phu chú trọng: hoạt
dân vô cùng khốn khổ về các
động tiêu biểu là trường Đông Kinh nghĩa
thứ thuế.
thục.
+ ảnh hưởng của cuộc
- Giải thích: Đông Kinh là tên gọi cũ c ủa
vận động Duy tân...
Hà Nội; nghĩa thục là trường tư làm việc công
ích.
+ GV yêu cầu HS trên cơ sở SGK, tóm tắt 2. Đông Kinh nghĩa thục.
các hoạt động của Đông Kinh nghĩa thục Vụ đầu đọc binh sĩ Pháp ở
Hà Nội và những hoạt
Ghi nhớ các hoạt động chính:
động cuối cùng của nghĩa
- Người khởi xướng: Lương Văn Can, quân Yên Thế
Nguyễn Quyền...
- Thời gian hoạt động từ tháng 3 đến
tháng 11/1907.
- Phạm vi hoạt động: Hà Nội, Hà Đông,
Sơn Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương,
Thái Bình...số học sinh đi học có lúc lên tới
1.000 người.
- - Các hoạt động chính: mở trường học
các môn học địa lí, lịch sử, khoa h ọc thường
thức; tổ chức các buổi bình văn; xuất bản sách
báo...
hoạt động 2.
- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Đông
Kinh nghĩa thục có gì khác với các nhà trường -Lãnh đạo: Lương Văn
đương thời? Can, Nguyễn Quyền, Lê
HS trả lời câu hỏi, GV bổ sung và chốt ý: Đại…
- Về hoạt động: phạm vi rộng bao gồm
nhiều tỉnh; hoạt động trên nhiều lĩnh vực: dạy
học, Bình văn, Xuất bản sách báo...
- Nội dung dạy và học: có một số môn học
mới: khoa học thường thức, thể dục thể thao,
văn nghệ... -Phạm vi hoạt động: Hà
Nội, Hà Đông, Sơn Tây, Bắc
Ninh, Hưng Yên, Hải Dương,
+ GV trình bày tiếp về Đông kinh nghĩa Thái Bình...
thục:
- Là một tổ chức cách mạng có phân công,
phân nhiệm, mục đích rõ ràng, có cơ sở ở các
địa phương.
- Chống nền giáo dục cũ với những tiều
của Hán Nho mà thực dân Pháp muốn lợi dụng
để ngu dân
- Cổ vũ cái mới: học chữ Quốc ngữ, các
môn khoa học thực dụng, hô hào lập hội buôn,
phát triển công thưng nghiệp. Lên án phong
tục tập quán lạc hậu
- Tố cáo tội ác của thực dân Pháp
* Đánh giá: Thực chất của các hoạt động
này là sự chuẩn bị chống Pháp, trước hết là
thông qua việc dạy chữ dạy người, tuyên - Các hoạt động chính:
truyền tư tưởng dân chủ tư sản, đả phá nền mở trường học các môn học
giáo dục lỗi thời, cổ vũ cái mới. địa lí, lịch sử, khoa học
- . thường thức; tổ chức các
buổi bình văn; xuất bản sách
báo...
4. Sơ kết bài học
-Củng cố:
Tổ chức cho HS củng cố lại những nội dung:
+Những điểm mới về mục đích, tính chất, hình thức của phong trào yêu
nước Việt đầu thế kỉ XX.
+ Nguyên nhân thất bại của các phong trào đó
-Dặn dò:
-Học bài cũ, trả lời câu hỏi và bài tập trong SGK.
-Đọc chuẩn bị trước bài mới.
- Bài tập:
nguon tai.lieu . vn