Xem mẫu
- Thiếu các bài sau (do không nộp hoặc quá sai qui cách chung của bộ GA):
1) §7PHÉP VỊ TỰ ( Đoàn Kim Sơn – Tây Nam )
2) §1 Đại cương về đt và mp (N Hồng Lưu, N V Kỳ - Tây Sơn)
3) §2 Đt chéo nhau và Đt // (Trần Bá Huy - Tây Sơn)
4) §3 Đt và mp // (Trần Tuấn Anh - Tây Sơn)
5) §1 Vectơ trong KG (Nguyễn Văn Mau – Ttuyền)
6) §4 Hai mp vuông góc (Ngô Hồng Huấn – TTân)
Giáo án này còn thô chưa biên tập. Đề nghị thầy cô biên tập, bổ sung, ch ỉnh lý trước khi
dùng.
- CHƯƠNG I: PHÉP DỜI HÌNH VÀ PHÉP ĐỒNG DẠNG TRONG MẶT PHẲNG
§1. PHÉP BIẾN HÌNH (T1)
A. MỤC TIÊU:
1. Về kiến thức: Nắm được định nghĩa về phép biến hình, một số thuật ngữ và ký hiệu.
2. Về kỹ năng: Dựng được ảnh của một điểm qua phép biến hình đã cho.
3. Về tư duy, thái độ: có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia học bài, rèn luyện tư duy lô gíc.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:
1. Chuẩn bị của giáo viên: Có phiếu học tập, bảng phụ.
2. Chuẩn bị của học sinh: Ôn bài cũ ( phép chiếu vuông góc)
C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC:
- Gợi mở, vấn đáp và hoạt động nhóm.
D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
HĐ 1: ÔN TẬP KIẾN THỨC CŨ
HĐTP 1: Kiểm tra kiến thức cũ
- Hiểu yêu cầu đặt ra - Nêu ( hoặc chiếu) câu hỏi - Trong mặt phẳng cho đường
của HĐ 1 ( sgk – 4) thẳng d và điểm M. Dựng hình
chiếu vuông góc M’ của điểm
M lên đường thẳng d
M
d
’
M
- Dựng được điểm M’ thỏa - Yêu cầu học sinh lên bảng:
mãn đầu bài. Dựng điểm M’
- Nhận xét cách dựng điểm M’ - Yêu cầu học sinh khác nhận
của bạn và bổ xung nếu cần. xét cách dựng của bạn và bổ
xung ( nếu có)
- Nhận xét, đánh giá và cho
diểm.
HĐTP 2: Nêu vấn đề vào bài mới
- Hiểu yêu cầu của câu hỏi và - Nêu câu hỏi và yêu cầu học - Có mấy điểm M’ thỏa mãn
trả lời. sinh trả lời. cách chiếu trên.
Phát hiện được vấn đề. - Vậy với mỗi điểm M có một
điểm M’ duy nhất là hình
chiếu vuông góc của M trên d
cho trước. Quy tắc cho tương
ứng đó có tên gọi là gì? Chúng
ta sẽ vào bài học hôm nay.
HĐ 2: KIẾN THỨC VÀ ĐỊNH NGHĨA
HĐTP1: Hình thành định nghĩa
- Đọc định nghĩa ( sgk – 4) - Cho học sinh đọc định nghĩa 1. Định nghĩa: Phép biến hình
( sgk – 4)
- Phát biểu được định nghĩa - Yêu cầu học sinh phát biểu - Định nghĩa ( sgk – 4)
lại: Định nghĩa phép biến hình.
HĐTP 2: Ảnh qua phép biến hình
- Nhớ được ký hiệu - Ký hiệu của phép biến hình - Ký hiệu: F
- - Nhớ được cách viết cách đọc - Ảnh của một điểm. - Viết: F (M) = M’ ( M’ là ảnh
và ảnh của phép biến hình của điểm M qua phép biến
hình F)
- Phân biệt được ảnh của một - Ảnh của một hình. - Viết: F(H) = H’ ( H’ là ảnh
hình với ảnh của một điểm của hình H qua phép biến hình
F)
HĐTP 3: Phép đồng nhất
- Hiểu được trong phép biến - Học sinh đọc khái niệm phép - Phép biến mỗi điểm M thành
hình cón có phép đồng nhất. đồng nhất ( sgk – 4) chính nó => gọi là phép đồng
nhất.
HĐ 3: CỦNG CỐ BÀI HỌC
HĐTP 1: Hướng dẫn HĐ 2 ( sgk – 4)
- Học sinh đọc yêu cầu của - HĐ 2 ( sách giáo khoa – 4 )
- HĐ theo nhóm
HĐ 2 (sgk – 4)
- Từng nhóm lên bảng nộp - Tập hợp phiếu trả lời của - Kết quả trả lời của tất cả
phiếu trả lời. các nhóm. các nhóm.
- Nhận xét kết quả trả lời của - Thông báo chung kết quả trả - Câu trả lời đúng là: Không
nhóm bạn. lời lên bảng. phải là một phép biến hình. Vì
ta luôn có thể tìm được ít nhất
2 điểm M’ và M’’ sao cho M là
trung điểm của M’M’’ và
MM’ = MM’’ = a
- Hiểu và nhận thức được - Chốt lại kiến thức đúng.
kiến thức đúng của kết quả.
- Nhận xét, đánh giá và chấm
điểm cho từng nhóm.
HĐTP 2: Trả lời câu hỏi
- Hiểu và trả lời theo nhận - Nêu câu hỏi để cả lớp cùng - Hãy nêu những nội dung
thức của mỗi học sinh. suy nghĩ và trả lời. chính của bài học này.
- Học sinh trình bày phép đồng - Yêu cầu học sinh lên bảng - Hãy minh họa bằng hình vẽ
nhất trên bảng ( hình vẽ) của phép đồng nhất.
trình bày.
Bài 2: PHÉP TỊNH TIẾN (T2)
A. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
Hiểu được định nghĩa, tính chất và biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến.
2. Kỹ năng
- Dựng được ảnh của một điểm, một đoạn thẳng, một tam giác, một đường tròn qua m ột
phép tịnh tiến.
- Xác định được tọa độ của yếu tố còn lại khi cho trước hai trong ba yếu t ố là t ọa đ ộ
vectơ v (a,b), tọa độ điểm M(x0 ; y0) và tọa độ điểm M’(x;y) là ảnh của điểm M qua phép tịnh
tiến theo vectơ v (a,b).
- Xác định được vectơ tịnh tiến khi cho trước tạo ảnh và ảnh qua phép tịnh tiến đó.
