Xem mẫu
- Giáo án Hóa học 12 cơ bản
Bài 3: KHÁI NIỆM VỀ XÀ PHÒNG
VÀ CHẤT GIẶT RỮA TỔNG HỢP
A. Chuẩn kiến thức và kỹ năng
Kiến thức
Biết được :
− Khái niệm, thành phần chính của xà phòng và của chất giặt rửa tổng hợp.
− Phương pháp sản xuất xà phòng ; Phương pháp chủ yếu sản xuất chất giặt
rửa tổng hợp.
− Nguyên nhân tạo nên đặc tính giặt rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng
hợp.
Kĩ năng
− Sử dụng hợp lí, an toàn xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp trong đời sống.
− Tính khối lượng xà phòng sản xuất được theo hiệu suất phản ứng.
B. Trọng tâm
− Thành phần chính của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp
− Tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp
C. Hướng dẫn thực hiện
− Phân biệt:
+ Thành phần chính của xà phòng: muối Na+ (hoặc K+) của các axit béo
Ví dụ: C17H35COONa; C17H33COONa; C15H31COONa; (tạo ra từ chất béo)
+ Thành phần chính của chất giặt rửa tổng hợp: muối Na+ (hoặc K+) của
−
axit đođecyl benzensunfonic. CH3[CH2]10−CH2−C6H4−SO 3 Na+ ; (tạo ra từ các
sản phẩm dầu mỏ)
- Giáo án Hóa học 12 cơ bản
− Tác dụng tẩy rửa: làm giảm sức căng mặt ngoài của chất bẩn ⇒ chất bẩn
phân chia thành nhiều phần nhỏ và phân tán vào nước rồi bị rửa trôi đi.
− Ưu, nhược điểm:
+ Xà phòng bị mất tác dụng khi gặp nước cứng, do tạo các kết tủa giữa
−
Ca2+, Mg2+ với C17H35COO ...; nhưng xà phòng dễ bị phân hủy bởi vi sinh vật
trong tự nhiên.
+ Chất tẩy rửa tổng hợp không tạo kết tủa với các ion Ca2+, Mg2+ nhưng
khó bị phân hủy bởi vi sinh vật trong tự nhiên nên làm ô nhiễm môi trường.
− Luyện tập:
+ Viết phương trình hóa học điều chế xà phòng từ chất béo và điều chế
chất giặt rửa tổng hợp theo sơ đồ:
hiđrocacbon (dầu mỏ) → axit hữu cơ → axit ...sunfonic → chất giặt rửa.
+ Tính khối lượng xà phòng thu được (theo hiệu suất phản ứng).
D. Các bước lên lớp:
1. Ổn định.
2. KT bài cũ :
3. Bài mới.
Hoạt động cña GV vµ Kiến thức cần đạt
HS
Hoạt động 1 I. XÀ PHÒNG:
Hs: Đọc k/ n xà phòng 1. Khái niệm:
(sgk), liên hệ bài lipit cho
Xà phòng: hh RCOOM (R gốc HC axit béo, M
ví dụ minh hoạ chất
là: Na hoặc K) + phụ gia.
thành phần chính của xà
phòng. Ví dụ thành phần chính thông thường:
Gv: Giúp cho hs hiểu cơ C17H35COONa
bản về xà phòng.
C15H31COONa
- Giáo án Hóa học 12 cơ bản
2. Phương pháp sản xuất:
(RCOO)3C3H5 + 3 NaOH –to› 3 RCOONa + C3H5
(OH)3
Hs: Đọc ppsx xà phòng
(sgk), liên hệ bài lipit
viết ptpư thuỷ phân chất
Ph¬ng ph¸p CN hiÖn nay:
béo ?
Ankan axit cacboxylic muèi natri cña axit
GV: Giúp HS hiểu mặt
cacboxylic
hạn chế của việc sản
xuất xà phòng từ chất
béo : khai thác dẫn đến
cạn kiệt tài nguyên.
GV: Yêu cầu HS tìm ra
pp sxuất xà phòng không
xuất phất từ dầu mỡ
động vật?
Hoạt động 2 II. CHẤT GIẶT RỮA TỔNG HỢP:
Hs: Đọc k/ n chất tẩy 1. Khái niệm:(SGK)
rữa tổng hợp (sgk),
Gv: Giúp hs hiểu được
xà phòng khác chất tẩy
rữa về thành phần, 2. Phương pháp sản xuất:
nhưng chúng có cùng
mục đích sử dụng. DÇu má axit ®o®exylbenzensunfonicnatri
®o®exylbenzensunfonat
Hs: Đọc ppsx chất tẩy
rữa tổng hợp (sgk), xem CH3(CH2)11-C6H4SO3H+Na2CO3 CH3(CH2)11-
sơ đồ điều chế ptpư sgk. C6H4SO3Na+ CO2+ H2O
Gv: Giới thiệu một số
chất tẩy rữa tổng hợp
- Giáo án Hóa học 12 cơ bản
hiện nay
Hoạt động 3 III. TÁC DỤNG CỦA XÀ PHÒNG VÀ CHẤT
TẨY RỮA TỔNG HỢP:
Gv: Dùng H 1.8 (SGK)
để phân tích cho Hs hiểu Xµ phßng kh«ng nªn giÆt röa trong níc cøng
được cơ chế làm sạch
ChÊt giÆt röa tæng hîp cã thÓ giÆt röa trong níc
vết bẩn của xà phòng.
cøng
GV yªu cÇu hs nªu u
®iÓm cña chÊt giÆt
röa tæng hîp so víi xµ
phßng.
Hoạt động 4
Củng cố và bài tập về nhà
GV củng cố bằng cách cho HS làm bài tập 2, 4(SGK)
Bài tập về nhà:1, 2, 5(SGK)
Rút kinh nghiệm:
nguon tai.lieu . vn