- Nhận biết được một hình H’ là ảnh của một hình H qua một phép tịnh tiến nào đó.
- Biết vận dụng kiến thức về các phép toán vectơ trong chứng minh tính chất b ảo toàn
khoảng cách giữa hai điểm của phép tịnh tiến.
3. Tư duy và thái độ
- Biết quy lạ về quen, phát triển trí tưởng tượng không gian, suy luận logic.
- - Tích cực trong phát hiện và chiếm lĩnh tri thức.
- Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiễn.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
GV: dụng cụ dạy học, bảng phụ, phiếu học tập, máy vi tính ( computer) và máy chi ếu
( projector).
HS: dụng cụ học tập, bài cũ.
C. GỢI Ý VỀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
- Về cơ bản sử dụng phương pháp gợi mở vấn đáp.
- Đan xen hoạt động nhóm.
D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Hoạt động 1: Ôn tập kiến thức cũ
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Ghi bảng – trình chiếu
- HĐTP1: kiểm tra bài cũ
- Hiểu yêu cầu đặt ra và trả - Nêu ( hoặc chiếu ) câu hỏi Trình chiếu hình ảnh cánh
lời câu hỏi. và yêu cầu HS trả lời. cửa trượt như hình 1.2
- Nhận xét câu trả lời của - Yêu cầu học sinh khác
bạn và bổ sung nếu cần. nhận xét câu trả lời của bạn
và bổ sung nếu có.
-Nhận xét và chính xác hóa
kiến thức cũ.
- Đánh giá HS và cho điểm
HĐTP 2: nêu vấn đề học bài
mới.
- Phát hiện vấn đề nhận - Qui tắc cho tương ứng
thức. trong bài kiểm tra là một
phép biến hình, phép đó có
tên gọi là gì và có các tính
chất như thế nào ta sẽ tiếp
tục bài hôm nay.
2. Hoạt động 2: Chiếm lĩnh kiến thức về định nghĩa phép tịnh tiến.
Hoạt động của HS Hoạt động của HS Ghi bảng – trình chiếu
HĐTP 1: hình thành định I. Định nghĩa.
nghĩa
-Đọc sách giáo khoa, trang 5 - Cho HS đọc sách giáo a) Định nghĩa: SGK trang 5
phần I. Định nghĩa. khoa, trang 5 phấn I. Định kí hiệu: T v
nghĩa
T v (M) = M’ ⇔ MM ' = v
- Phát biểu định nghĩa phép - Yêu cầu HS phát biểu lại
tịnh tiến. định nghĩa phép tịnh tiến.
-Nêu được qui tắc tương - Gợi ý để HS nêu lại được
ứng và cách xác định ảnh qui tắc tương ứng và cách
của một điểm qua một phép xác định ảnh của một điểm
tịnh tiến. qua một phép tịnh tiến.
HĐTP 2: Kĩ năng dựng ảnh
của một điểm qua một phép
tịnh tiến.
- Dựng ảnh của ba điểm A, - Yêu cầu HS chọn trước b) Dựng ảnh của ba điểm A,
B, C bất kì qua phép tịnh một vectơ và lấy ba điểm A, B, C bất kì qua phép tịnh
B, C bất kì. Dựng ảnh của tiến theo vectơ v cho trước.
tiến vector v cho trước.
mỗi điểm đó qua phép tịnh
tiến theo vectơ đã chọn.
- Xin hỗ trợ của bạn hoặc - Theo dõi và hướng dẫn HS
- giáo viên nếu cần. cách dựng ảnh nếu cần.
- Phát biểu cách dựng ảnh - Yêu cầu HS phát biểu cách
của một điểm qua một phép dựng ảnh của một điểm qua
một phép tịnh tiến theo một
tịnh tiến theo một vectơ v
vectơ v cho trước.
cho trước.
- Quan sát và nhận biết cách
- Minh họa ( trình chiếu qua
D’
dựng ảnh của một điểm và computer và projector) A’
một hình qua một phép tịnh - Ghi chú: có thể sử dụng B’ C’
phần mềm Goemeter’s D
tiến theo một vectơ v cho A
v
C
Sketchpad để minh họa.
trước. B
HĐTP 3: Củng cố về phép
tịnh tiến.
- Vận dụng định nghĩa để - Cho học sinh làm trong c) ∆ : SGK, trang 5.
làm ∆ trong sách giáo khoa sách giáo khoa trang 5.
trang 5
3. Hoạt động 3: Chiếm lĩnh kiến thức vế tính chất phép tịnh tiến
Hoạt động của HS Hoạt động của GV Ghi bảng – trình chiếu
HĐTP 1: phát hiện và chiếm II. Tính chất.
lĩnh tính chất 1.
- Dựa vào việc dựng ảnh
Quan sát và nhận xét về AA'
của một điểm qua một phép
, BB ' , CC ' .
tịnh tiến ở phần trên, cho
nhận xét về AA' , BB' , CC ' ?
- Dựa vào việc dựng ảnh
Quan sát và nhận xét về AB
của một điểm qua một phép
và A' B ' , BC và B' C ' , CA
tịnh tiến ở phần trên, cho
và C ' A' ?
nhận xét về AB và A' B ' ,
BC và B' C ' , CA và C ' A' ?
Đọc SGK, trang 6, phần Yêu cầu HS đọc SGK, trang a) Tính chất 1: SGK, trang 6.
Tính chất 1 6, phần Tính chất 1
Trình bày về điều nhận biết Yêu cầu HS phát biểu điều Ghi nhớ: phép tịnh tiến bảo
được. nhận biết được. toàn khoảng cách giữa hai
Hướng dẫn học sinh chứng điểm bất kì.
minh tính chất 1
Dựng ảnh của đoạn thẳng Cho HS dựng ảnh của đoạn
AB, tam giác ABC qua một thẳng AB, tam giác ABC qua
phép tịnh tiến. một phép tịnh tiến.
Cho HS tìm tâm đường tròn
ngoại tiếp ABC và tìm ảnh
của nó qua phép tịnh tiến.
Quan sát và nhận biết cách Minh họa ( trình chiếu qua A’
D’
dựng ảnh của một đoạn computer và projector)
thẳng, một tam giác qua một - Ghi chú: có thể sử dụng
phép tịnh tiến theo một phần mềm Goemeter’s
C’
vectơ cho trước. Sketchpad để minh họa. D A B’
B C
HĐTP 2: phát hiện và chiếm
lĩnh tính chất 2.
Nhận xét về ảnh của một Dựa vào việc dựng ảnh qua
- đoạn thẳng, của một đường một phép tịnh tiến ở trên,
thẳng, của một tam giác qua cho nhận xét về ảnh của
phép tịnh tiến. một đoạn thẳng, của một
đường thẳng, của một tam
giác qua phép tịnh tiến.
Đọc SGK, trang 6, phần Yêu cầu HS đọc SGK, trang B) Tính chất 2: ( SGK trang
Tính chất 2. 6, phần Tính chất 2 6)
Trình bày về điều nhận biết Yêu cầu HS phát biểu điều
được. nhận biết được.
Thực hiện ∆ trong SGK, Cho HS thực hiện ∆ trong
trang 7 SGK, trang 7.
4. Hoạt động 4: Chiếm lĩnh kiến thức về biểu thức tọa độ của phép tịnh tiến.
Hoạt động của HS Hoạt động của GV Ghi bảng – trình chiếu.
HĐTP 1: Ôn lại kiến thức
về biểu thức tọa độ của các
phép toán vectơ trong mặt
phẳng.
Nhắc lại kiến thức về biểu Hướng dẫn HS hồi tưởng a) Ôn lại kiến thức về biểu
thức tọa độ của các phép được về biểu thức tọa độ thức tọa độ của các phép
toán vectơ trong mặt phẳng. của các phép toán vectơ toán vectơ trong mặt phẳng.
trong mặt phẳng.
HĐTP 2: chiếm lĩnh tri thức
mới về biểu thức tọa độ của
phép tịnh tiến.
Đọc SGK, trang 7 phần Cho HS đọc ( cá nhân hoặc
Biểu thức tọa độ của phép tập thể ) SGK, trang 7 phần
tịnh tiến. Biểu thức tọa độ của phép
tịnh tiến.
Trình bày về điều nhận thức Phát biểu điều nhận thức
được. được.
Nhận xét câu trả lời của bạn Cho HS khác nhận xét và bổ
và bổ sung ( nếu có ) sung nếu cần.
Ghi nhận kiến thức mới. Chính xác hóa và đi đến b) Biểu thức tọa độ: ( SGK,
kiến thức về biểu thức tọa trang 9).
độ của phép tịnh tiến.
HĐTP 3: củng cố tri thức
vừa học.
Làm ∆ trang SGK, trang 7. Cho HS làm ∆ trong SGK, c) ∆: ( SGK, trang 7)
trang 7.
Hoạt động 5: Củng cố toàn bài
Câu hỏi 1: em hãy cho biết những nội dung chính đã học trong bài này?
Câu hỏi 2: Nêu cách dựng ảnh của một điểm, m ột đo ạn th ẳng, m ột tam giác qua m ột
phép tịnh tiến.
Lưu ý HS: Về kiến thức, kỹ năng, tư duy và thái độ như trong phần mục tiêu bài học đã
nêu.
Chia HS làm 4 nhóm, các nhóm số 1,2,3,4 cùng làm bài tập số 2, SGK, trang 7.
BTVN: Học kĩ lại lí thuyết, làm bài tập số 3 và đọc phần IV. Áp dụng phép tịnh tiến để
giải toán, SGK, trang 7.
- Baøi 3 : P HEÙP ÑOÁI XÖÙNG TRUÏC (T3)
A. MUÏC TIEÂU :
1 . Veà kieán thöùc :
HS bieát ñöôïc :
- Ñònh nghóa cuûa pheùp ñoái xöùng truïc .
- Pheùp ñoái xöùng truïc coù caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình .
- Bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp ñoái xöùng qua moãi truïc toaï ñoä .
- Truïc ñoái xöùng cuûa moät hình , hình coù truïc ñoái xöùng .
2 .Veà kó naêng:
- Döïng ñöôïc aûnh cuûa moät ñieåm moät ñöôøng thaúng, moät tam giaùc
qua pheùp doái xöùng truïc
- Xaây döïng ñöôïc bieåu thöùc toaï ñoä , truïc ñoái xöùng cuûa moät hình .
3 . Veà tö duy – thaùi ñoä :
Tích cöïc tham gia vaøo baøi hoïc, coù tinh thaàn hôïp taùc, reøn luyeän
tö duy logic .
B . CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ :
1 . Chuaån bò cuûa GV :Phieáu hoïc taäp , baûng phuï , computer .
2 . Chuaån bò cuûa HS : Kieán thöùc ñaõ hoïc.
C . PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC :
Veà cô baûn söû duïng phöông phaùp daïy hoïc gôïi môû, vaán ñaùp, hoaït
ñoäng nhoùm .
D . TIEÁN TRÌNH LEÂN LÔÙP :
HÑ1 :Kieåm tra baøi cuõ:
HÑ cuûa HS HÑ cuûa GV Ghi baûng-Trình chieáu
HÑTP:Kieåm tra baøi
cuõ
Hieåu yeâu caàu ñaët Neâu (hoaëc chieáu) Neâu ñònh nghóa pheùp
ra vaø traû lôøi caâu caâu hoûi vaø yeâu tònh tieán trong maët
hoûi . caàu HS traû lôøi phaúng
Cho ñöôøng thaúng d, ñaët
töông öùng moãi ñieåm M
khoâng thuoäc d thaønh
ñieåm M/ sao cho ñoaïn
thaúng MM/ vuoâng goùc
vôùi d coù laø pheùp bieán
hình khoâng?Vì sao?
Nhaän xeùt caâu traû Yeâu caàu HS khaùc
lôøi cuûa baïn vaø boå nhaän xeùt caâu traû
sung neáu caàn lôøi cuûa baïn vaø boå
sung neáu coù
Nhaän xeùt veà kieán
thöùc cuõ
Ñaùnh giaù HS vaø
cho ñieåm
Phaùt hieän vaán ñeà HÑTP: Neâu vaán ñeà
nhaän thöùc hoïc baøi môùi
Qui taéc cho töông
öùngtrong kieåm tra
baøi cuõ laø moät
pheùp bieán
hình,pheùp ñoù coù
teân goïi laø gì vaø
- coù nhöõng tính
chaát , bieåu thöùc
toaï ñoä nhö theá
naøo ta seõ tieáp tuïc
baøi hoâm nay.
HÑ2 :Kieán thöùc veà ñònh nghóa pheùp ñoái xöùng truïc :
HÑ cuûa HS HÑ cuûa GV Ghi baûng –Trình chieáu
HÑTP: Hình thaønh I) Ñònh nghóa
ñònh nghóa
Cho HS ñoïc SGK tr8,9 a)Ñònh nghóa (SGKtr8)
phaàn I Ñònh nghóa
Phaùt bieåu ñinh Yeâu caàu HS phaùt
nghóa pheùp ñoái bieåu laïi Ñònh nghóa
xöùng truïc pheùp ñoái xöùng truïc
. Hình 1.11 tr9
Neâu qui taéc töông Gôïi yù ñeå HS neâu
öùng vaø caùch xaùc ñöôïc qui taéc töông
ñònh aûnh cuûa moät öùng vaø caùch xaùc
hình qua pheùp ñoái ñònh aûnh cuûa moät
xöùng truïc . hình qua pheùp ñoái
xöùng truïc .
Döïng aûnh cuûa 2 Yeâu caàu HS choïn
ñieåm A,B baát kyø tröôùc moät ñöôøng
qua pheùp ñoái xöùng thaúng d vaø 2 ñieåm
truïc A,B baát kyø.Döïng
aûnh cuûa moãi ñieåm
qua pheùp ñoái xöùng
truïc theo d.
HÑTP:Cuûng coá veà
pheùp ñoái xöùng truïc
Vaän duïng ñònh Cho HS laøm ?1
nghóa laøm ?1 SGKtr9 SGKtr9
HÑ3 :Giuùp HS vaän duïng bieåu thöùc toaï ñoä cuûa pheùp ñoái xöùng truïc qua
truïc toaï ñoä :
HÑ cuûa HS HÑ cuûa GV Ghi baûng –Trình chieáu
Tìm bieåu thöùc lieân Yeâu caàu HS Choïn Ñd = Ñ(Ox) . Khi ñoù:
heä giöõa caùc ñieåm heä truïc toaï ñoä Oxy x1 / = x1
/
x = x
M/ ,N/,M,N. sao cho truïc ñoái vaø /
/
y = −y y1 = − y1
xöùngd truøng vôùi
truïc Ox . Do ñoù
Vôùi caùc ñieåm M/ M/N/= ( x1 / − x / ) 2 + ( y1 / − y / ) 2
(x;y) , N/(x/1;y/1) laàn
= ( x1 − x ) 2 + (− y1 + y ) 2
löôït laø aûnh
cuûaM(x;y) , N(x1;y1)
= ( x1 − x ) 2 + ( y1 − y ) 2
qua Ñd thì khi ñoù coù
= MN
bieåu thöùc gì?
Traû lôøi : truïc Ox Vaäy bieåu thöùc
treân laø bieåu thöùc
toaï ñoäcuûa pheùp
ñoái xöùng qua truïc
- gì?
HÑTP:Cuûng coá veà
bieåu thöùc toaï ñoä
cuûa pheùp ñoái
xöùng qua truïc Ox
Vaän duïng veà bieåu HS laøm ?3 SGKtr9 ?3 SGKtr9
thöùc toaï ñoä cuûa
pheùp ñoái xöùng truïc
qua truïc Ox
Vaän duïng bieåu Töông töï cho bieåu Hình veõ SGKtr10
thöùc toaï ñoä qua thöùc toaï ñoä cuûa
truïc Ox cho Oy pheùp ñoái xöùng qua
truïc Oy
Vaän duïng laøm?4 Cho HS laøn ?4 SGK ?4 SGK tr10
SGK tr10 tr10
HÑ4 :Kieán thöùc veà tính chaát cuûa pheùp ñoái xöùng truïc :
HÑ cuûa HS HÑ cuûa GV Ghi baûng – Trình chieáu
GV phaùt bieåu tính Tính chaát 1:SGK tr10
chaát 1
Vaän duïng tính chaát Cho HS laøm ?5 SGK ?5 SGK tr10
laøm ?5 tr10
GV phaùt bieåu tính Tính chaát 2 :SGK tr10
chaát 2
HÑ5 : Kieán thöùc veà truïc doái xöùng cuûa moät hình:
HÑ cuûa HS HÑ cuûa GV Ghi baûng – Trình chieáu
HÑTP : Hình thaønh Ñònh nghóa:
dònh nghóa
Ñoïc ñònh nghóa SGK Yeâu caàu HS ñoïc
tr10 ñònh nghóa SGK tr10
vaø xem VD2 SGK tr11
ñeå nhaän bieát coù
truïc ñoái xöùng
HÑTP:Cuûng coá truïc
doái xöùng cuûa moät
hình
Vaän duïng ñònh Cho HS laøm ?6SGK a) Caùc chöõ H, A , O
nghóa laøm ?6 SGK tr11 b) Hình vuoâng, hình
tr11 chöõ nhaät,hình thoi,
…….
HÑ6 :Cuûng coá:
1) Em haõy cho bieát noäi dung chính trong baøi naøy .
2) Neâu caùch döïng anh cuûa moät ñieåm , moät ñöôøng thaúng , moät tam
giaùc qua pheùp ñoái xöùng truïc
3) Baøi taäp 3 SGK tr11.
Daën doø :
Laøm baøi taäp coøn laïi .
Tim nhöõng hình coù truïc ñoái xöùng trong thöïc teá.
- §4. PHÉP ĐỐI XỨNG TÂM (TIẾT : 4)
A. MỤC TIÊU.
1. Về kiến thức: Học sinh biết được
- Định nghĩa của phép đối xứng tâm;
- Biểu thức toạ độ của phép đối xứng qua gốc tọa độ;
- Tâm đối xứng của một hình, hình có tâm đối xứng.
2. Về kỹ năng: Học sinh làm được
- Dựng ảnh của một điểm, một đoạn thẳng, một tam giác qua phép đối xứng tâm.
- Xác định được biểu thức toạ độ, tâm đối xứng của một hình.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
1. Chuẩn bị của GV: Các phiếu học tập, bảng phụ, computer và projector
2. Chuẩn bị của HS: Ôn bài cũ và chuẩn bị bài mới.
C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Về cơ bản sử dụng PPDH gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm.
D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC.
Hoạt động 1: Ôn tập kiến thức cũ dẫn đến vấn đề mới
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
HĐTP 1:Kiểm tra bài cũ
- Nắm được yêu cầu đặt ra và - Nêu ( hoặc chiếu) câu hỏi và - Nêu định nghĩa phép biến
trả lời câu hỏi. yêu cầu học sinh trả lời hình trong mặt phẳng.
- Trong mặt phẳng cho điểm I
cố định. Qui tắc đặt tương
ứng mỗi điểm M trên mặt
phẳng với một điểm M ' sao
cho I là trung điểm M M ' có là
phép biến hình không? Vì sao?
.
- Và nếu điểm M trùng với
điểm I thì điểm M ' sẽ ở vị trí
nào?
- Nhận xét câu trả lời của bạn - Yêu cầu học sinh khác nhận
và bổ sung nếu cần. xét câu trả lời của bạn và bổ
sung nếu có
- Nhận xét và chính xác hoá
lại kiến thức cũ
- Đánh giá HS và cho điểm
HĐTP 2: Nêu vấn đề mới
- Qui tắc cho tương ứng trong
bài kiểm tra là phép biến hình
có tên gọi là phép đối xứng
tâm để hiểu rõ hơn chúng ta
bắt đầu vào bài mới
Hoạt động 2: Học sinh chiếm lĩnh kiến thức về định nghĩa phép đối xứng tâm
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
HĐTP 1: Hình thành định I. Định nghĩa:
nghĩa
- Học sinh đọc SGK Tr12, - Cho học sinh đọc SGK a) Định nghĩa (SGK Tr12)
phần I. Định nghĩa Tr12, phần I. Định nghĩa
-Phát biểu định nghĩa phép - Yêu cầu HS phát biểu lại M'
M × ·I ×
- đối xứng tâm. định nghĩa phép đối xứng tâm
-Học sinh quan sát hình đưa -Từ hình vẽ giáo viên cho học
M ' = Đ I ( M ) ⇔ IM ' = − IM
ra kết quả sinh nhận xét tìm ra hệ thức
liên hệ của hai véctơ IM ' và
IM
HĐTP 2 : HS thực hành kỹ
năng dựng ảnh của đường
thẳng, của tam giác, của
đường tròn qua phép đối
xứng tâm
- HS thực hiện việc dựng - Giáo viên vẽ sẵn tâm đối b) - Dựng ảnh của hai điểm M,
ảnh của đường thẳng, tam xứng I, J, K và đường thẳng N trên đường thẳng a qua phép
giác, đường tròn qua phép đối a, tam giác ABC, đường tròn . đối xứng tâm I
xứng tâm. - Yêu cầu 3 học sinh lên bảng - Dựng ảnh của ba đỉnh tam
- Xin hỗ trợ của bạn hoặc dựng ảnh của 3 hình. giác ABC qua phép đối xứng
của giáo viên nếu cần - Theo dõi hướng dẫn học tâm J.
sinh cách dựng ảnh nếu cần. - Dựng ảnh của đường tròn qua
phép đối xứng tâm K
HĐTP 3: Củng cố về phép
đối xứng tâm
-Vận dụng định nghĩa để làm - Cho học sinh làm bài thực c)Bài thực hành 1, 2
bài thực hành 1 vá 2 hành1 và 2 (SGK Tr 13) (SGK Tr 13)
Hoạt động 3: Chiếm lĩnh kiến thức về tính chất của phép đối xứng tâm
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
-HĐTP 1: Phát hiện và chiếm
lĩnh tính chất 1
- Dựa vào các hình vẽ đã dựng - Trình chiếu (qua computer và II. Tính chất:
projector) cho học sinh quan
ở trên nhận xét về M ' N ' và
sát lại các hình đã dựng ở
MN độ dài của hai đoạn MN phần trên và yêu cầu học sinh
và M ' N '
nhận xét về M ' N ' và MN
độ dài của hai đoạn MN và M
'
N'
- Đọc SGK Tr 13 phần tính -Yêu cầu học sinh đọc SGK a) Tính chất 1: (SGK Tr 13)
chất 1 Tr13, phần tính chất 1
- Xem SGK Tr 14 phần chứng -Dựa vào định nghĩa, chính xác
minh tính chất 1 hoá lại tính chất 1 bằng cách
chứng minh
- HĐTP 2 : Phát hiện và chiếm
lĩnh tính chất 2
- Quan sát hình vẽ và nhận xét - Trình chiếu (qua computer và
về ảnh của đường thẳng, projector) cho học sinh quan
đoạn thẳng, tam giác, đường sát lại các hình đã dựng ở
tròn qua phép đối xứng tâm phần trên và yêu cầu học sinh
nhận xét về ảnh của đường
thẳng, đoạn thẳng, tam giác,
đường tròn qua phép đối xứng
tâm
-HS đọc SGK Tr 14 phần tính -Yêu cầu học sinh đọc SGK Tr b) Tính chất 2: (SGK Tr 14)
chất 2 14, phần tính chất 2
Hoạt động 4 : Chiếm lĩnh kiến thức về biểu thức tọa độ của phép đối xứng qua gốc toạ
độ
- HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
-HĐTP 1 : Dùng hình vẽ phát
hiện ra công thức
- Quan sát hình vẽ đưa ra nhận - Cho học sinh quan sát hình
1.22 SGK Tr 13 rồi đưa ra
xét .
- Dựng thêm điểm và ảnh của nhận xét về liên hệ giữa toạ y
nó qua phép đối xứng tâm O N
dộ của hai điểm M và M '
rồi nhận xét về tọa độ của M(x;y)
- Yêu cầu học sinh chọn thêm
chúng. O x
điểm khác ở góc phần tư thứ
II, III, IV dựng ảnh của chúng
' '
M ' (x ; y )
qua phép đối xứng tâm O rồi
đưa ra nhận xét.
N'
- Đọc công thức biểu thức tọa - Yêu cầu học sinh đọc công III. Biểu thức tọa độ của phép
độ của phép đối xứng qua gốc thức biểu thức tọa độ của đối xứng qua gốc tọa độ:
tọa độ ( SGK Tr 13) phép đối xứng qua gốc tọa độ( (SGK Tr 13)
SGK Tr 13)
-HĐTP 2: Củng cố cho học
sinh nắm vững công thức
- Vận dụng công thức trên để - Cho học sinh giải bài thực Bài thực hành 3, 4(Tr 13, 14)
giải bài thực hành số 3, 4 hành 3 (trang 13) và bài 4
(trang 13, 14) (trang 14)
Hoạt động 5: Tìm hiểu định nghĩa tâm đối xứng của một hình
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
-HĐTP 1: Tìm hiểu định nghĩa
tâm đối xứng của một hình
- Quan sát hình chữ nhật và - Cho HS quan sát một số hình
hình bình hành (tâm đối xứng có tâm đối xứng(Trình chiếu I
là giao điểm hai đường chéo) một số hình đơn giản)
- Thực hiện yêu cầu của giáo - Dựng ảnh của một vài diểm J
trên mỗi hình qua tâm đối
viên.
- Rút ra kết luận ảnh của mỗi xứng và yêu cầu học sinh
hình qua tâm đối xứng của nó. nhận xét kết quả.
- Đọc định nghĩa trong SGK - Cho học sinh đọc định nghĩa IV. Tâm đối xứng của một
Tr 14 (SGK Tr 14) hình:
-Xem các hình trong ví dụ 2 - Cho HS xem ví dụ 2 (SGK a)Định nghĩa ( SGK Tr 14)
(SGK Tr 15) Tr15)
-HĐTP 2: Củng cố định nghĩa
tâm đối xứng của một hình
- Giải bài thực hành 5, 6 -Cho HS giải bài thực hành 5, b) Bài thực hành 5, 6(SGK Tr
( SGK Tr15) 6 (SGK Tr 15) 15)
Hoạt động 6: Củng cố toàn bài:
1/ Qua bài học này HS cần nắm được :
* Định nghĩa phép đối xứng tâm
* Cách dựng ảnh của một điểm, một hình qua phép đối xứng tâm
* Những hình nào có tâm đối xứng
* Biểu thức toạ độ của phép đối xứng qua gốc tọa độ
2/ Chia lớp ra làm 3 nhóm giải bài tập 1, 2, 3 trong SGK Tr 15.
Bài 5: PHÉP QUAY
A. Mục tiêu :
- 1. Kiến thức :
Biết được định nghĩa và các tính chất của phép quay
2. Về kỹ năng :
- Biết xác định chiều quay và góc quay .
- Dựng được ảnh của một điểm , một đoạn thẳng , một tam giác qua phép quay .
3. Về tư duy và thái độ :
- Tích cực trong phát hiện và chiếm lĩnh tri thức.
- Biết được toán học có ứng dụng trong thực tiển.
B. Chuẩn bị
- Giáo viên : Bảng phụ , computer , projecter , compa , thuớc đo độ , thứớc kẻ.
- Học sinh : Bài cũ ; compa , thước kẻ , thước đo độ.
C . Phương pháp dạy học
- Gợi mỡ , vấn đáp
- Hoạt động nhóm
D. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1 : Ôn tập kiến thức cũ :
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng trình chiếu
-Hiểu yêu cầu đặt ra và trả lời -Nêu câu hỏi yêu cầu học sinh - Nêu định nghĩa và tính chất
câu hỏi trả lời của phép đối xứng tâm
- Nhận xét câu trả lời của bạn - Gọi HS bổ sung ( nếu có ) -Nhận xét các tính chất của
, bổ sung khi cần thiết -Nhận xét đánh giá cho điểm phép tịnh tiến , phép đối xứng
trục , phép đối xứng tâm
Đặt vấn đề cho bài mới
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng trình chiếu
- Hiểu yêu cầu đặt ra và trả lời - Ra đề yêu cầu học sinh thực Trình chiếu :
câu hỏi hiện 1) Cho điểm A và điểm O .
- Nhận xét câu trả lời của bạn , - Gọi HS nhắc lại góc lượng Dựng cung AA’ bán kính OA
bổ sung khi cần thiết sao cho góc lượng giác
giác
- Gọi 3 HS lên bảng thực hiện (OA;OA’) = 900
- Gọi HS bổ sung ( nếu có ) 2) Cho điểm B và một điểm
- Nhận xét O . Dựng cung BB’ bán kính
OB sao cho cung lượng giác
BB’= - 450
3) Cho điểm C và một điểm
O . Dựng điểm C’ sao cho số
đo g1c lượng giác (OC;OC’)
π
= +π
Việc tìm A’, B’ ,C’ ở các 3
trường hợp trên được gọi là
tìm ảnh của một phép quay
Hoạt động 2 : Chiếm lĩnh kiến thức về phép quay
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng trình chiếu
- Gọi HS phát biểu định nghĩa - Qua đặt vấn đề gọi HS định I.Định nghĩa :
theo hiểu của các em qua việc 1) Định nghĩa : (SGK /16)
nghĩa phép quay
đặt vấn đề - Cho HS đọc SGK /16 phần Dùng bảng phụ nêu
định nghĩa VD1(SGK) /16
Gọi HS nhắc lại định nghĩa
phép quay
Nêu thêm các ví dụ về phép Nêu thêm các ví dụ về phép
quay trong thực tế , đời sống quay trong thực tế , đời sống
Hoạt động nhóm trả lời các Hoạt động nhóm trả lời các Dùng bảng phụ : H1.29 ;
phần ∆ 1 ; ∆ 2 ; ∆ 3 phần ∆ 1 ; ∆ 2 ; ∆ 3 H1.31 , H1.33
Củ địai diện lên bảng trả lời
Nhận xét câu trả lời của bạn ,
bổ sung ( nếu có) Nhận xét , kết luận
2) Nhận xét :
- SGK/16
Gọi HS nhắc lại chiều dương
-SGK/17
của phép quay
Hoạt động nhóm : Thực hiện Chia nhóm Thực hiện các phép
các phép quay cử đại diện Q Q
quay (O,2kπ ) ) ; ( O ,( 2 k +1π ))
trình bày nhận xét
Và các em đưa ra nhận xét
Hoạt động 3 : Chiếm lĩnh nội dung kiến thức về tính chất của phép quay
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng trình chiếu
Đặt vấn đề : Các phép tịnh
tiến , phép đối xứng trục ,
phép đối xứng tâm có các tính
chất như : Bảo toàn khoảng
cách , biến đường thẳng thành
đường thẳng , đoạn thẳng
thành đoạn thẳng bằng nó ,
biến tam giác thành tam giác
bằng nó , biến đường tròn
thành đường tròn có cùng bán
kính .
Vậy phép quay có các tính
chất trên không ?
HS nhận xét trả lời Cho HS nhận xét 2 điểm cố
định A , B trên vô lăng khi vô
lăng quay một góc nào đó thì
khoảng cách giữa 2 điểm A ,
B như thế nào ? II. Tính chất :
1) Tính chất 1(SGK/18)
HS thực hiện phép quay Gọi HS thực hiện phép quay:
chứng minh A’B’ = AB Q π
(O,− ) biến điểm A thành A’
2
, B thành B’, nhận xét khoảng
HS : chú ý cách dựng hình 2) Tính chất 2 : (SGK/18)
cách giữa A’B’ với AB
H1.36 và 1.37
Dựng H1.36 , 1.37 minh họa
tính chất 2
HS nhận xét trả lời Yêu cầu HS dùng compa và
thước chia độ thực hiện hoạt
Nhận xét (SGK/18)
HS thực hiện hoạt động ∆ 4 động ∆ 4
- Hoạt động 4 :Củng cố toàn bài
Câu hỏi 1: Định nghĩa phép quay ?
Câu hỏi 2 : Phép quay có những tính chất nào ?
Câu hỏi 3 : Nêu cách dựng ảnh của tam giác , đường thẳng , đường tròn qua phép quay ?
Chia lớp thành 4 nhóm thực hiện bài tập 1, 2(SGK/19)
BTVN :Học kỹ lý thuyết , xem trước bài “Khái niệm về phép dời hình và hai hình bằng nhau”
- §6. KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH VÀ HAI HÌNH BẰNG NHAU
TIẾT : 6
A. MỤC TIÊU.
1. Về kiến thức : - Học sinh nắm được định nghĩa và các tính chất của phép dời hình
- Nắm được định nghĩa của hai hình bằng nhau
2. Về kỹ năng : - Vẽ được ảnh của một hình đơn giản qua phép dời hình
- Bước đầu vận dụng phép dời hình trong một số bài tập đơn giản
3. Về tư duy thái độ : Có tinh thần hợp tác, tích cực tham gia bài học, rèn luyện tư duy logic.
B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ
1. Chuẩn bị của GV : Các phiếu học tập, bảng phụ, computer, projector.
2. Chuẩn bị của HS : Ôn bài cũ và chuẩn bị dụng cụ học tập để vẽ hình
C. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Về cơ bản sử dụng PPDH gợi mở vấn đáp đan xen hoạt động nhóm.
D. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC
HĐ của HS HĐ của GV Ghi bảng – Trình chiếu
HĐ1 : Ôn tập lại kiến thức
cũ
- HS1: trảlời và xác định - Nêu định nghĩa phép tịnh
tiến,xác định ảnh của 2 điểm
v A’
A,B qua phép tịnh tiến vectơ
A. B’
v?
B.
- HS2: trả lời và xác định - Nêu định nghĩa phép đối
xứng trục,xác định ảnh của 2
A• •A’
điểm A,B qua phép đối xứng
d
trục d ?
B• •B’
- HS3: trả lời và xác định - Nêu định nghĩa phép đối
xứng t âm,xác định ảnh của 2
A• •B’
điểm A,B qua phép đối xứng t
O•
B• •A’ âm O?
- HS4: trả lời và xác định - Nêu định nghĩa phép quay,xác
định ảnh của 2 điểm A,B qua
B
phép quay tâm O góc 900?
A A’
O• B’
- HS: Khoảng cách AB và - GV: Nhận xét phần trả lời
A’B’ ở các trường hợp trên và yêu cầu 1 hs khác nhận xét
bằng nhau về khoảng cách AB và A’B’ ở
các trường hợp trên.
- GV: Các phép biến hình trên
luôn bảo toàn khoảng cách §6 . KHÁI NIỆM VỀ PHÉP
giữa 2 điểm ta gọi là phép dời DỜI HÌNH VÀ HAI HÌNH
hình, cácem cùngvới thầy đi BẰNG NHAU
vàobài 6
HĐ2 : Giảng định nghĩa
- HS: thực hiện và trả lời -GV:Em nào xác định cho thầy 1. Khái niệm về phép dời
hình chiếu vuông góc của A,B
B• hình:
lên đường thẳng a rồi nhận
A• Định nghĩa (SGK chuẩn, trang
xét về khoảng cách AB và
d • • 19)
A’ B’ A’B’
- HS: Nêu định nghĩa - GV: nhận xét và gợi ý để hs
nêu định nghĩa.
- GV: Chiếu hoặc vẽ những VD1, VD2 (SGK chuẩn, trang
hình ở VD1,VD2 để giảng về 19,20)
phép dời hình
- - Củng cố:Yêu cầu các nhóm ¢1: Gọi F là phép dời hình
A B
thực hiện HĐ1(SGK)(gv chiếu Ta có:Q(O;900) biến A,B.O
đề và hình hoặc đọc và vẽ) lần lượt thành D,A,O (1)
O
ĐBD: biến D,A,O lần
lượt thành D,C,O (2)
D C
- HS:Cử thành viên trong nhóm - GV nhận xét và sửa bổ sung Từ (1),(2)=>F(A) =D,F(B)=C
lên thực hiện F(O) = O
Vậy ảnh của các điểm
A,B,O là các điểm D,C,O
- Các nhóm hoạt động và lên - Củng cố thêm: Xác định A•
bảng xác định ảnh. ảnh của 3 điểm thẳng hàng B• A”
A,B,C qua phép dời hình bằng A’ B”
cách thực hiện liên tiếp phép C• B’
đối xứng trục và phép tịnh C”
tiến. • C’
- HS1: trả lời - GV hỏi:* Qua ĐN trên các Nhận xét:1,2 (SGK chuẩn,
phép tịnh tiến,…… có phải là trang 19)
phép dời hình không ?
* Qua các VD và
- HS2 : trả lời HĐ trên phép biến hình có
được bằng cách thực hiện liên
tiếp 2 phép dời hình có là phép
dời hình không?
HĐ3 : Giảng tính chất
- HS: trả lời 3 điểm A”,B”,C” -GV:Trở lại phần củng cố 2. Tính chất: (SGK chuẩn,
thẳng hàng thêm em nào có nhận xét gì khi trang 21)
- Các nhóm lần lượt hoạt phép dời hình biến 3 điểm
động theo sự gợi ý tương tự thẳng hàng A,B,C thành 3
như trên của gv để rút ra các điểm A”,B”,C” như thế nào
t/c còn lại với nhau
- GV: nhận xét và giảng đó là
tính chất của phép dời hình,
các em đi vào phần 2
- Các nhóm hoạt động và lần -GV: Dựa vào hình vẽ trên em ¢2: Ta có B nằm giữa A và C
lượt trả lời. nào chứng minh được t/c 1, để AB + BC = AC
1’ cho hs suy nghĩ sau đó Mà AB = A’B’ , BC = B’C’ ,
- Gợi ý: * 3 điểm A,B,C thẳng
* Ta có AB +BC = AC AC = A’C’
hàng tức B nằm giữa Avà C A’B’ + B’C’ = A’C’
cho ta điều gì? B’ nằm giữa A’ và C’
* Dựa vào ĐN phép
* AB = A’B’ , BC = B’C’ , A’ , B’ , C’ thẳng hàng
dời hình cho ta đoạn nào bằng
AC = A’C’
đoạn nào? ¢3: Về nhà giải
* Từ đó dẫn đến
đpcm
- GV : Chiếu hoặc vẽ hình ¢0: Chú ý : (SGK chuẩn, trang
1.44 SGK để giới thiệu chú ý 21)
- HS: nghiên cứu SGK, sau đó - GV: đọc và chiếu hoặc vẽ VD3 (SGK chuẩn, trang
gv gọi hs TB-Yếu trả lời 2 câu hình VD3 lên bảng, để 1’ cho 21,22)
hỏi bên hs suy nghĩ sau đó hỏi
* Phép Q(O,600) biến tam giác * Phép Q(O,600) biến tam giác
OAB thành tam giác OBC OAB thành gì?
* Phép tịnh tiến vectơ OE * Phép tịnh tiến vectơ OE
biến tam giác OBC thành tam biến tam giác ……. thành gì?
giác EOD
- - Các nhóm hoạt động và lần - GV: đọc và chiếu hoặc vẽ ¢4: Ta có: TAE biến tam giác
lượt trả lời hình HĐ4 lên bảng, để 1’ cho
AEI thành tam giác EBH
hs suy nghĩ ( nếu không có hs
trả lời) thì gv gợi ý
ĐIH : biến tam giác EBH
HS trả lời theo sự nhận biết * Có phép tịnh tiến vectơ nào
thành tam giác FCH
của các em. biến tam giác AEI thành tam
Vậy phép dời hình có được
giác nào không ?(có nhiều
bằng cách thực hiện liên tiếp
trường hợp xảy ra tùy theo
phép tịnh tiến vectơ AE và
tình huống gv gợi ý tiếp )
phép đối xứng trục IH biến….
- GV: giảng kỹ lại và gọi hs
Khá lên trình bày
- HS nghe giảng - GV: Dựa vào hình của HĐ4 3. Khái niệm hai hình bằng
giảng nếu có phép dời hình nhau:
biến hình tam giác AEI thành
hình tam giác FCH thì ta nói 2
hình ấy bằng nhau. Vậy
thếnào là 2 hình bằng nhau ta
đi vào phần 3
- HS nhận xét và rút ra định - GV : Chiếu hoặc vẽ hình Định nghĩa (SGK chuẩn, trang
nghĩa ,gv nhận xét bổ sung 1.47 SGK lên bảng cho học 22)
sinh quan sát sau đó nhận xét
hai hình ấy
- HS: phép dời hình có được - Tiếp tục chiếu hoặc vẽ hình VD4(SGK chuẩn, trang 23)
bằng cách thực hiện liên tiếp 1.48 yêu cầu hs cho biết hình
phép đối xứng trục và phép thang ABCD biến thành hình
tịnh tiến thang A”B”C”D” qua phép dời
hình nào ?
- Gọi hs trung bình trả lời - VD4b hs nghiên cứu và trả
lời hình A biến thành hình C
qua phép dời hình nào ?
-HS lên bảng vẽ hình - GV gọi 1hs đọc HĐ5 ¢5: Ta có: ĐI biến hình thang
- Gợi ý tìm phép biến hình nào
A B AEIB thành hình thang CFID
biến hình thang AEIB thành Vậy nên hai hình ấy bằng
E F hình thang CFID ? nhau.
I
D C
* Củng cố:
- Em hãy cho biết bài học vừa rồi có những nội dung chính là gì ?
- Theo em qua bài học này ta cần đạt được điều gì ?
- BTVN : Làm bài 1,2,3 trang 23, 24 (Gợi ý để hs giải )./.
Bài 7: PHÉP VỊ TỰ (T7)
I. Mục tiêu:
Về kiến thức: Qua bài học HS nắm được:
1.
- Khái niệm phép vị tự.
- Các tính chất của phép vị tự.
Về kĩ năng:
2.
- Tìm ảnh của một điểm, ảnh của một hình qua phép vị tự.
- Hai phép vị tự khác nhau khi nào?
- Biết được mối quan hệ của phép vị tự và phép biến hình khác.
-
Xác định được phép vị tự khi biết ảnh và tạo ảnh của một điểm.
-
Thái độ:
3.
- Liên hệ được với nhiều vấn đề có trong thực tế với vị tự.
- Có nhiều sáng tạo trong hình học.
- Hứng thú trong học tập, tích cực phát huy tính độc lập trong học tập.
II. Chuẩn bị:
GV:
- Hình vẽ 1.50 đến 1.62 trong SGK.
- Thước kẻ, phấn màu, ...
HS:
- Đọc bài trước ở nhà, ôn tập lại một số tính chất dời hình đã biết.
III. Phương pháp dạy học:
- Đặt vấn đề.
- Quan sát.
- Vấn đáp.
IV. Bài mới:
Ổn định: Kiểm tra sĩ số lớp.
1.
Kiểm tra bài cũ:
2.
- Lồng trong bài giảng.
Bài mới:
3.
NỘI DUNG
TG HĐHS HĐGV
Nêu vấn đề: 1. Định nghĩa:
Phép đối xứng tâm O là phép
M'
vị tự tâm O tỉ số -1. M
Một số học sinh nêu định Hãy nêu định nghĩa phép vị tự O P
P'
nghĩa theo suy nghĩ của bản theo suy nghĩ của em. N
Nêu định nghĩa phép vị tự.
thân.
Ghi định nghĩa (SGK). Trên hinh 1.50 là một phép vị
tự tâm O. Nếu cho OM=4, N'
OM’=6 thì tỉ số vị tự là? (SGK)
Tỉ số vị tự k = 1.5
Thực hiện Δ1 SGK.
Chú ý quan sát.
B
EF là đường trung binhg của EF có đặc điểm gì trong E
tam giác. ΔABC? F C
A
Hai tỉ số này bằng nhau và AE AF
So sánh và ?
1 AB AC
bằng .
2
Hãy kết luận.
1
Phép vị tự tâm A tỉ số
2
Giáo viên nêu nhận xét trong
Ghi nhận xét.
SGK.
Thực hiện Δ2 SGK. Chứng minh nhận xét 4.
uuuu
u uuuu
Hãy viết biểu thức vectơ của
OM ' = kOM
M’ = V( O;k ) (M) = M’.
uuuu u uuuu
uuuu 1 uuuu
u ⇔
Từ OM ' = kOM
OM = OM ' . uuuu
uuuu u
k OM = ...OM ' .
V 1 (M ') . Hãy kết luận:
M = (O, )
k
Theo dõi hình vẽ trả lời câu Sử dụng hình 1.52: 2. Tính chất:
hỏi. M'
uuuu uuuu uuuu
uuu
M'N'
OM ' = kOM;ON ' = kON Hãy tính tỉ số: M
.
uuuuuu uuuu uuuu
MN
M ' N ' = ON ' − OM ' N'
N
uuu uuuu O
= k ON − kOM
- uuu uuuu
uuuu
= k (ON − OM) = kMN
M'N'
Suy ra: = k.
MN Nêu tính chất 1. Tính chất 1:
Ghi tính chất 1.
Thực hiện Δ3 SGK. Tính chất 2:
uuuuu uuuuu
Để chứng minh B’ nằm giữa
A ' B ' = tA 'C ' trong đó 0
nguon tai.lieu . vn
